Komisja Europejska wytknęła w środę polskim władzom brak postępu w reformach, które miałyby zapewnić odpowiednią wysokość przyszłych emerytur i stabilność systemu emerytalnego. Wśród najważniejszych wyzwań w długim horyzoncie wymieniono zmniejszenie uzależnienia naszej gospodarki od węgla.
Komisja Europejska, w ramach rekomendacji gospodarczych, które wydaje wobec wszystkich państw członkowskich, pozytywnie oceniła stan polskiej gospodarki, która - jak to ujęto - z sukcesem nadrabia zaległości.
Z dokumentu wynika jednak m.in., że Polska nadal nie poradziła sobie z poprawą otoczenia regulacyjnego, w szczególności ze wzmocnieniem roli konsultacji społecznych w procesie legislacyjnym.
Wiek i przywileje
Brak postępu odnotowano też w kwestii zapewnienia "adekwatności przyszłych świadczeń emerytalnych i stabilności systemu emerytalnego".
Jako środek zaradczy Komisja wskazuje podniesienie wieku emerytalnego, a także ograniczenie przywilejów, którymi cieszą się określone grupy zawodowe w tym zakresie. Zdaniem ekspertów KE polskie władze podjęły ograniczone kroki, by zwiększyć aktywność zawodową. Chodzi m.in. o poprawę dostępu do opieki nad dziećmi i opieki długoterminowej, a także usuwanie przeszkód na drodze do trwalszych rodzajów zatrudnienia.
Skrytykowano za to reorganizację systemu szkolnego, która - jak zaznaczyli eksperci KE - doprowadziła do pogorszenia warunków pracy i nauki w wielu szkołach.
Sprzyjające warunki
KE wskazała jednocześnie, że w Polsce "warunki gospodarcze pozostają sprzyjające, pomimo perspektyw spowolnienia wzrostu. Zatrudnienie jest wysokie, a stopa bezrobocia ustabilizowała się na rekordowo niskim poziomie". Zdaniem analityków z Brukseli bezpiecznie wygląda też krótkoterminowa perspektywa finansów publicznych. W opinii KE reguły fiskalne, określające dozwolone poziomy deficytu, długu i wydatków pozostają "najmocniejszymi elementami ram fiskalnych Polski".
"Stabilizująca reguła wydatkowa, która obejmuje niemal cały sektor general government (rząd i samorząd - red.), w szczególności spełnia istotną rolę w zapobieganiu nadmiernemu wydatkowaniu środków budżetowych przez decydentów. (...) Kilka nowych pozycji wydatkowych (np. wypłaty dodatkowych emerytur, rozwój lokalnych połączeń autobusowych, wsparcie dla niepełnosprawnych osób dorosłych) jest realizowanych przez nowo utworzone fundusze, które nie podlegają regule. W rezultacie wydatki te nie skutkują powstaniem oszczędności w innych obszarach. Choć taka praktyka mocno osłabia rolę reguły, wciąż pozostaje ona kluczowym narzędziem ograniczającym niezrównoważone wzrosty wydatków" - napisano.
Starzenie i dekarbonizacja
Wyzwaniem pozostaje starzejąca się populacja, spadająca liczba osób w wieku produkcyjnym, a także niska jakość niektórych kluczowych usług publicznych jak opieka zdrowotna czy opieka długoterminowa.
Do najważniejszych wyzwań w długim horyzoncie zaliczono stopniowe przejście do gospodarki opartej na wiedzy, wytwarzającej zaawansowane produkty i usługi, a także zmniejszenie zależności od paliw kopalnych.
"Pod tym względem kluczowe znaczenie ma ograniczenie emisji gazów cieplarnianych poprzez dekarbonizację wytwarzania energii i zmniejszenie energochłonności. Przejście na gospodarkę niskoemisyjną będzie miało znaczący wpływ na społeczeństwo, głównie w dotkniętych przemianami regionach" - czytamy w dokumencie KE. Bruksela uważa, że przyszły potencjalny wzrost gospodarczy Polski będzie zależał od trendów dotyczących gromadzenia kapitału, rozwoju umiejętności pracowników oraz migracji. Zdaniem KE znaczący napływ migrantów do Polski (siły roboczej) spoza UE pomógł utrzymać mocny wzrost PKB. Biorąc pod uwagę coraz wyższy odsetek migrantów na rynku pracy w Polsce oraz to, że wielu Polaków wyjechało za granicę dalsze trendy w tym obszarze będą miały znaczący wpływ na dynamikę gospodarczą.
Powyżej średniej
Po raz pierwszy raporty oceniają postępy państw członkowskich na drodze do ONZ-owskich celów zrównoważonego rozwoju, które dotyczą takich wyzwań jak ubóstwo, równość płci, czy zmiany klimatu.
Polska jest powyżej średniej unijnej w większości wskaźników, zwłaszcza dotyczących ubóstwa, jakości edukacji, czy zmniejszania nierówności. Poniżej średniej jest natomiast, jeśli chodzi o poziom opieki zdrowotnej czy warunki pracy. Kluczowym wyzwaniem, jeśli chodzi o spełnianie celów zrównoważonego rozwoju, pozostają działania klimatyczne. Raporty będą podstawą do dyskusji unijnych ministrów w Radzie UE. Komisja będzie też omawiała je z administracjami, ekspertami oraz parlamentami krajów członkowskich.
Autor: tol / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock