Wrzesień był najcieplejszy w historii pomiarów. Wyrównał rekord z 2015 roku


Jak podała amerykańska Narodowa Służba Oceaniczna i Atmosferyczna (NOAA), odchylenie od średniej globalnej temperatury lądów i oceanów we wrześniu 2019 roku było najwyższe w historii pomiarów. Ubiegły miesiąc dorównał rekordowemu wrześniowi z 2015 roku.

We wrześniu średnia temperatura powierzchni lądów i oceanów była o 0,95 stopnia Celsjusza wyższa od średniej dla tego miesiąca z XX wieku, wynoszącej 15 stopni Celsjusza. To oznacza, że został wyrównany dotychczasowy rekord, który należy do września 2015 roku.

Od 2005 roku doświadczyliśmy dziesięciu najcieplejszych wrześni, a ostatnie pięć lat uplasowało się na pierwszych pięciu miejscach. Wrzesień 2019 to także 43. wrzesień i 417. miesiąc z rzędu, w którym średnia miesięczna temperatura była wyższa od średniej z XX wieku.

Goręcej na obu półkulach

Cała półkula północna również odnotowała najcieplejszy wrzesień, w którym temperatura była wyższa o około 1,24 st. C od średniej, przebijając poprzedni rekord z 2016 roku o 0,03 st. C. Od 2015 roku odnotowano tam również pięć największych odchyleń temperatury lądu i oceanu od średniej.

Z kolei na półkuli południowej średnia temperatura lądów i oceanów była o około 0,64 st. C wyższa od średniej. Tym samym zarejestrowano tam siódmy najcieplejszy wrzesień w historii pomiarów.

Rekordowo wysoką temperaturę odnotowano w różnych częściach północnego i zachodniego Pacyfiku, Morzu Barentsa, centralno-południowych Stanach Zjednoczonych, północnej Kanadzie, na Atlantyku, Oceanie Indyjskim, w Środkowym Wschodzie, Mongolii, północnych Chinach i Afryce. Nie trzeba zapewne dodawać, że w żadnym miejscu na Ziemi nie wystąpiła rekordowo niska temperatura.

Najcieplejszy wrzesień od 140 lat

Średnia globalna temperatura lądów we wrześniu była o 1,42 stopnia wyższa od średniej temperatury z XX wieku, wynoszącej 12 stopni Celsjusza. To najwyższa wrześniowa średnia dla lądów w historii 140-letnich badań. Wrzesień 2016 to obecnie drugi co do wielkości wrzesień z odchyleniem około 1,38 st. C od średniej globalnej temperatury na lądzie.

Najbardziej zauważalne odchylenia temperatury od średniej były obserwowane na wielu obszarach Alaski, zachodniej Kanady, południowych i południowo-wschodnich regionów USA, północnego Oceanu Spokojnego, na Morzu Beringa, Morzu Barentsa, w centralnej Ameryce Południowej, Mongolii, północnej Rosji. W tych regionach odchylenie wynosiło co najmniej 2 stopnie.

Lokalnie w Ameryce Północnej, Ameryce Południowej, Afryce, Azji, Zatoce Meksykańskiej i na Hawajach wystąpiły odchylenia od średniej temperatury, które znalazły się w pierwszej trójce najwyższych odnotowanych dla września.

Należy wspomnieć, że dla Ameryki Północnej był to najcieplejszy wrzesień, który pobił rekord z 1998 roku. Teraz temperatura była wyższa o 1,72 st. C od średniej, wyprzedzając poprzedni rekord o 0,01 stopnia. Rejon Zatoki Meksykańskiej również przeżył swój najcieplejszy wrzesień - temperatura sięgnęła 0,98 st. C powyżej średniej, czyli o około 0,4 st. C więcej od rekordu ustanowionego w 2016 roku.

Odchylenie od średniej temperatury we wrześniu 2019 roku (noaanoaa.gov

Oceany rekordu nie pobiły

Średnia temperatura powierzchni oceanów na świecie we wrześniu tego roku roku wzrosła o 0,78 st. C ponad średnią miesięczną z XX wieku, wynoszącą 16,17 st. C. Wrzesień 2015 był cieplejszy - wtedy odchylenie od średniej wyniosło 0,84 st. C.

Anomalie temperatury powierzchni lądu i oceanów dla września 2019 (noaanoaa.gov

Wrzesień w Arktyce

Zasięg pokrywy lodowej na Morzu Arktycznym we wrześniu 2019 był trzecim rekordowo niskim poziomem, wynoszącym ponad 2,09 miliona kilometrów kwadratowych (32,6 proc.) poniżej średniej z lat 1981-2010. Tym samym była o ponad 751 tysięcy kilometrów kwadratowych większa od rekordowo niskiego poziomu pokrywy lodowej z września 2012 roku - podało Krajowe Centrum Danych dotyczących Śniegu i Lodu (NSIDC) przy wykorzystaniu danych z NOAA i NASA.

18 września Arktyka osiągnęła minimalny roczny zasięg lodu morskiego wynoszący ponad 4,14 miliona kilometrów kwadratowych. To oznacza, że zakończył się już okres topnienia. Minimalny zakres występowania lodu morskiego w Arktyce na rok 2019 jest równy latom 2007 i 2016 jako drugi najniższy zakres minimalny zarejestrowany w okresie 41 lat.

17 września 2012 roku odnotowano rekordowe minimum wynoszące ponad 3,39 mln kilometrów kwadratowych. Według NSIDC w ciągu ostatnich 13 lat pojawiło się 13 najniższych rocznych wartości minimalnych.

Na biegunie południowym

Zasięg występowania lodu na Antarktyce wynosił we wrześniu ponad 258 tysięcy kilometrów kwadratowych (1,3 procent) powyżej średniej z lat 1981-2010. W kategorii najmniejszych odnotowanych zasięgów w okresie 41 lat uplasował się na 13. miejscu. Antarktyka zazwyczaj osiąga swoje roczne maksimum pod koniec września lub na początku października. Według NSIDC maksymalny zasięg lodu antarktycznego mógł osiągnąć 30 września z wynikiem ponad 18,38 milionów kilometrów kwadratowych, czyli nieco poniżej średniej z lat 1981-2010.

Zasięg pokrywy lodowej we wrześniu 2019 w porównaniu do okresu z lat 1981-2010 (noaanoaa.gov

Dziewięć miesięcy ciepła

Od początku roku do końca września średnia temperatura lądów i oceanów była o 0,94 st. C stopnia wyższa od średniej z XX wieku, wynoszącej 14,17 st. C. W analizach prowadzonych od 140 lat to druga najwyższa temperatura w okresie styczeń-wrzesień. Cieplej było jedynie w tej części roku w 2016 - temperatura wzrosła wtedy o 1,06 st. C.

Najbardziej zauważalne odchylenia od średniej występowały w tym roku na wielu obszarach Alaski, zachodniej Kanady i centralnej Rosji, gdzie wynosiły co najmniej 1,5 st. C.

W tym okresie duże części południowej Afryki, zachodniego Oceanu Indyjskiego, Madagaskaru oraz w całej Australii, zachodniej części Oceanu Spokojnego, Nowej Zelandii, Azji, Oceanu Atlantyckiego i w Ameryce Północnej i Południowej doznawały rekordów temperatury. W sezonie od stycznia do września 2019 roku nie pojawiły się obszary z rekordowo niską temperaturą.

Sezon na półkulach

Na półkuli północnej średnia temperatura lądów i oceanów dorównała tej w 2017 roku, tym samym są na drugim miejscu pod kątem odchylenia od średniej z okresu styczeń-wrzesień (o 1,12 stopnia). Ustępują jedynie 2016, kiedy temperatura wzrosła o 1,31 st. C.

Na półkuli południowej temperatura powierzchni lądów i oceanów w okresie styczeń-wrzesień wyniosła 0,75 st. C powyżej średniej. To również drugi najcieplejszy okres w historii, wyprzedził je tylko rok 2016, kiedy temperatura była wyższa o 0,81 st. C.

Wybrane anomalie klimatyczne i wydarzenia we wrześniu 2019 roku (tvnmeteonoaa.gov

Autor: kw/map / Źródło: ncei.noaa.gov

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock/noaa.gov

Pozostałe wiadomości

Niezwykle ciepła grudniowa aura właśnie dobiegła końca. Czego możemy się spodziewać w święta Bożego Narodzenia i w sylwestra? Sprawdź długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: będzie zimniej niż ostatnio

Pogoda na 16 dni: będzie zimniej niż ostatnio

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na Boże Narodzenie. Przed świętami lokalnie dosypie jeszcze trochę śniegu, czy jednak wystarczy go, by utrzymał się do Wigilii? Sprawdź najnowszą aktualizację świątecznej prognozy pogody.

Przed samymi świętami spadnie śnieg. Czy pozostanie z nami na dłużej?

Przed samymi świętami spadnie śnieg. Czy pozostanie z nami na dłużej?

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne. W południowej Polsce noc przyniesie opady śniegu i silne podmuchy wiatru. Sprawdź, gdzie będzie szczególnie niebezpiecznie.

IMGW ostrzega. Nocą miejscami będzie niebezpiecznie

IMGW ostrzega. Nocą miejscami będzie niebezpiecznie

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Populacja bliskiej wymarcia jaszczurki z Karaibów odbudowała się w ciągu zaledwie sześciu lat. W 2018 roku na świecie żyło mniej niż 100 osobników Pholidoscelis corvinus, ale dzięki wysiłkom ekspertów obecnie ich liczba zwiększyła się szesnastokrotnie. Przypadek ten pokazuje, jak ważną rolę pełni odpowiednia ochrona gatunkowa.

Była na skraju wymarcia, ale pojawił się "niezwykły zwrot akcji"

Była na skraju wymarcia, ale pojawił się "niezwykły zwrot akcji"

Źródło:
Fauna & Flora

W australijskim stanie Wiktoria trwa walka z pożarem, który niemal tydzień temu wybuchł na terenie parku narodowego. W niedzielę płomienie ogarniały obszar 34 tysięcy hektarów i wciąż rozszerzały swój zasięg. Mieszkańcy miejscowości sąsiadujących z parkiem musieli opuścić swoje domy i nie wrócą do nich przed świętami.

Musieli uciekać z domów przed świętami. "Ludzie nie są do końca pewni, co się wydarzy"

Musieli uciekać z domów przed świętami. "Ludzie nie są do końca pewni, co się wydarzy"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, The Guardian, ABC News, 9news.com.au

Co najmniej 94 osoby zginęły w wyniku przejścia cyklonu Chido przez Mozambik. Do poważnych szkód doszło w targanej konfliktem wewnętrznym prowincji Cabo Delgado, gdzie żywioł dotknął ponad 90 tysięcy najmłodszych. W gruzy obróciły się tam całe miejscowości.

"Całe wsie obróciły się w gruzy". Zginęło prawie 100 osób

"Całe wsie obróciły się w gruzy". Zginęło prawie 100 osób

Źródło:
PAP, UNICEF

Pogoda na jutro, czyli na poniedziałek 23.12. W nocy w większości kraju przydadzą się parasole - przelotnie popada deszcz, miejscami deszcz ze śniegiem i śnieg. W dzień opadów będzie już mniej, a niebo będzie się rozpogadzać. Termometry pokażą od 1 do 5 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - poniedziałek 23.12. Noc będzie deszczowa, lokalnie śnieżna

Pogoda na jutro - poniedziałek 23.12. Noc będzie deszczowa, lokalnie śnieżna

Źródło:
tvnmeteo.pl

NASA opublikowała animację, na której największa góra lodowa świata wyrwała się z wodnego wiru i zaczęła dryfować po oceanie. A23a przez wiele miesięcy tkwiła w jednym miejscu, nie mogąc ruszyć się dalej. Naukowcy wciąż do końca nie wiedzą, co sprawiło, że ogromna bryła lodu wydostała się z pułapki.

Największa góra lodowa świata wyrywa się z pułapki. Nagranie

Największa góra lodowa świata wyrywa się z pułapki. Nagranie

Źródło:
NASA Earth Observatory, BAS, tvnmeteo.pl

Rozpoczęła się kalendarzowa zima, a wraz z nią miejscami spadł słaby śnieg. Biało zrobiło się w niedzielę na wschodzie Mazowsza. Zdjęcia lekko zaśnieżonego krajobrazu otrzymaliśmy na Kontakt24.

"Trzeba przyznać, że dotrzymała terminu". Śnieg na Mazowszu

"Trzeba przyznać, że dotrzymała terminu". Śnieg na Mazowszu

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

W Nowym Jorku spadł śnieg i zrobiło się biało. Amerykańska Narodowa Służba Pogodowa (NWS) poinformowała, że są to pierwsze, mierzalne grudniowe opady w tym mieście od trzech lat.

Tutaj spadł pierwszy od lat śnieg w grudniu

Tutaj spadł pierwszy od lat śnieg w grudniu

Źródło:
Reuters, NBC New York

Sztuczne światło może powodować wyraźne zmiany w nocnym działaniu ekosystemu raf koralowych. Do takich wniosków doszli badacze z Uniwersytetu Brystolskiego. Jak przekazał jeden z autorów publikacji, sztuczne naświetlanie naraża morskie organizmy na "niespodziewane niebezpieczeństwo".

