Wrzesień był najcieplejszy w historii pomiarów. Wyrównał rekord z 2015 roku


Jak podała amerykańska Narodowa Służba Oceaniczna i Atmosferyczna (NOAA), odchylenie od średniej globalnej temperatury lądów i oceanów we wrześniu 2019 roku było najwyższe w historii pomiarów. Ubiegły miesiąc dorównał rekordowemu wrześniowi z 2015 roku.

We wrześniu średnia temperatura powierzchni lądów i oceanów była o 0,95 stopnia Celsjusza wyższa od średniej dla tego miesiąca z XX wieku, wynoszącej 15 stopni Celsjusza. To oznacza, że został wyrównany dotychczasowy rekord, który należy do września 2015 roku.

Od 2005 roku doświadczyliśmy dziesięciu najcieplejszych wrześni, a ostatnie pięć lat uplasowało się na pierwszych pięciu miejscach. Wrzesień 2019 to także 43. wrzesień i 417. miesiąc z rzędu, w którym średnia miesięczna temperatura była wyższa od średniej z XX wieku.

Goręcej na obu półkulach

Cała półkula północna również odnotowała najcieplejszy wrzesień, w którym temperatura była wyższa o około 1,24 st. C od średniej, przebijając poprzedni rekord z 2016 roku o 0,03 st. C. Od 2015 roku odnotowano tam również pięć największych odchyleń temperatury lądu i oceanu od średniej.

Z kolei na półkuli południowej średnia temperatura lądów i oceanów była o około 0,64 st. C wyższa od średniej. Tym samym zarejestrowano tam siódmy najcieplejszy wrzesień w historii pomiarów.

Rekordowo wysoką temperaturę odnotowano w różnych częściach północnego i zachodniego Pacyfiku, Morzu Barentsa, centralno-południowych Stanach Zjednoczonych, północnej Kanadzie, na Atlantyku, Oceanie Indyjskim, w Środkowym Wschodzie, Mongolii, północnych Chinach i Afryce. Nie trzeba zapewne dodawać, że w żadnym miejscu na Ziemi nie wystąpiła rekordowo niska temperatura.

Najcieplejszy wrzesień od 140 lat

Średnia globalna temperatura lądów we wrześniu była o 1,42 stopnia wyższa od średniej temperatury z XX wieku, wynoszącej 12 stopni Celsjusza. To najwyższa wrześniowa średnia dla lądów w historii 140-letnich badań. Wrzesień 2016 to obecnie drugi co do wielkości wrzesień z odchyleniem około 1,38 st. C od średniej globalnej temperatury na lądzie.

Najbardziej zauważalne odchylenia temperatury od średniej były obserwowane na wielu obszarach Alaski, zachodniej Kanady, południowych i południowo-wschodnich regionów USA, północnego Oceanu Spokojnego, na Morzu Beringa, Morzu Barentsa, w centralnej Ameryce Południowej, Mongolii, północnej Rosji. W tych regionach odchylenie wynosiło co najmniej 2 stopnie.

Lokalnie w Ameryce Północnej, Ameryce Południowej, Afryce, Azji, Zatoce Meksykańskiej i na Hawajach wystąpiły odchylenia od średniej temperatury, które znalazły się w pierwszej trójce najwyższych odnotowanych dla września.

Należy wspomnieć, że dla Ameryki Północnej był to najcieplejszy wrzesień, który pobił rekord z 1998 roku. Teraz temperatura była wyższa o 1,72 st. C od średniej, wyprzedzając poprzedni rekord o 0,01 stopnia. Rejon Zatoki Meksykańskiej również przeżył swój najcieplejszy wrzesień - temperatura sięgnęła 0,98 st. C powyżej średniej, czyli o około 0,4 st. C więcej od rekordu ustanowionego w 2016 roku.

Odchylenie od średniej temperatury we wrześniu 2019 roku (noaanoaa.gov

Oceany rekordu nie pobiły

Średnia temperatura powierzchni oceanów na świecie we wrześniu tego roku roku wzrosła o 0,78 st. C ponad średnią miesięczną z XX wieku, wynoszącą 16,17 st. C. Wrzesień 2015 był cieplejszy - wtedy odchylenie od średniej wyniosło 0,84 st. C.

Anomalie temperatury powierzchni lądu i oceanów dla września 2019 (noaanoaa.gov

Wrzesień w Arktyce

Zasięg pokrywy lodowej na Morzu Arktycznym we wrześniu 2019 był trzecim rekordowo niskim poziomem, wynoszącym ponad 2,09 miliona kilometrów kwadratowych (32,6 proc.) poniżej średniej z lat 1981-2010. Tym samym była o ponad 751 tysięcy kilometrów kwadratowych większa od rekordowo niskiego poziomu pokrywy lodowej z września 2012 roku - podało Krajowe Centrum Danych dotyczących Śniegu i Lodu (NSIDC) przy wykorzystaniu danych z NOAA i NASA.

18 września Arktyka osiągnęła minimalny roczny zasięg lodu morskiego wynoszący ponad 4,14 miliona kilometrów kwadratowych. To oznacza, że zakończył się już okres topnienia. Minimalny zakres występowania lodu morskiego w Arktyce na rok 2019 jest równy latom 2007 i 2016 jako drugi najniższy zakres minimalny zarejestrowany w okresie 41 lat.

17 września 2012 roku odnotowano rekordowe minimum wynoszące ponad 3,39 mln kilometrów kwadratowych. Według NSIDC w ciągu ostatnich 13 lat pojawiło się 13 najniższych rocznych wartości minimalnych.

Na biegunie południowym

Zasięg występowania lodu na Antarktyce wynosił we wrześniu ponad 258 tysięcy kilometrów kwadratowych (1,3 procent) powyżej średniej z lat 1981-2010. W kategorii najmniejszych odnotowanych zasięgów w okresie 41 lat uplasował się na 13. miejscu. Antarktyka zazwyczaj osiąga swoje roczne maksimum pod koniec września lub na początku października. Według NSIDC maksymalny zasięg lodu antarktycznego mógł osiągnąć 30 września z wynikiem ponad 18,38 milionów kilometrów kwadratowych, czyli nieco poniżej średniej z lat 1981-2010.

Zasięg pokrywy lodowej we wrześniu 2019 w porównaniu do okresu z lat 1981-2010 (noaanoaa.gov

Dziewięć miesięcy ciepła

Od początku roku do końca września średnia temperatura lądów i oceanów była o 0,94 st. C stopnia wyższa od średniej z XX wieku, wynoszącej 14,17 st. C. W analizach prowadzonych od 140 lat to druga najwyższa temperatura w okresie styczeń-wrzesień. Cieplej było jedynie w tej części roku w 2016 - temperatura wzrosła wtedy o 1,06 st. C.

Najbardziej zauważalne odchylenia od średniej występowały w tym roku na wielu obszarach Alaski, zachodniej Kanady i centralnej Rosji, gdzie wynosiły co najmniej 1,5 st. C.

W tym okresie duże części południowej Afryki, zachodniego Oceanu Indyjskiego, Madagaskaru oraz w całej Australii, zachodniej części Oceanu Spokojnego, Nowej Zelandii, Azji, Oceanu Atlantyckiego i w Ameryce Północnej i Południowej doznawały rekordów temperatury. W sezonie od stycznia do września 2019 roku nie pojawiły się obszary z rekordowo niską temperaturą.

Sezon na półkulach

Na półkuli północnej średnia temperatura lądów i oceanów dorównała tej w 2017 roku, tym samym są na drugim miejscu pod kątem odchylenia od średniej z okresu styczeń-wrzesień (o 1,12 stopnia). Ustępują jedynie 2016, kiedy temperatura wzrosła o 1,31 st. C.

Na półkuli południowej temperatura powierzchni lądów i oceanów w okresie styczeń-wrzesień wyniosła 0,75 st. C powyżej średniej. To również drugi najcieplejszy okres w historii, wyprzedził je tylko rok 2016, kiedy temperatura była wyższa o 0,81 st. C.

Wybrane anomalie klimatyczne i wydarzenia we wrześniu 2019 roku (tvnmeteonoaa.gov

Autor: kw/map / Źródło: ncei.noaa.gov

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock/noaa.gov

Pozostałe wiadomości

Weekend przyniesie opady śniegu, które w części kraju przechodzić będą w deszcz ze śniegiem i deszcz. Miejscami będą one marznące, przez co zrobi się bardzo ślisko. Nowy tydzień zafunduje nam ocieplenie i wzrost temperatury do około 10 stopni.

Wir niżowy Renate przyniesie kolejne obfite opady śniegu. Potem przyjdzie duże ocieplenie

Wir niżowy Renate przyniesie kolejne obfite opady śniegu. Potem przyjdzie duże ocieplenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia drugiego stopnia przed silnym wiatrem, który w Tatrach może rozpędzać się do 150 kilometrów na godzinę. Obowiązują też alarmy pierwszego stopnia przed obfitymi opadami śniegu i oblodzeniem. Sprawdź, gdzie zrobi się ślisko i niebezpiecznie.

