Osuwiska nie聽tylko聽na聽Ziemi. Rosetta odkry艂a je na komecie

Zmiany, jakie zasz艂y na komecie 67P/Czuriumow-Gierasimienko
Zmiany, jakie zasz艂y na komecie 67P/Czuriumow-Gierasimienko
Zmiany, jakie zasz艂y na komecie 67P/Czuriumow-Gierasimienko

Cho膰 mog艂oby si臋 zdawa膰, 偶e osuwiska wyst臋puj膮 jedynie na Ziemi, okazuje si臋, 偶e pojawiaj膮 si臋 tak偶e na innych cia艂ach niebieskich. Naukowcy og艂osili, 偶e takie zjawiska s膮 obecne na jednej z komet.

We wtorek naukowcy og艂osili, 偶e na komecie 67P/Czuriumow-Gierasimienko, nale偶膮cej do rodziny komet Jowisza, wyst臋puj膮 osuwiska skalne. W 2015 roku europejska sonda kosmiczna Rosetta zrobi艂a zdj臋cie powierzchni obiektu i okaza艂o si臋, 偶e jest on bardzo aktywnym miejscem, z obrywaj膮cymi si臋 klifami, przemieszczaj膮cymi si臋 g艂azami i rosn膮cymi p臋kni臋ciami.

Ogromna pr臋dko艣膰 wywo艂uje zmiany

- Kiedy komety zbli偶aj膮 si臋 do S艂o艅ca, przechodz膮 do nadbiegu i na ich powierzchni wyst臋puj膮 spektakularne zmiany - powiedzia艂 Ramy El-Maarry, prowadz膮cy badania, b臋d膮cy cz艂onkiem ameryka艅skiego zespo艂u naukowego ds. Rosetty na uczelni University of Colorado Boulder. - To co艣, czego nie potrafili艣my naprawd臋 doceni膰 przed misj膮 Rosetta, kt贸ra da艂a nam szans臋 przygl膮dania si臋 komecie w bardzo wysokiej rozdzielczo艣ci przez ponad dwa lata - doda艂.

Oberwanie klifu na komecie 67P/Czuriumow-Gierasimienko (ESA)

Wi臋kszo艣膰 komet okr膮偶a S艂o艅ce po eliptycznych orbitach, co sprawia, 偶e du偶膮 ilo艣膰 czasu sp臋dzaj膮 w bardzo niskiej temperaturze zewn臋trznego Uk艂adu S艂onecznego. Gdy taki obiekt zbli偶a si臋 do wewn臋trznego Uk艂adu S艂onecznego, S艂o艅ce zaczyna ogrzewa膰 l贸d znajduj膮cy si臋 na powierzchni komety. Gdy odpowiednio si臋 on nagrzeje, mo偶e doj艣膰 do gwa艂townej sublimacji (przej艣膰 bezpo艣rednio ze stanu sta艂ego w gazowy). Proces ten mo偶e mie膰 r贸偶n膮 intensywno艣膰 i skal臋 czasow膮, ale mo偶e sprawi膰, 偶e powierzchnia obiektu bardzo szybko si臋 zmienia. Rosetta okr膮偶a艂a komet臋 67P w okresie od sierpnia 2014 roku do wrze艣nia 2016.

Ruch ska艂 i powi臋kszaj膮ce si臋 p臋kni臋cie na komecie 67P/Czuriumow-Gierasimienko (ESA)

Dalekie przesuni臋cie

- Zaobserwowali艣my masywne oberwanie klifu, i powi臋kszanie si臋 du偶ego p臋kni臋cia w przew臋偶eniu komety - powiedzia艂 El-Maarry. - Odkryli艣my, 偶e g艂azy wielko艣ci du偶ej ci臋偶ar贸wki mog膮 przemieszcza膰 si臋 po powierzchni komety na odleg艂o艣膰 p贸艂tora boiska pi艂karskiego (oko艂o 160 metr贸w - przyp. red.) - doda艂.

Rosetta zaobserwowa艂a g艂az o szeroko艣ci 30 metr贸w i wa偶膮cy 130 milion贸w kilogram贸w, kt贸ry przesun膮艂 si臋 o 140 metr贸w od punktu wyj艣ciowego. Ogromna kosmiczna ska艂a najprawdopodobniej przesun臋艂a si臋 w wyniku kilku wybuch贸w, kt贸re zosta艂y wykryte w pobli偶u jej pierwotnego po艂o偶enia.

Ogrzewanie komety przez S艂o艅ce spowodowa艂o tak偶e, 偶e zacz臋艂a si臋 ona szybciej obraca膰.

Przemieszczenie si臋 30 metrowego g艂azu na komecie 67P/Czuriumow-Gierasimienko (ESA)

Wiedza o pocz膮tkach Uk艂adu S艂onecznego

Zrozumienie tego, jak komety zmieniaj膮 si臋 z up艂ywem czasu jest bardzo wa偶ne i pozwala naukowcom na zbadanie warunk贸w panuj膮cych w okresie pocz膮tkowym istnienia Uk艂adu S艂onecznego. Komety s膮 zbudowane z materia艂u, kt贸ry pozosta艂 po epoce, gdy S艂o艅ce i planety dopiero si臋 formowa艂y, przypominaj膮 wi臋c nieco kapsu艂y czasu i dlatego ich zbadanie jest tak wa偶ne. Obserwacje pomog膮 naukowcom dowiedzie膰 si臋 wi臋cej o pochodzeniu i ewolucji Uk艂adu S艂onecznego, a tak偶e o tym, czy to w艂a艣nie komety przynios艂y na Ziemi臋 podtrzymuj膮c膮 偶ycie wod臋 oraz organiczne cz膮steczki.

Zmiany, kt贸re zasz艂y na komecie 67P/Czuriumow-Gierasimienko (ESA)

Autor: zupi/aw / 殴r贸d艂o: NASA, phys.org

Pozosta艂e wiadomo艣ci

Pogoda na Wielkanoc 2025. Najbli偶sze dni nadal b臋d膮 bardzo ciep艂e, jednak pod koniec tygodnia do Polski zaczn膮 nap艂ywa膰 ch艂odniejsze masy powietrza, a temperatura ma wr贸ci膰 do wiosennej normy. W Wielkanoc w wi臋kszo艣ci kraju b臋dzie pochmurno, a miejscami pojawi膮 si臋 przelotne opady deszczu oraz burze.

W Wielkanoc miejscami zagrzmi i popada. Co b臋dzie p贸藕niej?

W聽Wielkanoc miejscami zagrzmi i聽popada. Co b臋dzie p贸藕niej?

殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl

IMGW ostrzega przed silnym wiatrem, kt贸ry w porywach mo偶e rozp臋dza膰 si臋 do 80 kilometr贸w na godzin臋. Z prognozy zagro偶e艅 wynika, 偶e w pi膮tek i sobot臋 maj膮 pojawi膰 si臋 burze. Sprawd藕, gdzie aura mo偶e by膰 gro藕na.

Uwaga na burze. W tych regionach warto zachowa膰 ostro偶no艣膰

Uwaga na聽burze. W聽tych regionach warto zachowa膰 ostro偶no艣膰

Aktualizacja:
殴r贸d艂o:
IMGW

Nap艂yw gor膮cego, afryka艅skiego powietrza sprawi艂, 偶e w czwartek w Polsce zamiast wiosny mieli艣my lato. Termometry pokaza艂y prawie 30 stopni. Sprawd藕, gdzie by艂o najgor臋cej.聽

Lato w kwietniu. Prawie 30 stopni na termometrach

Lato w聽kwietniu. Prawie 30 stopni na聽termometrach

殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl, IMGW

Obfite opady 艣niegu i deszczu nawiedzi艂y francuskie, w艂oskie i szwajcarskie Alpy. W wyniku gwa艂townej aury tysi膮ce gospodarstw domowych jest bez pr膮du, a niekt贸re drogi, w tym tunel pod Mont Blanc, s膮 nieprzejezdne.

Lawiny, nieprzejezdne drogi, domy bez pr膮du. Trudne warunki w Alpach

Lawiny, nieprzejezdne drogi, domy bez聽pr膮du. Trudne warunki w聽Alpach

殴r贸d艂o:
PAP, Reuters,meteonews.ch

Pogoda na jutro. Zar贸wno w nocy, jak i w dzie艅 w cz臋艣ci kraju mog膮 pojawi膰 si臋 burze. W pi膮tek 18.04 temperatura maksymalna wyniesie od 18 do 27 stopni Celsjusza. Aura niekorzystnie wp艂ynie na nasze samopoczucie.

Pogoda na jutro - pi膮tek 18.04. Burze mo偶liwe zar贸wno w nocy, jak i w dzie艅

Pogoda na聽jutro - pi膮tek 18.04. Burze mo偶liwe zar贸wno w聽nocy, jak i聽w dzie艅

殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl

Astronomowie wykryli najbardziej obiecuj膮ce jak dot膮d oznaki 偶ycia poza Uk艂adem S艂onecznym. W atmosferze planety K2-18b wykryto 艣lady zwi膮zk贸w siarki, kt贸re na Ziemi produkowane s膮 jedynie w procesach biologicznych. Badacze wyja艣nili, 偶e dotychczasowe obserwacje nie wystarcz膮 jednak, by w stu procentach potwierdzi膰 pochodzenie zwi膮zku.

Dostrzegli mo偶liwy 艣lad pozaziemskiego 偶ycia. "Sygna艂 by艂 silny i wyra藕ny"

Dostrzegli mo偶liwy 艣lad pozaziemskiego 偶ycia. "Sygna艂 by艂 silny i聽wyra藕ny"

殴r贸d艂o:
University of Cambridge, BBC

Drastyczny spadek temperatury i opady 艣niegu - takie warunki wyst膮pi艂y w wielu obszarach g贸rskich w cz臋艣ci Hiszpanii. Zimowy front przetoczy艂 si臋 od p贸艂nocno-zachodniej Galicji a偶 po po艂udniowo-wschodni膮 Andaluzj臋.

艢nieg zaskoczy艂 ich w Wielkim Tygodniu

艢nieg zaskoczy艂 ich w聽Wielkim Tygodniu

殴r贸d艂o:
Tiempo.es

Do Polski dotar艂y masy powietrza zawieraj膮ce saharyjski py艂. Ich obecno艣膰 go艂ym okiem mo偶na zaobserwowa膰 w Tatrach, gdzie pojawi艂o si臋 charakterystycznie matowe i przy膰mione niebo. Opr贸cz pogorszenia widzialno艣ci w g贸rach wzros艂o tak偶e zagro偶enie lawinowe zwi膮zane z gwa艂townym ociepleniem.

Saharyjski py艂 nad Tatrami. Niebo "zmieni艂o" kolor

Saharyjski py艂 nad聽Tatrami. Niebo "zmieni艂o" kolor

殴r贸d艂o:
PAP, IMGW

Czerwony alert przed powodziami obowi膮zuje we w艂oskim Piemoncie. W艂oscy stra偶acy przeprowadzili tam ponad 400 interwencji zwi膮zanych z podtopieniami i osuwiskami. Jak wynika z prognoz, nadchodz膮ce dni przynios膮 kolejne niebezpiecze艅stwa.

Wielkanoc przyniesie tam powodzie i osuwiska

Wielkanoc przyniesie tam powodzie i聽osuwiska

殴r贸d艂o:
La Stampa, Vigili del Fuoco, tvnmeteo.pl

Rz膮d Korei Po艂udniowej przedstawi艂 nowe dane dotycz膮ce zniszcze艅 w trakcie tragicznych po偶ar贸w las贸w z marca tego roku, najwi臋kszych w historii kraju. Wynika z nich, 偶e sp艂on膮膰 mog艂o nawet dwa razy wi臋cej terenu ni偶 wcze艣niej zak艂ada艂a s艂u偶ba le艣na. To najwi臋kszy tego typu kataklizm w historii kraju.

Najwi臋kszy po偶ar w historii okaza艂 si臋 tragiczniejszy ni偶 przypuszczano

Najwi臋kszy po偶ar w聽historii okaza艂 si臋 tragiczniejszy ni偶 przypuszczano

殴r贸d艂o:
PAP

Nad Polsk膮 pojawi艂a si臋 zorza polarna. W nocy ze 艣rody na czwartek na p贸艂kuli p贸艂nocnej panowa艂y wyj膮tkowo korzystne warunki do wyst膮pienia tego zjawiska. Zobacz, jak 艢wiat艂a P贸艂nocy prezentowa艂y si臋 w materia艂ach Reporter贸w24.

Ubieg艂ej nocy niebo l艣ni艂o od Ba艂tyku po 艢l膮sk

Ubieg艂ej nocy niebo l艣ni艂o od聽Ba艂tyku po聽艢l膮sk

Aktualizacja:
殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl, Z g艂ow膮 w gwiazdach

Dwuletni b贸br o imieniu Kalafior uciek艂 z ogrodu zoologicznego w Utica w stanie Nowy Jork. W艂adze zoo przekaza艂y, 偶e wykorzystuj膮 drony do poszukiwania zbieg艂ego gryzonia.

Kalafior uciek艂. Szukaj膮 go za pomoc膮 dron贸w

Kalafior uciek艂. Szukaj膮 go za聽pomoc膮 dron贸w

殴r贸d艂o:
PAP, upi.com

Naukowcy, wykorzystuj膮c fragment mysiego m贸zgu wielko艣ci ziarnka piasku, stworzyli superprecyzyjn膮 tr贸jwymiarow膮 map臋 m贸zgu ssaka. Praca ta jest zwie艅czeniem prawie dekady bada艅 prowadzonych przez 150 ekspert贸w.

Takiej mapy m贸zgu ssaka jeszcze nie聽by艂o. "Wygl膮da jak odleg艂a galaktyka"

殴r贸d艂o:
CNN

Rozpoczyna si臋 kolejny pi臋kny, wiosenny dzie艅, a przyroda t臋tni 偶yciem. Niestety, ty ju偶 wiesz, 偶e b贸l zatok, 艂zawi膮ce oczy i alergiczny katar mog膮 zepsu膰 Ci ten czas. Si臋gnij po OtriAllergy Control, pierwszy spray z flutykazonem dost臋pny bez recepty, produkowany przez mark臋 Otrivin - ekspert贸w w walce z katarem. Dzi臋ki niemu poczujesz ulg臋 na d艂ugie godziny i zn贸w b臋dziesz cieszy膰 si臋 偶yciem bez przeszk贸d. Dowiedz si臋, w jaki spos贸b mo偶e pom贸c Ci w opanowaniu objaw贸w alergii!

Alergia nie u艂atwia Ci 偶ycia? Przejmij nad ni膮 kontrol臋!

Alergia nie聽u艂atwia Ci 偶ycia? Przejmij nad聽ni膮 kontrol臋!

殴r贸d艂o:
Materia艂 promocyjny

Polski astronauta S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski powoli ko艅czy szkolenie, kt贸re ma go przygotowa膰 do lotu na Mi臋dzynarodow膮 Stacj臋 Kosmiczn膮 (ISS). Czy obawia si臋 lotu rakiet膮 i 偶ycia na stacji? - Na pewno jest du偶o obaw. Start rakiety jest dosy膰 niebezpieczny i jest du偶o strachu we mnie, ale przede wszystkim du偶o ekscytacji - powiedzia艂 w rozmowie z Hubertem Kijkiem, reporterem TVN24 BiS.

S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski gotowy do lotu w kosmos. "Start rakiety jest dosy膰 niebezpieczny"

S艂awosz Uzna艅ski-Wi艣niewski gotowy do聽lotu w聽kosmos. "Start rakiety jest dosy膰 niebezpieczny"

殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl, TVN24

艢wi臋ta wielkanocne to wymagaj膮cy czas dla os贸b z alergiami. Czyhaj膮 na nie nie tylko py艂ki drzew, lecz tak偶e inne zagro偶enia zwi膮zane z przed艣wi膮tecznymi porz膮dkami, a nawet pr贸bowaniem potraw. Jak si臋 nie da膰 alergii podczas Wielkanocy?

"Mia艂em pacjenta, do kt贸rego po trzepaniu dywan贸w jecha艂o pogotowie"

"Mia艂em pacjenta, do聽kt贸rego聽po聽trzepaniu dywan贸w jecha艂o pogotowie"

殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl

Indie i Pakistan zmagaj膮 si臋 z fal膮 upa艂贸w. Wed艂ug prognoz synoptyk贸w miejscami temperatura mo偶e si臋ga膰 nawet 50 stopni Celsjusza, a skwar pr臋dko nie odpu艣ci. Takie warunki sprawiaj膮, 偶e aura stwarza ogromne zagro偶enie dla zdrowia i 偶ycia setek milion贸w ludzi.

Skwar jak w Dolinie 艢mierci. Temperatura mo偶e osi膮gn膮膰 prawie 50 stopni

Skwar jak w聽Dolinie 艢mierci. Temperatura mo偶e osi膮gn膮膰 prawie 50 stopni

殴r贸d艂o:
CNN, tvnmeteo.pl

W Tatrach zaczyna robi膰 si臋 coraz bardziej wiosennie. Pracownicy Tatrza艅skiego Parku Narodowego zauwa偶yli pierwsze 艣wistaki, kt贸re wysz艂y z zimowych kryj贸wek po wybudzeniu si臋 z zimowego snu.

Budz膮 si臋 ze snu zimowego. "B臋dzie ich coraz wi臋cej"

Budz膮 si臋 ze聽snu zimowego. "B臋dzie ich coraz wi臋cej"

殴r贸d艂o:
PAP

Nowo odkryta kometa C/2025 F2 (Swan) zbli偶a si臋 do S艂o艅ca. Jak przekaza艂 Karol W贸jcicki, popularyzator astronomii, staje si臋 widoczna na porannym niebie. Jej orbita wskazuje, 偶e ponownie pojawi si臋 w pobli偶u Ziemi dopiero za kilkadziesi膮t tysi臋cy lat.

Teraz albo nigdy. Na ogl膮danie tego kosmicznego go艣cia b臋dzie tylko chwila

Teraz albo聽nigdy. Na聽ogl膮danie tego kosmicznego go艣cia b臋dzie tylko聽chwila

殴r贸d艂o:
PAP

Sezon na kleszcze trwa w najlepsze. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chor贸b (ECDC)聽opublikowa艂o mapy, kt贸re pokazuj膮, gdzie w Europie odnotowuje si臋 najwi臋cej przypadk贸w kleszczowego zapalenia m贸zgu (KZM).

KZM w Europie. Mapy pokazuj膮, gdzie jest go najwi臋cej

KZM w聽Europie. Mapy pokazuj膮, gdzie jest go najwi臋cej

殴r贸d艂o:
ECDC

Rok 2024 by艂 w Europie rekordowy pod wzgl臋dem temperatury - poda艂a we wtorek 艢wiatowa Organizacja Meteorologiczna. Eksperci wyja艣nili, 偶e cz臋艣膰 kontynentu odnotowa艂a najd艂u偶sz膮 w historii fal臋 upa艂贸w, a wiele region贸w spustoszy艂a susza. Ubieg艂y rok przyni贸s艂 tak偶e najpowa偶niejsze powodzie od ponad dekady.

Niepokoj膮cy raport dotycz膮cy klimatu w Europie

Niepokoj膮cy raport dotycz膮cy klimatu w聽Europie

殴r贸d艂o:
PAP, Reuters, WMO

Na skutek burz piaskowych, jakie nawiedzi艂y Irak, wielu mieszka艅c贸w mia艂o powa偶ne problemy oddechowe. Wyst膮pi艂y te偶 utrudnienia komunikacyjne. Przez s艂ab膮 widzialno艣膰 konieczne by艂o mi臋dzy innymi wstrzymanie ruchu na kilku lotniskach.

