Trybunał Konstytucyjny: nie można niczego nakazać NBP

Sędziowie uznali, że naruszałoby to pozycję NBP jako banku centralnego, konstytucyjną zasadę państwa prawa i prawo własności chronione w Konstytucji.

Wniosek prezydenta

Trybunał rozpatrywał w pełnym składzie weto na wniosek prezydenta zajmował się nowelizacją ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Prezydent zarzucał ustawie, że narusza niezależność banku centralnego, jakim w Polsce jest Narodowy Bank Polski, przez zobowiązanie do wyzbycia się akcji KDPW. Zarzucał też naruszenie konstytucyjnej zasady państwa prawa, przestrzegania umów międzynarodowych, wiążących nasz kraj oraz zawartej w Konstytucji zasady ochrony własności.

Ustawa: sprzedać w półtora roku

Według zaskarżonego przepisu ustawy, NPB miałby 18 miesięcy - od jej wejścia w życie - na zbycie akcji Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych innym akcjonariuszom. Gdyby NBP nie wykonał tego ustawowego zobowiązania, po 18 miesiącach straciłby prawo głosu z posiadanych akcji KDPW.

Trybunał orzekł, że podważony przepis nie jest nierozerwalnie związany z całą ustawą - oznacza to, że pozostałe przepisy mogą wejść w życie po podpisaniu ustawy przez prezydenta i ogłoszeniu jej w Dzienniku Ustaw. Prezydencki minister Andrzej Duda zapewnił po rozprawie, ze prezydent ustawę podpisze.

Ustawa z historią

Zaskarżona przed rokiem przez prezydenta ustawa zawierała przepisy chroniące inwestorów na rynku finansowym przed nadmiernym ryzykiem. Ich wprowadzenia wymagała od Polski unijna dyrektywa w sprawie rynków instrumentów finansowych. Zgodnie z nią, zanim instytucja finansowa sprzeda klientowi produkt, najpierw musi zadbać o jego wiedzę o produkcie.

Dyrektywa miała być wprowadzona w Polsce do 1 listopada 2007 roku, jednak ze względu na przedterminowe wybory do parlamentu nie udało się tego zrobić w terminie. Nowy parlament do przepisów związanych z dyrektywą dodał inne regulacje rynku kapitałowego, wśród nich zapis o wyłączeniu Narodowego Banku Polskiego z akcjonariatu Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Prezydent uznał, że to narusza niezależność banku centralnego.

Niezależnie od tej ustawy część przepisów chroniąca funkcjonuje od początku tego tygodnia. Jest to rozporządzenie ministra finansów zabezpieczające klientów TFI i pośredników finansowych, ale nie banków.

KDPW zajmuje się rejestrowaniem papierów wartościowych i rozliczaniem transakcji giełdowych. Właścicielem KDPW jest NBP i Giełda Papierów Wartościowych i Skarb Państwa (mają po 50 proc.).

Źródło: PAP, TVN CNBC Biznes