Senacka komisja budżetu i finansów publicznych rozpoczęła we wtorek prace nad nowelizacją ustawy o akcyzie, która przewiduje 10-proc. podwyżkę tego podatku na wyroby tytoniowe i alkoholowe.Jak tłumaczył Sarnowski, zmiana ma na celu przede wszystkim zwiększenie wpływów budżetowych oraz poprawę skuteczności stosowanych narzędzi ochrony zdrowia. Zapewnił, że wynika między innymi z rosnących kosztów przeciwdziałania skutkom społecznym i zdrowotnym konsumpcji napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych.
Wynika również - mówił przedstawiciel MF - z szeregu problemów społecznych powiązanych z konsumpcją używek.- Liczba podejrzewanych sprawców przemocy w rodzinie będących pod wpływem alkoholu spada, ale wciąż pozostaje na znacznym poziomie. W 2018 roku było to ponad 43 tysiące przypadków. Spada również liczba wypadków drogowych z udziałem osób będących pod wpływem alkoholu. Według policyjnych statystyk wciąż wynosi ponad 2700 przypadków rocznie (...). W ciągu roku z powodu chorób odtytoniowych umarło blisko 70 tysięcy Polaków, natomiast alkohol powoduje blisko 12 tys. zgonów rocznie - tłumaczył.Według MF ryzyko znacznego wzrostu szarej strefy w związku z planowaną podwyżką nie będzie duże. Wiceminister ocenił, że zmiana będzie miała niewielki wpływ na wysokość cen oraz dokonane w ostatnich latach uszczelnianie systemu podatkowego.
- Nie chodzi o zdrowie Polaków, ale zdrowie budżetu i wpływy do budżetu - ocenił senator Bogdan Borusewicz.
Zastrzeżenia prawników
Zgodnie z nowelą zmiany miałyby wejść w życie 1 stycznia 2020 r., co budzi zastrzeżenie senackich prawników. Główny legislator Szymon Giderewicz wyjaśnił, że chodzi o vacatio legis, czyli okres pomiędzy ogłoszeniem a wejściem w życie ustawy. Standardowo wynosi on 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy, co w przypadku ustaw podatkowych powinno być absolutnym minimum, a w przypadku podatków rozliczanych rocznie powinien być to termin 30-dniowy.- Może się okazać, że termin 1 stycznia 2020 roku oznacza znacznie skrócenie terminu vacatio legis poza standardowy 14 dniowy, może też oznaczać nadanie ustawie mocy wstecznej - ostrzegł legislator. Dodał, że TK kwestionował określenie przez ustawodawcę vacatio legis w terminie 21 dni, który prezydent ma na podpisanie ustawy.Ponieważ TK może uznać takie regulacje za niekonstytucyjne, senaccy prawnicy zaproponowali taką zmianę, aby ustawa weszła w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie wskazanej w ustawie liczby dni.Sarnowski przyznał, że "istnieją zagrożenia związane z terminarzem prac parlamentarnych", ale - jak wskazał - wiele razy ogłaszano zmiany w akcyzie w ostatnich dniach grudnia. Odniósł się też do propozycji przesunięcia terminu wejścia w życie zmian do 1 lutego 2020 r. - Równa się ona zmniejszeniu wpływów budżetowych o 144 miliony złotych - wyliczył.
Komisja nie zakończyła prac. Jak poinformował jej przewodniczący Kazimierz Kleina (KO), prace będą kontynuowane jeszcze we wtorek, a najpewniej w środę rano.
Zysk budżetu
Z uzasadnienia do propozycji rządu wynika, że podwyższenie stawki na alkohol etylowy może oznaczać wzrost ceny półlitrowej butelki wódki o mocy 40 proc. o ok. 1,14 zł (z VAT-em o ok. 1,4 zł). Zmiana akcyzy na piwo może spowodować podniesienie ceny półlitrowej puszki tego napoju (o ekstrakcie 12 st. Plato) o ok. 0,05 zł (z VAT-em ok. 0,06 zł).
Wina o pojemności 0,75 l mogą podrożeć o ok. 0,12 zł (z VAT-em ok. 0,15 zł), a napoje fermentowane, np. wina owocowe o pojemności 0,75 l o ok. 0,12 zł (z VAT-em ok. 0,15 zł).
Natomiast tzw. wyroby pośrednie, np. wina porto o pojemności 0,5 l mogą zdrożeć o ok. 0,16 zł (z VAT-em ok. 0,20 zł).
W sumie na podwyżce akcyzy od stycznia budżet miał zyskać około 1,7 mld zł.
Autor: tol / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock