Praca, pensje, emerytury, podatki - prześwietlamy programy partii politycznych w tych kluczowych dla gospodarki segmentach. Każdy z ośmiu ogólnokrajowych komitetów zarejestrowanych w swoim programie próbuje dać odpowiedź na najważniejsze wyzwania związane z naszą gospodarką. Oto zestawienie przygotowane przez dziennikarzy tvn24bis.pl oraz TVN24 Biznes i Świat.
Praca i płaca
PO: - jednolity kontrakt zamiast różnych rodzajów umów; oznaczałoby to też likwidację składek na ZUS i wprowadzenie nowej formuły podatku od pracy, - zmniejszenie udziału tzw. umów śmieciowych, - wprowadzenie płacy minimalnej: 12 zł brutto (dla wszystkich rodzajów umów), - kontynuowanie programu wsparcia dla Polaków rozpoczynających aktywność zawodową.
PiS: - zmniejszenie udziału umów na czas określonych i cywilnoprawnych, - wprowadzenie płacy minimalnej: 12 zł brutto, ale tylko dla umów zleceń, - wprowadzenie zasady, że "płaca minimalna nie może być mniejsza niż 50 proc. średniej płacy w gospodarce narodowej", - wsparcie absolwentów szukających pracy, młodych przedsiębiorców przez liczne ulgi
PSL: - promocja zatrudniania osób do 30. roku życia, - kontynuowanie programu wsparcia dla Polaków rozpoczynających aktywność zawodową.
Zjednoczona Lewica: - wprowadzenie płacy minimalnej w wysokości 2 500 zł brutto miesięcznie i minimalnej płacy godzinowej na poziomie 15 zł - również dla osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, - wyrównanie takimi samymi podatkami i składkami wszystkich rodzajów umów (o pracę, zlecenie, o dzieło), - wydłużenie urlopu wypoczynkowego dla pracowników z dłuższym stażem, - wprowadzenie zakazu bezpłatnych staży (oprócz kształcenia zawodowego), - odmrożenie płac w budżetówce.
Nowoczesna: - reforma Kodeksu pracy i uelastycznienie przepisów (likwidacja m.in. przepisów o przechowywaniu dokumentacji pracowniczej przez 50 lat, ale też wprowadzenie przepisów ułatwiających zwolnienie nierzetelnego pracownika), - wprowadzenie jednolitego kontraktu pracowniczego, zastępującego umowy o pracę, dzieło, - zapewnienie "gwarancji bezpieczeństwa" osobom rozpoczynającym pracę (mówi o tym Paweł Rabiej, jeden z liderów Nowoczesnej), - wprowadzenie m.in. umowy projektowej, - promocja równych szans kobiet i mężczyzn na rynku pracy, - promocja programów aktywizacji zawodowej osób w wieku 60+.
KORWiN: - likwidacja Kodeksu pracy, - Wprowadzenie pełnej swobody umów między pracownikami i pracodawcami, - zmniejszenie opodatkowania pracy.
Razem: - wprowadzenie minimalnej płacy na poziomie 15 zł brutto dla zatrudnionych na umowę o pracę na czas nieokreślony i 20 zł dla wszystkich innych rodzajów umów, - promocja zatrudniania pracowników na umowach o pracę, - wprowadzenie zakazu zatrudniania na "śmieciówkach" przez instytucje publiczne, - wprowadzenie obowiązkowych umów o pracę przy realizacji zamówień publicznych, - wprowadzenie 35-godzinnego tygodnia pracy, - wprowadzenie zakazu darmowych staży, - ograniczenie handlu w weekendy, - zwiększenie uprawnień Państwowej Inspekcji Pracy i rozszerzenie prawa do zrzeszania się w związkach zawodowych, - wprowadzenie jawności płac.
Kukiz'15: - zmniejszenie opodatkowania pracy, - Obniżenie składek dla rozpoczynających drogę zawodową.
Emerytury
PO: - brak nowych pomysłów, - utrzymanie reformy wprowadzonej w 2012 roku.
PiS: - obniżenie wieku emerytalnego - projekt forsowany w porozumieniu z prezydentem Andrzejem Dudą - dla kobiet do 60 lat i mężczyzn do 65 lat, czyli odwrócenie reformy z 2012 roku, - rozważenie całkowitej likwidacji OFE (S. Szwed: wymagałoby to dyskusji, konieczny przegląd całego systemu), - utrzymanie odrębnych rozwiązań dla rolników, mundurowych, górników, - zmiana waloryzacji emerytur - z procentowej na mieszaną, - utworzenie specjalnego funduszu inwestycyjnego, który zasilany byłby z zysków państwowych spółek.
PSL: - zamiana wieku emerytalnego na lata składkowe i wprowadzenie emerytury po 40 latach składkowych, - wprowadzenie emerytury obywatelskiej, dla osób które osiągnęły wiek emerytalny (67), ale nie odprowadzały składek przez 40 lat, - ustalenie minimalnej emerytury na poziomie 1200 zł.
Zjednoczona Lewica: - promowanie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, bo zdaniem koalicji zwiększenie liczby Polaków zatrudnionych na tej podstawie ustabilizuje system, - możliwość przejścia na emeryturę po przepracowaniu w przypadku mężczyzn 40 lat, a kobiet 35 lat; koalicja proponuje, by do okresu tego wliczać również czas, kiedy dany obywatel był zatrudniony również na umowy zlecenie czy dzieło, - ZL proponuje, by wdowy i wdowcy mogli dostawać swoją emeryturę i część świadczenia (25 proc.) po zmarłym współmałżonku lub rentę rodzinną po zmarłym i w tym wypadku 25 proc. własnej emerytury, - podniesienie najniższej emerytury o 200 zł i wprowadzenie procentowej waloryzacji pozostałych emerytur.
Nowoczesna: - utrzymanie wieku emerytalnego na poziomie 67 lat, - wprowadzenie jednolitego systemu emerytalnego, czyli likwidacji przywilejów dla górników, rolników, mundurowych i innych uprzywilejowanych grup - dotyczyłoby to rozpoczynających pracę w tych zawodach, - promowanie prywatnego oszczędzania na starość, - wprowadzenie emerytury składającej się z części pochodzącej z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i oszczędności pracownika.
KORWiN: - brak spójnych propozycji, - lider partii, Janusz Korwin-Mikke twierdzi, że "każdy jest kowalem własnego losu" i powinien sam zadbać o zabezpieczenie swojej emerytury, - wprowadzenie poprzedniego wieku emerytalnego dla obywateli, którzy nabyli prawo do pobierania jej przed 2012 rokiem, dla pozostałych utrzymanie wieku emerytalnego na poziomie 67 lat.
Razem: - zwiększenie wpływów ze składek emerytalnych przez ograniczenie zatrudnienia na umowy cywilnoprawne oraz zastąpienie obecnej płaskiej stawki składek ZUS dla przedsiębiorców - proporcjonalną, - wprowadzenie równej dla wszystkich emerytury obywatelskiej w wysokości wystarczającej na utrzymanie.
Podatki
PO: - dochód do opodatkowania będzie wyliczany na osobę w gospodarstwie domowym; w przypadku osób o niskich dochodach stawka podatku stawka podatku będzie kształtowała się na poziomie „nawet 10 proc.”, - maksymalna suma podatków i składek ma obniżyć się z obecnych 43,5 proc do 39,5 proc., - stawka VAT będzie obniżona o 1 punkt procentowy z początkiem 2017 roku. Koszt obniżki to 6,6 mld złotych.
PiS: - uściślenie prawa podatkowego i reorganizacja służb skarbowych, - obniżenie podatku VAT, - wprowadzenie kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy od wszystkich podatników, - wprowadzenie trzeciej stawki w podatku PIT - 39 proc. od dochodów powyżej 300 tys. zł rocznie - podwyższenie kwoty wolnej od podatku, co roku o jedną dziesiątą, tak długo, aż dochód zwolniony nie osiągnie poziomu minimum egzystencji; oznacza to podwojenie kwoty wolnej z 3091 zł rocznie do ok. 6000 zł rocznie, - wprowadzenie 15-proc. stawki CIT dla mikroprzedsiębiorstw zatrudniających co najmniej trzech pracowników na podstawie umowy o pracę za wynagrodzeniem równym średniej krajowej, - wprowadzenie podatku od instytucji finansowych oraz sklepów wielkopowierzchniowych.
Zjednoczona Lewica: - opodatkowanie instytucji finansowych zajmujących się spekulacjami na rynkach finansowych, - zwolnienie z podatku PIT dochodów do 21 tys zł rocznie, - przywrócenie 40-proc. stawki PIT dla osób o najwyższych dochodach, - uszczelnienie systemu podatkowego poprzez opodatkowanie wyrównawcze spółek ulokowanych w rajach podatkowych.
Partia Razem: - wprowadzenie stawki „dla prezesów” - 75 proc. podatku od dochodów powyżej 500 tys zł rocznie, - podniesienie kwoty wolnej od podatku do dwunastokrotności minimum socjalnego, - zmiany w opodatkowaniu zysków kapitałowych i zysków z wynajmu, - większa ściągalność podatku CIT, - wyższe podatki dla wielkich korporacji, - likwidacja przywilejów podatkowych w Specjalnych Strefach Ekonomicznych.
PSL: - rozważenie podwyższenia VAT na towary luksusowe, - podniesienie progu wolnego od podatku i wprowadzenie opodatkowanie najbogatszych po warunkiem, że „będzie nas na to stać”.
Nowoczesna: - obniżenie wszystkich stawek podatkowych do 16 proc.
KORWiN: - całkowita likwidacja podatku CIT i PIT, - uszczelnienie i ujednolicenie podatku VAT na poziomie 15 proc., - powstanie jednolitej agencji poboru podatków,
Ruch Kukiz’15: - obniżenie podatku dla wchodzących na rynek pracy, - ewentualne straty dla budżetu maja być zrównoważone przez opodatkowanie wielkich korporacji międzynarodowych, - wprowadzenie na wzór brytyjski tzw. Inteligentnej Kwoty Wolnej od PIT w wysokości 10 tys. zł, - kwota wolna będzie malała o 1 zł na każde 2 zł dochodu powyżej II progu skali podatkowej, - likwidacja PIT, - wprowadzenie liniowego 5-proc VAT na produkty pierwszej potrzeby: leki, żywność, ubranka dla dzieci, komunikację miejską i kolejową. Docelowo produkty pierwszej potrzeby mają być obłożone 0-proc. VAT-em, - zastąpienie CIT 1-proc. podatkiem przychodowym, - specjalna stawka podatku od nieruchomości dla supermarketów, która zasili samorządy.
Energetyka
PO: - Modernizacja polskiej energetyki, - tworzenie zachęt do rozwijania energetyki prosumenckiej, na użytek gospodarstw domowych.
PiS: - przyjęcie strategii rozwoju polskiego górnictwa, fundamentem dla energetyki ma być polski węgiel, - konsekwentny proces inwestowania w górnictwo.
PSL: - dalszy rozwój sektora OZE, w szczególności biogazowni i energetyki prosumenckiej, - Intensyfikacja prac badawczych i wdrożeniowych w obszarze magazynowania energii.
Nowoczesna: - istotna rola energii odnawialnej, - racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych w tym także lasów
Ruch Kukiz'15: - natychmiastowe wypowiedzenie unijnego pakietu klimatycznego KORWiN: - odejście od pakietu energetyczno-klimatycznego w obecnie obowiązującym zakresie lub pokrywanie jego kosztów ze środków unijnych, - likwidacja dotacji dla górnictwa, - prywatyzacji kopalń, - likwidacja podatków i opłat obciążających wydobycie lub ograniczenie ich do minimum.
Zjednoczona Lewica: - oparcie energetyki na dwóch filarach: odnawialnych źródłach energii i węglu.
Partia Razem: - restrukturyzacja przemysłu węglowego, - odejście od spalania węgla w perspektywie najbliższych 30-50 lat.
Przybliżony rozkład mandatów na podstawie sondażu Millward Brown:
Autor: tol / Źródło: tvn24bis.pl, TVN24 BiS, PAP