Kontrowersyjna pensja. "Hojna oferta" dla Pierwszej Damy

Duże podwyżki dla premier, prezydenta, ministrów i posłów. Znamy szczegóły
Duże podwyżki dla premier, prezydenta, ministrów i posłów. Znamy szczegóły
TVN24 BiS
Duże podwyżki dla premier, prezydenta, ministrów i posłów. Znamy szczegółyTVN24 BiS

- W okresie kiedy małżonek sprawuje urząd prezydenta wynagrodzenie jest jak najbardziej uzasadnione. Ale czy do końca życia? - zastanawia się w rozmowie z tvn24bis.pl prof. Marek Chmaj. Konstytucjonalista w ten sposób komentuje propozycję PiS, na mocy której zarówno obecna Pierwsza Dama jak i jej poprzedniczki będą dożywotnio otrzymywały wynagrodzenie. Choć nie muszą rezygnować ze swoich dotychczasowych funkcji zawodowych, przyjęło się, że tak robią.

Zgodnie z projektem ustawy o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, który trafił do Sejmu pensję ma również otrzymywać małżonek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Wysokość przysługującego wynagrodzenia ma stanowić 55 proc. wysokości wynagrodzenia, które otrzymuje prezydent. Obecna Pierwsza Dama będzie mogła zatem liczyć na maksymalnie 13 540 zł miesięcznie. 12 275 zł będzie stanowiła pensja, a 1 265 zł to maksymalna kwota dodatku stażowego.

To nowość bowiem ani obecna Pierwsza Dama, ani małżonki poprzednich prezydentów nie dostawały uposażenia. - To jest wyrównanie pewnej bzdury, że osoba przez małżeństwo wykonuje bardzo ważne funkcje społeczne i państwowe. Do tej pory nie dostawała wynagrodzenia, to jest naprawa tej sytuacji - ocenia Grzegorz Cydejko, publicysta "Epress".

Przypomnijmy, że w sprawie wprowadzenia wynagrodzeń apelowała m.in. Jolanta Kwaśniewska.

Aktywność Pierwszej Damy

Na stronie Prezydenta Rzeczypospolitej Polski na specjalnie stworzonej do tego podstronie możemy zresztą śledzić "aktywność Pierwszej Damy". - Pierwsza Dama zajmuje się działalnością społeczną, charytatywną, kulturą. Tak żeby pod tym kątem wspierać męża - mówi w rozmowie z tvn24bis.pl konstytucjonalista prof. Marek Chmaj. Zwraca jednak uwagę, że prawnie nigdy takiego obowiązku nie było.

Jeżeli jednak zajrzymy na stronę prezydenta, to zobaczymy, że tylko w tym miesiącu Agata Kornhauser-Duda odwiedziła m.in. uczestników letniego wypoczynku "Wakacje z Muszkieterami" w Murzasichlu, wysłuchała Koncertu Debiutów podczas koncertu "Andrzej Brandstatter z Przyjaciółmi" w ramach Wierchowych Spotkań, czy obejrzała zbiory Najmniejszego Muzeum Świata.

Według informacji publikowanych na podstronie kalendarz Pierwszej Damy obejmuje średnio trzy wydarzenia w tygodniu. Zdarzają się również oficjalne wizyty wraz z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, co jest regulowane przez protokół dyplomatyczny. - Jeżeli na miejscu prezydenta będzie witała para prezydencka, to jest oczekiwane (jeżeli posiada - red.), że też przyjedzie z małżonką. Jeżeli nie będzie takie formuły, protokół jasno wskazuje, że prezydent leci sam. Obowiązuje zasada wzajemności - wyjaśnia prof. Chmaj.

Jeżeli pierwsza dama leci z prezydentem, na miejscu opiekuje się nią druga pierwsza dama i wówczas razem odbywają program wizyty.

Zdarzało się, że w trakcie kadencji Pierwsze Damy zakładały także własne fundacje. Tak było w przypadku choćby Jolanty Kwaśniewskiej, która w 1997 roku założyła "Porozumienie Bez Barier", która działa do dzisiaj a jej celem jest "wspieranie działalności na rzecz inicjowania procesu zmian cywilizacyjnych i kulturowych tworzących ludziom warunki równych szans na drodze do ich rozwoju intelektualnego, zawodowego, społecznego i kulturalnego".

