Francuz Jean Tirole został tegorocznym laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych - ogłosiła w poniedziałek w Sztokholmie Królewska Szwedzka Akademia Nauk. Nagroda została przyznana "za analizę siły rynku i regulacji". Sam laureat w rozmowie z agencją AFP powiedział, że decyzja była dla niego "wielkim zaskoczeniem".
Tirole otrzymał Nagrodę Nobla za prace, które rzuciły światło na to, w jaki sposób rządy mogą regulować wielkie firmy dominujące na rynku. - Tirole jest jednym z najbardziej wpływowych ekonomistów naszych czasów. Przyczynił się do zrozumienia i regulacji sektorów, na których występuje kilka potężnych firm (oligopole) - poinformował Komitet Noblowski.
Badania firm
"Dzięki jego badaniom rządy mogą zachęcać najbardziej wpływowe firmy, aby stawały się bardziej wydajne bez szkód dla konkurencji na rynku. Prace Tirole'a miały wpływ na sposób, w jaki rządy postępują w przypadku fuzji i karteli, a także w jaki sposób regulują monopole w różnych sektorach - od telekomunikacyjnego po bankowy" - głosi uzasadnienie Akademii.
- Tegoroczną nagrodę w dziedzinie nauk ekonomicznych przyznano za stawianie ograniczeń potężnym firmom - oznajmił na konferencji prasowej Staffan Normark, sekretarz Szwedzkiej Królewskiej Akademii Nauk.
Profesor i ekonomista z Uniwersytetu Harvarda Philippe Aghion wyjaśniał w poniedziałek w rozmowie z francuską telewizją BFM, że badania Tirole'a miały zastosowanie m.in. dla rządów usiłujących ustalić najlepszy poziom regulacji w sektorze bankowym po globalnym kryzysie finansowym z 2008 roku.
Kryzys przez regulacje
W 2012 roku w wywiadzie dla ekonomicznego dziennika "Les Echos" Tirole mówił, że kryzys finansowy był wynikiem przede wszystkim błędów w dziedzinie regulacji. - Pogląd, zgodnie z którym ekonomiści mają nieograniczone zaufanie do efektywności rynków, jest nieaktualny od 30 lat - przekonywał.
Dodał, że szokujące było to, jak po wybuchu kryzysu władze USA wspierały banki inwestycyjne, które nie były przedmiotem pełnej regulacji.
61-letni Tirole jest trzecim Francuzem, którzy otrzymał ekonomicznego Nobla. Wcześniej prestiżowe wyróżnienie dostali Gerard Debreu (1983) i Maurice Allais (1988). Francuz był wymieniany w gronie faworytów do tego wyróżnienia od kilku lat. Ekonomista otrzyma w 8 mln koron szwedzkich (1,1 mln dolarów). Nagrodę ufundował Bank Szwecji.
Tirole wykłada w Toulouse School of Economics, gdzie równocześnie pełni funkcję prezesa uczelnianej rady nadzorczej. Prowadzi badania nad systemami zarządzania w dużych i średnich przedsiębiorstwach. Łączy doświadczenia socjologii pracy z ekonometrycznymi narzędziami badawczymi. Jest jednym z pierwszych uczonych stosujących teorie gier do ekonomicznej analizy efektywności systemów motywacyjnych i przepisów prawnych zarówno na poziomie administracji państwowej, jak i korporacji.
Ekonomiczny nobel
Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych przyznano po raz pierwszy w 1969 roku dwóm naukowcom: Duńczykowi Janowi Tinbergenowi i Norwegowi Ragnarowi Frischowi za "rozwój i zastosowanie modeli dynamicznych do analizy procesów ekonomicznych". W przeciwieństwie do nagród w innych dziedzinach tego wyróżnienia nie ustanowił Alfred Nobel.
Prawie sami mężczyźni
Do 2009 roku laureatami tej nagrody byli wyłącznie mężczyźni; pierwsza nagrodzona kobieta to Elinor Ostrom, którą wyróżniono za analizę ekonomicznych aspektów zarządzania. Do 2008 roku 85 proc. laureatów ekonomicznego Nobla stanowili Amerykanie.
Fundacja Noblowska powstała 113 lat temu. Rok później, czyli w 1901 r., cztery lata po śmierci Nobla, wręczono po raz pierwszy nagrody. Zgodnie z tradycją są one wręczane laureatom w kolejne rocznice śmierci fundatora - 10 grudnia, a ogłaszane około dwa miesiące wcześniej.
Autor: ToL//km / Źródło: PAP