Przez pomara艅czowe powietrze 1800 os贸b trafi艂o do szpitali

Przez聽pomara艅czowe powietrze 1800 os贸b trafi艂o do聽szpitali

殴r贸d艂o:
AFP, BBC

Naukowcy wyhodowali ludzki z膮b w laboratorium. W przysz艂o艣ci zastosowane przez nich metody mog膮 okaza膰 si臋 alternatyw膮 dla konwencjonalnego leczenia stomatologicznego. Badacze podkre艣lili jednak, 偶e minie sporo czasu, zanim implanty zast膮pi膮 naturalne z臋by.

Wyhodowali ludzki z膮b. "To mo偶e zrewolucjonizowa膰 stomatologi臋"

Wyhodowali ludzki z膮b. "To mo偶e zrewolucjonizowa膰 stomatologi臋"

殴r贸d艂o:
PAP, BBC, King's College London

S艂onie afryka艅skie z lokalnego ogrodu zoologicznego b艂yskawicznie zareagowa艂y na trz臋sienie ziemi, jakie w poniedzia艂ek nawiedzi艂o Kaliforni臋. Starsze zwierz臋ta instynktownie zbi艂y si臋 w grup臋 dooko艂a najm艂odszych osobnik贸w, wypatruj膮c dalszych zagro偶e艅. Zachowanie to pokazuje, jak silne wi臋zi 艂膮cz膮 s艂oniowe rodziny.

Ziemia si臋 zatrz臋s艂a, s艂onie pobieg艂y na pomoc m艂odym

Ziemia si臋 zatrz臋s艂a, s艂onie pobieg艂y na聽pomoc m艂odym

殴r贸d艂o:
Reuters, LA Times

Gwiazda muzyki pop Katy Perry polecia艂a w kosmos. Na pok艂adzie rakiety New Shepard znalaz艂o si臋 jeszcze pi臋膰 innych kobiet. Ameryka艅ska piosenkarka podzieli艂a si臋 w mediach spo艂eczno艣ciowych nagraniem, pokazuj膮cym wn臋trze kapsu艂y przed startem.

Katy Perry ju偶 na Ziemi. Pokaza艂a nagranie sprzed lotu w kosmos

Katy Perry ju偶 na聽Ziemi. Pokaza艂a nagranie sprzed lotu w聽kosmos

Aktualizacja:
殴r贸d艂o:
BBC, Blue Origin

Na Kontakt24 otrzymali艣my wyj膮tkowy film, kt贸ry pokazuje reakcj臋 wilk贸w na zapach cz艂owieka.

Tak wilki reaguj膮 na zapach cz艂owieka. Niezwyk艂e nagranie

Tak聽wilki reaguj膮 na聽zapach cz艂owieka. Niezwyk艂e nagranie

殴r贸d艂o:
Kontakt24

Jeszcze przed 艣wi臋tami b臋dzie tak ciep艂o jak bywa w czerwcu albo w lipcu. Jak膮 temperatur臋 przynios膮 nadchodz膮ce dni? Sprawd藕, co przewiduje Tomasz Wasilewski w swojej prognozie d艂ugoterminowej na kolejne 16 dni.

Pogoda na 16 dni: lato tydzie艅 po zimie

Pogoda na聽16 dni: lato tydzie艅 po聽zimie

殴r贸d艂o:
tvnmeteo.pl

Wkr贸tce rozpocznie si臋 nowy etap trwaj膮cej kilka lat renowacji Hagii Sophii. Remont jednej z najbardziej rozpoznawalnych budowli Stambu艂u skupia si臋 przede wszystkim na ochronie historycznych kopu艂 przed skutkami potencjalnych trz臋sie艅 ziemi.

Symbol Stambu艂u ma by膰 wzmocniony na wypadek trz臋sienia ziemi

Symbol Stambu艂u ma by膰 wzmocniony na聽wypadek trz臋sienia ziemi

殴r贸d艂o:
PAP, AP