We wtorek odbyło się pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy przewidującej ograniczenie handlu w niedziele. Według PiS projekt godzi interes handlowców, konsumentów i pracowników handlu i usług. Opozycja wytykała niedoróbki w projekcie, m.in. brak rzetelnej oceny skutków, sankcji czy katalogu odstępstw. Pojawiła się także propozycja przeprowadzenia referendum w sprawie tego, czy handl w niedziele powinien zostać ograniczony.
Projekt ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele złożył na początku września Komitet Inicjatywy Ustawodawczej. W jego skład wchodzi NSZZ "Solidarność" oraz inne organizacje. Zgodnie z projektem zakaz handlu w niedziele miałby dotyczyć większości placówek handlowych.
Zakupy w niedzielę
- Społeczeństwo, które nie może odpoczywać i nie ma czasu, żeby poświęcić się rodzinie, niszczy najpierw rodzinę, a potem same swoje podstawy - stwierdził Jan Mosiński (PiS), który wniósł o skierowanie projektu do dalszych prac. - Biorąc pod uwagę, że jest duże zapotrzebowanie społeczne dot. ograniczenia handlu w niedzielę, a także fakt, że szanujemy dobre prospołeczne projekty obywatelskie, w imieniu KP PiS pragnę zapewnić, że będziemy pracować w Sejmie nad inicjatywą dot. ograniczenia handlu w niedzielę - stwierdził. - Z zadowoleniem przyjmujemy inicjatywę obywatelską, która ma za zadanie - przytaczając w tym miejscu hasło jednej z akcji prowadzonej przez Solidarność - przywrócić niedzielę rodzinom - mówił Mosiński. Według niego "wnioskodawcy podjęli się trudnego wyzwania, godząc interes handlowców, konsumentów i pracowników handlu i usług". Poza tym - jak mówił Mosiński - "wnioskodawcy w przedstawionym projekcie wzorują się na podobnych rozwiązaniach, które obowiązują w wielu państwach europejskich".
Ograniczenie handlu
Zdaniem Mosińskiego "godne podkreślenia" jest to, że "projektodawcy proponują ograniczenie handlu, a nie jego całkowity zakaz, co w swoich licznych wypowiedziach medialnych podnosiły niektóre, liberalne środowiska, skupione w ławach opozycji sejmowej". Tłumaczył, że w projekcie ustawy znalazły się liczne wyjątki w tych ograniczeniach.
- Zauważyć należy, że czynne w tym dniu będą mogły być m.in. stacje benzynowe, piekarnie, sklepy usytuowane na dworcach kolejowych i lotniskach - zaznaczył. Zwracał uwagę, że poza tym swoją działalność będą mogły prowadzić małe osiedlowe sklepy "pod warunkiem, że za ladą stanie ich właściciel". Takie zapisy - jego zdaniem - są "kompromisem zawartym między wnioskodawcami, a przedstawicielami polskiego handlu". Mosiński zwracał uwagę na to, że "społeczeństwo, które nie może odpoczywać i nie ma czasu, żeby poświęcić się rodzinie, niszczy najpierw rodzinę, a potem same podstawy społeczeństwa". Mosiński mówił, że w trakcie analizowania projektu pojawiły się m.in. pytania, czy w wyniku wejścia ustawy w życie nastąpi spadek sprzedaży i wzrost bezrobocia.
- Oczywiście nad tym będziemy dyskutować podczas prac w komisji - zapewniał. - W tym miejscu warto jednak przytoczyć opinie autorów projektu ustawy, że ograniczenie handlu w niedzielę nie tylko nie spowoduje zmniejszenia obrotów w handlu i tym samym konieczności redukcji zatrudnienia, ale w początkowym okresie nawet zwiększy obroty sklepów - podsumował.
Negatywne skutki
- Jeśli ustawa dot. ograniczenia handlu w niedziele miałyby zostać przyjęta w zaproponowanym kształcie, przyniosłaby same negatywne skutki - dla pracowników, dostawców i klientów - przekonywała posłanka PO Maria Małgorzata Janyska. Według Janyski, "w projekcie jest chaos". - I gdyby on miałby być wprowadzony w takim kształcie, wprowadzi same negatywne skutki - oceniła. Zdaniem posłanki PO, "cel ustawy jest niejasny i jest oparty na niczym", a przewidywania dot. skutków wprowadzenia ustawy nie były oparte na rzetelnych konsultacjach i badaniach. Jej zdaniem w druku sejmowym nie ma rzetelnej oceny skutków regulacji.
- Są tam tylko informacje, które określiłabym jako pobożne życzenia - że nie spadną obroty, nie będzie zmniejszenia zatrudnienia, nie będzie mniejszych wpływów do budżetu - mówiła Janyska.
