Czym jest kapitał początkowy? Waloryzacja kapitału a wysokość emerytury

Źródło:
TVN24 Biznes
Premier Morawiecki przedstawił plan dla emerytów
Premier Morawiecki przedstawił plan dla emerytówZdjęcia organizatora
wideo 2/8
Premier Morawiecki przedstawił plan dla emerytówZdjęcia organizatora

Naliczenie kapitału początkowego może znacząco zwiększyć wysokość otrzymywanej w przyszłości emerytury. Czym jest kapitał początkowy i dlaczego trzeba go wyliczać? W jaki sposób wpływa to na wysokość wypłacanej emerytury?

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych płaconych przed 1999 rokiem.Brak wyliczonego kapitału początkowego może znacząco obniżyć wysokość przyszłej emerytury.Możliwe jest ponowne przeliczenie kapitału początkowego w przypadku na przykład zdobycia nowych dokumentów dokumentujących staż pracy.Wartość kapitału początkowego podlega corocznej waloryzacji.

Zasady funkcjonowania rent i emerytur wynikają przede wszystkim z zapisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Kwestie dotyczące wyliczania wysokości tych świadczeń reguluje ponadto rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe.

Kapitał początkowy ZUS

Składki na ubezpieczenie emerytalne płacone przez osoby pracujące trafiają obecnie na indywidualne konta w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. W ten sposób wysokość wpłacanych składek ma wpływ na wysokość otrzymywanej później emerytury – im wyższe składki, tym wyższe świadczenie

Jednak taki system działa dopiero od 1 stycznia 1999 roku. Płacone przed tą datą składki emerytalne nie trafiały na indywidualne rachunki i były często przekazywane zbiorczo, dlatego nie ma możliwości uwzględnienia ich dziś przy wyliczaniu wysokości przyszłej emerytury konkretnego płatnika.

Rozwiązaniem jest w tym przypadku złożenie wniosku do ZUS o wyliczenie kapitału początkowego. Kapitał początkowy jest odtworzoną kwotą składek na ubezpieczenia społeczne, które dana osoba lub jej pracodawca zapłaciła przed 1999 rokiem. Posiadanie wyliczonego kapitału początkowego stanowi dodatkowy składnik brany pod uwagę przy wyliczaniu przyszłej emerytury i jako taki w istotny sposób wpływa na jej zwiększenie.

Jakie lata do kapitału początkowego?

O wyliczenie wysokości swojego kapitału początkowego mogą ubiegać się osoby:

– urodzone po 31 grudnia 1948 roku oraz – pracujące i opłacające składki na ubezpieczenie społeczne przed 1 stycznia 1999 roku.

W przypadku osób, które urodziły się przed 1949 rokiem, również możliwe jest wyliczenie kapitału początkowego, jeżeli spełniają one jednocześnie cztery warunki:

– osiągnęły powszechny wiek emerytalny po 31 grudnia 1998 roku, – złożyły wniosek o emeryturę z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego i o obliczenie jej według nowych zasad, – mają staż ubezpieczeniowy wynoszący co najmniej 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni) okresów składkowych i nieskładkowych, – po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego kontynuowały pracę i były objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi.

Aby możliwe było wyliczenie kapitału początkowego, niezbędne jest zgromadzenie dokumentów potwierdzających wysokość wynagrodzenia i opłacanych składek przed rokiem 1999. 

Jeżeli nie jest możliwe zdobycie takich dokumentów, a dany zakład pracy już nie istnieje, udowodnienie należnego kapitału początkowego może być trudne. Pomoc co robić w takich sytuacjach znaleźć można na stronie ZUS, gdzie działa m.in. wykaz, w którym można szukać dokumentacji ze zlikwidowanych państwowych zakładów pracy. 

Ustalenie kapitału początkowego krok po kroku

Aby ustalić wysokość kapitału początkowego, należy złożyć o to wniosek do ZUS. Można to zrobić w dowolnym momencie osobiście w oddziale ZUS, listownie albo za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS. W tym celu konieczne jest zebranie oryginałów następujących dokumentów:

– dowód tożsamości, – wniosek o kapitał początkowy (ZUS EKP), – informacja o okresach składkowych i nieskładkowych (ZUS ERP-6), – świadectwa pracy lub zaświadczenie od pracodawcy o zatrudnieniu i wynagrodzeniu przed 1 stycznia 1999 roku, – legitymacja ubezpieczeniowa – jeśli to w niej pracodawca uzupełniał informacje o zatrudnieniu, – ewentualne inne dokumenty potwierdzające zatrudnienie i zarobki przed 1 stycznia 1999 roku, np. umowy o pracę, legitymacje służbowe, zeznania byłych współpracowników. 

Wniosek o kapitał początkowy oraz formularz informacji o okresach składkowych i nieskładkowych dostępne są na stronie ZUS. Jeżeli dostarczone zostaną dokumenty potwierdzające zatrudnienie, ale bez wskazania wysokości wynagrodzenia, ZUS przyjmie za ten okres wynagrodzenie minimalne za podstawę wyliczenia kapitału. 

Jeżeli wydana po złożeniu tego wniosku decyzja ZUS jest niezgodna z oczekiwaniami wnioskodawcy, przysługuje mu prawo do złożenia od niej odwołania w ciągu 30 dni. Odwołanie, skierowane do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego, należy złożyć w tym przypadku również w ZUS. 

Mam kapitał początkowy – jak obliczyć emeryturę?

Obliczenie kapitału początkowego na podstawie zebranych dokumentów odbywa się według określonej metodyki przyjętej przez ZUS. Brane pod uwagę są trzy parametry:

– długość okresów składkowych i nieskładkowych przed 1999 rokiem, – podstawa wymiaru kapitału początkowego (czyli wysokość wynagrodzenia), – tzw. współczynnik p służący do obliczania części socjalnej, ustalany proporcjonalnie do stażu ubezpieczeniowego oraz wieku.

Do obliczania kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 1220,89 zł, czyli wysokość przeciętnego wynagrodzenia w Polsce w II kwartale 1998 roku. 

Szczegółowy mechanizm wyliczania kapitału początkowego opisany został na stronie ZUS. 

Waloryzacja kapitału początkowego

Podobnie jak wypłacane emerytury i renty, również obliczony kapitał początkowy podlega corocznej waloryzacji. Ma to zapewniać utrzymanie jego siły nabywczej. 

Waloryzacja zewidencjonowanych składek zgromadzonych na koncie ubezpieczonego przeprowadzana jest co roku 1 czerwca zgodnie z aktualnym wskaźnikiem waloryzacji. 

Wskaźnik waloryzacji kapitału początkowego 2021 roku wyniósł 105,41 proc. Inaczej mówiąc kapitał zgromadzony na koncie w ZUS wzrósł więc o 5,41 proc. To niższy wskaźnik waloryzacji niż w latach ubiegłych, gdy wynosił on rekordowe 108,94 proc. w 2020 roku i 109,20 proc. w 2019 roku.

Ponowne przeliczenie kapitału początkowego

Osoby, które mają już wyliczony kapitał początkowy, mogą również skorzystać z możliwości jego przeliczenia, czyli ponownego ustalenia wysokości. Z opcji tej skorzystać może każdy, kto jest w stanie dostarczyć do ZUS nowe, niebrane wcześniej pod uwagę dokumenty. 

Ponowne przeliczenie kapitału początkowego jest więc skierowane do osób, które znalazły nowe dokumenty zwiększające ich staż pracy lub dotyczące otrzymywanego przed 1999 rokiem wynagrodzenia. Z możliwości tej skorzystać mogą również osoby, które nie mają nowych dokumentów, ale dotyczą ich zmiany w prawie dokonane już po wyliczeniu ich kapitału początkowego, np. obejmujące uwzględnianie okresów sprawowania opieki nad dzieckiem. 

Więcej informacji o możliwościach przeliczenia kapitału początkowego znaleźć można na stronie ZUS.

Akty prawne: Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Audyt otwarcia w Grupie PZU za lata 2016 - 2024 wykazał szkody na kwotę ponad 700 milionów złotych - poinformowała w czwartek spółka. Według niej odkryte nieprawidłowości dotyczą między innymi sfery zatrudnienia. Do prokuratury trafiły już trzy zawiadomienia.

"Zarobki przekraczały 220 tysięcy złotych miesięcznie". Miażdżący raport otwarcia

"Zarobki przekraczały 220 tysięcy złotych miesięcznie". Miażdżący raport otwarcia

Źródło:
PAP

Obowiązek stosowania czujek dymu i tlenku węgla w pierwszej kolejności ma dotyczyć nowych budynków - przekazał wiceminister spraw wewnętrznych Wiesław Szczepański. Dodał, że projekt noweli zakłada, iż w przypadku budynków użytkowanych przewiduje się pięcioletni okres dostosowania.

Nowy obowiązek. Rząd szykuje rewolucję

Nowy obowiązek. Rząd szykuje rewolucję

Źródło:
PAP

Placówki medyczne w Polsce informują o kłopotach w dostawach wykorzystywanych przy kroplówkach soli fizjologicznej i płynów wieloelektrolitowych. Niektórym placówkom kończą się zapasy, a hurtownie są puste. W tej sprawie interweniował w Ministerstwie Zdrowia Ogólnopolski Związek Pracodawców Szpitali Powiatowych. W czwartek resort zabrał głos w tej sprawie.

Szpitale mają duży problem. "Jedziemy na oparach"

Szpitale mają duży problem. "Jedziemy na oparach"

Źródło:
tvn24.pl

Portugalski rząd zapowiedział obniżkę podatków dla osób poniżej 35 roku życia - informuje BBC. Głównym celem inicjatywy ma być przekonanie młodych Portugalczyków do pozostania w kraju. Z fiskalnych zachęt będą mogli jednak skorzystać także obcokrajowcy.

Rok bez podatków. Skorzystają także obcokrajowcy

Rok bez podatków. Skorzystają także obcokrajowcy

Źródło:
BBC

Irlandzki przewoźnik Ryanair ogłosił, że w przyszłym roku, po sezonie zimowym, ograniczy połączenia z Hamburga, a także całkowicie wycofa się z lotnisk w Lipsku, Dreźnie oraz Dortmundzie. Firma tłumaczy tę decyzję wysokimi kosztami działalności na niemieckich lotniskach.

Ryanair wycofuje się z trzech lotnisk

Ryanair wycofuje się z trzech lotnisk

Źródło:
PAP

Minister aktywów państwowych Jakub Jaworowski przekazał w czwartek, że rada nadzorcza Totalizatora Sportowego odwołała prezesa spółki Rafała Krzemienia. Szef MAP poinformował, że powodem było "niedochowanie najwyższych standardów" w zakresie konkursów na dyrektorów regionalnych.

Minister: prezes Totalizatora Sportowego odwołany

Minister: prezes Totalizatora Sportowego odwołany

Źródło:
PAP

W przyszłym roku akcyza w przypadku pół litra wódki wzrośnie z 15,22 do 16 złotych - poinformował w czwartek w Sejmie wiceminister finansów Marcin Łoboda.

Akcyza na wódkę w górę

Akcyza na wódkę w górę

Źródło:
PAP

Osłony energetyczne zostaną przedłużone na kolejny rok - przekazała ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska. Jednocześnie, jak podkreśliła, o tym, jaką formę przybierze rządowe wsparcie, będzie można dokładnie powiedzieć po zatwierdzeniu budżetu państwa.

Znak zapytania w sprawie rachunków za prąd. Głos z ministerstwa

Znak zapytania w sprawie rachunków za prąd. Głos z ministerstwa

Źródło:
PAP

Eksperci już szacują straty, jakie może wywołać huragan Milton. Według analityków z Wall Street w najczarniejszym scenariuszu szkody mogą wynieść nawet 175 miliardów dolarów. Podsumowanie kosztów kataklizmu przygotowała Paula Praszkiewicz z TVN24 BiS.

Milton może spowodować horrendalne straty. Policzono, ile mogą kosztować

Milton może spowodować horrendalne straty. Policzono, ile mogą kosztować

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Unilever podał, że sprzedał Arnest Group całą swoją rosyjską działalność - podał portal stacji CNN. Nie ujawniono kwoty transakcji. Według marcowej analizy Reutersa exodus firm z Rosji kosztował zagraniczne przedsiębiorstwa ponad 107 miliardów dolarów odpisów i utraconych przychodów.

Unilever wycofuje się z Rosji. Przez rok przygotowywali biznes do wyjścia

Unilever wycofuje się z Rosji. Przez rok przygotowywali biznes do wyjścia

Źródło:
CNN

Łączna kwota naruszeń wynikająca z audytu w Grupie Agencji Rozwoju Przemysłu to 415 milionów złotych - poinformował w czwartek zarząd ARP. "W wyniku przeprowadzonych kontroli złożono zawiadomienia do prokuratury" - przekazano. Były zarząd zaprzecza "wszelkim" stawianym przez nowe władze spółki zarzutom.

"Szkoda wielkich rozmiarów". Wyniki audytu w państwowej spółce

"Szkoda wielkich rozmiarów". Wyniki audytu w państwowej spółce

Źródło:
PAP

Główny Urząd Statystyczny skorygował dane o PKB Polski w 2023 roku, według najnowszego szacunku polska gospodarka urosła w ubiegłym roku o 0,1 procent - wynika z komunikatu urzędu. W kwietniu GUS szacował, że PKB wzrósł w 2023 roku o 0,2 procent.

