Jak i kiedy powstaje smog?

OGLĄDAJ TVN METEO NA ŻYWO W INTERNECIE

Smog to nienaturalne zjawisko atmosferyczne, które powstaje na skutek dwóch czynników: zanieczyszczeń powietrza, które wytwarzamy i wyżowej, bezwietrznej pogody. Taka pogoda jest właśnie teraz nad całą Polską.

Podczas wyżowej pogody dymy i pyły zamiast płynąć do góry, rozprzestrzeniają się poziomo oraz w dół i zostają przy powierzchni ziemi. Tam gdzie kończy się warstwa zanieczyszczeń, zaczyna się warstwa inwersyjna, czyli termiczna warstwa hamująca. - Nad warstwą zanieczyszczeń jest warstwa inwersyjna, która jest jak „czapa”, która trzyma te pyły, które się nie mogą rozprzestrzeniać do góry, się do góry, tylko mogą się rozprzestrzeniać w kierunku poziomym - tłumaczy Wojciech Raczyński. - Jeżeli nie ma wiatru, to pyły stoją w miejscu - dodaje.

Ze względu na miejsce i warunki powstawania oraz skład chemiczny możemy wyróżnić dwa rodzaje smogu. Smog londyński, w skład którego wchodzą: tlenek siarki(IV), tlenki azotu, tlenki węgla, sadza oraz trudno opadające pyły. Pokrywa miasta przeważnie w okresie od listopada do stycznia podczas inwersji temperatur w umiarkowanej strefie klimatycznej.

Wielki smog londyński w 1952 roku aż na pięć dni pokrył miasto i przyczynił się do śmierć około 12 tys. mieszkańców, a ponad 150 tys. trafiło do szpitali z poważnymi problemami z oddychaniem. Smog ten był podobny do tego występującego w Chinach, dlatego też naukowcom udało się ustalić jak doszło do jego powstania.

- Ludzie wiedzieli, że siarczan w dużym stopniu przyczynia się do powstawania mgły, a cząstki kwasu siarkowego, które tworzą się z dwutlenku siarki uwalnianego przy spalaniu węgla do użytku mieszkalnego, w elektrowniach i w innych celach - mówi Renyi Zhang z Texas Agricultural and Mechanical University.

- Nie wiadomo było jednak, jak dwutlenek siarki został przekształcony w kwas siarkowy. Według uzyskanych przez nas wyników, proces ten ułatwił dwutlenek azotu, inny produkt uboczny spalania węgla, który początkowo naturalnie występował we mgle.

Smog typu Los Angeles, czyli fotochemiczny, to smog powstający nad miastami zwykle w miesiącach letnich, w strefach subtropikalnych. Unosi się on zwykle w słoneczne dni podczas gorącej pogody, gdy na ulicach panuje duży ruch uliczny. W skład smogu typu Los Angeles wchodzi tlenek węgla, tlenek azotu i węglowodoru. Taki smog to mieszanka spalin wchodząca w reakcje ze światłem słonecznym, w wyniku czego powstaje trujący gaz, czyli ozon, azotan nadtlenoacetylu) i aldehydy. Słoneczny gaz jest tak samo niebezpieczny jak ten występujący głównie w sezonie grzewczym i powoduje poważne trudności w oddychaniu.

Zobacz jak chronić się przed szkodliwym działaniem wdychania zanieczyszczonego powietrza

Autor: agr/tw / Źródło: TVN24, tvnmeteo.pl