Hodowcy szpikują zwierzęta chemią. Kurczaki dostają jej najwięcej

Z danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wynika, że z roku na rok rośnie sprzedaż i zużycie chemioterapeutyków. Dr Wojciech Karlik, dyrektor Zakładu Farmakologii i Toksykologii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, zwraca jednak uwagę, że "nie wiemy, jak są one dzielone na poszczególne zwierzęta". Takich danych resort rolnictwa bowiem nie publikuje.

Wzrost zużycia chemioterapeutyków może być zatem związany ze wzrostem produkcji. Może być jednak zupełnie inaczej. - Inaczej trzeba tę sprawę analizować, jeżeli mamy wzrost zużycia chemioterapeutyków, a nie mamy wzrostu produkcji. Oznaczałoby to, że coraz więcej stosujemy na 1 kg wyprodukowanego zwierzęcia - mówi.

Od 1986 roku kilka krajów europejskich zaczęło wprowadzać zakaz stosowania antybiotykowych stymulatorów wzrostu. W całej Unii Europejskiej zakaz ten obowiązuje od 1 stycznia 2006 roku. Zauważono, że decyzja ta spowodowała wzrost użycia antybiotyków w celach leczniczych i terapeutycznych. Dopiero w ostatnich latach trend ten wyhamował.

- Dane z Europy pokazują, że obserwowaliśmy przez ostatnie 6-7 lat coroczny wzrost zużycia chemioterapeutyków, który zahamował przez ostatnie 2-3 lata - informuje dr Karlik.

Z kolei Jacek Łukaszewicz, prezes Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej przypomina, że leki wykorzystuje się do leczenia, a nie zwiększania masy ciała czy szybszego wzrostu zwierząt:

- Antybiotyki stosuje się tylko do leczenia chorych zwierząt. Po postawieniu diagnozy o ich podaniu decyduje lekarz. Stymulatory wzrostu były stosowane 20-30 lat temu, teraz jest to zakazane - podkreśla Łukaszewicz.

Analizując stosowanie antybiotyków w żywności, należy wziąć pod uwagę na trzy gatunki zwierząt: trzodę chlewną, drób, bydło, produkcję mięsa i mleka.

- Każdy kraj w czymś się specjalizuje. Duńczycy specjalizują się przede wszystkim w produkcji trzody chlewnej. W Polsce mamy dużo trzody chlewnej i drobiu, a więc u nas stosowanie antybiotyków jest rozłożone na dwie grupy produkcyjne. W krajach skandynawskich jest sporo bydła, więc mają inną strukturę sprzedaży leków - tłumaczy dr Karlik.

- Są różnice między poszczególnymi państwami i w zależności od tego, która grupa dominuje, to jest inny profil i ilość zużycia antybiotyków. Jeżeli dominuje produkcja drobiowa, to jest ich stosowanych więcej, jeżeli dominuje bydło - to jest ich mniej - wskazuje.

Jak wyjaśnia, u krów antybiotyki daje się przez iniekcję. - Każde zwierzę dostaje strzykawką daną ilość leku i można to bardzo ściśle kontrolować. Jak się stosuje antybiotyki u drobiu, to podaje się je najczęściej w wodzie do picia, a wtedy trzeba robić duże roztwory. Jeden kurczak wypije, drugi nie, a więc z założenia te zużycie jest większe, bo dawkowanie musi być odpowiednio dostosowane - tłumaczy ekspert.

Jak dodaje, żeby wyhodować kurczaka, z reguły zużywa się więcej chemioterapeutyków niż niż wynosi to w przypadku kilograma wieprzowiny, a jeszcze mniej potrzeba na kilogram mięsa z cieląt, byków czy krów.

Najczęściej stosuje się antybiotyki tetracyklinowe: naturalne, pierwszej generacji lub półsyntetyczne. Ich mechanizm polega na hamowaniu biosyntezy białka.

- Najpopularniejsza w tej grupie jest doksycyklina, która ma szerokie spektrum działania, bardzo ładnie zachowuje się w organizmie, wchłania się do wszystkich narządów i jej skuteczność jest bardzo wysoka - wskazuje dr Wojciech Karlik.

Na drugim miejscu są antybiotyki beta-laktamowe, w tej grupie najpopularniejsza jest amokscylina. Sporo stosuje się również sulfonamidów. - Nie da się wyprodukować dużej ilości żywności pochodzenia zwierzęcego bez stosowania chemioterapeutyków - podkreśla dyrektor Zakładu Farmakologii i Toksykologii SGGW.

We wszystkich przypadkach stosuje się starsze odmiany leków, jak podkreśla bowiem ekspert, w Unii Europejskiej obowiązuje bowiem zasada, że nowoczesne antybiotyki chronione są dla ludzi z ciężkimi zakażeniami szpitalnymi.

Niezależnie od podanego leku hodowca jest zobowiązany do przestrzegania norm. Każdy lek stosowany w Polsce musi być zarejestrowany. Ulotka załączona do leku zawiera informacje o dopuszczalnych normach oraz o tzw. okresie karencji. Łukaszewicz tłumaczy, że jest to czas, w którym po podaniu leku zwierzę nie może trafić do rzeźni.

- Po zastosowaniu leku weterynarz zostawia informację hodowcy, do jego podpisu. Hodowca jest zobowiązany przestrzegać okresu karencji - wyjaśnia prezes Krajowej Rady Lekarsko-Weterynaryjnej.

Zdaniem dr. Karlika niewielka ilości antybiotyków spożywanych przez człowieka w produktach odzwierzęcych może przyczyniać się do powstawania w organizmie ludzkim lekoopornych szczepów bakteryjnych. - W produktach pochodzenia zwierzęcego antybiotyków albo nie ma, albo są na tak bardzo niskich poziomach, że nie wywołują żadnych zmian w organizmach ludzi, więc nie oddziałują na bakterie - mówi.

Karlik jednocześnie podkreśla, że "mikroorganizmy nabywają odporności na chemioterapeutyki w środowisku, kontaktując się z antybiotykami, a nie wewnątrz organizmu człowieka czy zwierzęcia".

- Problem narastania antybiotykoodporności polega na tym, że leki, które stosujemy u zwierząt, potem pojawiają się w środowisku - dodaje.

Z ekspertem zgadza się Prezes Rady Lekarsko-Weterynaryjnej:

- Antybiotykoodporność nie występuje u człowieka czy zwierzęcia, ale u bakterii - podkreśla.

Oszacowano, że około 75 proc. antybiotyków podawanych zwierzętom nie jest przez nie całkowicie trawionych i wraz z odchodami trafiają do środowiska. - Wszystkie fermy produkcyjne mają obowiązek gromadzić odchody zwierzęce, ale potem są one wylewane na pola - dodaje de Karlik. Stamtąd przenikają np. do wód powierzchniowych, które z kolei mogą być wykorzystywane do podlewania warzyw, które spożywamy.

Zobacz: Boom na polskie mięso. "Mamy fenomen burgerowni" (z 26.05.2015):

Autor: mb, pmb//ms / Źródło: tvn24bis.pl