Polska jak Bangladesz. „Szwaczki pracują bardzo ciężko, a żyją na granicy ubóstwa"


Głodowe płace, ciężkie warunki pracy: brak wody i wentylacji oraz przymusowe nadgodziny – tak wygląda praca w fabrykach odzieżowych w Azji oraz w… Polsce. - Szwaczki żyją na granicy ubóstwa, choć wykonują bardzo ciężką pracę - mówi dr Anna Paluszek, autorka raportu „Uszyte w Polsce”. A często są jedynymi żywicielkami rodziny.

W polskim przemyśle odzieżowym zatrudnionych jest prawie 100 tysięcy osób, większość z nich to kobiety. Zarabiają przeciętnie około 1546,52 zł netto - wynika z raportu przygotowanego przez Fundację Kupuj Odpowiedzialnie (FKO). Wg badań Polska znajduje się w grupie krajów Unii Europejskiej o najwyższej stopie ubóstwa wśród osób pracujących. Problem ten jest widoczny zwłaszcza w przemyśle odzieżowym zdominowanym przez kobiety – często jedyne żywicielki rodzin.

Jak wygląda ich życie? Mimo ciężkiej pracy zdarza się, że dochód oscyluje wokół minimum egzystencjalnego.

Jak w Bangladeszu

Zdaniem dr Anny Paluszek, autorki raportu samo umiejscowienie fabryki w Polsce nie sprawia, że prawa pracownicze są szanowane na takim poziomie, jak życzyliby sobie pracownicy i konsumenci. - To, że ktoś jest opłacany zgodnie z polskim prawem i zarabia najniższą krajową, czyli około 1280 złotych, a jest jedynym żywicielem rodziny, sprawia, że znajduje się na granicy minimum egzystencjalnego. Oznacza to, że nie jest w stanie spełniać wszystkich swoich podstawowych potrzeb. Polska stara się tworzyć wizerunek, że produkowanie odzieży w Polsce jest czymś lepszym niż w Bangladeszu, ale gdy porównamy to faktycznie z Bangladeszem, to okaże się, że kontekście kondycji życia człowieka wcale nie jest dużo lepiej - tłumaczy dr Anna Paluszek. - Badanie pokazuje, że w Polsce nawet jeśli ktoś wykonuje bardzo ciężką pracę, to nie jest w stanie osiągnąć podstawowego minimum socjalnego i oscyluje w granicach ubóstwa - dodaje.

To wyklucza pracownice i całe rodziny z życia społecznego i kulturalnego - nie wypoczywają, nie chodzą do kin, dzieci nie jeżdżą na wycieczki. Uprawiają samodzielnie warzywa i biorą dodatkowe nadgodziny, bo jest to jedyna szansa, by zreperować domowy budżet.

Przymusowe urlopy

Z raportu wynika, że istnieją fabryki, gdzie pracownice czują się wykorzystywane i zastraszone. Uderzająca jest wyrażana przez nie bezsilność wobec kierownictwa nastawionego na „szukanie oszczędności”. W wielu zakładach powstał system podnoszenia wydajności pracownic bez bezpośredniej motywacji płacowej – oparty na strachu przed utratą pracy, w wyniku niewyrabiania wyśrubowanych norm, bądź z powodu zamknięcia zakładu. Badaczka twierdzi też, że w przemyśle odzieżowym często dochodzi do zmuszania pracowników do brania bezpłatnych urlopów. - Osoby zatrudnione na umowach o pracę są zmuszane np. do bezpłatnych urlopów, gdy zakład produkcyjny ma przestój. Pracownicy muszą się na to zgodzić, bo nie mają innego wyjścia. To wynika z ich niskiej pozycji względem pracodawcy - uważa dr Anna Paluszek.

Higiena pracy

Jednym z głównych problemów zatrudnienia w sektorze przemysłu odzieżowego są też złe warunki higieny pracy. Pracownice skarżą się na hałas, wysoką temperaturę i źle przygotowane stanowiska pracy. Zdaniem autorów raportu stres i wyczerpanie odbija się na ich zdrowiu fizycznym i psychicznym. - Przy produkcji odzieży występuje zwykle wysoka temperatura. Szwaczki skarżą się też na to, że na halach produkcyjnych nie działa wentylacja, a pracodawcy nie dostarczają wody. Co ważne pracownice często nie mogą opuścić hal, bo pracują na akord - twierdzi dr Anna Paluszek i dodaje, że problemem są również niskie kary za łamanie praw pracownika. - Nawet, gdy pracodawca zostanie przyłapany na łamaniu praw pracownika, to kary nakładane przez Państwową Inspekcję Pracy są za niskie. Są wliczane w koszty firmy. Bardziej opłaca się zapłacić niewielką karę niż zmienić warunki pracy na lepsze i np. dać pracownikom wodę - dodaje.

„Uszyte w Polsce” to kolejny z raportów przygotowanych przez organizację, które pokazują warunki pracy w przemyśle odzieżowym. Jeszcze trudniejsza sytuacja szwaczek jest w Turcji, Rumunii, czy na Ukrainie.

Co zrobić?

Zdaniem autorek raportu, aby na lepsze zmieniła się sytuacja polskich szwaczek należy wykonać kilka kroków naprawczych.

- Jest kilka poziomów, gdzie zmiany muszą zaistnieć, aby szwaczkom było lepiej. Jednym z nich jest ustalenie przez Unię Europejską i Polskę ​na początek ​poziomu płacy minimalnej ​na​ poziomie 60 proc. średniego wynagrodzenia​​ oraz i dopilnowanie, aby firmy odzieżowe respektowały prawa człowieka oraz prawa pracownika. Należy również sprawić, aby w zakładach produkcyjnych działały związki zawodowe, które będą reprezentowały ​realnie ​​interesy ​pracowników - uważa dr Anna Paluszek i dodaje, że ważna jest też zmiana podejścia konsumentów, którzy uważają, że wraz ze wzrostem płacy pracowników wzrośnie też cena produktów. - Z badań wynika co innego. Otóż stosunek płacy pracownika do ceny produktu oscyluje zwykle w okolicach 1-2 proc. Zysk idzie zwykle niemal w całości do firm, a nie pracowników. Firmy odzieżowe, także Polskie chwalą się, że mają coraz niższe ceny, ale za to zawsze płacą pracownic​y​​​​​​ - wyjaśnia dr Anna Paluszek.

Płace w polskim przemyśle odzieżowym na tle innych krajów regionu:

Płace w polskim przemyśle odzieżowym na tle innych krajów regionu

Przemysł odzieżowy

Polski przemysł odzieżowy ma długą tradycję, ale jego skala i znaczenie w ostatnich dwóch dekadach maleje. Od lat 90-tych, kiedy w tym sektorze było zatrudnionych ponad 600 tys. osób, wiele fabryk stało się nierentownych, bo nie wytrzymało konkurencji z tańszymi krajami np. Bangladeszem, Chinami i Indiami. Oznaczało to masowe zwolnienia. Obecnie w zakładach produkujących odzież pracuje 97,2 tys. osób.

W 2013 roku wartość produkcji wytworzonej w przemyśle odzieżowym wyniosła 9,7 mld złotych, co stanowiło 0,8 proc. udziału w wartości całkowitej polskiego przemysłu. Jeszcze w 2005 roku było to 1,3 proc. W 2013 roku wartość polskiego eksportu odzieży wyniosła 3,3 mld złotych. W większości skierowany był on do odbiorców z Unii Europejskiej.

Płaca minimalna w wybranych krajach europejskich:

Płaca minimalna w wybranych krajach europejskich

Autor: msz//km / Źródło: tvn24bis.pl,

Pozostałe wiadomości

Mamy tutaj do czynienia z pomysłem nieco szerszym niż tylko obniżenie podatku - wskazuje doktor Kamil Gemra ze Szkoły Głównej Handlowej, mówiąc o zapowiedzianym przez ministra finansów Osobistym Koncie Inwestycyjnym. Według eksperta może to być rewolucja "w dystrybucji obligacji detalicznych Skarbu Państwa".

"Tylnymi drzwiami mamy rewolucję"

"Tylnymi drzwiami mamy rewolucję"

Źródło:
PAP

Kanada, Unia Europejska i Wielka Brytania obniżają limity cenowe na ropę naftową z Rosji. Pułap cenowy surowca na rynku międzynarodowym spada z 60 do 47,6 dolara dolarów za baryłkę - podają przedstawiciele kanadyjskiego rządu.

Ważny krok Kanady, Wielkiej Brytanii i UE. "Osłabi zdolność Rosji"

Ważny krok Kanady, Wielkiej Brytanii i UE. "Osłabi zdolność Rosji"

Źródło:
PAP

Cła Donalda Trumpa daleko wykraczają poza kwestie deficytu handlowego Stanów Zjednoczonych - podkreślił "Washington Post". Według gazety taryfy prezydenta USA służą do realizacji celów "związanych z bezpieczeństwem państwa oraz interesami korporacyjnymi".

Takie mają być ukryte cele Trumpa

Takie mają być ukryte cele Trumpa

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny poinformował o wycofaniu z obrotu produktów marki Bao Long. GIS wyjaśnił w komunikacie, że w zupkach błyskawicznych i bulionach eksportowanych przez firmy z Wietnamu wykryto niedeklarowane alergeny.

Ostrzeżenie przed zupkami. Wszystkie partie wycofane

Ostrzeżenie przed zupkami. Wszystkie partie wycofane

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Kierowca samochodu osobowego przekroczył prędkość aż o 200 kilometrów na godzinę na autostradzie A2 na zachód od Berlina - podała agencja AP, przy czym powołała się na policję z Magdeburga.

321 na liczniku. Tak ukarano kierowcę w Niemczech

321 na liczniku. Tak ukarano kierowcę w Niemczech

Źródło:
PAP, CNN, MDR, tvn24.pl

Co robią pasażerowie w pociągach? - To zarówno akty słownej, jak i fizycznej agresji: wulgaryzmy, groźby, plucie, szarpanie, uderzenia, w skrajnym przypadku próba wyciągnięcia z wagonu - mówi TVN24+ rzecznik prasowy Kolei Śląskich Bartłomiej Wnuk. W odpowiedzi na agresję pasażerów firma wprowadza specjalne szkolenia dla swoich pracowników.

Słyszą groźby, plują na nich, dlatego uczą się bronić

Słyszą groźby, plują na nich, dlatego uczą się bronić

Źródło:
TVN24+

Podczas spotkania z rolnikami prezydent Karol Nawrocki podpisał swój projekt ustawy o ochronie polskiej wsi. W projektowanych przepisach chodzi między innymi o wydłużenie moratorium na sprzedaż ziemi rolnej należącej do państwa. Wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz stwierdził, że "prezydent Nawrocki po raz kolejny został wprowadzony w błąd", bo to "za rządów PiS radykalnie wzrosła sprzedaż ziemi rolnej i leśnej obcokrajowcom".

"Prezydent Nawrocki po raz kolejny został wprowadzony w błąd"

"Prezydent Nawrocki po raz kolejny został wprowadzony w błąd"

Źródło:
PAP

W czwartkowym losowaniu Lotto rozbito kumulację. Jeden z graczy wygrał sześć milionów złotych. Z komunikatu Totalizatora Sportowego wynika, że zakład zawarto w Gąsawie w województwie kujawsko-pomorskim. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 7 sierpnia 2025 roku.

Wielka wygrana w Lotto. Podano, gdzie padła

Wielka wygrana w Lotto. Podano, gdzie padła

Źródło:
tvn24.pl

W sobotnim losowaniu Lotto nikt nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że we wtorek do wygrania będą trzy miliony złotych. Oto wyniki losowania Lotto i Lotto Plus z 9 sierpnia 2025 roku.

Rośnie kumulacja w Lotto

Rośnie kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

W niedzielę na aukcji Pride of Poland licytowanych będzie 15 klaczy, a gwiazdą ma być Adelita ze stadniny w Janowie Podlaskim. Organizatorzy spodziewają się kupców między innymi z Arabii Saudyjskiej, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, USA, Australii i Europy.

Wielka aukcja w Janowie Podlaskim

Wielka aukcja w Janowie Podlaskim

Źródło:
PAP

W ciągu kilku tygodni poznamy tajwańskie firmy, które zainwestują w tak zwanym trójkącie półprzewodnikowym - Łódź, Katowice, Wrocław - przekazał wiceminister rozwoju i technologii Michał Jaros. W planie są wizyty inwestorów z Tajwanu w tych miastach.

Łódź, Katowice, Wrocław. "Tajwańczycy powiedzieli do mnie wprost"

Łódź, Katowice, Wrocław. "Tajwańczycy powiedzieli do mnie wprost"

Źródło:
PAP

- Moja żona podpisała pięć umów na dofinansowanie z Krajowego Planu Odbudowy. Łącznie opiewają na kwotę niecałych 880 tysięcy złotych, a dofinansowanie KPO do tej inwestycji to jest 474 tysiące złotych - wyjaśnił w rozmowie z TVN24 Artur Łącki, poseł Koalicji Obywatelskiej.

Jeden z najbogatszych posłów o środkach z KPO na biznes żony

Jeden z najbogatszych posłów o środkach z KPO na biznes żony

Źródło:
tvn24.pl

Doszło do niewielkiego wycieku ropy naftowej z rurociągu niedaleko Płocka - poinformował PERN. Jak dodała spółka w komunikacie, zdarzenie nie ma wpływu na dostawy do klientów.

Wyciek ropy z rurociągu PERN. Nie podano przyczyny

Wyciek ropy z rurociągu PERN. Nie podano przyczyny

Źródło:
PAP

Wakacje zaplanowane, walizki spakowane, bilety kupione. W ostatniej chwili przed urlopem dowiadujesz się jednak, że nie wyjedziesz - przez organizatora, linię lotniczą, obowiązki służbowe czy nieprzewidziane okoliczności po twojej stronie. Tak czy siak w grę wchodzą poważne koszty. Kto za to zapłaci?

Urlopowy plan runął. Nie zawsze ty za to zapłacisz

Urlopowy plan runął. Nie zawsze ty za to zapłacisz

Źródło:
TVN24+

Model sztucznej inteligencji OpenAI o3 pokonał w turnieju szachowym Groka 4 - stworzonego przez firmę xAI Elona Muska - podał portal stacji BBC. Nie była to jednak seria potyczek pomiędzy komputerami specjalnie zaprojektowanymi do gry w szachy - walczyły ze sobą modele codziennego użytku.

Turniej szachowy sztucznych inteligencji (AI). Zaskoczenie w finale

Turniej szachowy sztucznych inteligencji (AI). Zaskoczenie w finale

Źródło:
PAP

Konieczność przyjęcia butelki po piwie teoretycznie byłaby możliwa przy powierzchni apteki powyżej 200 metrów kwadratowych - wyjaśnił doktor Wojciech Rożdżeński z Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalista prawa medycznego i farmaceutycznego odniósł się do kwestii objęcia aptek systemem kaucyjnym.

Puste butelki po piwie w aptekach? Ekspert wyjaśnia

Puste butelki po piwie w aptekach? Ekspert wyjaśnia

Źródło:
PAP

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przypomina, że od października 2025 roku w Polsce zaczną pojawiać się napoje w opakowaniach ze znakiem kaucji. To oznacza, że ruszy system kaucyjny. Warto wiedzieć, że takich opakowań nie będziemy musieli zawsze zwracać w tych miejscach, gdzie dokonaliśmy zakupu. To dlatego, że sieć punktów zwrotu ma być szeroka.

Nadchodzi rewolucja w sklepach. Ważny komunikat ministerstwa

Nadchodzi rewolucja w sklepach. Ważny komunikat ministerstwa

Źródło:
MKiŚ

Prezydent Karol Nawrocki w piątek w Kolbuszowej podpisał inicjatywę ustawodawczą dotyczącą projektu ustawy w sprawie zerowego PIT dla rodzin, które mają dwoje lub więcej dzieci. Propozycja ta stanowiła element "Planu 21", przedstawionego przez Nawrockiego w trakcie kampanii wyborczej.

Kolejny projekt prezydenta. Zerowy PIT dla rodzin

Kolejny projekt prezydenta. Zerowy PIT dla rodzin

Źródło:
PAP

- Lokalizacja i nazwa spółki pozostają bez zmian, ale różnice dotyczą terminów i szczegółów technicznych - mówił na antenie TVN24 Artur Molęda, odnosząc się do propozycji Karola Nawrockiego w sprawie Centralnego Portu Komunikacyjnego. 

Dwie wizje CPK. Co chce zmienić prezydent?

Dwie wizje CPK. Co chce zmienić prezydent?

Źródło:
TVN24, PAP

Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski i prezydent Częstochowy Krzysztof Matyjaszczyk podpisali w piątek list intencyjny w sprawie wdrożenia pierwszego pilotażu polskiego modelu językowego sztucznej inteligencji PLLuM w samorządzie.

W samorządzie zagości sztuczna inteligencja. Pierwsze takie porozumienie

W samorządzie zagości sztuczna inteligencja. Pierwsze takie porozumienie

Źródło:
PAP

Po latach rekordów we włoskiej turystyce i rosnącej liczbie klientów w tym roku notuje się nowe zjawisko: pustoszejące płatne plaże. W czerwcu i lipcu liczba osób na płatnych plażach była niższa o 30 procent niż przed rokiem. Spada też liczba rezerwacji w hotelach.

Nowe zjawisko we Włoszech. Coraz mniej turystów wybiera te plaże

Nowe zjawisko we Włoszech. Coraz mniej turystów wybiera te plaże

Źródło:
PAP