Dwucyfrowy wzrost cen popularnego produktu

Podwyżki cen kawy do połowy sierpnia sięgnęły 17,9 (mielona) i 16,9 proc. rok do roku (rozpuszczalna) - licząc rok do roku, czyli w stosunku do sierpnia 2024. W czerwcu kawa zdrożała jeszcze bardziej - odpowiednio o 25,1 i 20,3 rok do roku, a w lipcu - 18,3 i 16,8 proc. Analiza Hiper-Com Poland, Grupy Blix i UCE Research wykazała natomiast, że sieci handlowe ostrożnie podchodzą do robienia akcji rabatowych, które mogłyby pomóc w jakimś stopniu obniżyć ceny.

Autorzy raportu wśród najważniejszych przyczyn wzrostów cen kawy wymieniają zmiany klimatyczne i niekorzystne warunki pogodowe na terenach gdzie uprawia się kawowce.

- Kurczą się obszary nadające się do uprawy. Prognozuje się, że do 2050 roku ich powierzchnia może spaść nawet o połowę. Druga kwestia to rosnące koszty produkcji i transportu. Dystrybutorzy i detaliści zaczęli je przerzucać na konsumentów. Trzecia sprawa to niski poziom globalnych zapasów. W następnej kolejności trzeba wskazać na rosnący popyt globalny. Do tego dochodzą spekulacje na rynkach finansowych – wyliczył dr Rafał Parvi z Uniwersytetu WSB Merito.

Ekspert wyjaśnił, że ceny kawy na giełdach są windowane przez fundusze inwestycyjne i spekulantów, którzy reagują na informacje o nieurodzaju i innych zakłóceniach. W 2025 roku cena arabiki przekroczyła 4,35 dolarów za funt, a robusty osiągnęła rekordowy poziom blisko 6 tys. dolarów za tonę.

Parvi zwrócił też uwagę, że wiosną wzrost cen jest mniej zauważalny, ponieważ sieci handlowe w Polsce intensyfikują wtedy działania promocyjne. W późniejszej części roku, kiedy liczba promocji jest wyraźnie niższa, prowadzi to do efektu odbicia cen.

- Na podstawie analizy danych Hiper-Com Poland oraz sytuacji na międzynarodowych rynkach surowcowych, można oczekiwać, że do końca 2025 roku średnie ceny kawy mielonej wzrosną o kolejne 4-7 proc., a kawy rozpuszczalnej – o 3-6 proc. Tempo wzrostu będzie zależne głównie od stabilizacji notowań arabiki i robusty na giełdach oraz kursu złotego wobec dolara. Jeśli złoty się umocni, presja cenowa może się nieco zmniejszyć. W przeciwnym razie koszt importu dalej będzie rósł – prognozuje Julita Pryzmont z Hiper-Com Poland.

Ekspertka dodała, że w przypadku kawy rozpuszczalnej wzrosty będą nieco łagodniejsze, ponieważ część konsumentów już teraz zaczęła ograniczać jej zakup lub przeszła na tańsze alternatywy. Z kolei kawa mielona, szczególnie w segmencie premium, nadal będzie doświadczać presji cenowej – zarówno z powodu globalnej sytuacji, jak i ograniczonej skłonności sieci handlowych do organizowania promocji.

- Przy aktualnym poziomie marż i strategii ograniczania liczby promocji przez sieci handlowe, realny koszt popularnej paczki kawy o wadze 250 gramów może wzrosnąć o ok. 1-1,50 złotego do końca roku. Cena w promocji będzie rzadziej schodzić poniżej 8 złotych, a regularna może przekroczyć barierę 11 złotych w wielu sieciach – przewiduje Pryzmont.

Według Marcina Lenkiewicza z Grupy Blix liczba promocji na kawę nie jest duża dlatego, że sieci handlowe nie chcą dodatkowo obniżać marż w kategorii, w której ceny surowca są rekordowo wysokie i sama sprzedaż pozostaje stabilna, ponieważ kawa jest produktem o tzw. wysokiej lojalności konsumenckiej. - W najbliższym czasie trudno spodziewać się wyraźnego zwiększenia liczby akcji rabatowych, chyba że dojdzie do wyraźnej stabilizacji cen na giełdach surowcowych lub nasilenia walki konkurencyjnej między dyskontami – ocenił Marcin Lenkiewicz. W I półroczu 2025 roku najbardziej liczbę promocji rok do roku zwiększyły dyskonty – o 13 proc. Na plusie znalazły się też sieci cash&carry – 9,9 proc., a także sklepy typu convenience – 7,1 proc. Z kolei hipermarkety ograniczyły promocje o 19,7 proc., a supermarkety – o 7,7 proc.

W raporcie wykorzystano badania, w którym wzięto pod uwagę blisko 3,6 tys. cen detalicznych kawy. Analizie poddano również ponad 10,3 tys. akcji promocyjnych przeprowadzonych w I półroczu 2025 roku i 2024 roku.