Szokujący raport NIK. Zaległości w podatku VAT równe dziurze budżetowej

NIK: zaległości w VAT niemal równały się deficytowi budżetu w 2015 r.Shutterstock

Gdyby fiskus ściągnął całe zaległości w VAT, to 2015 r. nie zamknąłby się deficytem budżetu - wynika z przedstawionej w piątek w Sejmie przez prezesa NIK Krzysztofa Kwiatkowskiego informacji o kontroli dot. przeciwdziałania wystawiania fikcyjnych faktur VAT.

Przeprowadzona w drugiej połowie 2015 r. kontrola Najwyższej Izby Kontroli obejmowała okres od 1 stycznia 2014 r. do 30 czerwca 2015 r.

Negatywna ocena

Kwiatkowski przedstawiając jej wyniki informował posłów, że NIK negatywnie oceniła skuteczność resortu finansów w przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu fikcyjnych faktur. Wskazał, że z roku na rok wzrasta liczba wykrywanych przez organy skarbowe fikcyjnych faktur. W 2013 r. było ich 154 tys., w 2014 r. - 207 tys., a w ubiegłym roku 360 tys.

Prezes NIK wyjaśnił, że wzrost wynika także z działań fiskusa skoncentrowanych na obszarach najbardziej zagrożonych nieprawidłowościami w VAT. Jednocześnie organy skarbowe orzekają coraz wyższe kwoty VAT od fikcyjnych faktur do zapłaty. W 2013 r. było to 2,3 mld zł, w 2014 r. - 5,2 mld zł, a w zeszłym roku 12 mld zł.

- Jednak zobowiązani do zapłacenia tych kwot wymierzonych przez organy kontroli skarbowej wpłacili do kasy państwa w 2015 r. zaledwie 160 mln zł, w 2014 r. - 60,3 mln zł, w 2013 r. - 65,6 mln zł - informował Kwiatkowski.

Wyłudzenie podatku

Tłumaczył, że fikcyjne faktury są wystawiane w celu wyłudzenia zwrotu VAT, unikania płacenia tego podatku oraz w celu zawyżania kosztów uzyskania przychodu, co skutkuje zapłatą niższego podatku dochodowego.

- Rozwiązania systemowe były niewystarczające dla skutecznego zwalczania oszustw podatkowych związanych z wykorzystywaniem faktur fikcyjnych. Minister finansów w kolejnych modyfikacjach prawa podatkowego nie zaproponował wystarczających regulacji i mechanizmów, które by uszczelniały obowiązujący system. Po trzecie, działania organów skarbowych, aczkolwiek rzetelne i trafne, w wykrywaniu oszustw były nieskuteczne i spóźnione - mówił Kwiatkowski.

Dodał, że niewielkie są możliwości odzyskiwania wymierzonych kwot z fikcyjnych faktur - udawało się odzyskać 1,3 proc. - Nastąpił gwałtowny wzrost zaległości będący konsekwencją - z jednej strony - wzrostu wartości wykrytych faktur fikcyjnych (...), a z drugiej - niskiej skuteczności odzyskiwania wymierzonych kwot - powiedział.

Zaległości

Dodał, że w okresie od początku 2013 r. do połowy 2015 r. zaległości w VAT wymierzonego od fikcyjnych faktur wzrosły z ok. 5 mld zł do ponad 14 mld zł, a na koniec 2015 r. wyniosły już 21,9 mld zł. To miało bezpośredni wpływ na wzrost zaewidencjonowanych przez fiskusa zaległości w VAT ogółem - na koniec 2015 r. wyniosły one 42,6 mld zł.

- Co ciekawe były one równe deficytowi budżetu państwa, który za cały 2015 r. wyniósł podobnie jak zaległości w VAT 42,6 mld zł - powiedział Kwiatkowski.

Zgodnie z raportem NIK problemem jest długi upływ czasu od informacji o podejrzanych transakcjach do wszczęcia kontroli. W przypadku tzw. kontroli doraźnych minęło średnio 73 dni, a w kontrolach planowych - 189 dni. W jednym przypadku postępowanie wszczęto po 350 dniach po informacji od Generalnego Inspektora Informacji Finansowej.

Co robić?

Wśród zarekomendowanych przez Izbę działań fiskusa znalazł się m.in: centralny rejestr faktur, ograniczenie rozliczeń kwartalnych w VAT, wprowadzenie tzw. podzielonej płatności, rozszerzenie tzw. odpowiedzialności solidarnej, ograniczenie płatności gotówkowych.

- To porażający obraz pod hasłem trzy razy B: bezradność urzędu, bezkarność przestępców i bezsilne państwo - komentował w debacie nad informacją prezesa NIK Łukasz Schreiber (PiS).

Mówił też o "braku politycznej woli do walki z luką VAT w ostatnich 8 latach". Dodał, że jedynym praktycznie działaniem rządu PO-PSL były podwyżki stawki VAT, które zresztą nie spowodowały wzrostu dochodów z VAT, ale wręcz ich spadek o 1 mld zł.

- Ten raport potwierdza słowa prominentnego polityka PO, że państwo polskie istniało tylko teoretycznie - ocenił Schreiber, dodając, że przed obecnym rządem "jest wielkie zadanie, by to naprawić".

Odpowiedź

Elementy polemiczne z ustaleniami NIK znalazły się natomiast w wystąpieniu Janusza Cichonia (PO), byłego wiceministra finansów.

Przekonywał, że spadek dochodów z VAT, liczonych w odniesieniu do PKB, wziął się także ze zmiany struktury PKB i np. istotnego wzrostu eksportu, który dochodów z tego podatku nie przynosi.

Polemizował też z ustaleniami NIK o niskiej egzekucji VAT. Wskazywał, że jeżeli było to oceniane na podstawie wskaźnika odzyskanych należności w stosunku do decyzji organów skarbowych o należnościach VAT, to była to metodologia błędna. Należności tych, podkreślał, nie można bowiem utożsamiać z uszczuplaniem dochodu z tytułu VAT.

Dodawał, że należności naliczone na podstawie art. 108 ustawy są jedynie dowodem w przestępstwie, że ktoś wyłudził VAT, ale nie są należnościami podatkowymi. - Nie uwzględnianie tej specyfiki prowadzi do paradoksu, że czym trafniej organy skarbowe typują przestępców, tym gorzej są oceniane - mówił Cichoń.

Przyznał zarazem, że rząd PO dostrzegał "ten przestępczy kryminalny, wątek od dawna" i robił co w jego mocy, by z tym walczyć. - Trzymam kciuki za następców, by im się to udało lepiej - mówił.

Grzegorz Długi (Kukuiz'15) podkreślał, że informacje przedstawione przez Kwiatkowskiego były zatrważające, bo takie ogromne straty "to najlepsza droga, by to państwo się zawaliło". - To zaczyna być kwestia naszej niepodległości, jeżeli tracimy więcej, niż wynosi dziura budżetowa - powiedział.

Ubolewał, że informacji prezesa NIK słuchało tylko ok. 10 posłów. - Tu powinna być pełna sala rozsierdzonych posłów - grzmiał. - Jestem przerażony, że tylko 10 posłów jest zainteresowanych tym, czy to państwo będzie jeszcze istnieć - zaznaczył.

Z kolei Elżbieta Stępień (Nowoczesna) przyznawała, że obecny resort finansów "ma przed sobą długą, pracowitą drogę". Na zakończenie nawiązała do Konfucjusza: "Zróbcie tak, by uczciwość opłacała się bardziej, niż kradzież".

Autor: gry / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Tylko gminy będą mogły zatwierdzać taryfy za wodę i ścieki, a Wody Polskie mogłyby ingerować w to, ale w ograniczonym zakresie - wynika z projektu zmiany przepisów w tej sprawie. Gmina będzie też mogła wprowadzić taryfę progresywną - cena za wodę rosłaby wraz z jej zużyciem.

