Rynek "prawie stanął". "To jest niebezpieczna sytuacja"

Organizacja branży deweloperskiej, Skanska Residential Development Poland oraz firma 4CF zaprezentowały we wtorek raport "Fundamenty przyszłości", który analizuje możliwe scenariusze rozwoju rynku, identyfikuje przyszłe trendy i zagrożenia. Raport upatruje szans m.in. w rozwoju średnich miast, a także zwiększeniu roli transportu zbiorowego, budownictwa efektywnego energetycznie i budownictwa modułowego. 

- Wydaje nam się, że lekarstwem na niepokój związany z kryzysem, w jaki wchodzi branża, jest rozmowa, jaki podejmowane dziś decyzje, poszukiwane dziś rozwiązania, wdrażane lub niewdrażane programy mieszkaniowe, będą miały wpływ na rynek - powiedział współautor raportu Kacper Nosarzewski, partner w 4CF.

Przewodnicząca Rady Polskiego Związku Firm Deweloperskich Dorota Jarodzka-Śródka podkreśliła, że obecnie rynek deweloperski "prawie stanął". - Inwestorzy albo kończą budowę, którą rozpoczęli, albo jeśli mają rozpocząć nowe budowy, to mierzą siły na zamiary, patrzą, kto będzie potencjalnym klientem, a w tej chwili potencjalnym klientem jest ktoś, kto posiada zdolność kredytową - powiedziała. Tymczasem, dodała, obecnie zdolność kredytowa pozwala na zakup 45-50 m kw. - To jest niebezpieczna sytuacja, bo może wypaczyć w którymś momencie strukturę mieszkań, które powstają. Z reguły osiedla deweloperskie były projektowane z myślą o tym, że mamy różnej wielkości mieszkania, w związku z tym mamy zróżnicowanych mieszkańców, wiele pokoleń. Istnieje niebezpieczeństwo, że pójdzie się w taką w monokulturę - oceniła Jarodzka-Śródka. Wskazała, że kluczowe są teraz decyzje KNF w sprawie zdolności kredytowej razem z zapowiadanym programem rządowym.

Przewodnicząca Rady PZFD przekazała, że w 2022 roku sprzedaż deweloperów spadła o ok. 40 procent rok do roku. Pytana, czy nie obawia się upadłości firm deweloperskich i ruchów konsolidacyjnych, zaznaczyła, że przygotowany raport na temat średnioterminowych perspektyw rozwoju ma uczulać branże na różne zagrożenia, służyć temu, by nie popełniać błędów. - W zależności od stanu firmy prezesi i właściciele podejmują decyzje po to, by na rynku pozostać, ale może trochę się zdywersyfikować. Większe firmy myślą o tym, by może założyć platformę mieszkań na wynajem. Mniejsi deweloperzy nie rozpoczynają nowych inwestycji, bo nie chcą doprowadzać do sytuacji, w której podejmą się pewnych zobowiązań, z których nie będą się w stanie wywiązać - powiedziała. Zwróciła uwagę, że branża deweloperska w Polsce przeszła już dwa kryzysy i wie już, w jaki sposób reagować. - Natomiast nie ukrywamy, że sytuacja na rynku robocizny jako takiej jest trudna i uważamy, że przy wsparciu mądrych programów rządowych wiele osób będzie mogło dalej cieszyć się pracą - stwierdziła. - Te inwestycje deweloperskie, które miały być rozpoczęte, nie rozpoczęły się. Skutki tego zobaczymy za 2 lata, bo cykl budowy, projektowania, oddania do użytkowania jest długi. Będziemy mówili więc o spadku sprzedaży nie dlatego, że klienci nie kupują, ale o spadku sprzedaży dlatego, że nie będzie czego sprzedawać - oceniła.

Dorota Jarodzka-Śródka zauważyła, że zapowiedziany przez rząd program "Bezpieczny kredyt" trochę przypomina program "Rodzina na swoim", z tą różnicą, że nie będzie określać limitów ceny mieszkań tylko całościową kwotę kredytu. - Liczymy na pewne ożywienie w naszej sprzedaży, jeśli program będzie wprowadzony - oznajmiła Jarodzka-Śródka. Poinformowała, że branża będzie też analizować wpływ zapowiedzianych zmian przepisów w sprawie warunków technicznych budynków m.in. na cenę końcową mieszkania oraz zabudowę miejską i podmiejską. Resort rozwoju zapowiedział m.in. zwiększenie odległości bloków od granic działki z 4 m do 6 m oraz zwiększenie odległości między balkonami.

Czytaj też: "Oni wiedzą, że sprzedający ich potrzebuje. Dwa lata temu było odwrotnie"