Zmiany w ustawie o NBP i zasad działania RPP. O czym rozmawiał Belka z Sienkiewiczem?

[object Object]
Projektem nowelizacji zmian w ustawie o NBP ma we wtorek zająć się rząd. Co się zmieni? TVN24 BiS
wideo 2/4

Skup rządowych obligacji przez NBP, które chronią państwo przed niewypłacalnością i pomagają przejść przez kryzys - to miała wprowadzić nowelizacja ustawy o NBP. Dodatkowo nowe prawo zmieniłoby funkcjonowanie Rady Polityki Pieniężnej, której skład byłby rotacyjny. To najważniejsze założenia projektu ustawy, o której mówi prof. Marek Belka, prezes Narodowego Banku Polskiego w podsłuchanej rozmowie z Bartłomiejem Sienkiewiczem, ministrem spraw wewnętrznych.

Tygodnik "Wprost" upublicznił nagranie, na którym słychać, jak szef MSW Bartłomiej Sienkiewicz rozmawia z prezesem NBP Markiem Belką i byłym ministrem Sławomirem Cytryckim o hipotetycznym wsparciu przez NBP budżetu państwa kilka miesięcy przed wyborami, które może wygrać PiS.

Pomoc dla rządu?

Chodzi o skup rządowych obligacji, którego używa bank centralny np. w czasie kryzysu finansowego, aby zapobiec ucieczce kapitału z gospodarki i przecenie obligacji. Takie narzędzie mają największe banki centralne na świecie, np. amerykański Fed, Bank Japonii czy Anglii, a także Europejski Bank Centralny. Jego użycie stabilizuje rynek obligacji i chroni państwo przed niewypłacalnością.

Prof. Marek Belka w zamian za wsparcie postawił warunek dymisji ówczesnego ministra finansów Jacka Rostowskiego oraz nowelizacji ustawy o banku centralnym. Tygodnik twierdzi, że do rozmowy doszło w lipcu 2013 roku. W listopadzie Rostowski został zdymisjonowany; pod koniec maja 2014 roku do Rady Ministrów wpłynął projekt założeń nowelizacji ustawy o NBP, zawierające to, o czym mówił prezes NBP.

NBP w komunikacie tłumaczył, że Belka w prywatnej rozmowie informował Bartłomieja Sienkiewicza m.in. o kwestiach dotyczących stabilności finansowej Polski (ustawa o Radzie Ryzyka Systemowego, porządkujące zmiany w ustawie o NBP) oraz o możliwościach wsparcia przez NBP krajowego systemu finansowego w przypadku wystąpienia zawirowań na rynkach finansowych. "Prezes NBP stoi na stanowisku, że brak ustawy o Radzie Ryzyka Systemowego i zmian w ustawie o NBP zmniejsza odporność finansową Polski w przypadku gdyby w przyszłości doszło do kryzysu finansowego" - podało NBP w komunikacie.

Zmiany w ustawie?

Jedna z głównych zmian w ustawie, o których rozmawiał prof. Belka z ministrem Sienkiewiczem dotyczyła możliwości kupna i sprzedaży obligacji rządowych przez NBP. Obecnie resort finansów może emitować obligacje, aby finansować deficyt, ale NBP nie może ich kupić. Po zmianach ministerstwo mogłoby emitować papiery wartościowe z pewnością, że znajdzie kupca, bo mógłby być nim bank centralny. Taki system funkcjonuje m.in. w Stanach Zjednoczonych.

Rotacje w RPP

Obecnie Narodowy Bank Polski funkcjonuje na podstawie ustawy z sierpnia 1997 r., znowelizowanej w 2003 roku. Według obowiązującego prawa prezes NBP jest powoływany przez Sejm na wiosek prezydenta RP na 6-letnią kadencję. Prezes NBP jest przewodniczącym dziewięcioosobowej Rady Polityki Pieniężnej. Jej członków, po trzech powołuje prezydent, Sejm i Senat na 6-letnią kadencję.

Projekt nowelizacji ustawy o Narodowym Banku Polskim zakłada również m.in. wprowadzenie rotacyjności kadencji członków Rady Polityki Pieniężnej. Zgodnie z nią, 1/3 składu RPP byłaby powoływana co 2 lata w równej liczbie przez prezydenta, Sejm oraz Senat. "Zapewniłoby to płynne zmiany składu RPP i wpłynęło na zachowanie stabilności jej działania" - argumentuje Ministerstwo Finansów w projekcie.

Zgodnie z projektem utrzymana byłaby zasada, zgodnie z którą w skład RPP wchodzi 9 członków, z tym, że w okresie przejściowym skład Rady byłby najpierw większy, a potem mniejszy. Członkowie RPP byliby powoływani - jak dziś - na 6 lat.

Projekt przewiduje, że w określonym terminie od wejścia w życie nowelizacji prezydent, Sejm oraz Senat powołaliby dodatkowo po jednym członku RPP. Rada składałaby się przejściowo z 12 członków. Po zakończeniu indywidualnych kadencji obecnych członków RPP (2016 r.) prezydent, Sejm oraz Senat powołaliby tylko po jednym członku RPP, co oznacza, że jej skład zmniejszyłby się przejściowo do 6 członków.

Płynna wymiana

Po upływie kolejnych dwóch lat prezydent, Sejm oraz Senat uzupełniliby skład RPP o kolejnych 3 członków, tj. do ustawowej liczby 9 członków RPP. Następnie co 2 lata wymianie ulegałaby 1/3 składu RPP. "Zaletą tego rozwiązania byłoby wyeliminowanie sytuacji, w których w tym samym (zbliżonym) terminie następuje wymiana większości członków RPP" - argumentuje Ministerstwo Finansów w projekcie.

Ministerstwo finansów zaproponowało też zmianę w przepisach dotyczących opracowywanie okresowych informacji o wpłatach (wypłatach) z zysku NBP. Chce też umożliwić NBP sprzedaż i kupno - z ograniczeniami wynikającymi z regulacji unijnych - dłużnych papierów wartościowych na rynku wtórnym.

Złamanie prawa?

Według prawa prezes NBP w swej działalności jest apolityczny, czyli nie może należeć do żadnej partii politycznej ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z godnością jego urzędu. Czy zatem prof. Marek Belka złamał zasadę zasadę niezależności NBP? Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego mówił, że prezes NBP w myśl konstytucji powinien powstrzymywać się od jakiegokolwiek zaangażowania w bieżącą politykę. - Z konstytucyjnego punktu widzenia nie jest do zaakceptowania zaangażowanie prezesa banku centralnego w kształtowanie składu rządu ani stawianie jakichkolwiek warunków premierowi - powiedział. Dodał, że bank centralny nie może angażować się w żaden sposób na rzecz konkretnej partii politycznej i takie działanie narusza niezależność banku centralnego. - NBP może wspierać politykę gospodarczą rządu, ale nie może jej kształtować - tłumaczył. - Ustawa precyzuje zakres wzajemnych relacji - wymaga, by bank wspierał tę politykę rządu, ale taką, która służy utrzymaniu stabilnego poziomu cen - powiedział Piotrowski.

Polityka pieniężna na pozór?

Zdaniem konstytucjonalisty nie można też zaaprobować takiej formy współdziałania i wzajemnych kontaktów, które prowadziłyby do obniżenia wartości pieniądza. - Nie da się obronić sytuacji, w której bank będzie ustalał i realizował politykę pieniężną tylko na pozór, a w istocie będzie ona ustalana i realizowana przez rząd - mówił.

Zauważył, że w samych kontaktach "nie można stwierdzić niczego negatywnego - wręcz przeciwnie". - Dopiero ocena rezultatów może prowadzić do uznania, że zostały naruszone zasady konstytucyjne - podkreślił. Zaznaczył, że ustawa zostawia przestrzeń do uznania, co w danym momencie sprzyjało utrzymaniu stabilnego poziomu cen, dlatego trzeba bardzo ostrożnie formułować oceny dotyczące ewentualnego naruszenia konstytucji i naruszenia ustawy.

Belka przerywa milczenie. "To nie był polityczny deal"
Belka przerywa milczenie. "To nie był polityczny deal"tvn24

Autor: msz//gry / Źródło: tvn24bis.pl, PAP

Pozostałe wiadomości

Ustawa przewidująca między innymi zamrożenie cen energii na poziomie 500 złotych za megawatogodzinę dla gospodarstw domowych to jedno z pierwszych wyzwań, z którymi będzie musiał zmierzyć się prezydent Karol Nawrocki. We wtorek Sejm poparł większość poprawek Senatu. Zapis został wpisany do przepisów liberalizujących zasady inwestycji w wiatraki na lądzie. Prezydent Andrzej Duda stwierdził, że taka forma to "wymuszanie podpisu".

Mrożenie cen energii czeka już tylko na podpis nowego prezydenta

Mrożenie cen energii czeka już tylko na podpis nowego prezydenta

Źródło:
PAP

Rząd zapowiada Osobiste Konto Inwestycyjne (OKI), które ma pozwolić na inwestowanie do 100 tysięcy złotych bez podatku od zysków kapitałowych. Jak zauważa Jarosław Sadowski, główny analityk Rankomat.pl, dla wielu Polaków może to być mniej korzystne, niż się wydaje.

Miało być 100 tysięcy złotych bez podatku. Jest haczyk

Miało być 100 tysięcy złotych bez podatku. Jest haczyk

Źródło:
tvn24.pl

Tak zwane emerytury czerwcowe do przeliczenia. Sejm przegłosował we wtorek rządową ustawę, która zakłada, że świadczenia osób, które pobierają emerytury i renty rodzinne po emerytach, którym prawo do emerytury ustalono w czerwcu w latach 2009-2019, zostaną ponownie przeliczone i poddane waloryzacji.

Emerytury do ponownego przeliczenia. Decyzja Sejmu

Emerytury do ponownego przeliczenia. Decyzja Sejmu

Źródło:
PAP

Mężczyzna kupił w supermarkecie kiełbasę z chrząstkami, bo nie były one dokładnie zmielone. Twarde elementy uszkodziły mu sztuczną szczękę, co miało spore konsekwencje finansowe. Naprawa protezy to nie jest tania rzecz - opowiada w rozmowie z TVN24 + Piotr Stosio, radca prawny. - W Polsce też mamy odszkodowania w stylu amerykańskim - dodaje.

Poślizgnęła się na malinach. Odszkodowania w amerykańskim stylu

Poślizgnęła się na malinach. Odszkodowania w amerykańskim stylu

Źródło:
TVN24+

Sprzedaż nowych samochodów Tesli w Wielkiej Brytanii i Niemczech zanotowała gwałtowny spadek w lipcu, pogłębiając trudny okres dla amerykańskiego producenta w Europie - podaje portal CNBC. Zdaniem Elona Muska firma może zmierzyć się z "trudnymi kwartałami" z powodu rosnących ceł i wygaśnięcia ulg na auta elektryczne.

"Trudne kwartały" w Tesli. Sprzedaż gwałtowanie spada

"Trudne kwartały" w Tesli. Sprzedaż gwałtowanie spada

Źródło:
CNBC

Rząd zapowiada nowe konto oszczędnościowe OKI. Zgromadzone na nim środki mają być zwolnione z podatku od zysków kapitałowych do 100 tysięcy złotych. Minister finansów i gospodarki Andrzej Domański poinformował, że start programu planowany jest na połowę 2026 roku. Według szacunków MF w ciągu trzech lat na OKI może trafić nawet 100 miliardów złotych.

Do 100 tysięcy złotych bez podatku. Zapowiedź ministra

Do 100 tysięcy złotych bez podatku. Zapowiedź ministra

Źródło:
PAP

Komisja Europejska wszczęła w trybie pilnym procedurę, która ma zapobiec wejściu w życie w czwartek ceł odwetowych na towary sprowadzane z USA o wartości 93 miliardów euro - poinformował rzecznik Komisji Europejskiej Olof Gill. W rozumieniu KE cła w wysokości 15 proc. wejdą w życie 8 sierpnia, przy czym administracja USA wskazuje jako datę 7 sierpnia.

Jest decyzja Brukseli w sprawie ceł odwetowych na USA. "Niezbędne kroki"

Jest decyzja Brukseli w sprawie ceł odwetowych na USA. "Niezbędne kroki"

Źródło:
PAP

Brytyjski koncern petrochemiczny BP poinformował, że odnalazł gigantyczne złoża ropy naftowej i gazu. To największe tego typu odkrycie koncernu w tym wieku. Złoże znajduje się około 400 kilometrów od wschodniego wybrzeża Brazylii. Po opublikowaniu informacji cena akcji BP wzrosła o ponad 1 procent.

Odkryli największe złoża ropy i gazu w tym wieku

Odkryli największe złoża ropy i gazu w tym wieku

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) poinformował o wykryciu bakterii salmonelli w partii jaj z chowu na wolnym wybiegu. "Producent wdrożył procedurę wycofania produktu z rynku" - napisano w komunikacie.

Salmonella w partii jaj. Ryzyko zatrucia pokarmowego

Salmonella w partii jaj. Ryzyko zatrucia pokarmowego

Źródło:
tvn24.pl

Ceny ropy na giełdzie paliw w Nowym Jorku nieznacznie się zmieniają po trzech sesjach spadków, a inwestorzy oceniają zaostrzenie gróźb ze strony prezydenta USA Donalda Trumpa wobec Indii za kupowanie rosyjskiej ropy.

Donald Trump nie odpuści. "Kluczowe i bardzo realne zagrożenie"

Donald Trump nie odpuści. "Kluczowe i bardzo realne zagrożenie"

Źródło:
PAP

Premier Albanii Edi Rama dąży do całkowitego wyeliminowania gotówki do końca bieżącej dekady. Problem stwarza jednak fakt, że Albańczycy nie ufają bankom i od lat gotówkę "woleli trzymać pod materacem" - opisuje Politico.

To ma być pierwszy kraj w Europie bez gotówki

To ma być pierwszy kraj w Europie bez gotówki

Źródło:
PAP

W koalicji rządowej jest zgoda, że trzeba przeprowadzić reformę systemu zasiłków dla osób niepracujących - zaznaczyła Katherina Reiche, ministra gospodarki i energii Niemiec. Jej resort przygotowuje ustawę, która ma zmniejszyć nadużycia.

Zasiłek dla niepracujących. Rząd zapowiada reformę

Zasiłek dla niepracujących. Rząd zapowiada reformę

Źródło:
PAP

Ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska powołała Adama Wasiaka na stanowisko dyrektora generalnego Lasów Państwowych.

Jest nowy szef Lasów Państwowych

Jest nowy szef Lasów Państwowych

Źródło:
PAP

W ciągu ostatnich pięciu lat na gruntach zarezerwowanych pod biurowce lub już zabudowanych powstało bądź powstanie ponad 600 tysięcy metrów kwadratowych mieszkań - wynika z raportu firmy JLL. Zmiana strategii deweloperów spowodowana jest spadającym zainteresowaniem powierzchniami biurowymi w Polsce.

Zmiana na rynku. Deweloperzy z nową strategią

Zmiana na rynku. Deweloperzy z nową strategią

Źródło:
PAP

W ciągu kilkunastu godzin reaktor jądrowy MARIA ma pracować z pełną mocą - zapowiedział minister energii Miłosz Motyka. Rząd planuje także jego modernizację.

Minister: w ciągu kilkunastu godzin reaktor będzie działać z pełną mocą

Minister: w ciągu kilkunastu godzin reaktor będzie działać z pełną mocą

Źródło:
PAP

Austriacy zostaną największym zagranicznym graczem w naszym sektorze bankowym. Jednak nie zdominują rynku - pisze "Rzeczpospolita". Dodaje, że kapitał zagraniczny w Polsce jest zróżnicowany, co jest dobrą informacją dla stabilności sektora.

Kapitał w bankach. "Wyszliśmy z sytuacji niezdrowej"

Kapitał w bankach. "Wyszliśmy z sytuacji niezdrowej"

Źródło:
PAP

USA chcą wprowadzić kaucję w wysokości nawet 15 tysięcy dolarów za wjazd do kraju. Chodzi tu zarówno o wizy turystyczne, jak i biznesowe - podaje agencja Associated Press. Polacy nie muszą się martwić - zmiany nie będą ich dotyczyć.

Chcą 15 tysięcy dolarów kaucji za wjazd do kraju. Nowy plan USA

Chcą 15 tysięcy dolarów kaucji za wjazd do kraju. Nowy plan USA

Źródło:
PAP

Jeszcze w 2025 roku spółka Centralny Port Komunikacyjny złoży wniosek o pozwolenie na budowę lotniska pod Baranowem - zapowiada pełnomocnik rządu do spraw CPK Maciej Lasek. W 2026 roku ma zostać podpisana umowa na budowę terminala. Wtedy też ruszą prace. Otwarcie planowane jest na 2031 rok.

Co z CPK? Pełnomocnik rządu wyjaśnia

Co z CPK? Pełnomocnik rządu wyjaśnia

Źródło:
PAP

W Janowie Podlaskim w czwartek rozpoczynają Dni Konia Arabskiego. Odbędzie się też aukcja Pride of Poland, na której licytowanych będzie 15 klaczy. Dyrektor Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Henryk Smolarz zapewnia, że konie nie zostaną sprzedane poniżej ustalonych cen.

Zbliża się aukcja w Janowie Podlaskim

Zbliża się aukcja w Janowie Podlaskim

Źródło:
PAP

Pełna blokada gospodarcza Rosji jest potrzebna do zmiany trajektorii wojny - apeluje na łamach "Washington Post" Andrij Jermak. Szef gabinetu prezydenta Ukrainy dziękuję Donaldowi Trumpowi za decyzję o nałożeniu sankcji na Rosję.

Apel do Donalda Trumpa o "pełną gospodarczą blokadę Rosji"

Apel do Donalda Trumpa o "pełną gospodarczą blokadę Rosji"

Źródło:
PAP

Rząd Szwajcarii wciąż próbuje porozumieć się z administracją Donalda Trumpa w sprawie ceł. W zeszłym tygodniu ogłoszono 39-procentowe taryfy na eksport szwajcarskich produktów do USA.

Zaskoczeni ruchem Trumpa. Kraj "wkracza w nową fazę"

Zaskoczeni ruchem Trumpa. Kraj "wkracza w nową fazę"

Źródło:
PAP

Donald Trump zapowiedział, że nałoży wyższe cła na towary z Indii za kupowanie ropy naftowej z Rosji. Prezydent USA stwierdził, że Indie kupują tańszy rosyjski surowiec nie tylko na własne potrzeby, ale też odsprzedają go z zyskiem. Przedstawiciel indyjskiego rządu stwierdził, że atakowanie Indii jest jest nieuzasadnione i bezzasadne.

"Nie obchodzi ich, ile osób w Ukrainie ginie". Jednoznaczna zapowiedź Trumpa

"Nie obchodzi ich, ile osób w Ukrainie ginie". Jednoznaczna zapowiedź Trumpa

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Elon Musk dostał od zarządu Tesli pakiet akcji spółki o wartości ponad 29 miliardów dolarów. "Nagroda za wyniki" ma być "pierwszym krokiem" do tego, by miliarder skupił energię na Tesli - wskazały członkinie zarządu firmy Robyn Denholm i Kathleen Wilson-Thompson.

Elon Musk dostał gigantyczną "nagrodę za wyniki"

Elon Musk dostał gigantyczną "nagrodę za wyniki"

Źródło:
PAP

Meta, Microsoft, Amazon i Alphabet przeznaczyły w tym roku już kwotę 155 miliardów dolarów na sztuczną inteligencję (AI) - podaje brytyjski "Guardian". Dodaje, że to więcej niż wydatki rządu USA na edukację, szkolenia, zatrudnienie i pomoc społeczną. A to nie koniec, bo giganci technologiczni planują jeszcze większe inwestycje.

Wydatki większe niż na edukację, miejsca pracy i usługi społeczne razem wzięte

Wydatki większe niż na edukację, miejsca pracy i usługi społeczne razem wzięte

Źródło:
"Guardian"

Ministra klimatu i środowiska odwołała Witolda Kossa ze stanowiska dyrektora generalnego Lasów Państwowych - przekazał resort w mediach społecznościowych.

Szef Lasów Państwowych odwołany

Szef Lasów Państwowych odwołany

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Ustalenie prawa do zasiłku pogrzebowego oraz jego wysokości nie będzie wymagało wydania decyzji przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) - wynika z projektu, za którym opowiedziały się komisje sejmowe. Podczas prac omawiana była też nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zmiany w zasiłku pogrzebowym. Jest decyzja komisji

Zmiany w zasiłku pogrzebowym. Jest decyzja komisji

Źródło:
PAP