Spada zasięg ubóstwa w Polsce. Z publikowanych przez Główny Urząd Statystycznego od 15 lat danych wynika, że osób żyjących w skrajnym ubóstwie jest najmniej w historii odczytów. W 2019 roku zasięg ubóstwa skrajnego spadł z 5,4 do 4,2 procent. To znaczy, że w skrajnym ubóstwie żyje co dwudziesty czwarty Polak, podczas gdy rok temu, co dziewiętnasty.
Spadek dotyczy przede wszystkim gospodarstw domowych utrzymujących się głównie ze świadczeń społecznych, gospodarstw z co najmniej trójką dzieci poniżej 18. roku życia oraz mieszkańców wsi i małych miast.
Podstawę wyznaczania granicy ubóstwa skrajnego stanowi minimum egzystencji szacowane przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych (IPiSS). W 2019 roku dla rodziny z jednym młodszym dzieckiem minimum egzystencji oszacowano na 1520,88 zł. To 506,96 zł na osobę.
W gospodarstwie z jednym dzieckiem starszym minimum na osobę wyniosło 555,60 zł. W gospodarstwie 1-osobowym, dla osoby w wieku produkcyjnym minimum to oszacowano na 616,55 zł, zaś dla samotnego emeryta na 585,04 zł.
"Kategoria minimum egzystencji wyznacza bardzo niski poziom zaspokojenia potrzeb. Konsumpcja poniżej tego poziomu utrudnia przeżycie i stanowi zagrożenie dla psychofizycznego rozwoju człowieka" - zaznaczył GUS.
Urząd podał, że spadek zasięgu ubóstwa ekonomicznego w 2019 roku odnosił się do wszystkich trzech branych pod uwagę rodzajów ubóstwa: skrajnego, relatywnego i ustawowego.
Ubóstwo skrajne w Polsce
Z danych GUS wynika, że w 2019 roku stopa ubóstwa skrajnego wyniosła 4,2 procent, czyli o 1,2 punktu procentowego mniej niż w 2018 roku.
"W porównaniu z 2018 rokiem wyraźnie zmniejszył się odsetek osób wydających na swoje utrzymanie mniej, niż zakłada minimum egzystencji wśród gospodarstw domowych utrzymujących się głównie z niezarobkowych źródeł innych niż emerytury i renty (o ponad 3 punkty procentowe). O około 2 punkty procentowe obniżyła się stopa ubóstwa wśród gospodarstw domowych rencistów" - czytamy.
W 2019 roku odnotowano także spadek odsetka osób ubogich wśród gospodarstw domowych z dziećmi do lat 18. Najbardziej, bo o około 3 punkty procentowe, w przypadku gospodarstw wielodzietnych - z co najmniej trójką dzieci. O 1,5 punktu procentowego zmniejszył się też odsetek osób ubogich wśród gospodarstw domowych z jednym dzieckiem poniżej 18. roku życia. "W konsekwencji zasięg ubóstwa skrajnego wśród dzieci i młodzieży poniżej 18. roku życia zmniejszył się z 6 procent w 2018 roku do niecałych 5 procent w 2019 roku" - wskazano.
GUS podał, że obniżenie się poziomu ubóstwa skrajnego w 2019 roku dotyczyło w dużym stopniu mieszkańców wsi i najmniejszych miast - liczących poniżej 20 tysięcy mieszkańców. W tym przypadku spadek wyniósł około 2 punkty procentowe. W grupach miast między 20 tysięcy a 200 tysięcy – spadek stopy ubóstwa był minimalny i wyniósł poniżej 1 punktu procentowego. Natomiast stopa ubóstwa w największych ośrodkach miejskich, co najmniej 200-tysięcznych, pozostała w obu latach na zbliżonym poziomie.
Kto narażony
GUS podał także, kto najczęściej i najrzadziej doświadczał ubóstwa w 2019 roku.
Według urzędu, szczególnie narażone na ubóstwo skrajne w 2019 roku były gospodarstwa utrzymujące się głównie z tak zwanych niezarobkowych źródeł, w tym przede wszystkim ze świadczeń społecznych innych niż emerytury i renty. W ich przypadku stopa ubóstwa wyniosła około 11 procent. Narażone były również gospodarstwa domowe rolników - około 10 procent. Wyższy od przeciętnego poziom ubóstwa skrajnego wystąpił także w gospodarstwach domowych rencistów - 6 procent.
Ubóstwem skrajnym dotknięte były przede wszystkim gospodarstwa domowe osób mających niski poziom wykształcenia. "Stopa ubóstwa wśród gospodarstw, których głowa posiadała wykształcenie co najwyżej gimnazjalne była ponad dwukrotnie wyższa niż przeciętnie i wyniosła około 10 procent. Wyższy od przeciętnej był również odsetek ubogich w przypadku gospodarstw osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym (ponad 6 procent)" - czytamy w raporcie.
Wyższą od średniej dla Polski stopą ubóstwa skrajnego w ubiegłym roku charakteryzowały się gospodarstwa z co najmniej dwojgiem dzieci poniżej 18. roku życia. W najgorszej sytuacji były gospodarstwa domowe z co najmniej trójką dzieci - około 7 procent osób ubogich.
Ponadto różnica jest widoczna ze względu na miejsce zamieszkania. Urząd podał, że wydatkami niższymi od granicy ubóstwa skrajnego częściej od mieszkańców miast odznaczali się mieszkańcy wsi, gdzie stopa ubóstwa skrajnego osiągnęła w 2019 roku poziom około 8 procent. Dla porównania w miastach, w zależności od wielkości, wynosiła ona od około jednego do trzech procent.
W ubiegłym roku najniższe stopy ubóstwa skrajnego ze względu na główne źródło utrzymania odnotowano natomiast wśród gospodarstw domowych utrzymujących się z pracy na własny rachunek - około 2 procent. Ubóstwa skrajnego najrzadziej doświadczały osoby z gospodarstw domowych, w których głowa gospodarstwa posiadała wykształcenie wyższe - około 1 procent.
Źródło: TVN24 Biznes
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock