W ostatnich dwóch latach niemal połowa firm w Polsce (46 proc.) padła ofiarą przestępstw gospodarczych, najczęściej sprzeniewierzenia aktywów: kradzieży, zagarnięcia mienia lub środków - wynika z przedstawionych w środę badań firmy doradczej PwC.
Na świecie na tego rodzaju nadużycia wskazuje 37 proc. ankietowanych firm, a w regionie Europy Środkowej i Wschodniej 38 proc. - poinformował dziennikarzy na spotkaniu prezentującym wyniki badania dyrektor zespołu ds. przestępczości gospodarczej PwC Marcin Klimczak.
Korupcja biznesowa
Oprócz kradzieży poważnym problemem są też nadużycia w obszarze zakupów, czyli rodzaj korupcji biznesowej, oraz klasyczna korupcja i przekupstwo. Na dalszych miejscach wymieniane są cyberprzestępczość i nadużycia księgowe.
Przeprowadzane przez PwC co dwa lata badanie wykonano od sierpnia do października 2013 r. drogą kwestionariusza internetowego. Na świecie objęło 5128 firm z 99 krajów, a w Polsce - 94 firmy. Połowa badanych firm zatrudniała ponad 5 tys. pracowników. Połowę ankiet wypełniła kadra zarządzająca przedsiębiorstw.
W badaniu zapytano o zjawisko korupcji; 7 proc. ankietowanych firm przyznało, iż proszono je o zapłacenie łapówki. Ponad 16 proc. oceniło, że straciło kontrakt na rzecz konkurenta, który zapłacił łapówkę. 21 proc. badanych w Polsce odpowiedziało, że spotkało się z przypadkiem korupcji w ostatnich 2 latach, a 43 proc. wskazuje na prawdopodobieństwo korupcji w kolejnych 2 latach.
Cisza o kradzieży
Ekspert antykorupcyjny Fundacji Batorego Grażyna Kopińska zaznaczyła, że ten ostatni odsetek celniej oddaje rzeczywistość korupcyjną w Polsce. - To nie jest niestety tak, że korupcja spada, raczej mniej chętnie mówimy o tym - przy pytaniu bezpośrednim jest to mniejszy odsetek. Bardziej oddaje realia pytanie o to, czy firmy uważają, że dotknie ich zjawisko korupcji - mówiła uczestnicząca w spotkaniu w PwC Kopińska.
W praktyce obecnie najczęstszym sposobem wręczania łapówek nie jest przekazanie koperty z pieniędzmi, tylko bardziej wyrafinowane formy - ocenił Klimczak. - Są to np. fikcyjne faktury dla firm zewnętrznych za usługi, które nie miały miejsca - głównie doradztwo lub marketing, albo np. zaawansowane usługi informatyczne - mówił.
Problem w firmie
W badaniu polskie firmy deklarowały, że 56 proc. wykrytych nadużyć popełniły osoby z wewnątrz firmy, z czego połowa to kadra kierownicza średniego i wyższego szczebla. Sprawcy z zewnątrz to najczęściej klienci (44 proc.), osoby trzecie niezwiązane bezpośrednio z przedsiębiorstwem (28 proc.) i dostawcy - 14 proc.
13 proc. firm nie wyciągnęło żadnych konsekwencji mimo ustalenia sprawcy takiego zdarzenia. Najczęściej jednak decydowano się na zwolnienie pracownika winnego nadużyć (75 proc. wskazań), poinformowanie organów ścigania, (63 proc.) oraz wszczęcie postępowania cywilnego przeciw sprawcy (46 proc.). W przypadku sprawców zewnętrznych najczęściej stosowane było zawiadomienie organów ścigania (67 proc.) i zakończenie współpracy z partnerem (44 proc.) oraz postępowanie cywilne (33 proc.).
PwC zwraca uwagę, że 42 proc. nadużyć w Polsce wykryto poza kontrolą zarządów firm (w tym prawie jedną czwartą przez przypadek), a na świecie jedynie 22 proc. przypadków. To oznacza, że w polskich firmach brak systemów wykrywania nadużyć oraz systemów pozwalających na anonimowe przekazywanie informacji o nadużyciach - mówiła Katarzyna Kreft z PwC.
Starty liczone w firmach
Firmy poproszono też o podanie skali strat finansowych z powodu wszystkich rodzajów przestępstw gospodarczych wewnątrz firmy i z zewnątrz - na ile oceniają pojedynczy największy incydent w ostatnich 2 latach. Jedna czwarta (26 proc.) przedsiębiorców w Polsce szacuje straty na 150-300 tys. zł, 19 proc. mówi o 3-15 mln zł, a 7 proc. - o ponad 15 mln zł. Ponad połowa nie była w stanie oszacować strat finansowych. Odpowiadający na ankietę wskazywali też na pozaekonomiczne koszty dla firmy - głownie utratę morale pracowników. W Polsce rzadziej niż w poprzednim badaniu z 2011 r. wskazywano negatywny wpływ na reputację i markę przedsiębiorstwa - zaznaczyła Kreft.
PwC to globalna firma zajmująca się audytem i doradztwem biznesowym, podatkowym i prawnym. W 157 krajach świecie zatrudnia 184 tys. osób.
Autor: //gry / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: TVN24