Rozstrzygnięcie TK w sprawie zakazu handlu później niż planowano. Odwołano ogłoszenie

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

Pierwotnie publiczne ogłoszenie orzeczenia planowano na środę, 24 marca o godz. 10.30. Na razie nie jest znany nowy termin rozstrzygnięcia tej sprawy.

Sprawą zajmuje się w Trybunale skład pięciorga sędziów pod przewodnictwem Jarosława Wyrembaka. Sprawozdawcą sprawy jest sędzia Justyn Piskorski, zaś w składzie są jeszcze prezes TK Julia Przyłębska oraz sędziowie Zbigniew Jędrzejewski i Andrzej Zielonacki.

Prace w parlamencie nad ustawą o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni zakończyły się 10 stycznia 2018 roku. Prezydent Andrzej Duda podpisał te przepisy 30 stycznia 2018 roku, ustawa weszła w życie od 1 marca 2018 roku.

Wniosek Konfederacji Lewiatan do TK w sprawie tych przepisów trafił już w maju 2018 roku. Zaskarżone zostały cztery przepisy ustawy - w tym kluczowy artykuł stanowiący, że "w niedziele i święta w placówkach handlowych handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem, powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem – są zakazane".

Jak wskazano we wniosku, regulacja ta "nie spełnia kryteriów dopuszczalnej ingerencji w wolność pracy w rozumieniu (...), skoro wywołuje skutki, które nie dają się pogodzić z obrazem demokratycznego państwa prawa, czyli prowadzi do grupowych zwolnień w niektórych branżach, powoduje obniżenie dochodów lub zwiększenie wymiaru pracy w dni dotychczas wolniejsze, a także wywołuje skutek dyskryminacyjny, tworząc grupę uprzywilejowanych pracodawców i pracowników".

Lewiatan zaskarżył także kolejny z przepisów ustawy, który - zdaniem organizacji - "różnicuje pracowników co do swobody wykonywania przez nich pracy w określone dni". Chodzi o artykuł wyliczający wyjątki od zakazu niedzielnego handlu. W ustawie dopuszczono bowiem szereg wyjątków od zakazu, np. na stacjach paliw, a także gdy na przykład przeważająca działalność placówki polega na handlu kwiatami, pamiątkami lub dewocjonaliami, prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych, sprzedaży wyrobów piekarniczych oraz w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna.

"Skutkiem tej regulacji jest powstanie grupy pracowników oraz pracodawców, których nie dotkną ujemne konsekwencje wejścia w życie ustawy, z utratą pracy, przychodów lub koniecznością zapłaty odpraw włącznie" – oceniono we wniosku.

Kolejny z zaskarżonych przepisów dotyczy pojęcia wykonywania pracy w niedzielę, przez co - jak stanowi ustawa - należy rozumieć "wykonywanie takiej pracy lub takich czynności przez pracownika lub zatrudnionego w okresie 24 kolejnych godzin przypadających odpowiednio między godziną 24 w sobotę, a godziną 24 w niedzielę".

"Z kolei Kodeks pracy (...) wskazuje, że niedziela i święto trwa między godziną 6 w tym dniu a godziną 6 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina" – przypomniano we wniosku do TK. Zdaniem skarżących takie regulacje obu ustaw de facto uniemożliwiają prawidłową interpretację przepisów.

Ostatni z zaskarżonych przez Lewiatana artykułów dotyczył vacatio legis. "Ustawa weszła w życie z dniem 1 marca 2018 r. Zważywszy, że ustawa ta została opublikowana w dniu 5 lutego 2018 roku w Dzienniku Ustaw, vacatio legis wynosiło zaledwie 23 dni" – napisano.

Kwestią przepisów o zakazie niedzielnego handlu zajmuje się także Sąd Najwyższy. Na rozstrzygnięcie oczekuje w SN zagadnienie prawne odnoszące się do rozumienia zwrotu "przeważającej działalności" sklepu przy ocenie dopuszczalności zwolnienia placówki handlowej z tego zakazu. Pytanie zadał pod koniec ubiegłego roku słupski sąd.

Od 2021 roku zakaz handlu nie obowiązuje jedynie w siedem niedziel: ostatnią niedzielę stycznia, kwietnia, czerwca i sierpnia, a także w dwie kolejne niedziele poprzedzające Boże Narodzenie i w niedzielę przed Wielkanocą. Oznacza to, że najbliższa niedziela handlowa wypada 28 marca.