Wakacje kredytowe – czym są i jak działają? Wakacje ustawowe i komercyjne

●  Wakacje kredytowe pozwalają na czasowe zawieszenie spłacania rat kredytu. ●  Zawieszone raty nie znikają – trzeba je zapłacić, tylko że w późniejszym terminie. ●  Niezależnie od siebie funkcjonują ustawowe oraz komercyjne wakacje kredytowe. ●  Skorzystanie z wakacji kredytowych nie wpływa negatywnie na historię kredytową.

Głównym źródłem przepisów dotyczących funkcjonowania instytucji bankowych, w tym udzielania kredytów, jest ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe.

Wakacje kredytowe zostały natomiast uregulowane prawnie w ustawie z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19. Ustawa ta dotyczy tzw. ustawowych wakacji kredytowych, które należy odróżniać od wakacji kredytowych udzielanych na indywidualnych zasadach przez banki komercyjne.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE W TVN24 GO >>>

Wakacje kredytowe to porozumienie z bankiem dotyczące czasowego zawieszenia lub odroczenia spłaty rat kredytowych. Oznacza to, że za zgodą banku przez określony czas można nie spłacać swojego kredytu. Niezapłacone raty jednak nie znikają – nadal będzie trzeba je zapłacić, tylko że w późniejszym terminie.

Rozwiązanie takie skierowane jest do osób, które doświadczają czasowych trudności finansowych, np. straciły lub zmieniają pracę lub napotkały nieprzewidziane wydatki. Dzięki wakacjom kredytowym możliwe jest czasowe zmniejszenie swoich zobowiązań finansowych i np. uniknięcie kar za nieterminowe spłaty kredytu. 

Jednocześnie wakacje kredytowe nie są polecane w przypadku, gdy trudności finansowe nie są przejściowe, ale długotrwałe. Po kilkumiesięcznym czasie trwania wakacji wróci bowiem obowiązek spłaty rat kredytowych, które na dodatek przeważnie będą wyższe niż przed przerwą w spłacie. W takich przypadkach najlepiej jest w związku z tym zwrócić się do banku i spróbować znaleźć inne rozwiązanie danej sytuacji.

Jednym z możliwych rozwiązań długoterminowych problemów spłaty kredytu jest wówczas konsolidacja kredytów. Kiepskim pomysłem jest natomiast próba spłacania rat kredytowych, zaciągając kolejne zobowiązania, w tym tak zwane chwilówki.

Wakacje kredytowe nie oznaczają przy tym, że zmniejszą się nasze zobowiązania z tytułu kredytu. Wręcz przeciwnie, najczęściej zapłacimy za nie w ostatecznym rozrachunku nawet więcej niż bez korzystania z przerwy w spłacie kredytu, ponieważ wzrosną odsetki za wydłużony okres kredytowania lub naliczone zostaną inne opłaty dodatkowe.

Istnieją różne rozwiązania w zakresie spłaty tymczasowo zawieszonych rat:

●     wydłużenie całkowitego okresu kredytowania o czas wakacji kredytowych, ●     doliczenie wartości zawieszonych rat do rat pozostałych po wakacjach kredytowych, ●     doliczenie wartości zawieszonych rat do ostatniej raty kredytowej.

Zwykle można przy tym skorzystać z wakacji kredytowych jedynie raz w odniesieniu do danego kredytu, choć zdarzają się w tym zakresie wyjątki. Szczególnym wyjątkiem jest też sytuacja, w której w odniesieniu do danego kredytu skorzysta się dwóch rodzajów wakacji kredytowych – komercyjnych oraz ustawowych.

Ustawowe wakacje kredytowe są rozwiązaniem wprowadzonym w czerwcu 2020 roku na mocy tzw. tarczy antykryzysowej 4.0. Pozwala ono każdemu kredytobiorcy, który po 13 marca 2020 roku stracił pracę lub inne główne źródło utrzymania, na zawieszenie spłaty rat kredytu bez żadnych opłat. Dotyczy to zarówno kredytów hipotecznych, jak i konsumenckich.

Korzystanie z ustawowych wakacji kredytowych odbywa się na następujących zasadach:

●     Zawieszenie spłaty dotyczyć może tylko jednego kredytu danego rodzaju, np. hipotecznego. ●     Zawieszenie spłaty dotyczyć może jedynie kredytów wziętych przed 13 marca 2020 roku, których koniec okresu kredytowania przypada po upływie 6 miesięcy od tej daty. ●     Kredytobiorca sam decyduje o chęci zawieszenia spłaty kredytu na czas od jednego do trzech miesięcy. ●     Z zawieszeniem spłaty kredytu nie mogą wiązać się żadne opłaty ani dodatkowe odsetki, oprócz opłat za ubezpieczenie związane z kredytem.

