Pożary lasów uwalniają "koktajl czarownic"

W piątym corocznym "Biuletynie na temat Jakości Powietrza i Klimatu" Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) zajęła się pożarami lasów oraz ich wpływem na jakość powietrza. Można w nim przeczytać, że jakość powietrza, którym oddychają ludzie, jest ściśle powiązana ze zmianami klimatu.

Biuletyn omawia wzajemne oddziaływanie jakości powietrza i klimatu, podkreślając rolę drobnych cząsteczek zwanych aerozolami w pożarach lasów, zimowej mgle oraz emisjach pochodzących z transportu i miast. W zależności od składu cząsteczki te mogą zarówno ogrzewać atmosferę (tak działają ciemniejsze, zawierające cząstki węgla kamiennego i brunatnego), jak i ją ochładzać (robią tak jaśniejsze aerozole, na przykład siarczany).

Za szczególnie szkodliwe uważane są cząsteczki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra (PM2,5), ponieważ mogą wnikać głęboko do płuc lub układu sercowo-naczyniowego. WMO poinformowała, że pożary lasów w 2024 roku doprowadziły do przekroczenia średniego poziomu PM2,5 w Kanadzie, na Syberii i Afryce Środkowej. Największy wzrost stężenia aerozoli o niewielkiej średnicy miał jednak miejsce w dorzeczu Amazonki.

Lorenzo Labrador, pracownik naukowy WMO, który koordynował wydawanie biuletynu, powiedział, że z powodu zmian klimatu sezon pożarów lasów z roku na rok staje się coraz bardziej intensywny i dłuższy. Dodał, że następuje pogorszenie jakości powietrza na wszystkich kontynentach, a pożary w jednym miejscu - na przykład w Kanadzie - mogą wpływać na zanieczyszczenie powietrza tysiące kilometrów dalej, na przykład w Europie.

Podsumował, że w wyniku pożarów powstaje "koktajl czarownic" składający się z substancji zanieczyszczających powietrze i mogących mieć poważny wpływ na zdrowie.

WMO oceniła, że każdego roku zanieczyszczenie powietrza przyczynia się do ponad 4,5 miliona przedwczesnych śmierci. Wezwała do poprawy monitoringu i wprowadzenia lepszych strategii mających na celu ochronę zdrowia ludzi i środowiska oraz ograniczenie strat w rolnictwie i gospodarce.

Jako przykład miejsca, w którym zanieczyszczenie powietrza szczególnie negatywnie wpływa na zdrowie ludności, podano Indie. Na Nizinie Hindustańskiej, gdzie mieszka ponad 900 milionów osób, zaobserwowano znaczny wzrost zanieczyszczenia powietrza oraz okresów zimowych mgieł. Do nasilenia problemów przyczyniło się przede wszystkim spalanie biomasy rolniczej.

Jako wzór kraju, w którym poważnie potraktowano zanieczyszczenie powietrza, wymieniono Chiny. Autorzy biuletynu zaznaczyli, że w ciągu 10 lat jakość powietrza w chińskich miastach znacząco się polepszyła. Do poprawy sytuacji doszło także w wielu miastach w Europie i Stanach Zjednoczonych.