Jest jest jedną z najniższych w Unii Europejskiej, a jej podniesienie zapowiadało Prawo i Sprawiedliwość oraz prezydent Andrzej Duda. Jej poziom jednak się nie zmienił, mimo wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Tłumaczymy, czym jest kwota wolna od podatku i jak może wpłynąć na nasze rachunki. Dodatkowo warto pamiętać, że obecne przepisy tracą moc z dniem 30 listopada 2016 roku. Zdaniem części ekspertów podatkowych czeka nas chaos.
1. Czym jest kwota wolna od podatku?
Kwota wolna od podatku to poziom dochodów, przy uzyskaniu których nie jesteśmy zobowiązani do odprowadzenia na rzecz państwa podatku dochodowego. Przysługuje wyłącznie podatnikom, których dochody opodatkowane są na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej.
2. Ile wynosi kwota wolna od podatku?
Kwota wolna od podatku w Polsce wynosi 3091 zł i jest jedną z najniższych w Unii Europejskiej. Aby więc być całkowicie zwolnionym z płacenia podatku trzeba zarabiać średnio nie więcej niż 257 zł miesięcznie.
Należy pamiętać, że tacy podatnicy nie są jednak zwolnieni z obowiązków względem fiskusa i muszą złożyć zeznanie podatkowe.
Ostatni raz kwota wolna od podatku podwyższana była w 2009 roku. 3. O ile zmniejszymy podatek?
Dochód zdecydowanej większości podatników przekracza jednak 3091 zł brutto rocznie. Ci mogą zmniejszyć swój podatek o 556,02 zł, czyli 18 proc. kwoty wolnej od podatku. Osoby, których dochód w danym roku podatkowym nie przekroczył pierwszego progu podatkowego, czyli zarobiły nie więcej niż 85 tys. 528 zł, stosują 18 proc. stawkę. Przykładowo jeżeli ktoś zarobi rocznie 50 tys. zł to tą kwotę trzeba pomnożyć przez 18 proc., a od tego wyniku odjąć kwotę zmniejszającą podatek czyli 556,02 zł. W rezultacie taka osoba zapłaci podatek w wysokości 8 tys. 444 zł. Przekroczenie pierwszego progu podatkowego oznacza rozliczanie z fiskusem zgodnie z 32 proc. stawką opodatkowania. Ale nie oznacza to, że cały dochód mnożymy przez tą stawkę. Robimy to tylko z kwotą powyżej 85 tys. 528 zł. Oto przykład. Zarabiamy 90 tys. zł rocznie. Wartość 85 tys. 528 zł mnożymy przez 18 proc. i odejmujemy kwotę zmniejszającą podatek, a 4 tys. 472 zł mnożymy przez 32 proc. Kwota naszego podatku wyniesie zatem 16 tys. 826 zł.
Na podniesieniu kwoty wolnej najwięcej zyskają więc osoby, które zarabiają najmniej. Osoby, które zarabiają np. 10-15 tys. zł miesięcznie tej podwyżki nie odczują.
4. Wyrok Trybunału
W październiku ub.r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepis ustawy o PIT wskazujący wysokość kwoty wolnej od podatku, "w zakresie, w jakim nie przewiduje mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek, gwarantującego co najmniej minimum egzystencji, jest niezgodny z art. 2 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej".
Trybunał wskazał ponadto, że przepis w zakresie wskazanym w orzeczeniu traci moc obowiązującą z dniem 30 listopada 2016 roku.
5. Obietnice rządu i ich realizacja
Zwiększenie kwoty wolnej od podatku stanowiło obietnicę wyborczą zarówno Prawa i Sprawiedliwości, jak i prezydenta Andrzeja Dudy.
Na początku grudnia ub. r. w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie prezydenckiego projektu ustawy dotyczącej zwiększenia kwoty wolnej od podatku. Projekt został skierowany do dalszych prac w komisjach. Przewiduje on podniesienie do 8 tys. zł kwoty wolnej od podatku.
Wiceminister finansów Leszek Skiba poinformował we wtorek, że resort pracuje nad poprawką dotyczącą kwoty wolnej od podatku. Zaznaczył jednak, że w 2017 r. będzie ona na poziomie z lat ubiegłych. Ma to być rozwiązanie tymczasowe, a wyrok TK zostanie w pełni wykonany w 2018 roku.
Co się stanie, jeśli ustawodawca nie zdąży z nowelizacją ustawy o PIT do 30 listopada i nie dostosuje jej do wyroku Trybunału Konstytucyjnego? Prof. Jadwiga Glumińska-Pawlic z Uniwersytetu Śląskiego podkreśliła, że zgodnie z orzeczeniem TK przepis w części dotyczącej kwoty wolnej utraci moc.
- To znaczy, że w przyszłym roku nie będzie obowiązywała kwota wolna od podatku, od grudnia br. nie będzie nam przysługiwało prawo do obniżenia zaliczki na podatek dochodowy - wyjaśniła.
Partner z KPMG Andrzej Marczak uważa, że zakwestionowany przez TK przepis trzeba zmienić, w przeciwnym razie czeka nas wielki chaos "praktyczny, formalny i prawny".
6. Jednolity podatek
Podniesienie kwoty wolnej od podatku to element zapowiadanej przez rząd nowego jednolitej daniny, który ma łączyć PIT oraz składki na ZUS i NFZ. Głównym celem podatku jest to, aby najmniej zarabiający mogli zyskać m.in. właśnie na znacznym podniesieniu kwoty wolnej. Natomiast skarbówka głębiej sięgnie do kieszeni tym najbogatszym.
Czy superpodatek dla najbogatszych pomoże biednym?
Autor: tol/gry / Źródło: tvn24bis.pl, PAP