Za swoją aktywność charytatywną nagrodzona wyróżniona została Maria Kaczyńska. W listopadzie 2007 roku otrzymała tytuł honorowego Anioła Kliniki Budzik, który został nadany prezydentowej przez Fundację Ewy Błaszczyk "Akogo?" za zaangażowanie w budowę kliniki. Rok wcześniej otrzymała także tytuł i statuetkę "Człowiek Otwartego Serca", przyznawaną przez Kapitułę Stowarzyszenia Osób i Dzieci Niepełnosprawnych Pomocna Dłoń.

Rezygnacja z pracy

W wyniku zmian zaproponowanych przez PiS, autorzy nowelizacji chcą też, by Pierwsza Dama podlegała ustawie o ograniczeniu działalności gospodarczej. Oznacza to, że będzie m.in. musiała składać oświadczenia majątkowe.

- Obecnie nie ma zapisów, które wymagają od małżonki prezydenta porzucenia pracy zawodowej. Jednak od lat 90. były takie oczekiwania społeczne i pierwsze damy rezygnowały ze swojej kariery. Wytworzył się pewien zwyczaj, na podstawie którego powszechnie oczekiwano, że pierwsza dama rezygnuje ze dotychczasowego zatrudnienia po to, żeby pełnić obowiązki u boku męża - tłumaczy w rozmowie z tvn24bis.pl konstytucjonalista prof. Marek Chmaj.

Tak stało się w przypadku Jolanty Kwaśniewskiej, która zrezygnowała z obiecującej kariery prawniczej na rzecz pełnienia obowiązków Pierwszej Damy. Podobnie Agata Kornhauser-Duda pożegnała się ze szkołą, w której uczyła niemieckiego. Nie ma jednak gwarancji powrotu na porzucane stanowisko.

- Z pierwszą damą zawsze był problem, ponieważ jej pozycja zawodowa była bardzo słaba. Przez 5, czy 10 lat u boku męża nie płaciła składek ZUS-u, bo nie była zatrudniona, ewentualnie ZUS mógł płacić dobrowolnie mąż. Ten okres nie liczył się do emerytury - zwraca uwagę prof. Chmaj. - To wszystko powoduje, że sytuacja zawodowa, czy finansowa była nieciekawa - dodaje.

Stanowisko w ważnych kwestiach

W trakcie obecnej kadencji prezydentowa Duda krytykowana była za to, że nie zabiera głosu w ważnych sprawach. List do z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie aborcji napisały w kwietniu br. parlamentarzystki Nowoczesnej.

Jak jednak mówi prof. Chmaj, "nie ma obowiązku, by Pierwsza Dama zabierała głos w sprawach publicznych". I jak dodaje, nie sądzi żeby zmieniła to pensja. - Pierwsze Damy zawsze brały udział w dyskusjach publicznych, jak trzeba było wypowiadały swoje zdanie. Czy płacenie pensji, coś nie zmieni? Nie sądzę - mówi konstytucjonalista.

Według prawa pierwsza dama jest osobą prywatną, ale ma godnie reprezentować państwo u boku męża. Dlatego nie jest bezzasadne pytanie o finansowanie jej strojów. Jeżeli pierwsza dama bierze udział w oficjalnych uroczystościach, czy wyjazdach, to koszt kreacji ponoszony jest przez Kancelarię Prezydenta.

Dożywotnia pensja

Nowelizacja, która w tym tygodniu trafiła do Sejmu, przewiduje też przyznanie wynagrodzenia byłym Pierwszym Damom. Anna Komorowska, Jolanta Kwaśniewska i Danuta Wałęsa dostaną po 10 155 tys. zł.

Wynagrodzenie dla pierwszych dam ma być wypłacane dożywotnio. - To bardzo hojna oferta - ocenia prof. Marek Chmaj.

- O ile w przypadku prezydentów jest to uzasadnione, ponieważ mają szeroką legitymację, są wybierani w głosowaniu powszechnym, to dla pierwszych dam jest to chyba już pewna przesada. W okresie kiedy małżonek sprawuje urząd prezydenta, jak najbardziej. Ale do końca życia, to trzeba rozważyć - mówi konstytucjonalista.

Życie po kadencji

Należy pamiętać, że po okresie jednej lub dwóch kadencji, czyli maksymalnie 10 latach, pierwsze damy czeka powrót do kariery zawodowej. Zawieszonej przed objęciem urzędu przez małżonka. Niektóre z nich podejmują się nowych wyzwań.

Jak choćby Jolanta Kwaśniewska, która w 2014 rozpoczęła współpracę z prywatną szkołą zawodową House of Diplomacy. Jak informował "Fakt" tylko za jeden wykład była prezydentowa miała otrzymywać nawet 2,8 tys. złotych. Anna Komorowska po przegranych wyborach przez byłego prezydenta Bronisława Komorowskiego więcej czasu spędza teraz z wnukami.

Zarówno Danuta Wałęsa jak i Jolanta Kwaśniewska napisały także książki.

Obama bez pensji

Jak ta sytuacja wygląda w innych krajach? Na przykład w Stanach Zjednoczonych budżet dla pierwszej damy jest głosowany przez Kongres i wpisywany do budżetu państwa. Unormowano to w czasach Hillary Clinton. Od tego momentu pierwsza dama za oceanem dysponuje biurem tuż obok swojego męża.

Nie pobiera jednak wynagrodzenia, na co zwracał uwagę Barack Obama mówiąc, że największą niesprawiedliwością i symbolem nierówności płacowej jest to, że jego żona, pomimo tego, że jej praca przynosi Stanom Zjednoczonym miliony, jest nieodpłatna. Na taką sytuację skarżyła się także sama Michelle Obama. Przypomnijmy, że wchodząc do Białego Domu, zrezygnowała z pracy w zarządzie szpitala przy Uniwersytecie w Chicago, gdzie zarabiała 274 tys. dolarów rocznie.

Jak wskazuje "Polityka", w Wielkiej Brytanii rola Pierwszej Damy jest również prawnie nieokreślona i nie jest oddzielnie wynagradzana. Sprawy wynagradzania małżonków przywódców pozostają także nieregulowane na Bliskim Wschodzie. W krajach takich jak Egipt, czy Jordania. W Kolumbii natomiast Trybunał Konstytucyjny ustalił zakres prac Pierwszej Damy, ale mimo formalizacji urzędu nadal nie otrzymuje ona pensji.

Rekompensatę za "obowiązki społeczne" otrzymuje za to Pierwsza Dama w Kenii. Jest to ok. 100 tys. dolarów rocznie.

ZOBACZ PROJEKT USTAWY O ZMIANIE WYNAGRODZEŃ

Grzegorz Cydejko oraz Łukasz Kozłowski o podwyżkach pensji polityków
Grzegorz Cydejko oraz Łukasz Kozłowski o podwyżkach pensji politykówTVN24 BiS

Autor: mb//km / Źródło: tvn24bis.pl

Źródło zdjęcia głównego: Jacek Turczyk/PAP/EPA, Wikipedia: Enstropia/KPRP (CC-BY-SA-4.0), PO RP (CC-BY-SA-2.0), prezydent.pl (CC-BY-SA-3.0), tvn24

Raporty:
Pozostałe wiadomości

Amerykański Sąd do spraw Handlu Międzynarodowego zablokował większość ceł nałożonych przez Donalda Trumpa. W orzeczeniu stwierdzono, że prezydent USA przekroczył swoje uprawnienia - podał Reuters.

Sąd zablokował cła Donalda Trumpa

Sąd zablokował cła Donalda Trumpa

Źródło:
Reuters, PAP

- Pierwsze przetargi dwudziestu działek odbyły się w ubiegłym tygodniu. Nabywca będzie mieć ziemię za połowę ceny - mówi w rozmowie z tvn24.pl Kamil Sznel, rzecznik Urzędu Miejskiego w Suwałkach. Chodzi o program "Działki budowlane dla młodych". Prezydent miasta Czesław Renkiewicz dodaje, że "za moment" ogłoszony zostanie "przetarg na sprzedaż kolejnych".

Sprzedają działki o 50 procent taniej

Sprzedają działki o 50 procent taniej

Źródło:
tvn24.pl

Senat uchwalił w środę nowelizację Kodeksu pracy w sprawie jawności płac, ale z poprawką. Pracodawca będzie zobowiązany do udzielenia kandydatowi na stanowisko z odpowiednim wyprzedzeniem informacji o proponowanym wynagrodzeniu, aby umożliwić mu świadome i przejrzyste negocjacje.

Nowy obowiązek dla pracodawców. Poprawka Senatu

Nowy obowiązek dla pracodawców. Poprawka Senatu

Źródło:
PAP

Sektor bankowy w Polsce w 2024 roku osiągnął rekordowe zyski netto - czytamy w interpelacji poselskiej skierowanej do resortu finansów. Posłowie pytają w niej o analizy i konsultacje w sprawie wprowadzenia podatku od nadmiarowych zysków banków. Odpowiedzi w tej sprawie udzielił sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jurand Drop.

Podatek od "manny z nieba". Ministerstwo zabiera głos

Podatek od "manny z nieba". Ministerstwo zabiera głos

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Hakerzy zaatakowali Czechy. Zdaniem szefowej unijnej dyplomacji Kaji Kallas za cyberatakiem stoi podmiot wspierany przez Chiny. Czeski resort spraw zagranicznych wezwał do siebie chińskiego ambasadora.

Atak hakerów. Wezwali ambasadora

Atak hakerów. Wezwali ambasadora

Źródło:
PAP

Od 1 lipca do bazyliki Świętego Marka w Wenecji będzie można wejść tylko po wcześniejszym dokonaniu rezerwacji online, a cena biletu wstępu wzrośnie z 6 do 10 euro. To kolejny krok podjęty w tym mieście, by stawić czoła nasilającemu się zjawisku tak zwanej nadmiernej turystyki.

Walczą z nadmierną turystyką. Ceny biletów w górę

Walczą z nadmierną turystyką. Ceny biletów w górę

Źródło:
PAP

PKP Polskie Linie Kolejowe szukają około 130 nowych pracowników. Zatrudnienie mogą znaleźć zarówno osoby z wykształceniem wyższym, jak i te ze średnim czy zawodowym. Proponowane pensje sięgają nawet 28,5 tysiąca złotych brutto miesięcznie.

Nawet 28,5 tysiąca złotych miesięcznie. Polski gigant szuka pracowników

Nawet 28,5 tysiąca złotych miesięcznie. Polski gigant szuka pracowników

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Z najnowszego sondażu przeprowadzonego wśród Włochów w wieku 19-28 lat wynika, że zawody takie jak lekarz, nauczyciel czy specjalista do spraw cyberbezpieczeństwa cieszą się obecnie większym prestiżem niż praca influencera. Wyniki badania wskazują na zmianę priorytetów zawodowych młodego pokolenia, które coraz częściej stawia na stabilność, użyteczność społeczną i rozwój w sektorach o rosnącym znaczeniu.

Influencer już nie tak popularny. Ranking zawodów marzeń

Influencer już nie tak popularny. Ranking zawodów marzeń

Źródło:
PAP

Majorka, Zakintos i Paryż - to najbardziej oblegane przez turystów miejsca na Starym Kontynencie, w zależności od tego, jakie kryterium przyjmiemy.

Oto najbardziej oblegane przez turystów miejsca w Europie

Oto najbardziej oblegane przez turystów miejsca w Europie

Źródło:
PAP

Elon Musk skrytykował ustawę podatkową forsowaną przez Donalda Trumpa - pisze "Financial Times". Zdaniem miliardera nowe przepisy negatywnie wpłyną na efekty prac Departamentu Wydajności Państwa (DOGE), którym do niedawna kierował.

Elon Musk krytykuje Donalda Trumpa

Elon Musk krytykuje Donalda Trumpa

Źródło:
"Financial Times"

Od 20 maja, ponad 211 tysięcy wyborców dopisało się do spisów prowadzonych przez konsula, co daje w tej chwili liczbę 695 886 potencjalnych wyborców - przekazała w środę Justyna Chrzanowska z Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Jak dodała, ze względu na duże zainteresowanie w ostatnim czasie pojawiły się zakłócenia w działaniu systemu e-Wybory.

Ogromne zainteresowanie wyborami za granicą. Jeszcze jest czas na rejestrację

Ogromne zainteresowanie wyborami za granicą. Jeszcze jest czas na rejestrację

Źródło:
tvn24.pl

Chrysler Building - ikona nowojorskiego skylineu i jedno z najbardziej rozpoznawalnych dzieł architektury art déco - ponownie trafił na rynek nieruchomości. Choć aktualna cena nie została ujawniona, warto przypomnieć, że w 2019 roku wieżowiec został sprzedany za 150 milionów dolarów.

To symbol miasta. Słynny budynek trafi na sprzedaż

To symbol miasta. Słynny budynek trafi na sprzedaż

Źródło:
PAP

Unia Europejska jest o krok od realizacji założeń klimatycznych, brakuje tylko jednego punktu procentowego - podała w środę Komisja Europejska. Zaktualizowanych planów na rzecz energii i klimatu, zgodnych z unijnymi założeniami, wciąż nie przesłały Polska, Belgia i Estonia.

Brakuje jednego punktu procentowego. "Dobra wiadomość"

Brakuje jednego punktu procentowego. "Dobra wiadomość"

Źródło:
PAP

W kwietniu 2025 roku sektor pozabankowy odnotował ponad 17-procentowy wzrost liczby udzielonych kredytów gotówkowych - wynika z raportu Biura Informacji Kredytowej. Dynamicznie, bo o 21,3 procent, wzrosła także liczba pożyczek ratalnych.

Życie na kredycie Polaków. Coraz częściej ratujemy budżety chwilówkami

Życie na kredycie Polaków. Coraz częściej ratujemy budżety chwilówkami

Źródło:
PAP

Citi Handlowy zawarł z VeloBankiem warunkową umowę sprzedaży swojej części detalicznej - podano w komunikacie. Finalizacja ma nastąpić w połowie 2026 roku. Klienci detaliczni Citi Handlowego zostaną klientami VeloBanku. Bank przejmie też około 1650 pracowników. Jest reakcja giełdy na te doniesienia.

Bank sprzedaje część detaliczną. Jest reakcja rynku

Bank sprzedaje część detaliczną. Jest reakcja rynku

Źródło:
PAP

Jeśli rząd Donalda Tuska chce zapewnić zwycięstwo swojemu kandydatowi, musi zdobyć przychylność przedsiębiorców - pisze agencja Bloomberg. Podkreśla, że to właśnie biznesmeni, którzy wcześniej poparli Sławomira Mentzena, mogą odegrać decydującą rolę w drugiej turze.

Mogą zadecydować o wyniku wyborów. "Są wielką szansą"

Mogą zadecydować o wyniku wyborów. "Są wielką szansą"

Źródło:
PAP

Do 31 marca do urzędów pracy wpłynęły informacje o planowanych zwolnieniach grupowych dotyczących około 74,5 tysiąca osób - przekazał resort pracy. - To temat, który budzi emocje - stwierdził w rozmowie z TVN24+ Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Wyjaśnił też, jaki wpływ na rynek pracy mają zwolnienia grupowe.

Zwolnienia grupowe. Resort podaje dane

Zwolnienia grupowe. Resort podaje dane

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24+

Po doniesieniach medialnych o zakupie mieszkania przez Karola Nawrockiego pojawiła się możliwość uporządkowania kwestii umów dożywocia. Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi obecnie analizę tej sprawy - informuje w środę 'Dziennik Gazeta Prawna'

Mieszkanie za rentę. Po Nawrockim możliwe zmiany

Mieszkanie za rentę. Po Nawrockim możliwe zmiany

Źródło:
PAP

We wtorek brazylijscy prokuratorzy pozwali chińskiego producenta samochodów BYD, oskarżając go o odpowiedzialność za handel ludźmi i warunki przypominające niewolnictwo przy budowie fabryki w stanie Bahia - podał portal stacji CNN.

"Warunki przypominające niewolnictwo". Chiński gigant pozwany

"Warunki przypominające niewolnictwo". Chiński gigant pozwany

Źródło:
CNN

Polacy polują na promocje rzadziej od Niemców i Francuzów, ale w czasach inflacji opanowali sztukę poszukiwania okazji - wynika z raportu UCE Research i Shopfully. Jedynie co piąty badany deklaruje, że jego nawyki zakupowe nie uległy zmianie.

Polacy łowcami promocji? Wyprzedzają nas te kraje

Polacy łowcami promocji? Wyprzedzają nas te kraje

Źródło:
PAP