Skorzystać z ustawowych wakacji kredytowych może jednokrotnie każdy prywatny kredytobiorca. Jeżeli kredytobiorca spełnia wszystkie ustawowe warunki, jego bank nie może mu odmówić udzielenia takich wakacji.

Skorzystanie z ustawowych wakacji kredytowych wygląda następująco:

●     Kredytobiorca składa do swojego banku wniosek o ustawowe wakacje kredytowe. ●     Bank w ciągu 14 dni potwierdza mu otrzymanie wniosku i zawieszenie wykonywania umowy kredytowej. ●     Jeżeli z danym kredytem związane było ubezpieczenie, bank informuje o wysokości składki ubezpieczeniowej wymaganej w czasie ustawowych wakacji kredytowych. ●     Całkowity okres kredytowania ulegnie wydłużeniu o czas trwania wakacji kredytowych.

Kredytodawca nie jest zobowiązany do dokumentowania utraty swojego głównego źródła utrzymania – wystarczy jego deklaracja w tym zakresie. Należy jednak pamiętać, że złożenie nieprawdziwej deklaracji może wiązać się w tym przypadku z pociągnięciem do odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Oprócz ustawowych wakacji kredytowych banki oferują również komercyjne wakacje kredytowe. Są to wakacje kredytowe oferowane na innych zasadach niż te przewidziane ustawą antycovidową. Oznacza to, że banki mogą m.in. pobierać za nie dodatkowe opłaty oraz elastycznie ustalać długość trwania zawieszenia spłaty kredytu – zdarzają się nawet oferty 12-miesięcznych komercyjnych wakacji kredytowych.

Oferowanie komercyjnych wakacji kredytowych nie jest jednak obowiązkowe i banki same decydują o tym, czy i w jaki sposób je proponują. Tym samym, inaczej niż w przypadku ustawowych wakacji kredytowych, bank nie jest również zobowiązany do uznania złożonego przez kredytobiorcę wniosku o takie wakacje.

O szczegółowe informacje na temat komercyjnych wakacji kredytowych należy zwracać się do swojego banku – o ile ma on taką usługę w swojej ofercie.

Skorzystanie z komercyjnych wakacji kredytowej nie odbiera przy tym kredytobiorcy możliwości skorzystania również z ustawowych wakacji kredytowych. Wniosek o wakacje ustawowe można złożyć nawet w czasie trwania wakacji komercyjnych – wówczas bank zobowiązany jest do przerwania trwających wakacji komercyjnych.

Niespłacanie rat kredytowych w terminie zwykle jest odnotowywane przez instytucje finansowe i może skutkować niemożnością wzięcia nowego kredytu w przyszłości. Obawy tego typu pojawiły się również w odniesieniu do wakacji kredytowych.

Jednak skorzystanie z wakacji kredytowych, zarówno ustawowych jak i komercyjnych, nie ma negatywnego wpływu na historię kredytową. W Bazie Informacji Kredytowej (BIK) zostanie odnotowane porozumienie z bankiem dotyczące zawieszenia spłaty określonej liczby rat kredytowych, w związku z czym nie zostaną one uznane za zaległości w spłacie.

Tym samym kredytobiorca nie musi się obawiać, że skorzystanie z wakacji kredytowych negatywnie wpłynie na jego zdolność kredytową w przyszłości.

Oprócz komercyjnych wakacji kredytowych banki oferują również karencję w spłacie kredytu. Oba rozwiązania polegają na odroczeniu spłaty kredytu o określony w umowie z bankiem czas, a następnie powrót do spłacania kredytu na wcześniej uzgodnionych warunkach, nie są one jednak identyczne.

O ile wakacje kredytowe oznaczają, że przez ustalony czas kredytobiorca nie musi spłacać bankowi ani złotówki, o tyle w przypadku karencji w spłacie kredytu cały czas musi on spłacać część odsetkową rat kredytowych. Karencja dotyczy bowiem jedynie części kapitałowej tych rat, a więc tej części, która stanowi spłatę pożyczonego kapitału.

Oba rozwiązania mają tym samym swoje wady i zalety. W czasie wakacji kredytowych ulga finansowa dla kredytobiorcy jest większa, jednak wydłużenie czasu spłaty kredytu może powodować wzrost odsetek a tym samym wzrost całkowitej kwoty do spłacenia. W czasie karencji ulga finansowa jest mniejsza, jednak wysokość zobowiązania kredytowego nie ulega zwiększeniu.

Źródło:

Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 https://www.uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=16859