500 plus dla kierowców. Sprawdź, które drogi mają zostać otwarte

[object Object]
Podwykonawcy nie wrócili na odcinki A1 i S5. Komentarz ekspertatvn24bis
wideo 2/5

Około 500 kilometrów nowych dróg planuje oddać do ruchu w tym roku Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Kierowcy szybciej mają pojechać między innymi ze Szczecina do Koszalina. Nowe odcinki ma zyskać również autostrada A1 na Śląsku.

W piątek zakończyła się przerwa zimowa na drogowych inwestycjach nadzorowanych przez GDDKiA. Oznacza to, że od poniedziałku firmy powinny wrócić na budowy dróg.

GDDKiA podała, że w realizacji jest obecnie 113 zadań o łącznej długości blisko 1426 km. W trakcie przetargu pozostaje kolejnych jedenaście zadań o długości blisko 120 km. W tym roku drogowcy planują oddać do ruchu 490 km nowych dróg.

Autostrada A1

W tym roku planowane do oddania są cztery odcinki A1 na Śląsku o łącznej długości około 57 km od węzła Rząsawa (Częstochowa Północ - nazwa węzła jaka zostanie wdrożona na zbudowanej autostradzie) do Pyrzowic. Jak wskazano w komunikacie, obecnie najbardziej zaawansowano są trzy z nich od węzła Blachownia (Częstochowa Blachownia) do Pyrzowic o łącznej długości 36,6 km.

"Mobilizujemy również wykonawcę odcinka F o długości 21,3 km aby również ukończył prace w bieżącym roku, przynajmniej na poziomie pozwalającym udostępnić trasę kierowcom" - podkreśliła GDDKiA.

Komentarz drogowców dotyczy odcinka, na którym w poniedziałek nie pojawili się po zimowej przerwie podwykonawcy firmy Salini.

Do całkowite zakończenia prac na A1 potrzebna jest finalizacja odcinków na ternie województwa śląskiego i łódzkiego. Poszczególne odcinki: "A" węzeł Tuszyn - węzeł Piotrków Trybunalski Południe o długości 15,9 km, "C" Kamieńsk - Radomsko o długości 16,7 km i "D" Radomsko - granica województwa śląskiego o długości 7 km oraz na terenie śląskiego odcinek E granica województwa łódzkiego - węzeł Rząsawa (bez węzła) o długości 16,9 km zaplanowano do oddania nie później niż w 2022 roku. "Na odcinek "B" Piotrków Trybunalski - Kamieńsk nie ma jeszcze wykonawcy ale jeśli nie będzie odwołań od wyboru, jeszcze w marcu istnieje możliwość podpisania umowy" - czytamy.

Szybciej nad morze

W województwie zachodniopomorskim między Szczecinem a Koszalinem budowana jest droga ekspresowa S6. Roboty trwają na sześciu odcinkach o łącznej długości 120 km i fragmencie obwodnicy Koszalina i Sianowa.

"Zaawansowanie robót na niektórych odcinkach przekracza już 90 procent i w najbliższych miesiącach będą głównie wykonywane nawierzchnie i roboty wykończeniowe. Wykonawcy wykorzystali okres zimowy, w którym były dość sprzyjające warunki przede wszystkim do prac przy obiektach mostowych" - wskazano.

Zgodnie z zapewnieniami GDDKiA, oddawanie do ruchu tej trasy planowane jest stopniowo od maja do października bieżącego roku. "Droga skróci czas przejazdu między Szczecinem, a Koszalinem o blisko godzinę" - podano.

Ekspresówka na zachodzie

W ramach prac prowadzonych na trasie S3 powstaje obecnie odcinek od Bolkowa przez Lubawkę do granicy polsko-czeskiej, o długości około 31,5 km. Termin ukończenia odcinka od Bolkowa do Kamiennej Góry to pierwsza połowa 2023 roku, natomiast zakończenie odcinka od Kamiennej Góry do granicy państwa planowane jest w drugiej połowie 2021 roku. W ramach tej inwestycji powstanie najdłuższy w Polsce drążony w skale tunel drogowy o długości około 2,3 km. W realizacji pozostaje jeszcze 14-kilometrowy odcinek S3 od węzła Kaźmierzów do węzła Lubin Północ o długości nieco ponad 14 km. Wykonawca udostępnił do tej pory częściowo do ruchu trzy węzły (Kaźmierzów, Polkowice, Lubin Północ). Obecnie przekroczenie daty zakończenia robót na całym odcinku wynosi jednak około 9 miesięcy. Stan zaawansowania rzeczowego szacowany jest na około 75 procent. W niedalekim sąsiedztwie drogi ekspresowej S3 powstaje obwodnica Bolkowa, o długości około 17,5 km. Jak podała GDDKiA, jej budowa zostanie zakończona w pierwszej połowie 2020 roku.

Trasa S5

W województwach kujawsko-pomorskim i wielkopolskim trwa budowa drogi ekspresowej S5.

Obecnie na terenie Wielkopolski realizowane są 3 odcinki z Poznania do Radomicka o długości ponad 50 km, z czego na jednym odcinku (Poznań-Wronczyn) ruch odbywa się jednym pasem. Oddanie do ruchu drugiego pasa planowane jest na koniec czerwca, natomiast pozostałe odcinki (tj. Wronczyn - Kościan- Radomicko) w czwartym kwartale br.

Oddanie do ruchu tych odcinków pozwoli skrócić czas przejazdu z Poznania do Wrocławia. S5 docelowo połączy Nowe Marzy (A1), Bydgoszcz, Poznań (A2) i Wrocław (A8) oraz zapewni sprawną komunikację pomiędzy województwami dolnośląskim, wielkopolskim i kujawsko-pomorskim.

W poniedziałek GDDKiA informowała, że podwykonawcy Impresa Pizzarotti nie pojawili się w poniedziałek na odcinkach S5: Nowe Marzy – Dworzysko; Dworzysko – Aleksandrowo; Białe Błota – Szubin.

"Siódemka" w budowie

W ramach budowy ekspresowego połączenia między Gdańskiem a Warszawą w ciągu drogi ekspresowej S7 budowane są 4 odcinki między Napierkami a Płońskiem: Napierki - Mława (14 km), Mława - Strzegowo (21,5 km), Strzegowo - Pieńki (23,4 km), Pieńki - Płońsk (13,8 km).

Łączna wartość tych zadań to około 1,7 mld zł, a długość: 72,7 km. Są one na etapie prac przygotowawczych, w trakcie procedury uzyskiwania decyzji Zezwolenia na Realizację Inwestycji Drogowej (ZRID). Udostępnienie kierowcom tego odcinka ma nastąpić w drugim kwartale 2021 roku, co pozwoli skrócić czas przejazdu z Warszawy do Trójmiasta o około 20 minut. Droga ekspresowa S7 na południe od Warszawy do Krakowa i dalej na Podhale budowana jest na terenie województw: mazowieckiego, świętokrzyskiego i małopolskiego. W województwie mazowieckim na odcinku Warszawa-Grójec. Planowane zakończenia robót to marzec 2021 roku. Po oddaniu do ruchu tego odcinka, kierowcy od Południowej Obwodnicy Warszawy do granicy województwa mazowieckiego będą mieli do dyspozycji 122 km drogi ekspresowej. Na terenie województwa świętokrzyskiego S7 jest budowana na odcinkach: granica województwa mazowieckiego i świętokrzyskiego - Skarżysko-Kamienna oraz Chęciny - Jędrzejów. Zgodnie z kontraktem roboty na pierwszym z odcinków powinny zakończyć się w maju 2020 roku, ale - jak dodano w komunikacie - wykonawca już zadeklarował, że przy sprzyjających warunkach pogodowych udostępni ciąg główny drogi ekspresowej do końca br. Prace trwają także na małopolskich odcinkach: I Lubień - Naprawa, II Naprawa - Skomielna Biała, III Skomielna Biała - Rabka Zdrój wraz z odcinkiem dwujezdniowej DK47 Rabka Zdrój-Chabówka. Zakończenia robót na odcinku I są planowane na czwarty kwartał 2019 roku, na odcinku II pod koniec pierwszego kwartału 2021 roku oraz na odcinku III w drugim kwartale 2019 roku. W 2019 roku planowane jest rozpoczęcie budowy odcinka S7 na północ od Krakowa Szczepanowice - Widoma. Trwa przygotowanie także projektu odcinka Widoma - Kraków, na którym prace budowlane rozpoczną się w na przełomie pierwszego/drugiego kwartału 2020 roku.

S17 połączy Warszawę, Lublin i Rzeszów

W województwach mazowieckim i lubelskim budowana jest droga ekspresowa S17. W 2019 roku planowane są do oddania odcinki od węzła Lubelska do węzła Kurów Zachód, z wyłączeniem obwodnicy Kołbieli gdzie ruch może odbywać się tymczasowo po budowanej trasie.

"To łącznie blisko 87 km, a doliczając niecałe 9 km obwodnicy Kołbieli blisko 96 km. W budowie będą co prawda jeszcze dwa węzły: Lubelska i Zakręt (łącznie ok. 5 km trasy) ale i tak czas przejazdu z rogatek Warszawy do Centrum Lublina zajmie mniej niż półtorej godziny" - podkreśliła GDDKiA. Jak dodano, w połowie 2021 roku ukończone zostaną odcinaki na terenie województwa lubelskiego a kompletną S19 od Lublina do Rzeszowa pojedziemy w połowie 2022 roku.

Północny wschód Polski to także droga ekspresowa S61 (Via Baltica), której 3 fragmenty zaplanowane są do oddania w trzecim kwartale 2021 roku. Są to odcinki: Szczuczyn - węzeł Ełk Południe (około 23 km), węzeł Ełk Południe - węzeł Wysokie (około 20 km), węzeł Wysokie - Raczki (około 20 km).

Oto odcinki dróg planowane do oddania w 2019 roku: A1 węzeł Blachownia - węzeł Zawodzie (odc. G) około 4,7 km,

A1 węzeł Zawodzie - węzeł Woźniki (odc. H) około 16,7 km,

A1 węzeł Woźniki - węzeł Pyrzowice (odcinek I) około 15,2 km,

S3 węzeł Kaźmierzów - Lubin Północ około 14,4 km,

S5 Białe Błota – Szubin około 9,8 km,

S5 Szubin - Jaroszewo około 19,3 km,

S5 Jaroszewo - Mielno około 25,1 km,

S5 Maksymilianowo - Tryszczyn około 8,5 km,

S5 Poznań - Wronczyn około 15,9 km,

S5 Wronczyn - Kościan Południe około 18,9 km,

S5 Kościan Południe - Radomicko około 15,7 km,

S6 Goleniów Północ - początek obwodnicy Nowogardu około 19,8 km,

S6 Nowogard - Płoty około 20,4 km,

S6 Płoty - Kiełpino około 14,6 km,

S6 Kiełpino - Kołobrzeg Zachód około 24,1 km,

S6 Kołobrzeg Zachód - Ustronie Morskie wraz z budową obwodnicy Kołobrzegu w ciągu DK11 około 18 km,

S6 Ustronie Morskie - początek obwodnicy Koszalina i Sianowa około 24,1 km,

S6/S11 obwodnica Koszalina i Sianowa na S6 wraz z S11 od węzła Bielice do węzła Koszalin Zachód około 12,2 km,

S7 granica województw mazowieckiego/świętokrzyskiego - Skarżysko-Kamienna około 7,6 km,

S7 Lubień - Naprawa około 7,6 km,

S7 Skomielna Biała - Rabka Zdrój i DK47 Rabka Zdrój - Chabówka około 6,1 km,

S8 Radziejowice - Przeszkoda około 9,9 km,

S8 Przeszkoda - Paszków około 11,6 km,

S10 obwodnica Wałcza około 17,8 km,

S11 obwodnica Szczecinka około 12 km,

S17 węzeł Lubelska - obwodnica Kołbieli około 15,2 km,

S17 obwodnica Kołbieli - obwodnica Garwolina około 13 km,

S17 obwodnica Garwolina - koniec obwodnicy Gończyc około 12,2 km,

S17 koniec obwodnicy Gończyc - granica województw mazowieckiego i lubelskiego około 13 km,

S17 granica województw - węzeł Skrudki około 20,2 km,

S17 węzeł Skrudki - węzeł Kurów Zachód około 13,2 km,

S51 Olsztyn Wschód - Olsztyn Południe, odcinek między węzłami Olsztyn Południe i Olsztyn Jaroty około 4,9 km,

S61 obwodnica Suwałk około 12,8 km,

DK25 obwodnica Inowrocławia (łącznik) około 4,9 km,

DK28 obwodnica Sanoka około 6,9 km,

DK44 obwodnica Skawiny, od ulicy Energetyków do włączenia do DK44 poprzez rondo czterowlotowe około 2,2 km,

DK46 obwodnica Myśliny około 3,1 km,

DK50/79 obwodnica Góry Kalwarii około 9 km.

Autor: mb//dap / Źródło: tvn24bis.pl

Źródło zdjęcia głównego: GDDKiA

Pozostałe wiadomości

Minister rolnictwa Czesław Siekierski przyjechał w niedzielę na rozmowy z rolnikami blokującymi przejście graniczne w Medyce. Zapewniał, że jego resort razem z ministerstwem rozwoju przygotowują negatywne stanowisko do umowy handlowej między UE a krajami Mercosur. Tłumaczył, co się stało ze spełnieniem postulatu o umorzeniu czwartej raty podatku rolnego. - Sytuacja się zmieniła - wyjaśniał.

Minister rolnictwa na przejściu w Medyce: sytuacja się zmieniła

Minister rolnictwa na przejściu w Medyce: sytuacja się zmieniła

Źródło:
PAP

- Mieszkam w stumetrowym domu, samotnie wychowuję dwoje dzieci. Dom podzielony jest na pół. Rodzice mają osobne liczniki. Oni płacą około dwieście złotych za prąd, a ja - mając fotowoltaikę - dwadzieścia tysięcy złotych - opowiada w rozmowie z biznesową redakcją tvn24.pl pani Agnieszka z Rudy Kozielskiej. - Jeden z największych rachunków, o którym mam wiedzę wyniósł 80 tysięcy złotych, a mówimy o zwykłych domach - komentuje Izabela Dąbrowska-Antoniak, koordynator do spraw negocjacji przy prezesie Urzędu Regulacji Energetyki.

"Mamy zwykły dom, piekarnik, lodówkę i czajnik, a dostajemy w tyłek"

"Mamy zwykły dom, piekarnik, lodówkę i czajnik, a dostajemy w tyłek"

Źródło:
tvn24.pl

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydał ostrzeżenie o wycofaniu zabawki dla dzieci z popularnej sieci dyskontowej KiK. Powodem jest stwierdzenie przekroczenia dopuszczalnej zawartości ołowiu, który jest szkodliwy dla zdrowia.

Zabawka wycofana z popularnej sieci sklepów. Może zagrażać zdrowiu

Zabawka wycofana z popularnej sieci sklepów. Może zagrażać zdrowiu

Źródło:
tvn24.pl

W Nowym Jorku mieszka najwięcej miliarderów na świecie - aż 144. Około 30 procent najbogatszych osób na Ziemi to mieszkańcy zaledwie 15 miast.

To miasto ma największy odsetek miliarderów na metr kwadratowy

To miasto ma największy odsetek miliarderów na metr kwadratowy

Źródło:
PAP

Najpierw zapowiedzieli zwolnienie 5,5 tysiąca osób, a teraz tną pensje dla 10 tysięcy pracowników. Tak Bosch próbuje znaleźć pieniądze w obliczu dużej konkurencji z Chin.

Zwolnienia to za mało. Obetną także pensje

Zwolnienia to za mało. Obetną także pensje

Źródło:
Reuters

Miejsca hotelowe w Zakopanem na święta Bożego Narodzenia są już w 75 procentach zarezerwowane, a na Sylwestra zostało jeszcze około 20 procent wolnych miejsc w mieście pod Giewontem – powiedział na miesiąc przed świętami Karol Wagner z Tatrzańskiej Izby Gospodarczej (TIG). Dodał, że goście dopytują o organizację plenerowego koncertu sylwestrowego. Z kolei w Beskidach miejsca już się kończą i wiadomo, że będzie nieco drożej niż przed rokiem.

Święta i Sylwester w górach. Trzeba się śpieszyć z rezerwacjami

Święta i Sylwester w górach. Trzeba się śpieszyć z rezerwacjami

Źródło:
PAP

W tym roku wartość fińskiego wywozu aluminium do Rosji zwiększyła się dwukrotnie, w porównaniu z 2023 rokiem. Za wzrost odpowiada rodzinna firma z Turku, światowy producent kolców do zimowych opon. Jej współwłaścicielem jest żona ministra edukacji – poinformował w sobotę fiński nadawca Yle.

Światowy producent kolców do zimowych opon robi interesy z Rosją

Światowy producent kolców do zimowych opon robi interesy z Rosją

Źródło:
PAP

Magazyn podróżniczy "Afar" ogłosił rok 2025 "rokiem podróży bez tłumów". Dlatego też w swoich propozycjach na kolejne miesiące zwrócił uwagę na nieco mniej popularne, można by powiedzieć - niedoceniane kierunki wakacyjnych wojaży. Z miejsc w Europie polecane są między innymi Belgrad i grecka wyspa Chios.

"2025 rokiem podróży bez tłumów". Te miejsca warto odwiedzić

"2025 rokiem podróży bez tłumów". Te miejsca warto odwiedzić

Źródło:
PAP

Kto ma rację - najemca czy wynajmujący? Jakie prawa i obowiązki mają obie strony? I czy ocena poziomu bieli ścian to już przesada? - Z prawnego punktu widzenia muszę powiedzieć: to zależy - komentuje mecenas Katarzyna Trojanowska-Janik, specjalistka w zakresie prawa nieruchomości. Podkreśla jednak, że wynajmujący muszą być gotowi na to, że mieszkania się niszczą.

Właściciel sprawdza ściany z latarką, lokator kroi na blacie. Co wolno w wynajętym mieszkaniu?

Właściciel sprawdza ściany z latarką, lokator kroi na blacie. Co wolno w wynajętym mieszkaniu?

Źródło:
tvn24.pl

W sobotę 23 listopada w Hadze odbyła się kolejna edycja konferencji Poland 2.0 Summit. Zrzesza ona młodych Polaków z całego świata. To okazja do poszerzania wiedzy, nawiązania kontaktów i współpracy z polskimi przedsiębiorcami.

Co jest prawdą, a co fake newsem? Wyzwanie dla mediów w zmieniającej się rzeczywistości

Co jest prawdą, a co fake newsem? Wyzwanie dla mediów w zmieniającej się rzeczywistości

Źródło:
tvn24.pl

Hiszpania ukarała pięć tanich linii lotniczych grzywnami w łącznej wysokości 179 milionów euro za nadużycia, w tym za pobieranie opłat za bagaż podręczny - podaje BBC. Linie lotnicze zapowiadają odwołania się od kar.

Hiszpania nakłada "historyczne" kary na linie lotnicze

Hiszpania nakłada "historyczne" kary na linie lotnicze

Źródło:
BBC

W sobotnim losowaniu Lotto żaden z graczy nie trafił szóstki. Kumulacja rośnie do ośmiu milionów złotych. Oto wyniki losowania Lotto i Lotto Plus z 23 listopada.

Kumulacja w Lotto dalej rośnie

Kumulacja w Lotto dalej rośnie

Źródło:
tvn24.pl

- Ten projekt jest gotowy, zaraz będzie zrealizowany, ponieważ kwestia jest owszem finansowa, ale nie tylko. Przede wszystkim chodzi o pewien mechanizm jak ten zasiłek ma funkcjonować - powiedziała Marzena Okła-Drewnowicz, minister do spraw polityki senioralnej Polski na antenie TVN24 pytana o kwestię podwyżki zasiłku pogrzebowego.

Okła-Drewnowicz: podwyżka zasiłku pogrzebowego jest "na finiszu"

Okła-Drewnowicz: podwyżka zasiłku pogrzebowego jest "na finiszu"

Źródło:
TVN24

Austria coraz częściej zastępuje aluminiowe znaki drogowe drewnianymi. Dotychczas rozwiązanie to wprowadzano w wybranych regionach, a teraz drewniane oznaczenia pojawią się także w Wiedniu. Głównym celem jest ochrona środowiska.

Drewno wyprze aluminium. Na austriackich drogach

Drewno wyprze aluminium. Na austriackich drogach

Źródło:
PAP

Firma Northvolt kończy działalność związaną z rozwojem i produkcją magazynów energii w Gdańsku - ogłosili przedstawiciele firmy. Jak dodano, koncern szuka kupca na zakład w tym mieście.

Firma zamyka fabrykę w Polsce. "Trudna decyzja"

Firma zamyka fabrykę w Polsce. "Trudna decyzja"

Źródło:
PAP

Do różnych możliwości wykorzystania sztucznej inteligencji można teraz dołączyć szpiegowanie widzów kinowych. Jak informuje portal Daily Mail, brytyjska sieć kin Vue wykorzystuje AI do śledzenia nawyków widzów. Ma to pomóc we wzroście sprzedaży biletów.

Sztuczna inteligencja szpieguje widzów kin

Sztuczna inteligencja szpieguje widzów kin

Źródło:
PAP

Czy pracodawca może mnie zmusić do uczestniczenia w firmowej wigilii? - zapytała internautka w mediach społecznościowych. - Dla jednych to fantastyczna okazja do spotkania i integracji zespołowej, dla innych istny koszmar i na samą myśl o takim wydarzeniu mają nudności - zauważyła w rozmowie z redakcją biznesową tvn24.pl Monika Smulewicz, ekspertka prawa pracy.

Firmowy "śledzik" to prawo czy obowiązek? "Mamy już dość takiego układu"

Firmowy "śledzik" to prawo czy obowiązek? "Mamy już dość takiego układu"

Źródło:
tvn24.pl

Rząd w Oslo widzi w nowych inwestycjach w branżę paliwową szansę na pobudzenie gospodarki i wzmocnienie kursu swojej waluty. Planuje przeznaczyć na nie w przyszłym roku rekordową kwotę ćwierć biliona koron, czyli 23 miliardów dolarów.

Gigantyczne paliwowe inwestycje w Norwegii

Gigantyczne paliwowe inwestycje w Norwegii

Źródło:
PAP

Orange Polska ostrzega przed SMS-ami, w których oszuści podszywają się pod tego operatora. Wiadomości dotyczą rzekomej konieczności aktywacji konta.

Uwaga na takie SMS-y

Uwaga na takie SMS-y

Źródło:
tvn24.pl

Popyt na hydraulików i elektryków w tym roku jest rekordowy, a jego dynamika wciąż rośnie – wynika z danych Oferteo, przygotowanych dla "Rzeczpospolitej", która publikuje je w piątkowym wydaniu.

Zapotrzebowanie na te usługi jest rekordowe. Nawet miesiąc oczekiwania

Zapotrzebowanie na te usługi jest rekordowe. Nawet miesiąc oczekiwania

Źródło:
PAP

Podniesienie kwoty świadczenia z funduszu alimentacyjnego z 500 do 1000 złotych miesięcznie zakłada nowelizacja ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, którą w czwartek uchwalił Sejm. Nowela trafi teraz pod obrady Senatu.

Kwota świadczenia ma wzrosnąć o 100 procent. Sejm daje zielone światło

Kwota świadczenia ma wzrosnąć o 100 procent. Sejm daje zielone światło

Źródło:
PAP

Sejm skierował w czwartek do prac w komisjach finansów i zdrowia dwa rządowe projekty zakładające obniżenie składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców oraz likwidację składki od zbycia środków trwałych. Izba odrzuciła w pierwszym czytaniu projekt poselski autorstwa PiS dotyczący składki.

Co ze składką zdrowotną? Trzy pomysły, trzy decyzje

Co ze składką zdrowotną? Trzy pomysły, trzy decyzje

Źródło:
PAP

Finanse publiczne to nasze wspólne dobro, dlatego zwiększamy nad nimi niezależną i demokratyczną kontrolę - napisał na portalu X minister finansów Andrzej Domański. W czwartek Sejm uchwalił ustawę o Radzie Fiskalnej.

Nowa instytucja w Polsce. "Zwiększamy kontrolę"

Nowa instytucja w Polsce. "Zwiększamy kontrolę"

Źródło:
PAP

Sejm uchwalił w czwartek nowelizację ustawy przesuwającej start systemu kaucyjnego w Polsce o dziewięć miesięcy - na 1 października 2025 roku. Nowela - poza zmianą terminu startu systemu - wprowadza także szereg zmian usprawniających jego działanie.

Rewolucja w sklepach przesunięta. Sejm za nowym terminem

Rewolucja w sklepach przesunięta. Sejm za nowym terminem

Źródło:
PAP