Korekta PKB. GUS podał najnowsze dane

Korekta PKB. GUS podał najnowsze dane

Źródło:
PAP

Posłowie skierowali do sejmowej komisji finansów rządowy projekt ustawy zwiększający akcyzę na wyroby tytoniowe, wyroby nowatorskie, czyli podgrzewane wyroby tytoniowe oraz płyn do papierosów elektronicznych.

Do komisji trafił projekt ustawy podnoszącej stawki akcyzy na papierosy i tytoń

Do komisji trafił projekt ustawy podnoszącej stawki akcyzy na papierosy i tytoń

Źródło:
PAP

Do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpłynęło zawiadomienie o kampanii wycofania odkurzaczy bezprzewodowych marki Philips. Powodem jest stwierdzenie wady w akumulatorach, które mogą przegrzewać się i w konsekwencji zapalić.

Odkurzacze popularnej firmy wycofane. Mogą się zapalić

Odkurzacze popularnej firmy wycofane. Mogą się zapalić

Źródło:
tvn24.pl

Cinkciarz.pl składa zawiadomienie do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) o stosowaniu praktyk ograniczających konkurencję przez SGB-Bank - przekazano komunikacie.

Cinkciarz.pl składa zawiadomienie do UOKiK w sprawie SGB-Bank

Cinkciarz.pl składa zawiadomienie do UOKiK w sprawie SGB-Bank

Źródło:
PAP

- To nie jest wojna, tylko różnica zdań, można powiedzieć spór. To jest tak, że zgłaszamy własną ustawę, dlatego że nie udało się porozumieć w ramach rządu. Zostanie złożona w najbliższych dniach, na pewno w październiku, i ona będzie mieściła się w limicie 4 miliardów złotych, które nam zagwarantował w przyszłym budżecie pan minister Domański - powiedział Ryszard Petru (Polska 2050) w programie "Rozmowa Piaseckiego" na temat składki zdrowotnej.

"To nie jest wojna, tylko różnica zdań, można powiedzieć spór"

"To nie jest wojna, tylko różnica zdań, można powiedzieć spór"

Źródło:
tvn24.pl

Smutne rekordy i dane, które martwią. W ostatnim roku urodziło się rekordowo mało dzieci. Liczba Polaków zmalała o 130 tysięcy. To tak, jakby z mapy naszego kraju zniknęło miasto wielkości Opola. Niedługo połowa Polaków będzie po 50. Demograficzny dramat nie wróży nic dobrego. Jakie będą tego konsekwencje i jakie są szanse na zmianę tej sytuacji?

To już nie kryzys, tylko katastrofa

To już nie kryzys, tylko katastrofa

Źródło:
TVN24

- W ciągu ostatniej dekady ceny mieszkań eksplodowały. Dzisiaj 10 procent gospodarstw domowych przeznacza 40 procent budżetu na mieszkanie - mówiła Iratxe Garcia Peres, szefowa grupy S&D, w Parlamencie Europejskim. KE chce uruchomić europejski program budowy niedrogich mieszkań i w jego ramach m.in. wzmacniać publiczne i prywatne inwestycje w mieszkalnictwo oraz współpracować z instytucjami finansowymi.

Pomysł na europejski program budowy niedrogich mieszkań

Pomysł na europejski program budowy niedrogich mieszkań

Źródło:
PAP

Dostęp do internetu w Turkmenistanie jest prawdopodobnie najdroższy na świecie, jego prędkość jest jedną z najniższych, a ceny ustala prezydent - podał opozycyjny portal turkmen.news.

Najwolniejszy, najdroższy, a cenę ustala prezydent. Media opozycyjne o internecie

Najwolniejszy, najdroższy, a cenę ustala prezydent. Media opozycyjne o internecie

Źródło:
PAP

Nie żyje Ratan Tata, emerytowany prezes jednej z największych korporacji w Indiach, Tata Sons - donosi Reuters. Sławę przyniosły mu odważne przejęcia i dynamiczny rozwój biznesu. Miał 86 lat.

Legendarny biznesmen nie żyje. Miał 86 lat

Legendarny biznesmen nie żyje. Miał 86 lat

Źródło:
Reuters, tvn24.pl.

Świadczenie honorowe dla osób, które ukończyły 100 lat, będzie przyznawane z urzędu i wyniesie ponad 6,2 tys. zł brutto miesięcznie - zakłada projekt ustawy, który w środę poparła sejmowa komisja polityki społecznej i rodziny.

Specjalne świadczenie dla stulatków. Comiesięczny zastrzyk gotówki dla seniorów

Specjalne świadczenie dla stulatków. Comiesięczny zastrzyk gotówki dla seniorów

Źródło:
PAP