Postępowanie egzekucyjne – wszczęcie, zawieszenie i umorzenie postępowania

Źródło:
TVN24 Biznes
Rosną długi alimenciarzy (materiał z 2021 roku)
Rosną długi alimenciarzy (materiał z 2021 roku)TVN24
wideo 2/6
Rosną długi alimenciarzyTVN24

Postępowanie egzekucyjne służy wyegzekwowaniu od dłużnika niespłacanych przez niego zobowiązań. W zależności od tego, czy zobowiązania te powstały względem osoby prywatnej, czy organów państwa, postępowanie może mieć różną podstawę prawną. Jak wygląda postępowanie egzekucyjne i odzyskiwanie niespłaconych długów? W jaki sposób można zawiesić lub umorzyć egzekucję? 

Rozróżnia się egzekucję sądową w przypadku wierzycieli prywatnych oraz egzekucję administracyjną, gdy wierzycielem są organy administracyjne.Przepisy precyzują, co może podlegać egzekucji celem spłacenia długów, a także co jest spod niej wyłączone.W określonych przypadkach możliwe jest zawieszenie lub umorzenie postępowania.Przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego wiąże się z koniecznością poniesienia jego kosztów.

Egzekucja administracyjna i sądowa

Od strony prawnej funkcjonują dwa rodzaje postępowań egzekucyjnych – dotyczące egzekucji sądowej oraz egzekucji administracyjnej.

W przypadku egzekucji sądowej stanowi ona część postępowania cywilnego i odbywa się na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 – Kodeks postępowania cywilnego.

Z kolei zasady egzekucji administracyjnej oraz stosowania w jej trakcie środków przymusu uregulowane zostały w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Postępowanie egzekucyjne w administracji

Zasadniczą różnicą pomiędzy egzekucją sądową i egzekucją administracyjną jest to, kim jest wierzyciel, a co za tym idzie, na gruncie jakiej podstawy prawnej prowadzona jest egzekucja.

Egzekucję sądową prowadzi komornik sądowy na podstawie sądowego tytułu wykonawczego – tytułu egzekucyjnego z klauzulą wykonalności.  W tym przypadku wierzycielem jest podmiot prywatny i wierzytelność ma charakter prywatny, np. niewywiązanie się z podpisanej umowy.

Egzekucję administracyjną prowadzi z kolei uprawniony podmiot administracji publicznej, najczęściej naczelnik urzędu skarbowego, dyrektor oddziału ZUS albo samorząd terytorialny na mocy decyzji organów administracyjnych lub bezpośrednio z przepisów prawa. W tym przypadku wierzycielem są organy administracyjne, a wierzytelność stanowią zobowiązania administracyjnoprawne, takie jak niezapłacone podatki, składki czy kary pieniężne.

W przypadku obu postępowań egzekucyjnych taki sam jest natomiast ich cel, czyli wyegzekwowanie od dłużnika spłaty należnych zaległości. Bardzo zbliżony jest również ich przebieg i możliwe do podjęcia w ich trakcie środki.

Wniosek o wszczęcie egzekucji

Podstawą egzekucji sądowej jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Jej wszczęcie może mieć miejsce:

z urzędu, na podstawie decyzji sądu dotyczącej np. wyroku zasądzającego alimenty albo postanowienia o zabezpieczeniu spadku i spisu inwentarza, – na wniosek wierzyciela, prokuratora lub organizacji pozarządowej.

Wierzyciel może wybrać komornika z dowolnej części Polski, a komornik może odmówić wszczęcia postępowania egzekucyjnego jedynie w określonych przypadkach, np. gdy w danym roku wpłynęło do niego ponad pięć tysięcy spraw.

Podstawą egzekucji administracyjnej jest natomiast tytuł egzekucyjny wystawiony przez samego wierzyciela, czyli organ administracyjny, np. podatkowy. 

Postępowania egzekucyjne, zarówno cywilne, jak i administracyjne, mogą polegać na egzekucji:

pieniędzy – gotówki i z rachunków bankowych, – wynagrodzenia za pracę, –świadczeń emerytalnych i świadczeń socjalnych, – innych wierzytelności pieniężnych, – papierów finansowych, np. akcje, obligacje, udziały, – ruchomości, np. samochodu, wyposażenia domu, – nieruchomości, np. mieszkania, ziemi, – praw majątkowych, w tym z autorskich praw majątkowych, – udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Jednocześnie aby zapewnić dłużnikowi i jego rodzinie minimum egzystencji, w przepisach określone zostały również składniki jego majątku niepodlegające egzekucji, m.in.:

– urządzenia domowe, ubrania i ubrania robocze oraz pościel niezbędne dla dłużnika i znajdującej się na jego utrzymaniu rodziny, – narzędzia i inne przedmioty niezbędne do pracy zarobkowej dłużnika wykonywanej osobiście, z wyłączeniem posiadanego środka transportu, – dokumenty osobiste, obrączki dłużnika i jego współmałżonka, ordery i odznaczenia, – przedmioty niezbędne dłużnikowi i jego rodzinie do nauki lub wykonywania praktyk religijnych, – świadczenia alimentacyjne.

Zawieszenie postępowania egzekucyjnego

Zarówno egzekucja sądowa, jak i egzekucja administracyjna mogą ulec zawieszeniu. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego następuje, gdy:

– wykonanie egzekucji zostało wstrzymane, odroczone lub spłata należności pieniężnych została rozłożona na raty, – dłużnik utracił zdolność do czynności prawnych i nie posiada przedstawiciela ustawowego, – dłużnik zmarł – jeżeli należność podlegająca egzekucji nie była ściśle z nim związana, – zażąda tego wierzyciel, – w innych przewidzianych prawem przypadkach, np. złożenia skargi na czynności komornika albo zażalenia na decyzję sądu.

O zawieszeniu postępowania egzekucyjnego w przypadku egzekucji sądowych decyduje sąd, natomiast w przypadku egzekucji administracyjnych – organ egzekucyjny. Postępowanie może zostać zawieszone w całości lub w części.

Umorzenie postępowania egzekucyjnego

Postępowanie egzekucyjne może zostać także umorzone. Do umorzenia dochodzi, jeżeli:

– przed rozpoczęciem egzekucji zaległe należności zostały spłacone, – dłużnik zmarł ľ– jeżeli należność podlegająca egzekucji była ściśle z nim związana, – egzekucja ze względu na jej przedmiot lub osobę dłużnika jest niedopuszczalna, – dłużnik został błędnie wskazany – egzekucja toczy się wobec niewłaściwej osoby, – zażąda tego wierzyciel, – w innych przewidzianych prawem przypadkach, np. przedawnienie roszczenia.

Postępowanie egzekucyjne może zostać umorzone również w przypadku stwierdzenia, że kwota możliwa do uzyskania poprzez egzekucję nie przewyższy wydatków egzekucyjnych. Umorzenie postępowania w każdym przypadku oznacza odstąpienie od czynności egzekucyjnych. Nie pozbawia ono jednak wierzyciela prawa do ponownego wszczęcia egzekucji ani nie oznacza umorzenia samego długu.

Wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego

Jedną z przesłanek umożliwiających umorzenie postępowania egzekucyjnego jest złożenie o to wniosku. Wniosek taki może złożyć wierzyciel, na przykład, gdy zawrze on z dłużnikiem ugodę, lub sam dłużnik, gdy istnieją przeszkody prawne do przeprowadzenia egzekucji, np. brakuje tytułu wykonawczego. 

Wzór wniosku o umorzenie postępowania jest różny w zależności od tego, kto i na jakiej podstawie go składa. Niezależnie od przypadku wniosek taki musi jednak zawierać:

– dokładne dane osobowe wierzyciela i dłużnika, – wyraźnie wskazaną sygnaturę postępowania, – uzasadnienie wniosku wraz z podstawą prawną, – podpis wnioskodawcy.

Wniosek składa się podmiotowi prowadzącemu egzekucję, a więc komornikowi lub organowi administracyjnemu. Do wniosku należy również dołączyć stosowne dokumenty, jeżeli takie istnieją, np. ugodę zawartą przez wierzyciela z dłużnikiem.

Koszty komornicze

W przypadku wszczęcia postępowania egzekucyjnego konieczne jest pokrycie jego kosztów. Najczęściej obowiązek ten znajduje się po stronie dłużnika i tym samym zwiększa jego zobowiązania.

W przypadku egzekucji sądowych wysokość tych kosztów jest zależna od wartości egzekwowanych należności. Zgodnie z ustawą o kosztach komorniczych koszt egzekucji komorniczej wynosi:

10 proc. wartości wyegzekwowanego świadczenia, lub – 5 proc. wartości wyegzekwowanego świadczenia, jeżeli postępowanie zostanie umorzone na wniosek wierzyciela, – 3 proc. wartości wyegzekwowanego świadczenia, jeżeli dłużnik ureguluje swój dług w ciągu miesiąca od otrzymania zawiadomienia o egzekucji.

W przypadku każdego kosztu istnieją również ustanowione przepisami opłaty minimalne, np. 150 zł, jeżeli dłużnik spłacił wszystkie długi w terminie i w odpowiedni sposób.

W przypadku egzekucji administracyjnych na ich koszt składają się:

opłaty manipulacyjne w wysokości:

– 40 zł za wszczęcie postępowania egzekucyjnego, – 100 zł w przypadku egzekucji administracyjnej,

opłata egzekucyjna w wysokości:

– 10 proc. wyegzekwowanego świadczenia, jeżeli spłata została wyegzekwowana od dłużnika, – 5 proc. wyegzekwowanego świadczenia, jeżeli spłata należności nastąpiła osobiście przez dłużnika bezpośrednio do urzędu skarbowego lub wierzyciela,

zwrot wydatków egzekucyjnych, m.in. upomnień i wysyłanych zawiadomień.

Europejski tytuł egzekucyjny

Europejski Tytuł Egzekucyjny (ETE) powstał za sprawą rozporządzenia nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 kwietnia 2004 r. w sprawie utworzenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych. 

Dzięki ETE wierzyciel może dochodzić swoich należności od zagranicznego dłużnika w jego miejscu zamieszkania lub siedziby jego firmy. Inaczej mówiąc wierzyciel może dochodzić spłaty swoich wierzytelności w innym państwie bez konieczności uczestniczenia w prowadzonym w tym państwie odrębnym postępowaniu. 

Za sprawą ETE funkcjonuje swobodny przepływ orzeczeń sądów, ugód oraz innych dokumentów dotyczących postępowania egzekucyjnego pomiędzy wszystkimi państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Wierzyciel, wnioskując o nadanie ETE w polskim sądzie rejonowym, który wydał dane orzeczenie lub ugodę, może po jego uzyskaniu zwrócić się bezpośrednio do komornika w państwie, w którym przebywa dłużnik lub w którym ma on swoją siedzibę.

Akty prawne: Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, Ustawa z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych, Rozporządzenie (WE) nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie utworzenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Żaden miliarder nie zrobił więcej, by wesprzeć kandydaturę byłego prezydenta Donalda Trumpa niż Elon Musk - pisze CNN. Choć mogłoby się wydawać, że polityczna inwestycja najbogatszego człowieka świata już zaczęła zwracać się z nawiązką, to dla Muska nowa kadencja Trumpa może oznaczać też wyzwania.

"To prawdopodobnie najwięksi zwycięzcy wyborów"

"To prawdopodobnie najwięksi zwycięzcy wyborów"

Źródło:
CNN

W marcu, po kolejnej projekcji inflacji, w Radzie Polityki Pieniężnej może rozpocząć się dyskusja o obniżkach stóp procentowych. Może pojawić się taki wniosek - ocenił podczas czwartkowej konferencji prezes Narodowego Banku Polskiego Adam Glapiński.

Glapiński o obniżkach stóp procentowych. "Nie zdziwiłbym się"

Glapiński o obniżkach stóp procentowych. "Nie zdziwiłbym się"

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej proponuje przesunięcie podwyżki zasiłku pogrzebowego - wynika z opublikowanego projektu ustawy. Według poprzednich założeń świadczenie miało wzrosnąć do 7000 złotych w ciągu 14 dni od momentu wejścia w życie regulacji.

Nowy plan w sprawie podwyżki zasiłku pogrzebowego

Nowy plan w sprawie podwyżki zasiłku pogrzebowego

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Eurostat opublikował najnowsze dane na temat wysokości zarobków w Unii Europejskiej. Średnia roczna pensja w krajach Wspólnoty wyniosła 37 900 euro (w przeliczeniu to około 164 tysięcy złotych). Oznacza to wzrost o 6,5 procent rok do roku. Jak na tym tle wypada Polska?

Unijna mapa zarobków. Ogromne różnice

Unijna mapa zarobków. Ogromne różnice

Źródło:
tvn24.pl

Kiedy pracodawcy będą musieli zaoferować obcokrajowcowi umowę o pracę? - Jeśli praca jest świadczona pod kierownictwem pracodawcy i w miejscu oraz czasie przez niego wyznaczonym, jest odpłatna, to powinna być podpisana umowa o pracę. Dotyczy to wszystkich, i Polaków, i cudzoziemców - przekazała redakcji biznesowej tvn24.pl Ewa Flaszyńska, dyrektorka departamentu rynku pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

"Istotna zmiana" w sprawie umów o pracę

"Istotna zmiana" w sprawie umów o pracę

Źródło:
tvn24.pl

Funkcjonariusze Centralnego Biura Antykorupcyjnego weszli do warszawskiej siedziby Polsatu - przekazał w czwartek rzecznik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji Jacek Dobrzyński. "Poprosili o wydanie dokumentacji związanej z umowami z TVP", a "dokumentacja została przekazana" - poinformował rzecznik Grupy Polsat Plus Tomasz Matwiejczuk.

Funkcjonariusze CBA weszli do siedziby Polsatu

Funkcjonariusze CBA weszli do siedziby Polsatu

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Blisko 30 związków z kopalni i elektrowni w Bełchatowie i Turowie zwróciło się do premiera Donalda Tuska. Związkowcy apelują o powstanie w regionie bełchatowskim elektrowni jądrowej. Ich zdaniem pozwoli to uniknąć katastrofy społecznej, ekonomicznej i środowiskowej.

Apel do premiera Tuska. "Jesteśmy zdeterminowani"

Apel do premiera Tuska. "Jesteśmy zdeterminowani"

Źródło:
PAP

Japoński koncern Nissan Motor zapowiedział wprowadzenie działań oszczędnościowych, w tym redukcję zatrudnienia o 9 tysięcy osób. Po raz kolejny obniżył też swoje prognozy na ten rok - poinformował Reuters.

Pracę mają stracić tysiące osób. Potężne zwolnienia

Pracę mają stracić tysiące osób. Potężne zwolnienia

Źródło:
Reuters

Orlen rozważa, co dalej z rozbudową kompleksu Olefiny III w głównym zakładzie Orlenu w Płocku. Możliwe warianty tej inwestycji to: optymalizacja projektu albo zatrzymanie lub czasowe wstrzymanie inwestycji.

"Dwa scenariusze" w sprawie gigantycznej inwestycji Orlenu

"Dwa scenariusze" w sprawie gigantycznej inwestycji Orlenu

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Mimo osłabienia popytu ceny mieszkań nie spadają. W największych miastach na rynku pierwotnym jest coraz mniej lokali w cenach poniżej 10 tysięcy złotych za metr kwadratowy - wynika z danych za trzeci kwartał 2024 roku.

"Mamy do czynienia z kontynuacją cenowego rajdu"

"Mamy do czynienia z kontynuacją cenowego rajdu"

Źródło:
PAP

Australijski rząd planuje wprowadzić zakaz korzystania z mediów społecznościowych dla dzieci poniżej 16. roku życia - informuje BBC. Premier Anthony Albanese poinformował, że projekt przepisów pojawi się w parlamencie w przyszłym tygodniu, a ich celem jest złagodzenie negatywnego wpływu, jaki media społecznościowe mają na australijskie dzieci.

