Polski system emerytalny składa się z trzech filarów. Pierwszy, to obowiązkowe składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, II filar opiera się o kapitał zgromadzony w Otwartych Funduszach Emerytalnych, zaś trzeci element to zestaw instrumentów, dzięki którym dobrowolnie można odkładać dodatkowe środki na starość. Przypominamy, jak III filar funkcjonuje obecnie.
1. Czym jest III filar? Powstał w efekcie reformy emerytalnej w 1999 roku. Założenie było takie, że oszczędzanie w nich będzie dobrowolne, a emerytura wypłacana przez ZUS będzie uzupełniana oszczędnościami z III filara.
Składa się z następujących instrumentów: Indywidualnego Konta Emerytalnego, Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego oraz Pracowniczych Programów Emerytalnych. Wszystkie te rozwiązania wspierane są licznymi ulgami podatkowymi. Mimo to III filar nie zawładnął sercem Polaków - oszczędzają w nim nieliczni.
2. IKE, czyli Indywidualne Konto Emerytalne. Założyć może ja każdy, kto ukończył 16 lat. Na IKE można co roku wpłacić maksymalnie określoną rozporządzeniem kwotę. W tym roku to 12 165 zł.
Zgromadzone pieniądze można wypłacić w każdym momencie, ale jeżeli zrobimy to przed emeryturą, to zapłacimy tzw. podatek Belki w wysokości 19 proc.
Wypłata środków zgromadzonych na IKE następuje wyłącznie na wniosek oszczędzającego po osiągnięciu przez niego 60 lat lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55. roku życia. Dodatkowym warunkiem jest dokonywania wpłat na to konto co najmniej w pięciu dowolnych latach kalendarzowych, ewentualnie dokonania ponad połowy wartości wpłat, ale nie później niż na pięć lat przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty.
Środki te podlegają dziedziczeniu w przypadku właściciela konta.
IKE ma 859 tys. Polaków. Zgromadzono w nich 5,7 mld zł.
3. IKZE, czyli Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. To młodsza siostra IKE wprowadzona w 2012 roku. Konto może założyć każdy, kto ukończył 16 lat. Tu również każdego roku ogłaszany jest limit oszczędności. W 2016 roku wynosi on 4 866 zł.
Środki wpłacane w danym roku na IKZE można odliczyć od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych i pomniejszać płacony podatek.
Pieniądze zgromadzone w IKZE będziemy mogli wykorzystywać - w ratach lub w całości - po przejściu na emeryturę. Wypłaty z konta są opodatkowane jedną, zryczałtowaną 10-proc. stawką podatku.
IKZE można jednak założyć bez względu na to, czy posiada się już IKE i czy jest się uczestnikiem pracowniczego programu emerytalnego.
Wypłata w ratach następować będzie przez co najmniej 10 lat, chyba że okres oszczędzania w ramach IKZE był krótszy (jednak nie mniej niż 5 lat). W takim przypadku wypłata środków będzie mogła być pobierana przez okres równy okresowi oszczędzania.
Za każdym razem oszczędzający może też zwrócić się z wnioskiem o zwrot środków zgromadzonych na koncie IKZE. Taki zwrot podlega jednak wyższemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym – stawki według skali podatkowej.
IKZE ma 598 tys. Polaków. Zgromadzono w nich 622 mln zł.
4. PPE, czyli Pracownicze Programy Emerytalne. Organizatorem tej formy oszczędzania jest firma, w której pracujemy. Składkę podstawową finansuje pracodawca, a pracownik może zadeklarować wnoszenie składki dodatkowej, potrąconej z wynagrodzenia. Limit wpłat na PPE w roku 2016 wynosi 18 247,50 zł.
Środki wnoszone do programu są odprowadzane i zarządzane przez instytucję finansową. PPE mogą być prowadzone w jednej z czterech form: pracowniczego funduszu emerytalnego; umowy o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego; grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym pracowników; w formie zarządzania zagranicznego.
Kiedy dostaniesz pieniądze:
- na twój wniosek uczestnika po osiągnięciu 60. roku życia,
- po przedstawieniu decyzji o przyznaniu prawa do emerytury, po ukończeniu 55. roku życia,
- na wniosek osoby uprawnionej – w przypadku śmierci uczestnika,
- bez wniosku uczestnika w przypadku ukończenia przez niego 70 lat. Zgromadzone przez uczestnika na jego rachunku środki mogą podlegać wypłacie, wypłacie transferowej (do innego PPE lub na IKE) lub zwrotowi.
W PPE na starość oszczędza 381 tys. Polaków. Zgromadzili w nich 13,3 mld zł.
Zobacz. Rządowe propozycje zmian w OFE:
Autor: gry//bgr / Źródło: tvn24bis.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock