Morze alkoholu płynęło do Polski. Nikt nie reagował

NIK stwierdza w swoim raporcie wprost - działalność urzędników Ministerstwa Finansów i Izby Celnej w Przemyślu doprowadziła do tego, że państwo straciło 3 mld zł. Wszystko za sprawą przepisów, których - zdaniem NIK - zła interpretacja sprawiła, że do Polski wpłynęło morze nieopodatkowanego alkoholu.

Sprawny system

Proceder wyglądał mniej więcej tak: z Ukrainy w cysternach kolejowych wyjeżdżał skażony alkohol etylowy. Ale gdy pojawiał się na granicy, za sprawą narzuconej przez Ministerstwo Finansów interpretacji przepisów alkohol w dokumentach zamieniał się w koncentrat rozpuszczalnika lub płynu do spryskiwaczy. W ten sposób obejmowała go zerowa stawka akcyzowa.

Później alkohol był odkażany. I tak rozpuszczalnik stawał się podrabianym, markowym alkoholem. Już poza kontrolą państwa.

Zdaniem NIK, "Minister Finansów nieprawidłowo nadzorował organy celne, a działalność Służby Celnej wszystkich szczebli stwarzała możliwość wystąpienia zjawisk korupcyjnych na wielką skalę".

Innego zdania jest ministerstwo. Początkowo nikt z resortu nie chciał wypowiedzieć się przed kamerą. Jedynie w oświadczeniu zamieszczonym na stronie ministerstwa napisano, że "nadzór nad organami celnymi był prawidłowy". Stanowisko to potwierdził w końcu szef służby celnej Jacek Kapica. - Przewóz skażonego alkoholu był zgodny z polskimi i unijnymi przepisami - zapewnił.

Jednak co innego mówią eksperci Najwyższej Izby Kontroli. - Ustaliliśmy, że minister nie miał żadnego uprawnienia i podstaw prawnych, żeby zastosować stawkę zerową na akcyzę - twierdzi dyrektor NIK w Rzeszowie Sławomir Sikora.

I dodaje: - Dla mnie zupełnie nie zrozumiałym jest ten upór. Minister nie miał prawa wydać takiego rozporządzenia, żeby stawkę zerową wprowadzić.

Popularny biznes w Medyce

NIK zapewnia, że skontroluje pozostałe przejścia, ale wydaje się, że największy problem występował w Medyce. To przez nie do Polski trafiło ok. 41 tys. ton nieopodatkowanego alkoholu.

Co więcej, skażony alkohol stał się popularnym towarem importowym z Ukrainy. W 2005 roku ściągało go tylko 7 importerów, rok później było ich już 23. A w 2007 roku – 27.

Lata bez odzewu

Przepisy, które dały początek aferze alkoholowej weszły w życie w 2004 roku, czyli w końcówce rządów SLD. Przez lata do urzędników ministerstwa i kierownictwa służb celnych alarmujące pisma słali przedstawiciele polskiego przemysłu spirytusowego, którzy tracili wpływy z powodu nielegalnego importu, oraz sami celnicy. Bezskutecznie. Mimo interwencji celników i niektórych posłów nie zrobiono nic by postawić tamę rzece nielegalnego alkoholu, który zalewał Polskę.

Najwyższa Izba Kontroli winnych całej sytuacji wskazuje wśród wiceministrów finansów, nadzorujących w tym czasie celników, dyrektorów dwóch departamentów resortu oraz dyrektorów Izby Celnej w Przemyślu. - Można było zawiesić pobieranie akcyzy i kontrolować co się dzieje z tym alkoholem na poszczególnych etapach jego produkcji. Czy każdy litr jest zgodnie z prawem zagospodarowany. My w tej chwili mamy bardzo poważne obawy, że ten spirytus, który trafił do nas do kraju zostało po prostu odkażony a następnie trafiał do nielegalnych fabryk produkujących alkohol - tłumaczy rzecznik NIK Zbigniew Matwiej.

Kto winny?

O tym czy i kto jest winny, zadecyduje sąd, jeśli prokuratura wskaże konkretne osoby w śledztwie. Na razie rzeszowska prokuratura apelacyjna od dwóch lat prowadzi postępowanie "w sprawie".

Jak przekonuje szef Służby Celnej, on też czeka na jej rozstrzygnięcie. - Ja sam przesłałem raport NIK-u do prokuratury w Rzeszowie i myślę, że prokuratura to wyjaśni. Wyjaśni zarówno tworzenie tych przepisów w roku 2004 jak i ich stosowanie i to będzie najrozsądniejsze - mówi Kapica.

Źródło: TVN24, tvn24.pl