Rewolucja w rachunkach za wodę

Rewolucja w rachunkach za wodę

Źródło:
PAP

W Polsce wzrost cen mieszkań wyniósł 14,4 procent w skali roku - wynika z danych Eurostatu za trzeci kwartał 2024. To drugi wynik wśród państw Wspólnoty.

Tylko jeden kraj wyprzedził Polskę

Tylko jeden kraj wyprzedził Polskę

Źródło:
PAP

W Neapolu brakuje piekarzy pizzy, czyli pizzaioli, i innych pracowników pizzerii. "Na całym świecie mówi się o neapolitańskiej pizzy, a u nas brakuje rąk do pracy" - podkreśla stowarzyszenie reprezentujące tę grupę zawodową. Podobna sytuacja występuje też w innych częściach Włoch.

"Poważny kryzys" w branży. Tysiące wakatów

"Poważny kryzys" w branży. Tysiące wakatów

Źródło:
PAP

Grupa Jeronimo Martins, właściciel sieci sklepów Biedronka, zapłaciła w rodzimej Portugalii podatek, który władze spółki kontestują od ponad dekady - przekazała dyrekcja grupy, cytowana w piątek przez lizboński portal Eco. To 30 milionów euro.

Właściciel Biedronki zapłacił zaległy podatek

Właściciel Biedronki zapłacił zaległy podatek

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Liczba zarejestrowanych elektrycznych samochodów osobowych i hybryd typu plug-in wyniesie 1,48 miliona w 2030 roku, zaś łączna liczba ogólnodostępnych punktów ładowania wzrośnie do tego czasu do niemal 87 tysięcy - szacuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Nowy plan w sprawie aut elektrycznych w Polsce

Nowy plan w sprawie aut elektrycznych w Polsce

Źródło:
PAP

Ambasada USA w Budapeszcie poinformowała w piątek, że "zachęca" osoby utrzymujące relacje biznesowe z firmą Antala Rogana, szefa kancelarii premiera Węgier Viktora Orbana, do "uważnego przeanalizowania swojej działalności". To efekt sankcji nałożonych na Rogana przez Waszyngton.

Ambasada USA ostrzega w sprawie kluczowego ministra Orbana

Ambasada USA ostrzega w sprawie kluczowego ministra Orbana

Źródło:
PAP

- Program 800 plus jest już stałym elementem budżetów polskich rodzin. Będzie kontynuowany w kolejnych latach na takich samych zasadach jak obecnie - powiedziała w piątek w Sejmie wiceministra rodziny, pracy i polityki społecznej Aleksandra Gajewska.

Co dalej z wypłatami 800 plus. Jest zapowiedź

Co dalej z wypłatami 800 plus. Jest zapowiedź

Źródło:
PAP

Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PZU odwołało podczas piątkowego posiedzenia Wojciecha Olejniczaka ze składu rady nadzorczej spółki. Pod koniec listopada ubiegłego roku podano, że były polityk ma zarzut działania na szkodę Alior Banku, gdzie był zatrudniony.

Wojciech Olejniczak traci stanowisko w radzie nadzorczej PZU

Wojciech Olejniczak traci stanowisko w radzie nadzorczej PZU

Źródło:
PAP

Boeing i Google przekażą po milionie dolarów na fundusz inauguracyjny Donalda Trumpa. To już kolejne wielkie amerykańskie firmy, które zasilą kasę ceremonii objęcia urzędzu. Wpłaty są siedmiocyfrowe. Dzięki tym datkom komitet inauguracyjny Trumpa zebrał 170 milionów dolarów.

Kolejne wielkie koncerny wspierają Donalda Trumpa. Finansowo

Kolejne wielkie koncerny wspierają Donalda Trumpa. Finansowo

Źródło:
BBC, CNBC

Ubezpieczyciele będą musieli wypłacić miliardy dolarów na pokrycie zniszczeń wywołanych przez najbardziej niszczycielskie pożary w historii Los Angeles - pisze Reuters. Pieniędzy nie otrzymają jednak wszyscy poszkodowani, gdyż wiele domów w Kalifornii prawdopodobnie nie jest ubezpieczonych.

Niszczycielskie pożary, miliardowe straty. Bilans rośnie

Niszczycielskie pożary, miliardowe straty. Bilans rośnie

Źródło:
Reuters, PAP

Nie wyobrażam sobie, żeby na drogach jeździły osoby bez uprawnień. Trzeba firmom pomóc i rozwiążemy ten problem - powiedział w programie "Jeden na jeden" na antenie TVN24 wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Zapowiedział, że proces sprawdzenia uprawnień kierowców zostanie zautomatyzowany.

"Proces będzie zautomatyzowany". Minister zapowiada nowe narzędzie

"Proces będzie zautomatyzowany". Minister zapowiada nowe narzędzie

Źródło:
tvn24.pl

Rosyjscy hakerzy przejęli dane z telefonów komórkowych należących do 148 tysięcy Norwegów. Urząd ochrony danych osobowych uznał skalę zdarzenia za "potencjalnie ogromną", a incydent może mieć poważne konsekwencje.

Wykradli wrażliwe dane z telefonów. "Skala może być ogromna", a konsekwencje poważne

Wykradli wrażliwe dane z telefonów. "Skala może być ogromna", a konsekwencje poważne

Źródło:
PAP

Po prawie czterech latach sądowej batalii mężczyzna z okolic Werony odebrał dwa miliony euro, które wygrał we włoskiej "zdrapce". Do sądu podało go dwóch kolegów, którzy zarzucili mu, że razem z nim kupili kupon i domagali się podziału wygranej. Zwycięzca został oczyszczony z zarzutu kradzieży i oszustwa.

Wygrał miliony i nie podzielił się z kolegami. Sprawa trafiła do sądu

Wygrał miliony i nie podzielił się z kolegami. Sprawa trafiła do sądu

Źródło:
PAP, "La Repubblica"

Od stycznia w związku ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia oraz prognozowanym przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniem na 2025 rok zwiększyły się składki na ubezpieczenia społeczne - informuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Nowy rok, wyższy ZUS

Nowy rok, wyższy ZUS

Źródło:
PAP

Rekordowa liczba ponad 30 milionów turystów odwiedziła w 2024 roku Portugalię - poinformował w czwartek Instytut Planowania i Rozwoju Turystyki (IPDT) w Lizbonie. Podkreślono, że ubiegły rok był zarazem rekordowy, jeśli chodzi o wpływy branży turystycznej.

"Przekroczono magiczną liczbę". Dwa rekordy

"Przekroczono magiczną liczbę". Dwa rekordy

Źródło:
PAP

Sejm w czwartkowych głosowaniach przyjął 28 poprawek Senatu do ustawy budżetowej na 2025 rok. Dodatkowe ponad 17 milionów złotych otrzymają ochotnicze straże pożarne, a 70 milionów złotych trafi do nowej rezerwy celowej na wsparcie małych i średnich organizacji pozarządowych działających w małych miejscowościach.

Budżet z poprawkami. Decyzja Sejmu

Budżet z poprawkami. Decyzja Sejmu

Źródło:
PAP

W czwartkowym losowaniu Lotto nikt nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że w tym roku nie odnotowano jeszcze ani jednej szóstki. Kumulacja rośnie do ośmiu milionów złotych. Oto wyniki losowania Lotto oraz Lotto Plus z 9 stycznia 2025 roku.

Początek roku bez wygranych. Kumulacja w Lotto

Początek roku bez wygranych. Kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

Na Słowacji od zakończenia świątecznych ferii szkolnych obowiązuje zakaz używania telefonów komórkowych w klasach 1-9 szkół pierwszego stopnia nauczania. Uczniowie muszą oddawać swoje urządzenia nauczycielowi lub chować do plecaków.

Zakaz korzystania z telefonów

Zakaz korzystania z telefonów

Źródło:
PAP

Sprzedaż pojazdów elektrycznych i hybrydowych wzrosła w 2024 roku w Chinach o 40,7 procent licząc rok do roku i osiągnęła rekordowy poziom niemal 11 milionów sztuk - poinformowało w czwartek chińskie stowarzyszenie producentów aut osobowych (CPCA).

Padł rekord sprzedaży

Padł rekord sprzedaży

Źródło:
PAP

Huuuge planuje zwolnienia grupowe w spółce zależnej Huuuge Games, które obejmą szacunkowo około 21 procent zatrudnionych w całej grupie - podał producent gier w komunikacie. Huuuge nie wyklucza też dalszych cięć, a redukcja zatrudnienia może wynieść około 28 procent zatrudnionych.

Producent gier zapowiada duuuże zwolnienia

Producent gier zapowiada duuuże zwolnienia

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Wojewoda mazowiecki wydał decyzję lokalizacyjną dla inwestycji Centralny Port Komunikacyjny. Obejmuje ona część lotniskową, drogową i kolejową. Decyzja umożliwia spółce CPK składanie wniosków o pozwolenie na budowę.

Jest decyzja w sprawie megalotniska

Jest decyzja w sprawie megalotniska

Źródło:
PAP

Ministerstwo Finansów w czwartkowym komunikacie ostrzegło przed fałszywymi e-mailami, których autorzy podszywają się pod Krajową Administrację Skarbową. Według resortu oszuści chcą w ten sposób wyłudzić dane podatników.

Podszywają się pod fiskusa. Ostrzeżenie

Podszywają się pod fiskusa. Ostrzeżenie

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Podatek, który mają zapłacić turyści nocujący w szkockim Edynburgu, może zostać ustalony na poziomie pięciu procent kosztów zakwaterowania. Póki co jest to propozycja magistratu, a o ostatecznej wysokości daniny i zasadach jej pobierania zdecydują podczas najbliższych posiedzeń radni miasta.

Turyści zapłacą nowy podatek. "Ogromne korzyści"

Turyści zapłacą nowy podatek. "Ogromne korzyści"

Źródło:
BBC

Spółka Orlen opublikowała swoją nową strategię. Wśród głównych punktów są zmiany w polityce dywidendowej, założenia finansowe i planowana produkcja. Kurs Orlenu idzie w dół o ok. 1 proc., podczas gdy WIG20 niemal nie zmienia się. Spółka swoje plany i cele będzie realizowała do 2035 r.

Orlen publikuje nową strategię. Zastąpi tę przygotowaną przez Obajtka

Orlen publikuje nową strategię. Zastąpi tę przygotowaną przez Obajtka

Źródło:
PAP

Katalonia, Walencja, Costa Blanca oraz Andaluzja - to tam najczęściej Polacy kupują swoje nieruchomości. Statystyki za trzeci kwartał 2024 r. pokazują, że nasi rodacy znajdują się w czołówce nabywców, wyprzedzają ich jedynie Brytyjczycy, Niemcy i Marokańczycy. Tymczasem w kraju brakuje mieszkań, jak wyliczają organizacje branżowe, nawet 3,5 miliona.

Co piąta sprzedawana nieruchomość trafia do obcokrajowców. Polacy kupują na potęgę

Co piąta sprzedawana nieruchomość trafia do obcokrajowców. Polacy kupują na potęgę

Źródło:
PAP

W minionym roku najwięcej użytkowników stracił Orange Polska, a najwięcej zyskał P4, czyli operator sieci Play - wynika z danych Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Przeniesiono ponad 1,5 miliona numerów, o niemal 48 tysięcy więcej niż w 2023 roku.

Zmiany na rynku telekomów. Te sieci straciły najwięcej klientów

Zmiany na rynku telekomów. Te sieci straciły najwięcej klientów

Źródło:
PAP