"Niespodziewane niebezpieczeństwo" w morskich głębinach

"Niespodziewane niebezpieczeństwo" w morskich głębinach

Źródło:
PAP, Uniwersytet Brystolski

Na portugalskiej Maderze wieje silny wiatr. Przez wichury odwołano ponad 30 połączeń lotniczych. Wstrzymano też połączenia morskie z wyspą Porto Santo, wchodzącą w skład tego położonego na Atlantyku archipelagu.

Odwołane loty i rejsy na Maderę   

Odwołane loty i rejsy na Maderę   

Źródło:
PAP, madeira.rtp.pt

Przez pół wieku przepisy chroniły wilki na naszym kontynencie, teraz znów będzie można do nich strzelać. Ale póki co - nie w Polsce. Komisja Europejska uchyliła wprawdzie furtkę do polowań na wilki, ale polski rząd deklaruje, że nie zamierza na razie z niej korzystać. Na ten moment więc wilk pozostaje w naszym kraju zwierzęciem pod ścisłą ochroną.

"Kraje zachodnie deklarowały ścisłą ochronę wilków, teraz chcą je zabijać. Nie powinniśmy im tego ułatwiać"

"Kraje zachodnie deklarowały ścisłą ochronę wilków, teraz chcą je zabijać. Nie powinniśmy im tego ułatwiać"

Źródło:
tvn24.pl

W niedzielę 22 grudnia rozpoczęła się kalendarzowa zima. Astronomiczną powitaliśmy dzień wcześniej - w sobotę. Zimowe niebo będzie pełne ciekawych zjawisk astronomicznych.

Rozpoczęła się kalendarzowa zima

Rozpoczęła się kalendarzowa zima

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Pierwszy dzień astronomicznej zimy nie jest w tym roku rekordowo ciepły, ale jak zaznaczyła synoptyczka IMGW Ewa Łapińska, widać tendencję do tego, że temperatura w tym okresie jest coraz wyższa. Po odwilży w tym tygodniu śnieg w górach zdążył już spaść, ale i tak jest go mało. W Zakopanem w sobotę leżały cztery centymetry białego puchu.

Cała Polska na czerwono. "Jest tendencja"

Cała Polska na czerwono. "Jest tendencja"

Źródło:
PAP, IMGW, tvnmeteo.pl

Do pewnej rodziny z amerykańskiego stanu Wirginia zawitał niespodziewany gość. Do domu przez komin wleciała sowa, która usiadła na szczycie choinki. Jej przegonienie nie było łatwe.

Wleciała do domu i usiadła na choince. "Zobaczyłam wielką sowę"

Wleciała do domu i usiadła na choince. "Zobaczyłam wielką sowę"

Źródło:
cbsnews.com, nbcwashington.com

Tysiące osób świętowały w sobotę o świcie przesilenie zimowe, czyli moment rozpoczęcia astronomicznej zimy i zarazem najkrótszy dzień roku na półkuli północnej, na stanowisku archeologicznym Stonehenge w Wielkiej Brytanii.

Najkrótszy dzień roku. Tłumy zebrały się w Stonehenge

Najkrótszy dzień roku. Tłumy zebrały się w Stonehenge

Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

W słynącym z charakterystycznych czerwonych skał parku stanowym w amerykańskim stanie Utah część z nich została zabarwiona na niebiesko. Według władz prawdopodobnie ktoś użył armaty prochowej. Żeby wyczyścić skały, trzeba było użyć 90 litrów wody.

"Co wolelibyście zobaczyć?". Incydent w parku narodowym

"Co wolelibyście zobaczyć?". Incydent w parku narodowym

Źródło:
Miami Herald, The Sacramento Bee

Smog spowił w sobotę Nowe Delhi, stolicę Indii. Spowodował, że widzialność była mocno ograniczona. Mieszkańcy skarżyli się na trudności z oddychaniem. Jakość powietrza była znacznie powyżej normy.

"Pieką mnie oczy i ciągle kaszlę, brakuje mi tchu"

"Pieką mnie oczy i ciągle kaszlę, brakuje mi tchu"

Źródło:
Reuters

Tydzień temu w Majottę uderzył potężny cyklon Chido. Sytuacja we francuskim terytorium zamorskim jest trudna - wiele domów nie ma prądu, brakuje wody i jedzenia. - Wieczorami, po zachodzie słońca na ulicach robi się dość niebezpiecznie - powiedziała pani Anna, która wysłała nam swoją relację na Kontakt24. Polka mieszka tam od kilku lat.

"Nie ma prądu, dochodzi do kradzieży, słychać wystrzały z broni gazowej"

"Nie ma prądu, dochodzi do kradzieży, słychać wystrzały z broni gazowej"

Źródło:
BBC, Reuters, Kontakt24

Naukowcy z organizacji Conservation International odkryli w peruwiańskiej Amazonii 27 nieznanych dotąd gatunków zwierząt. Najbardziej dziwacznymi są ryby z głowami przypominającymi "wielki, napuchnięty nos", a także wodno-lądowe myszy.

