Dorsz z Bałtyku się skurczył. Zaskakująca ewolucja przez człowieka

W środę na łamach czasopisma "Science Advances" ukazał się artykuł naukowców z Niemiec, Norwegii i Danii. Badali oni DNA ryb i po raz pierwszy wykazali, że zmiany ewolucyjne będące skutkiem nadmiernych połowów stwarzają ryzyko nieodwracalnych zniszczeń niektórych populacji ryb - opisał "Financial Times".

Badacze przeanalizowali 152 dorsze złowione w latach 1996-2019 między duńską wyspą Bornholm, Szwecją i Polską. - Po raz pierwszy w przypadku gatunku w pełni morskiego dostarczyliśmy dowodów na ewolucyjne zmiany w genomach ryb poddanych intensywnej eksploatacji, co doprowadziło populację na skraj załamania - powiedziała w rozmowie z "FT" Kwi Young Han, biolożka z GEOMAR Helmholtz Centre for Ocean Research w Kilonii, główna autorka publikacji.

Naukowcy przypomnieli, że dorsz bałtycki był kiedyś gigantyczną rybą, która osiągała ponad metr długości i ważyła do 40 kg. Dziś, jak zauważają badacze, dorosły dorsz zmieściłby się na talerzu. Zdaniem naukowców, dorsz bałtycki ewaluował stając się mniejszą rybą, wymykając się dzięki temu z rybackich sieci. Jego połowy, ze względu na załamanie się populacji, są zakazane w UE od 2019 roku.

Naukowcy znaleźli dowody na tzw. selekcję kierunkową w ewolucji wariantów genetycznych związanych ze wzrostem ciała. Stwierdzili, że ryby szybciej rosnące prawie zniknęły w Morzu Bałtyckim, podczas gdy okazy, które rosły wolniej, ale osiągały dojrzałość rozrodczą przy mniejszych rozmiarach, przeważały. Zdaniem ekspertów może to mieć bezpośredni wpływ na populację tego gatunku, gdyż mniejsze ryby wydają mniej potomstwa, są bardziej podatne na drapieżniki i zmiany klimatyczne.

Profesor Rick Stafford, zajmujący się biologią morską na Uniwersytecie w Bournemouth, skomentował wyniki badań mówiąc, że dostarczyły one ważnych dowodów genetycznych na to, jak dużą presję selekcyjną wywiera rybołówstwo na poziomie ewolucyjnym. "Dorsz może żyć ponad 30 lat, ale przy obecnym poziomie połowów rzadko można znaleźć dorsza mającego ponad pięć lat" - stwierdził naukowiec.