W środę o 11.44 czasu polskiego rozpoczęliśmy astronomiczną zimę. Tym samy 21 grudnia to najkrótszy dzień w roku, kiedy obchodzimy święto przesilenia zimowego. W Warszawie Słońce wzeszło o godzinie 7.43, a zajdzie za horyzont o 15.25.

Mieszkańcy południowej Polski mają dłuższy dzień niż mieszkańcy północnych regionów kraju.

Ludowe wierzenia

Zmieniająca się w ciągu roku wędrówka Słońca po niebie od dawna ciekawiła ludzkość. Dzięki temu powstało wiele wierzeń na temat dominacji Słońca i zmieniającej się czasu trwania dnia i nocy. Ludzie najmocniej świętowali przesilenie zimowe w północnych regionach Europy, tam gdzie dzień jest wtedy wyjątkowo krótki.

Słońce w postaci boga Re początkowo czczono w Egipcie. W starożytnej Persji istniał solarny kult Mitry. Naszą dzienną gwiazdę wielbiono również w Meksyku i Peru. Grecy czcili Heliosa, hindusi Surię, a w mitologii skandynawskiej Słońce było wszechwidzącym okiem boga Odyna. Rzymianie u schyłku cesarstwa wyznawali Sol Invictus - Słońce. Tymczasem germańscy poganie urządzali w czasie przesilenia krwawe obrzędy, podczas których składali ofiary z ludzi.

Święto Godowe

Słowianie w dzień przesilenia zimowego obchodzą Święto Godowe. Stało się symbolem zwycięstwa światła nad ciemnością. Hody czy Szczodre Gody miały przynosić ludziom nadzieję, optymizm oraz radość. W najkrótszy dzień w roku Słowianie wróżyli sobie jaki będzie kolejny rok, jaka pogoda i co za tym idzie jakie będą zbiory.

Żywe tradycje w Stonehenge

Pogańskie tradycje cały czas są żywe. Z najkrótszym dniem w roku związany jest m.in. Stonehenge, czyli prehistoryczny zabytek w hrabstwie Wiltshire w południowej Anglii. Ten kamienny krąg był zapewne świątynią, ale przede wszystkim obserwatorium astronomicznym, powstałym około pięć tysięcy lat temu w epoce neolitu lub brązu.

Ogromne megality zostały tak ustawione, by najpiękniej połyskiwały w dwa wyjątkowe dni w roku - w przesilenie zimowe i letnie, czyli najkrótszy i najdłuższy dzień roku. Precyzyjne ułożenie głazów pomagało w ustaleniu dni przesilenia i śledzenie wędrówki Słońca czy Księżyca. W dniu takim jak dziś Słońce zachodzi między dwoma pionowymi kamieniami wielkiego Trilithonu. Dzięki kamieniom ustalano czas zbioru, siewu i innych prac polowych oraz dokładne daty świąt. Pierwszy dzień zimy jest najważniejszą datą dla neopogan, którzy zbierają się wtedy w Stonehenge by wspólnie celebrować siłę Słońca.

Przesilenie zimowe to czas, kiedy Słońce góruje nad Zwrotnikiem Koziorożca:

Autor: AD/rp / Źródło: telegrapfh.co.uk