Mała rewolucja w administracji. "Szybsze załatwianie spraw w urzędach"

Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego jest częścią pakietu 100 zmian dla firm autorstwa Ministerstwa Rozwoju. Celem pakietu jest ułatwienie prowadzenia biznesu w Polsce. Jak podkreśla resort rozwoju, KPA to "konstytucja" relacji urząd-obywatel; na podstawie tego jednego aktu urzędy rozpatrują codziennie tysiące spraw obywateli.

- Zmiany w Kodeksie postępowania administracyjnego powinny przede wszystkim wpłynąć na szybsze załatwianie spraw w urzędach i usprawnienie postępowań administracyjnych. To główna korzyść dla przedsiębiorców - ocenił radca prawny Konrad Młynkiewicz.

W nowym brzmieniu przepisów strona od razu będzie mogła zaskarżyć do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego niekorzystną dla siebie decyzję, bez konieczności oczekiwania na ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten sam organ. - To skróci proces całego postępowania, włączając w to postępowanie sądowo-administracyjne, a tym samym wpłynie bezpośrednio na działalność danej firmy - tłumaczył Młynkiewicz.

Inna korzyść, jak podkreślił, to możliwość zrzeczenia się odwołania, przez wszystkie strony postępowania.

- W takiej sytuacji, nie będziemy musieli czekać 14 dni, by decyzja stała się ostateczną. Od razu będzie podlegała wykonaniu. Tak może być np. w przypadku decyzji o warunkach zabudowy. W sytuacji, gdy interesy stron nie są sprzeczne, czas oczekiwania na ostateczną decyzję będzie mógł być krótszy przynajmniej o dwa tygodnie. To pozwoli przedsiębiorcy przejść szybciej do kolejnego etapu inwestycji - wyjaśnił ekspert.

Według niego kolejna korzyść związana jest z tym, że sprawy w określonych sytuacjach nie będą krążyć między urzędami. Jeśli przedsiębiorca odwoła się od decyzji pierwszej instancji, będzie mógł zażądać, żeby druga instancja przeprowadziła postępowanie dowodowe bez kierowania sprawy z powrotem do pierwszej.

Gdy urząd wyda decyzję kasatoryjną, czyli odsyłające do organu niższej instancji, przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z szybszej ścieżki zaskarżenia tego rodzaju decyzji w postaci sprzeciwu do sądu administracyjnego. Sąd rozpatrzy sprzeciw poza rozprawą w terminie 30 dni od przekazania akt. Obecnie postępowania, które przechodzą przez wszystkie cztery instancje, trwają co najmniej 3-4 lata.

Za korzystną dla przedsiębiorców mecenas uznał zasadę ogólną procedury administracyjnej pewności prawa. Bez uzasadnionej przyczyny nie będzie można odstępować od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw "w takim samym stanie faktycznym i prawnym".

Trudno natomiast stwierdzić, zwrócił uwagę ekspert, czy konkretne korzyści dla przedsiębiorców przyniesie instytucja "milczącego załatwienia sprawy". - Taki tryb załatwiania spraw administracyjnych będzie znajdował zastosowanie wyłącznie w sytuacjach wprost wskazanych w ustawach szczególnych. Na tą chwilę sytuacje takie nie zostały jednak uszczegółowione - podkreślił Młynkiewicz. Gdy przedsiębiorca będzie chciał zaskarżyć uchwałę dotyczącą np. miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, nie będzie musiał, tak jak obecnie, składać w gminie wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Od razu będzie mógł zaskarżyć sprawę do sądu administracyjnego. To kolejny przykład zmniejszania obostrzeń, dążenia do przyspieszenia procedur dotyczących załatwienia spraw administracyjnych - wskazał. Ministerstwo Rozwoju zakłada, że mediacja powinna przyczynić się do zmniejszenia liczby odwołań i skarg do sądów administracyjnych. Szczególną rolę mają mieć w sprawach budzących emocje, np. gdy deweloper będzie chciał postawić centrum handlowe, a właściciele okolicznych działek będą przeciw temu protestować. - Ponieważ instytucja postępowania mediacyjnego w sprawach administracyjnych dotąd nie istniała, trudno powiedzieć, jak to będzie wyglądało w praktyce. Nie zastępuje ona załatwienia sprawy, ma tylko doprowadzić do lepszej komunikacji między stronami - ocenił Młynkiewicz.

Na temat zmian w KPA wypowiedzieli się również Pracodawcy RP.

"W przypadku zmian procedury administracyjnej można mówić o małej rewolucji, gdyż na szerszą skalę ma być stosowana zasada milczącej zgody organu. To znaczy po prostu, że brak sprzeciwu bądź decyzji w wyznaczonym ustawowo terminie będzie równoznaczny z przyznaniem racji wnioskodawcy. Ważne też będzie wprowadzenie mediacji i polubownych metod rozwiązywania sporów. Co więcej, wątpliwości faktyczne mają być rozstrzygane na korzyść strony, a w sytuacji nakładania na przedsiębiorcę administracyjnych kar finansowych organ będzie musiał kierować się szeregiem wytycznych, które zostaną dodane do KPA" - podkreślił w komunikacie ekspert Pracodawców RP Piotr Wołejko. Pracodawcy RP zastrzegają jednak, że kluczowa będzie praktyka. Zwracają też uwagę na "pewne zagrożenia", i "aby w pełni skonsumować owoce pakietu 100 zmian dla firm potrzebne będą kolejne zmiany w przepisach".

Autor: mb/ms / Źródło: PAP