Zakaz mediów społecznościowych. Limit wieku

Zakaz mediów społecznościowych. Limit wieku

Źródło:
BBC

Ministra przemysłu Marzena Czarnecka oraz wiceminister gospodarki, handlu i przemysłu Japonii Shinji Takeuchi podpisali w czwartek w Warszawie memorandum o współpracy Polski i Japonii w sektorze jądrowym.

"Japoński biznes nuklearny" ma wejść do Polski

"Japoński biznes nuklearny" ma wejść do Polski

Źródło:
PAP

Firmy liczą na interwencję rządu w sprawie napływających na rynek nawozów z Rosji i Białorusi - pisze "Puls Biznesu". Wjeżdżające do Unii Europejskiej, a zwłaszcza do Polski, produkty zatapiają europejskich producentów. Najboleśniejsze jest to dla rodzimych przedsiębiorców - zwraca uwagę "PB".

Luka w sankcjach. Cios w polskich producentów

Luka w sankcjach. Cios w polskich producentów

Źródło:
PAP

Sinsay poinformował o wycofaniu ze sprzedaży pięciu produktów. Jak tłumaczy sieć, decyzja ma związek z "niespełnieniem standardów jakości". "Osoby posiadające produkty proszone są o zaprzestanie korzystania" - zaapelowano.

Znana sieć wycofuje ze sprzedaży pięć produktów

Znana sieć wycofuje ze sprzedaży pięć produktów

Źródło:
tvn24.pl

Bez zatrudnienia dodatkowych pracowników skrócenie czasu pracy musiałoby przełożyć się na niższą produkcję i niższe łączne dochody, a co za tym idzie, na niższe płace - oceniają analitycy Instytutu Badań Strukturalnych (IBS). W ich opinii przyjęcie takiego rozwiązania prowadziłoby do "poważnych problemów państwa z dostarczaniem usług publicznych".

Alarmujące skutki czterodniowego tygodnia pracy. "Poważne problemy"

Alarmujące skutki czterodniowego tygodnia pracy. "Poważne problemy"

Źródło:
PAP

Trwają prace nad zmianą przepisów dotyczących podatku od nieruchomości. Projekt ustawy w tej sprawie został w środę skierowany do dalszych prac w komisji finansów publicznych. Jak mówił w Sejmie wiceszef resortu finansów Jarosław Neneman, jest to mała nowelizacja i "pierwszy krok", a "opodatkowanie budynków mieszkalnych, szczególnie w dużych miastach, wymaga gruntownych zmian".

"To będzie duża zmiana" w podatku od nieruchomości

"To będzie duża zmiana" w podatku od nieruchomości

Źródło:
PAP

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Maciej Świrski dopuścił się "bezczynności w zakresie przekazywania środków z opłat abonamentowych na realizację misji publicznej". Sąd zobowiązał szefa KRRiT do przekazania środków na rzecz Polskiego Radia i Radia Lublin. Oba wyroki są nieprawomocne.

Decyzja sądu w sprawie pieniędzy z abonamentu

Decyzja sądu w sprawie pieniędzy z abonamentu

Źródło:
PAP

Rada Polityki Pieniężnej utrzymała stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie - podał w komunikacie bank centralny. RPP ostatni raz obniżyła stopy procentowe w październiku 2023 roku. 

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Jest decyzja w sprawie stóp procentowych

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Rada Polityki Pieniężnej po raz kolejny utrzymała stopy procentowe na dotychczasowym poziomie. Jednak, jak wynika z danych zebranych przez Jarosława Sadowskiego z serwisu Rankomat, oprocentowanie stałe dla nowych kredytów hipotecznych znacząco wzrosło.

Stopy bez zmian, kredyty drożeją

Stopy bez zmian, kredyty drożeją

Źródło:
tvn24.pl/ rankomat

Główny Inspektorat Sanitarny opublikował ostrzeżenie dotyczące partii mąki żytniej razowej. "Może stwarzać ryzyko dla zdrowia konsumentów" - napisano w komunikacie.

Mąka wycofana ze sklepów. Ostrzeżenie

Mąka wycofana ze sklepów. Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl