Czym jest kapitał zakładowy? Od czego zależy jego wysokość?

Kapitał zakładowy spółki jest określonym majątkiem, który tworzą wkłady dokonane przez wszystkich wspólników. Mogą to być wkłady finansowe, ale mogą być również wnoszone w innych formach: nieruchomości, praw autorskich czy wierzytelności.

Po zgromadzeniu określonego majątku przez wspólników wnoszą oni go do spółki jako pokrycie kapitału zakładowego. Majątek ten tym samym staje się majątkiem spółki i jest odnotowywany w jej dokumentach założycielskich.

Jaki jest cel wnoszenia kapitału zakładowego? Po pierwsze jest to wymóg formalny, bez którego założenie nowej spółki nie jest możliwe. W założeniach kapitał zakładowy ma jednak przede wszystkim charakter gwarancyjny – ma on zabezpieczać ewentualnych wierzycieli spółki na wypadek jej niewypłacalności. Wysoki kapitał zakładowy ma tym samym wpływ na wiarygodność spółki.

To, w jakiej wysokości kapitał zakładowy zostanie wniesiony, zależy od wspólników. Istnieją jednak minimalne wysokości tego kapitału, zależne od formy prawnej spółki.

W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi 5 000 zł. Kapitał ten musi być od razu wniesiony w całości. W dowolnym czasie wspólnicy mogą następnie zmieniać jego wysokość, nie może on jednak nigdy być niższy niż ustanowione prawem minimum.

Wniesiony do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością majątek może być wykorzystywany w jej bieżącej działalności. Wniesione pieniądze mogą zostać wykorzystane do kupna środków trwałych, zaś wniesione środki niepieniężne mogą zostać sprzedane. Warto zauważyć, że choć środki te muszą pozostawać w firmie, to ich rzeczywista wartość bywa wówczas trudna do oszacowania.

W przypadku spółki akcyjnej minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi 100 000 zł. W tym przypadku nie musi on jednak być od razu wniesiony w całości jeżeli przynajmniej jego część stanowią wartości niepieniężne, np. nieruchomości. W tej sytuacji wniesiona musi zostać minimum ¼ całości kapitału zakładowego, a jego reszta zgodnie z określonym, precyzyjnym harmonogramem. Co więcej, jeżeli wkład stanowią wyłącznie wartości niepieniężne, na ich wniesienie jest czas do roku od dnia rejestracji spółki.

Sytuacja jest inna, jeżeli wkład stanowią wyłącznie pieniądze. Wówczas kapitał zakładowy wpłacony musi zostać w całości przed rejestracją nowej spółki w sądzie.

W każdym przypadku z majątku zakładowego spółki pokrywana jest następnie wartość jej akcji o równej wartości, którymi dzielą się wszyscy współzałożyciele. Tym samym w spółce akcyjnej kapitał zakładowy stanowią de facto akcje.

Przy spółce komandytowo-akcyjnej przepisy są podobne jak w przypadku spółki akcyjnej, a kapitał zakładowy nie musi być od razu wnoszony w całości, jeśli nie stanowią go wyłącznie pieniądze. Główną różnicą jest wysokość minimalnego kapitału zakładowego, która w spółce komandytowo-akcyjnej wynosi 50 000 zł. Kapitał ten stanowi wartość wszystkich akcji podzielonych pomiędzy akcjonariuszy i komplementariuszy.