Lem poleciał w kosmos. "Udało się"

Start Lema z bazy Centrum Badań Kosmicznych
Start Lema z bazy Centrum Badań Kosmicznych
tvn24
Start Lema z bazy Centrum Badań Kosmicznychtvn24

Z bazy wojskowej Jasny na Uralu o godz. 8.10 wystartowała rakieta Dniepr, z pierwszym polskim satelitą Lem na pokładzie. - Udało się, satelita jest teraz na zaplanowanej orbicie - powiedział w rozmowie z TVN24 Piotr Orleański, szef techniczny projektu BRITE-PL w chwilę po starcie.

Jak wyjaśnił Orleański, rakieta wystartowała, doszło do rozdzielania satelitów i ich umieszczenia na orbicie. - Na razie wiemy, że separacja przebiegła prawidłowo - podkreślił.

Satelita Lem waży zaledwie 6 kg i jest sześcianem o boku długości 20 cm. - Małe jest piękne, ktoś kiedyś tak powiedział. To jest rzeczywiście dobry przykład zrobienia bardzo ciekawego eksperymentu naukowe, zrobienia dużego kawałka ciekawej technologii za pomocą małych środków i małego satelity - powiedział Piotr Orleański.

"Udało się, satelita jest teraz na zaplanowanej orbicie"
"Udało się, satelita jest teraz na zaplanowanej orbicie"tvn24

Start 8.10

W bazie Jasny, z której startowała rakieta Dniepr z Lemem na pokładzie, znajdują się wyrzutnie wojskowych pocisków balistycznych - to powód, dla którego istnieją bardzo ograniczone możliwości bezpośredniego śledzenia startu rakiety.

Nawiązanie kontaktu z Lemem będzie możliwe kilka godzin po starcie rakiety, gdy rozpocznie on już pracę na orbicie. Łączność z satelitą będzie realizowana poprzez stację kontroli lotów znajdującą się w Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Stamtąd będą wysyłane komendy do satelity, tam odbywać się będzie także odbieranie danych operacyjnych i naukowych misji.

Na cześć wybitnego twórcy

"Ojcem" Lema jest Sławomir Ruciński, który opracował dokładny plan budowy satelity. Na co dzień polski astronom wykłada na Uniwersytecie w Toronto. Nazwanie pierwszego polskiego naukowego satelity na cześć pisarza Stanisława Lema zasugerował natomiast Michał Radomił Wiśniewski. Uroczystość nadania mu imienia miała miejsce w Centrum Badań Kosmicznych PAN we wrześniu 2011. Uświetnił ją raper Sokół, wykonując piosenkę "Prosto w kosmos".

Archiwalna rozmowa z Karolem Wójcickim z CNK na temat polskiego satelity (TVN24)
Archiwalna rozmowa z Karolem Wójcickim z CNK na temat polskiego satelity (TVN24)

To nanosatelita

Lem należy do typu tzw. nanosatelit, o wadze nieprzekraczającej 10 kilogramów (sam waży niecałe 7 kg i ma kształt kostki o boku wynoszącym ok. 20 cm). Dotychczas tak małe urządzenia wykorzystywano jako obiekty amatorskie i edukacyjne. Lem jako pierwszy będzie miał swoje poważne zadanie naukowe. Umieszczony na orbicie - na wysokości 800 km - przez kilka lat będzie prowadził precyzyjne pomiary 286 najjaśniejszych gwiazd na niebie.

Większość zespołów wyprodukowano w Laboratorium Lotów Kosmicznych, należącym do Uniwersytetu w Toronto. Ich finalne zintegrowanie nastąpiło jednak dopiero w Polsce. Dokonali tego naukowcy z Centrum Badań Kosmicznych PAN i Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN.

Część projektu BRITE

Lem będzie jednym z elementów kanadyjsko-austriacko-polskiego programu BRITE (BRIght-star Target Explorer). Jego zadaniem będzie obserwacja gwiazd jaśniejszych i gorętszych od naszego Słońca. Polscy naukowcy mają nadzieję, że poszerzy wiedzę o procesach zachodzących we wnętrzach masywnych gwiazd.

Rozmowa z Marcinem Stolarskim o Brite-PL (nagranie archiwalne)
Rozmowa z Marcinem Stolarskim o Brite-PL (nagranie archiwalne)

Polacy już byli w kosmosie

Dotychczas Polacy wystrzelili w kosmos kilkadziesiąt różnych instrumentów, z których kilka do dziś pracuje na orbitach Ziemi oraz Marsa albo leci ku kometom. Polscy naukowcy nie mieli jednak dotąd własnego satelity. W lutym 2012 roku w kosmosie znalazł się wprawdzie studencki satelita PW-Sat, ale był to obiekt edukacyjny, zbudowany na Politechnice Warszawskiej.

Autor: mb,pk/map / Źródło: tvnmeteo.pl, BRITE-PL, PAP

Źródło zdjęcia głównego: EXA, tvn24

Pozostałe wiadomości

Za kilka dni będzie ponad 20 stopni. Jaką aurę przyniesie druga połowa maja i początek czerwca? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: przyjdzie ocieplenie, ale na moment

Pogoda na 16 dni: przyjdzie ocieplenie, ale na moment

Źródło:
tvnmeteo.pl

W ostatnich dniach w wielu regionach kraju pojawiają się opady deszczu za sprawą niżu Lorenz, który utknął w naszej części Europy. Odpowiada za to charakterystyczne ułożenie ośrodków barycznych nad naszym kontynentem, zwane układem omega. W kolejnych dniach aura zacznie się zmieniać. Kiedy opady ustaną?

Układ omega i blokada rexa nad Europą. Kiedy przestanie padać

Układ omega i blokada rexa nad Europą. Kiedy przestanie padać

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał ostrzeżenia przed przymrozkami. Sprawdź, w jakiej części kraju temperatura przy gruncie spadnie poniżej zera stopni.

Lekki mróz przy gruncie. IMGW wydał alarmy

Lekki mróz przy gruncie. IMGW wydał alarmy

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Ulewne deszcze nawiedziły chiński region Kuangsi. W wyniku gwałtownej aury zginęły trzy osoby, jedna uznawana jest za zaginioną. Władze ogłosiły najwyższy stopień alarmu przed powodziami, opady mają nie odpuścić jeszcze przez jakiś czas.

Ulice pełne wody, najwyższy alert powodziowy. Trzy osoby nie żyją

Ulice pełne wody, najwyższy alert powodziowy. Trzy osoby nie żyją

Źródło:
Reuters, CCTV, China Daily

Lawina zeszła w sobotę wczesnym popołudniem na górze Eiger w szwajcarskich Alpach. W wyniku tego zdarzenia zginęło dwóch narciarzy, a pięć innych osób zostało rannych.

Lawina w Alpach. Nie żyje dwóch narciarzy

Lawina w Alpach. Nie żyje dwóch narciarzy

Źródło:
PAP

Niszczycielskie burze i tornada przetoczyły się przez amerykańskie stany Kentucky, Missouri i Wirginia. Bilans ofiar śmiertelnych żywiołu wzrósł do 27 osób - podała stacja ABC News.

Powalone drzewa, zburzone domy. "Totalne spustoszenie"

Powalone drzewa, zburzone domy. "Totalne spustoszenie"

Źródło:
PAP, ABC News

Międzynarodowy zespół naukowców opisał ekstremalnie silny wzrost radiowęglowy datowany na 12 350 rok przed naszą erą. Według ekspertów jego przyczyną była potężna burza słoneczna, która uderzyła w Ziemię.

Odkryto ślady najsilniejszej burzy słonecznej w historii Ziemi     

Odkryto ślady najsilniejszej burzy słonecznej w historii Ziemi     

Źródło:
PAP, phys.org

Po obfitych opadach deszczu doszło do powodzi w północno-wschodniej Argentynie, przy granicy z Urugwajem. Według służb tak intensywnych opadów nie widziano w kraju od lat. Wody powodziowe uwięziły autobus z 44 pasażerami, konieczna była pomoc ratowników.

Autobus pełen pasażerów uwięziony przez wody powodziowe

Autobus pełen pasażerów uwięziony przez wody powodziowe

Źródło:
Reuters

Naukowcy z japońskiego Uniwersytetu Kiusiu i amerykańskiego Uniwersytetu Stanforda zidentyfikowali genetyczną mutację, która powoduje, że koty są rude. Mutacja ta nie występuje u żadnego innego ssaka.

Rude koty. Odkryto, co odpowiada za ich umaszczenie

Rude koty. Odkryto, co odpowiada za ich umaszczenie

Źródło:
BBC, PAP

Pogoda na dziś. Niedziela 18.05 przyniesie pochmurną aurę i opady deszczu. W całym kraju odczujemy chłód. Termometry wskażą od 9 do 13 stopni.

Pogoda na dziś - niedziela 18.05. Wiele deszczowych miejsc, może się błyskać

Pogoda na dziś - niedziela 18.05. Wiele deszczowych miejsc, może się błyskać

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gwałtowne burze przeszły przez Saint Louis w stanie Missouri. Na nagraniu uchwyconym przez 39-letniego mieszkańca tego miasta widać, jak tornado zrywa dach jednego z domów.

Tornado zrywa dach z domu. Dramatyczne nagranie

Tornado zrywa dach z domu. Dramatyczne nagranie

Źródło:
CNN

W nadchodzących dniach nadal będziemy pod wpływem niżu Lorenz, którzy nieść będzie opady deszczu. Dopiero w połowie nowego tygodnia stery w pogodzie przejmie wyż Tabea. Zrobi się pogodnie, a temperatura może osiągnąć 20 stopni.

Czeka nas ciepły epizod. Potem przyjdzie kolejna fala chłodu

Czeka nas ciepły epizod. Potem przyjdzie kolejna fala chłodu

Źródło:
tvnmeteo.pl

Trzymetrowa palma spadła i raniła mężczyznę podczas 78. edycji Festiwalu Filmowego w Cannes. Ranny to agent aktora.

Palma raniła mężczyznę w czasie festiwalu w Cannes. "Twarz była pełna krwi"

Palma raniła mężczyznę w czasie festiwalu w Cannes. "Twarz była pełna krwi"

Źródło:
Reuters

Rodzina, która mieszka na obrzeżach miasta Isanti w amerykańskim stanie Minnesota, ma albo ogromne szczęście, albo niesamowitego pecha. W ich ogródku i na tarasie wypoczywają niedźwiedzie czarne.

Niedźwiedzie "przychodzą do nas codziennie"

Niedźwiedzie "przychodzą do nas codziennie"

Źródło:
CNN, fox9.com

Choroby odkleszczowe mogą u części pacjentów wiązać się z nietypowymi objawami - ostrzegła WHO. Pokazuje to historia 43-letniej Belgijki, która zauważyła u siebie nagłe wyczerpanie. Ustalenie, że cierpi na boreliozę, wymagało konsultacji z różnymi lekarzami. Na jej skórze nie pojawił się rumień wędrujący, nie zauważyła nawet samego ugryzienia.

Ukąsił ją kleszcz. Nagle stała się "cieniem dawnej siebie"

Ukąsił ją kleszcz. Nagle stała się "cieniem dawnej siebie"

Źródło:
WHO

Ostatnie dni przyniosły w Polsce wyczekane opady deszczu. Jest to szczególnie istotne w tym roku, gdy rośliny zostały osłabione przez suszę i przeplatankę dużego ciepła i zimna. Jak opowiadał na antenie TVN24 meteorolog Michał Brennek, przez zmiany klimatyczne w przyszłości może czekać nas więcej takich kontrastów.

"Nowy klimat to jest właśnie klimat kontrastów"

"Nowy klimat to jest właśnie klimat kontrastów"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Bociany wybudowały gigantyczne gniazdo. Znajduje się ono na budynku gospodarczym w północnej Hiszpanii, który przechylił się pod jego ciężarem. Jak podały lokalne media, konstrukcja ma około dwóch metrów wysokości i może ważyć nawet tonę.

Budynek przechylił się pod ciężarem gniazda bocianów

Budynek przechylił się pod ciężarem gniazda bocianów

Źródło:
El Pais

W piątek do Grecji dotarła duża porcja pyłu saharyjskiego. Widzialność mocno spadła, zarówno w stolicy, jak i w wielu regionach kraju, co wpłynęło na pogorszenie jakości powietrza.

Niebo w kolorze sepii. Pył saharyjski spowił Grecję

Niebo w kolorze sepii. Pył saharyjski spowił Grecję

Źródło:
eKathimerini, Protothema

Pod jednym z domów w podkarpackiej Wetlinie pojawiła się grupka wilków. Jak relacjonował internauta, który przesłał na Kontakt24 nagranie, zwierzęta w okolicy bywają często.

Rodzina wilków tuż pod domem. "Tak tu sobie wszyscy żyjemy"

Rodzina wilków tuż pod domem. "Tak tu sobie wszyscy żyjemy"

Źródło:
Kontakt24

Piątek przyniósł w części kraju zimowe opady. Na północnym wschodzie pojawił się deszcz ze śniegiem i mokry śnieg. Bardziej jesienna niż wiosenna aura jest związana z niżem, który znajduje się nad Polską. Czy zimowa aura w połowie maja powinna zaskakiwać? Z historycznych danych wynika, że śnieg na polskich nizinach potrafi pojawić się nawet w czerwcu.

Znów spadł śnieg. Historia pokazuje, że sypnąć może i w czerwcu

Znów spadł śnieg. Historia pokazuje, że sypnąć może i w czerwcu

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Władze miasta Jundiai w brazylijskim stanie Sao Paulo badają wpływ wycieku niebieskiego barwnika do pobliskiej rzeki po wypadku cysterny. Woda w niej zrobiła się nienaturalnie błękitna, co odbiło się na żyjących w rzece zwierzętach.

Cysterna uderzyła w słup, kaczki i ryby nabrały błękitnego koloru

Cysterna uderzyła w słup, kaczki i ryby nabrały błękitnego koloru

Źródło:
Reuters, aldianews.com

Na Kontakt24 otrzymaliśmy nagranie, na którym widać życie dzikich zwierząt - wilków i jeleni. Wysłał je Reporter24. "Ten film to kolejny niezbity dowód na to, jak wspaniała i niezwykła jest dzika przyroda, a różne gatunki dzikich zwierząt mogą żyć w tej samej części lasu" - napisał.

"Ten film to dowód na to, jak wspaniała i niezwykła jest dzika przyroda"

"Ten film to dowód na to, jak wspaniała i niezwykła jest dzika przyroda"

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Tegoroczny zakwit gronorostów (łac. Sargassum) w Oceanie Atlantyckim jest rekordowo duży, a sezon wegetacyjny jeszcze się nie skończył. Pas tych glonów ciągnie się przez prawie dziewięć tysięcy kilometrów.

Masowy zakwit glonów. Mogą "zalać" Karaiby i Florydę

Masowy zakwit glonów. Mogą "zalać" Karaiby i Florydę

Źródło:
CNN

Alergie mogą być utrapieniem dla wielu osób, szczególnie najmłodszych w wieku szkolnym. Eksperci zwracają uwagę, jakie rodzaje tych schorzeń są największą udręką dla dzieci oraz jak można z nimi walczyć.

Przy tym rodzaju alergii dziecko "musi na każdym kroku walczyć o to, żeby dogonić rówieśników"

Przy tym rodzaju alergii dziecko "musi na każdym kroku walczyć o to, żeby dogonić rówieśników"

Źródło:
PAP

Tornado przetoczyło się w czwartek przez miasto New Richmond położone w stanie Wisconsin. Groźnie wyglądający lej został uchwycony na nagraniu. W stanie tym obowiązywały tego dnia ostrzeżenia przed burzami.

Tornado pojawiło się tuż obok domu. Nagranie

Tornado pojawiło się tuż obok domu. Nagranie

Źródło:
Reuters, fox9.com

W czwartek nad Polską przesuwają się fronty atmosferyczne, które przynoszą ze sobą burze z gradem. Gwałtowna pogoda utrzymuje się w Polsce od rana - na północy pojawiła się krupa śnieżna, a na południu padał śnieg. Zdjęcia zjawisk otrzymaliśmy na Kontakt24.

Załamanie pogody. Z ciemnych chmur sypnęło gradem i śniegiem

Załamanie pogody. Z ciemnych chmur sypnęło gradem i śniegiem

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, Sieć Obserwatorów Burz

Ulewy spowodowały w czwartek podtopienia na północy Hiszpanii. W gminie Colunga od północy spadło ponad 72 litrów wody na metr kwadratowy. W regionie trwa usuwanie skutków intensywnych opadów.

"Główna ulica wyglądała jak rzeka"

"Główna ulica wyglądała jak rzeka"

Źródło:
RTPA, La Voz de Asturias

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 5,2 zostało zarejestrowane w czwartek w centralnej Turcji. Jak podały lokalne media, wstrząsy odczuwalne były także w stolicy kraju, Ankarze.

W Turcji "zatrzęsło się dość mocno"

W Turcji "zatrzęsło się dość mocno"

Źródło:
CNN Turk, Volcano Discovery, EMSC