Drugi stopień ostrzeżeń IMGW. Dosypie śniegu, drogi skuje lód, a poza tym mocno powieje

Drugi stopień ostrzeżeń IMGW. Dosypie śniegu, drogi skuje lód, a poza tym mocno powieje

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

W wielu regionach Polski sypie śnieg. Na Kontakt24 otrzymujemy materiały z miejscowości, które się zabieliły. Sprawdź, gdzie nastała zimowa aura.

Polska pod śniegiem. Trudne warunki na zakopiance, Koszalin jak w środku zimy

Polska pod śniegiem. Trudne warunki na zakopiance, Koszalin jak w środku zimy

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Śnieg ostatniej nocy i w czwartek zasypał Irlandię. Warunki na drogach znacznie się pogorszyły. Synoptycy teraz ostrzegają przed mrozem, a na horyzoncie widać ulewne opady deszczu i wichury.

Zasypało Irlandię. Teraz idą na nią ulewy i wichury

Zasypało Irlandię. Teraz idą na nią ulewy i wichury

Źródło:
ENEX, The Irish Times, tvnmeteo.pl

Alert RCB w związku silnym wiatrem otrzymały w czwartek osoby przebywające na terenie powiatu tatrzańskiego. Eksperci przypominają, jak się zachowywać, kiedy mocno wieje.

Alert RCB dla części Małopolski. "Zachowaj ostrożność"

Alert RCB dla części Małopolski. "Zachowaj ostrożność"

Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

W kilkudziesięciu departamentach Francji obowiązują pomarańczowe ostrzeżenia przed śniegiem, marznącymi opadami i silnym wiatrem. Władze apelują do kierowców o zachowanie szczególnej ostrożności.

Atak zimy i porywistego wiatru. Prawie cały kraj objęty alarmami

Atak zimy i porywistego wiatru. Prawie cały kraj objęty alarmami

Źródło:
ENEX, Meteo France, connexionfrance.com

W nocy ze środy na czwartek doszło do kolejnej erupcji wulkanu na półwyspie Reykjanes w południowo-zachodniej Islandii. Wybuch poprzedziła seria niewielkich trzęsień ziemi. W związku z erupcją wprowadzono stan alarmowy i ewakuowano około 60 osób z miejscowości Grindavik.

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Źródło:
PAP, Iceland News, Time

Pogoda na dziś. W czwartek 21.11 na obszarze niemal całej Polski należy spodziewać się słabych opadów śniegu. Termometry wskażą zaledwie od 1 do 3 stopni Celsjusza, a wiatr w porywach mocno się rozpędzi.

Dziś w wielu miejscach spadnie śnieg

Dziś w wielu miejscach spadnie śnieg

Źródło:
tvnmeteo.pl

Po raz pierwszy w tym sezonie ratownicy TOPR wprowadzili pierwszy stopień zagrożenia lawinowego w Tatrach. Oznacza to możliwe samoistne schodzenie małych i średnich lawin. Najniższy stopień zagrożenia obowiązuje w Tatrach od wysokości 1800 m n.p.m.

Zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia w Tatrach

Zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia w Tatrach

Źródło:
PAP

Mieszkańcy północno-zachodnich regionów USA oraz części Kanady od wtorku zmagają się z niebezpiecznymi warunkami związanymi z uderzeniem potężnej bomby cyklonowej. Żywioł niesie za sobą wichury oraz ekstremalne ulewy i jest oceniany jako jeden z najsilniejszych od lat. Najnowsze informacje mówią o dwóch ofiarach śmiertelnych.

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

Źródło:
Reuters, CNN, NBC News, PAP

Trwające przez cały dzień intensywne opady śniegu doprowadziły do paraliżu komunikacyjnego w Finlandii. W okolicach Helsinek dochodziło do licznych kolizji.

Atak zimy doprowadził do paraliżu komunikacyjnego

Atak zimy doprowadził do paraliżu komunikacyjnego

Źródło:
PAP

W Hiszpanii silnie wieje, a niebezpieczna pogoda utrzyma się przez kolejne dni w tym tygodniu. W środę wiatr łamał drzewa w Tarragonie we Wspólnocie Katalonii. Obowiązują alerty pogodowe.

Wiatr łamie drzewa w Hiszpanii

Wiatr łamie drzewa w Hiszpanii

Źródło:
ENEX, El Pais, tvnmeteo.pl

Jedna osoba nie żyje, a setki tysięcy odbiorców zostało bez prądu po tym, jak w północno-zachodnie regiony Stanów Zjednoczonych uderzyła potężna bomba cyklonowa. Żywioł niesie huraganowy wiatr i intensywne opady śniegu i deszczu. Prognozy na kolejne dni nie są optymistyczne.

Tak silna bomba cyklonowa zdarza się tam raz na dekadę

Tak silna bomba cyklonowa zdarza się tam raz na dekadę

Źródło:
CNN, Reuters

84 procent huraganów, które pojawiły się na Oceanie Atlantyckim w latach 2019-2023, zostało wzmocnionych przez zmianę klimatu - wynika z najnowszych badań naukowców.

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

Źródło:
Nature

W północnej Hiszpanii potwierdzono pojawienie się szerszenia Vespa soror. Jeśli ten inwazyjny gatunek zacznie występować powszechnie, może zagrozić miejscowym owadom - ostrzegają naukowcy.

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

Źródło:
PAP, Ecology and Evolution

Największa rakieta świata Starship odbyła we wtorek szósty lot testowy. Booster statku, czyli pierwszy stopień rakiety, nie został jednak przechwycony przez mechaniczne ramiona wieży startowej, tak jak planowano.

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, SpaceX, tvnmeteo.pl

W części Polski wiał silny wiatr. W związku z gwałtowną aurą w ciągu ostatniej doby strażacy przeprowadzili ponad 300 interwencji. Najwięcej odnotowano ich na Dolnym Śląsku. Większość działań służb dotyczyła usuwania połamanych drzew.

Silny wiatr w Polsce. Kilkaset interwencji strażaków

Silny wiatr w Polsce. Kilkaset interwencji strażaków

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

We wtorek nad ranem na niebie można było dostrzec księżycowe halo. To rzadkie i efektowne zjawisko zarejestrowano między innymi w Wielkopolsce. Na Kontakt24 otrzymaliśmy wyjątkowe zdjęcia.

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

W części Wielkiej Brytanii we wtorek pojawiły się pierwsze w tym sezonie opady śniegu. Doprowadziły do utrudnień w podróżowaniu. Z powodu trudnych warunków atmosferycznych zamknięto ponad 150 szkół.

Spadł u nich pierwszy śnieg. Zamknięte szkoły, utrudnienia na drogach

Spadł u nich pierwszy śnieg. Zamknięte szkoły, utrudnienia na drogach

Źródło:
Met Office, BBC

W Tatrach spadł śnieg, a wiejący na szczytach silny wiatr tworzy śnieżne zamiecie. Tatrzański Park Narodowy odradza wychodzenia w wyższe partie gór. W związku z niespokojną aurą pod koniec tygodnia może pojawić się zagrożenie lawinowe. Warunki są trudne również w wyższych partiach Beskidów.

Załamanie pogody w Tatrach. Śnieg i lód na szlakach

Załamanie pogody w Tatrach. Śnieg i lód na szlakach

Źródło:
PAP, TPN, GOPR

Tygrys syberyjski zaatakował rolnika w jednej z wiosek na północnym wschodzie Chin. Mężczyzna został ugryziony w rękę. To niejedyna niebezpieczna sytuacja z udziałem tych zwierząt, do jakiej doszło w tej okolicy. Władze wystosowały ostrzeżenie dla mieszkańców.

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Źródło:
Reuters, Global Times, chinadaily.com

Co najmniej osiem osób zginęło w wyniku przejścia tajfunu Man-yi nad Filipinami. W trakcie ubiegłego weekendu żywioł uderzył w ląd dwukrotnie, niosąc potężne ulewy i porywisty wiatr. W wielu regionach rozpoczęło się wielkie sprzątanie i liczenie strat. Lokalne władze zaapelowały o pomoc dla poszkodowanych mieszkańców.

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

Źródło:
Reuters

Nagrania samotnego delfina pływającego w Morzu Bałtyckim wprawiły w zdumienie naukowców. Słychać na nich, jak ssak wydaje z siebie tysiące różnych dźwięków. Wśród ekspertów pojawiła się teoria, że z powodu odosobnienia mógł on rozmawiać sam ze sobą. Inni uważają, że była to próba skomunikowania się z innymi delfinami.

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Źródło:
Livescience

Dwie osoby zginęły, a ponad 100 tysięcy mieszkańców zostało poszkodowanych w wyniku przejścia burzy tropikalnej Sara przez Honduras. Wiele miejsc jest odciętych od świata po ulewach. Na najbliższe dni zapowiadane są kolejne opady deszczu.

Takich opadów dawno tu nie było. Nie żyją dwie osoby

Takich opadów dawno tu nie było. Nie żyją dwie osoby

Źródło:
CNN Espanol, Diario1, EFE

W Ekwadorze wprowadzono 60-dniowy stan wyjątkowy. W kraju szaleją pożary, brakuje wody i panuje susza. W listopadzie ogień strawił ponad 10 tysięcy hektarów roślinności. Mieszkańcy borykają się też z częstymi przerwami w dostępie do energii elektrycznej.

Pożary, susza, brak prądu. Ogłosili 60-dniowy stan wyjątkowy

Pożary, susza, brak prądu. Ogłosili 60-dniowy stan wyjątkowy

Źródło:
PAP, Reuters

Do nietypowego zdarzenia doszło na lotnisku w Ponta Delgada na Azorach. Po pokładzie jednego z samolotów rozpierzchło się ponad 100 chomików. Maszyna przez pięć dni nie mogła wylecieć do stolicy Portugalii.

Ponad 100 chomików uziemiło samolot na Azorach

Ponad 100 chomików uziemiło samolot na Azorach

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Naukowcom po raz pierwszy udało się eksperymentalnie udowodnić społeczne uczenie się u zwierząt niebędących ludźmi, wynikające ze zmiany środowiska. Najnowsze badania ekspertów z Instytutu Maxa Plancka wykazały, że sikorki bogatki po migracji błyskawicznie poznawały nowe zachowania od lokalnej, dopiero co poznanej społeczności.

Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Sprawili, że ptaki nauczyły się nowych zachowań. Bez tego by się to nie udało

Źródło:
ScienceDaily

Ocean wyrzucił na brzeg w Kalifornii rzadką rybę - przedstawicielkę występującego w głębinach gatunku z rodziny Regalecidae, nazywaną "rybą zagłady". Czemu zawdzięcza reputację "przepowiadacza" naturalnych katastrof?

"Ryba zagłady" znaleziona na brzegu oceanu

"Ryba zagłady" znaleziona na brzegu oceanu

Źródło:
NBC News, CBS News tvn24.pl

Blisko 20 procent przypadków zachorowania na dengę, chorobę przenoszoną przez komary, można przypisać zmianom klimatycznym - wynika z najnowszej analizy naukowców. Jeśli nie zostaną podjęte działania mające powstrzymać globalne ocieplenie, liczba zachorowań przypisana kryzysowi klimatycznemu do 2050 roku może wzrosnąć nawet do 60 procent.

"Denga nadchodzi". Przegrzanie Ziemi tylko pogarsza sytuację

"Denga nadchodzi". Przegrzanie Ziemi tylko pogarsza sytuację

Źródło:
LiveScience, AFP

Nowe Delhi walczy z duszącymi miasto zanieczyszczeniami powietrza. Dają się one we znaki także zwierzętom z lokalnego ogrodu zoologicznego. Aby im ulżyć, władze postanowiły skorzystać z pewnej prostej metody.

Smog w zoo. Trzeba było ruszyć na pomoc zwierzętom

Smog w zoo. Trzeba było ruszyć na pomoc zwierzętom

Źródło:
Reuters, Times of India

Naukowcy przedstawili pierwsze szczegółowe wyniki badań próbek z niewidocznej strony Księżyca dostarczonych przez chińską sondę Chang'e 6. Analiza ich składu wskazała, że między trzema a czterema miliardami lat temu trwała tam aktywność wulkaniczna. To kluczowe informacje dla zrozumienia wyraźnych różnic między półkulami Srebrnego Globu.

Co się dzieje na niewidocznej stronie Księżyca? Zbadano pierwsze próbki

Co się dzieje na niewidocznej stronie Księżyca? Zbadano pierwsze próbki

Źródło:
PAP, CNN, tvnmeteo.pl

Duży pożar w kalifornijskim hrabstwie Ventura na początku listopada strawił kilka tysięcy hektarów i wiele budynków. O ogromnych stratach mówią rolnicy. Wskutek żywiołu spłonęły miliony pszczół.

Szalał pożar, spłonęły miliony pszczół

Szalał pożar, spłonęły miliony pszczół

Źródło:
ABC7