Furtka w przepisach
Projekt - według Janyski - pozostawia "furtkę" pewnym rodzajom handlu, których zakaz nie będzie obowiązywał. Jej zdaniem część ze wskazanych w projekcie wyjątków rzeczywiście dotyczy zabezpieczania podstawowych potrzeb ludzi, typu zaopatrzenie w wodę czy energię. Inne - przekonywała - nie są ludziom niezbędne. - Nie wiem, czy jest niezbędne, by w niedzielę kupować dewocjonalia. Tym bardziej, że mówimy o świętości niedzieli, a gdzie te dewocjonalia są sprzedawane, w jakich miejscach? W miejscach kultu religijnego. Skoro episkopat popiera ten projekt, to powinien i o tym pomyśleć, że sam powinien zwrócić się o to, by w niedziele jak najmniej osób było angażowanych (do pracy) - mówiła posłanka PO. Jej zdaniem pomysłodawcy projektu nie sprawdzili rzetelnie tego, czy podoba się on pracownikom sklepów i klientom. "Bo gdyby nie konsumenci, to ten handel w niedziele by nie istniał. To kto chodzi po tych sklepach w niedzielę, kto potrzebuje robić wtedy zakupy? Czy to są obcokrajowcy, którzy przyjeżdżają do nas i wykupują nasze towary?" - pytała Janyska. Według niej ewentualne wprowadzenie zmian w prawie mogłoby się także odbić się na polskich producentach i dostawcach. Jak wskazywała, podmioty świadczące usługi na rzecz handlu, musiałyby nie pracować od niedzieli rano do poniedziałku rano.
- Drodzy konsumenci - w poniedziałek możecie się spodziewać, że nie kupicie towarów świeżych, których potrzebujecie, a może nawet i we wtorek. Do tego, by handel działał, potrzebna jest też sprawna logistyka - podkreślała posłanka PO. Janyska wskazywała też na przykład Węgier, w których - jak mówiła - analogiczne prawo obowiązywało niewiele ponad rok.
Otwarte do południa
- Ograniczmy handel w niedziele po godz. 12, wzmocnijmy sprzedaż bezpośrednią od rolników i nie karzmy więzieniem, a grzywną - zaproponował Krystian Jarubas (PSL). Opowiedział się za skierowaniem projektu do dalszych prac. - Polskie Stronnictwo Ludowe nie będzie lekceważyć tego projektu, zmiany powinno wprowadzać się ewolucyjnie, a nie rewolucyjnie. Ograniczmy handel w niedzielę, ale od godziny 12. To nasza propozycja, która jest kompromisem - powiedział Krystian Jarubas, przedstawiając stanowisko ludowców. - Naszym zdaniem wprowadzeniu ograniczenia godzinowego powinno towarzyszyć także wzmocnienie sprzedaży bezpośredniej od producentów rolnych oraz sprzedaży produktów tradycyjnych - dodał. - Nie ukrywamy, że nasze wątpliwości budzi zapis ustawy, zgodnie z którym za złamanie zakazu, groziłaby kara pozbawienia wolności do dwóch lat. Ten zapis jest zbyt daleko idący. Naszym zdaniem znacznie skuteczniejsze będą dotkliwe kary finansowe za złamanie tego zakazu - zaznaczył. Wyraził też zadowolenie z tego, że wnioskodawcy proponują ograniczenie handlu w Wielką Sobotę i Wigilię Bożego Narodzenia. Przypomniał, że PSL podobny projekt złożyło na początku roku, ale nie znalazł on poparcia.
Decyzja w referendum
- Obywatelski projekt ustawy przewidującej ograniczenie handlu w niedziele dotyczy wszystkich, tak pracowników jak i klientów, dlatego Polacy powinni zdecydować o tym postulacie w ogólnokrajowym referendum - przekonywał Jarosław Porwich z Kukiz'15 we wtorek wieczorem w Sejmie. - Z tego powodu, że problem ten dotyczy wszystkich obywateli, nie tylko pracowników, ale też i klientów wydaje się, że najwłaściwszą formą wyrażenia zgody przez Polaków na ewentualne ograniczenie handlu w niedzielę powinno być ogólnokrajowe referendum. To wszyscy Polacy powinni mieć możliwość wypowiedzenia się w tej i innych kwestiach, najlepiej po uprzednim obniżeniu progu frekwencyjnego wymaganego do obligatoryjności wyników referendów - powiedział poseł. Obecnie ten próg wynosi ponad 50 proc. Porwich przekonywał, że projekt ustawy - co jest warte zdaniem posła podkreślenia - gwarantuje odzyskanie wolnych niedziel pracownikom sklepów wielkopowierzchniowych.
- Spowoduje, że chociaż jeden dzień w tygodniu będzie możliwy dla nich na spędzenie czasu z najbliższymi - dodał. Argumentował, że na ograniczeniu handlu w niedziele skorzystają też branże związane z turystyką i rekreacją, kulturą, czy sportem. Zwrócił jednak uwagę, że projekt ustawy wymaga dopracowania. Wskazał w tym kontekście na kwestie: sankcji, które powinny obejmować osoby naruszające przepisy; to, czy wolnych niedziel powinno być kilka czy kilkanaście; to, czy "katalog" odstępstw od handlu w niedziele jest zbyt szeroki, czy też zbyt wąski.
Poseł dodał, że warto się też zastanowić nad ewentualnym wprowadzeniem ulg dla przedsiębiorców zatrudniających w niedziele studentów.
Zobacz, zakaz handlu w niedziele w rękach posłów:
Autor: MS / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: www.sxc.hu