Ryby z "kluchowatymi głowami", pływające myszy

Ryby z "kluchowatymi głowami", pływające myszy

Źródło:
PAP, CNN

Położna z Majotty opowiedziała historię porodu, do którego doszło w noc po uderzeniu cyklonu Chido w wyspy. Jak wspominała, aby dotrzeć do rodzącej, musiała wspinać się i czołgać przez połamane drzewa. Na zdewastowanym przez żywioł terytorium nie ma wody i prądu, co utrudnia pracę szpitalom położniczym.

Czołgała się pod połamanymi drzewami, by odebrać poród. W szpitalu nie ma wody i prądu

Źródło:
Reuters, BBC

Naukowcy z Koreańskiego Instytutu Nauki i Technologii opracowali pływające drony. Wyposażone są one w "hydrofilowe zęby", dzięki którym mogą wychwytywać unoszący się w wodzie mikroplastik.

Pływające drony z "zębami". Nowy sposób walki z mikroplastikiem

Pływające drony z "zębami". Nowy sposób walki z mikroplastikiem

Źródło:
PAP, onlinelibrary.wiley.com

Silny wiatr szalał w piątek nad Włochami. W Como na północy kraju podmuchy przewróciły stojącą na placu choinkę. Trudna sytuacja panowała także na wybrzeżu Ostii, gdzie wiatr uszkodził kilka konstrukcji w porcie i na plaży.

Wiatr przewracał świąteczne dekoracje i budynki na nabrzeżu

Wiatr przewracał świąteczne dekoracje i budynki na nabrzeżu

Źródło:
ANSA, Fiumicino Online

Z raportu opublikowanego przez brytyjską Agencję Ochrony Środowiska wynika, że 6,3 miliona domów i budynków przedsiębiorstw w Anglii może znaleźć się pod wodą na skutek powodzi. W związku ze zmianami klimatu, które zostały po raz pierwszy uwzględnione w takiej analizie, do 2050 roku liczba ta może wzrosnąć nawet do ośmiu milionów.

Ponad sześć milionów nieruchomości w Anglii zagrożonych powodziami. Alarmujący raport

Ponad sześć milionów nieruchomości w Anglii zagrożonych powodziami. Alarmujący raport

Źródło:
The Guardian, gov.uk, independent.co.uk

Kotik południowy odpoczywał na plaży w Rio de Janeiro. Pojawienie się zwierzęcia o tej porze roku jest rzadkością w tych rejonach Brazylii - zazwyczaj są one częstszymi gośćmi na zimę, nie na początku lata. Obecność ssaka wzbudziła spore zainteresowanie ze strony plażowiczów.

Kotik na kultowej plaży. To rzadki widok o tej porze roku

Kotik na kultowej plaży. To rzadki widok o tej porze roku

Źródło:
G1 Globo, Folha do Leste

Najstarsze na świecie szczątki praprzodka ssaków zostały odnalezione na Majorce. Skamieniałość gorgonopsa, szablozębnego drapieżnika, zachowała się w zaskakująco dobrym stanie. Naukowców zdziwiła jeszcze jedna kwestia - szczątki tych zwierząt znajdowano znacznie dalej od równika.

Na Majorce znaleziono szczątki gorgonopsa

Na Majorce znaleziono szczątki gorgonopsa

Źródło:
CNN, ICP

Gdy my szykujemy się do zimy, na półkuli południowej zaczyna się lato. Mieszkańcy Chile mierzą się już z falą upałów. Temperatura znacząco przekracza 30 stopni Celsjusza.

34 stopnie w cieniu. Wydano pierwsze ostrzeżenie

34 stopnie w cieniu. Wydano pierwsze ostrzeżenie

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Naukowcy z Królewskich Ogrodów Botanicznych w Kew w Wielkiej Brytanii opisali w tym roku łącznie 172 nowych gatunków roślin i grzybów i wybrali z nich 10 najciekawszych. Części nowo odkrytych gatunków już nadano status zagrożonych. Jak podkreślają badacze, "trzeba się ścigać z czasem, aby zdążyć je wszystkie odnaleźć".

"Palma widmo", grzyby zębowe, liany o zapachu marcepanu. Oto nowe gatunki opisane w tym roku

"Palma widmo", grzyby zębowe, liany o zapachu marcepanu. Oto nowe gatunki opisane w tym roku

Źródło:
PAP, kew.org