Czas na dzieci: chcemy, ale nas nie stać. "Zachęcić mogą niższe podatki"

In vitro po raz trzeci
In vitro po raz trzeci
tvn24
In vitro po raz trzecitvn24

Decyzje o posiadaniu potomstwa Polacy podejmują coraz później. Wiele par ogranicza się do posiadania jednego dziecka. A demografowie od dawna biją na alarm: za 30 lat, z powodu spadającej liczby urodzeń, zniknie prawie jedna piąta populacji. Prof. Janusz Czapiński, w jednym z wywiadów prasowych mówił, że "młodych trzeba przekupić". Na razie państwo ogranicza się do programu refundowania in vitro, a samorządy tworzą "karty rodzinne" dla wielodzietnych. Ale czy to wystarczy?

GUS przewiduje, że do 2035 r. liczba ludności spadnie z obecnych 38,5 mln do 36 mln. Z kolei ZUS prognozuje, że w 2060 r. ubędzie osiem milionów Polaków i zostanie ich 30,56 mln. Tak więc w ciągu niecałych 35 lat zniknie ponad 20 proc. populacji. - Jeżeli dodamy do tego proces migracji, który trwa już od dłuższego czasu, to rzeczywiście sytuacja, jeśli chodzi o rynek pracy staje się dość trudna – nie kryje ekonomistka Konfederacji Lewiatan Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek.

Co roku rodzi się ok. 380 tys. dzieci, ale liczba ta systematycznie spada. Już teraz tzw. wskaźnik dzietności, czyli liczba urodzeń przypadająca na jedną Polkę w wieku rozrodczym (15 - 49 lat) wynosi 1,3. W 2012 r. było to 1,4. A jak radzi Bank Światowy, aby populacja nie malała, ten wskaźnik musi wynieść co najmniej 2,10. - Te urodzenia nie wzrosną w ciągu najbliższych 30 lat. Nie ma na to szans – nie łudzi się prof. dr hab. Irena Kotowska, demograf z SGH.

W Polsce wciąż brakuje systemowych rozwiązań zachęcających młodych ludzi do posiadania potomstwa. Niedawno, w rozmowie z "Dziennikiem Gazetą Prawną", prof. Janusz Czapiński opowiadał o wynikach swoich badań. – Dla Polaków największą przeszkodą w posiadaniu dziecka jest obawa przed spadkiem standardu życia – zaczął Czapiński. – Ogromna grupa osób, którą pytaliśmy w badaniach o to, dlaczego nie decydują się na powiększenie rodziny, odpowiadała, że boją się, iż stracą pracę, że martwią się o swój budżet domowy – dodał.

Profesor uważa, że jedynym skutecznym narzędziem demograficznym są pieniądze, czyli polityka podatkowa. Zdaniem Czapińskiego gdyby wspólne rozliczanie małżonków zamienić na rozliczanie się z dziećmi, zmieniłoby to postawę Polaków co do dzietności. Ale tych wciąż brak.

Dobrowolna bezdzietność

Jak wynika z badań CBOS prawie wszyscy Polacy, którzy nie mają dzieci (81 proc.) chcą mieć potomstwo. Co więcej, większość młodych ludzi z jednym dzieckiem (69 proc.) i co czwarty z dwójką dzieci (29 proc.) życzyliby sobie mieć więcej dzieci. Co ich więc powstrzymuje? Tu eksperci są zgodni: brak pomocy ze strony państwa, a dokładniej rzecz ujmując brak wystarczającego wsparcia dla matek. - Jeżeli one muszą pracować i dodatkowo mają się zajmować rodziną, to w pewnym momencie zdecydują, że nie chcą mieć drugiego, czy trzeciego dziecka i ograniczą się do jednego – tłumaczy zależność demograf dr Anna Matysiak.

Tę opinie postanowiliśmy zweryfikować pytając samych „zainteresowanych”, czyli rodziców. Dlaczego w ogóle zdecydowali się na dzieci? - Żeby było dla kogo żyć – tłumaczą w rozmowie z tvn24bis.pl pani Kasia i pan Andrzej, mieszkańcy Warszawy z dwójką dzieci. - Bo było smutno tak z mężem żyć tylko we dwójkę – mówi z uśmiechem pani Kasia i dodaje: - Chcieliśmy mieć kogoś, dla kogo to, co robimy ma sens. - I szczerze powiedziawszy, nie myśleliśmy o sprawach finansowych. Wtedy bardziej myśli się o tym, by dziecko było zdrowe i „miało wszystko na swoim miejscu” – przyznaje.

Dlaczego więc z mężem nie decydują się trzecie dziecko? - Bardziej niż kwestie finansowe, zaważyły na tym kwestie lokalowe - wyjaśniają. - Bo przy trójce dzieci trzeba myśleć o dużym mieszkaniu – mówią. Ale nie każdy może sobie pozwolić zaciągniecie kredytu i to nawet z rządową pomocą.

Super karta i nieubłagana biurokracja

Jednym z pomysłów, który ma zachęcić Polaków do decydowania się na większą liczbę pociech jest ogólnopolska Karta Dużej Rodziny. Ma ona uprawniać rodziny, z co najmniej trójką dzieci, do zniżek na bilety przejazdowe w komunikacji miejskiej i rabatów podczas wizyt na basenach, w kinach, muzeach czy restauracjach.

Projekt utworzenia takiej karty powstał w resorcie pracy i jest już po konsultacjach międzyrządowych. Ma trafić pod obrady Komitetu Stałego Rady Ministrów. Kiedy to się stanie? Na razie nie wiadomo, bo trwa „sprzeczka” między resortem Władysława Kosiniaka-Kamysza a Ministerstwem Finansów. Bo choć resort pracy szacuje koszty wprowadzenia karty na 41,2 mln zł, to zdaniem ministerstwa Mateusza Szczurka zawyżona kwota. A dodatkowo MF proponuje, by pracowników, którzy będą rozpatrywać wnioski o wydanie karty zatrudniać na umowę zlecenie.

Na razie część samorządów wdraża "karty" na własną rękę. Działa ona już w kilkunastu miastach spotykając się z pozytywnymi ocenami oraz wymiernymi efektami.

Na pomoc in vitro?

Może więc program in vitro uchroni kraj przed „demograficzną katastrofą? W połowie marca w Białymstoku na świat przyszedł pierwszy chłopiec poczęty dzięki rządowemu programowi in vitro. Na początku kwietnia świętowała rodzina w Katowicach, gdzie też - dzięki tej metodzie - urodził się chłopiec. W czerwcu porodu dziecka dzięki państwowemu dofinansowaniu in vitro spodziewa się Opole. Za chwilę będzie ich jeszcze więcej, bo w Polsce dzięki tej metodzie już 1,6 tys. par spodziewa się dziecka.

Pierwsze dzieci in vitro
Pierwsze dzieci in vitrotvn24

247 mln na in vitro

Program jest odpowiedzią na rosnący problem bezpłodności. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, co najmniej 60-80 mln par na świecie jest dotkniętych problemem bezdzietności. W Polsce jest ich ok. 1,35 -1,5 mln. Jednak nie wszystkie myślą o sztucznym zapłodnieniu.

Zdaniem Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, zapotrzebowanie na tę metodę kształtuje się na poziomie 23-25 tys. rocznie. Obecnie zabiegi są refundowane w 23 klinikach, spośród blisko 40 istniejących w Polsce.

Na finansowanie zabiegów in vitro rząd przeznaczył na lata 2013-2016 w sumie 247 mln zł. Z tych pieniędzy państwo płaci za zabieg, tzw. cykl, 7510 zł. Finansowane są przy tym maksymalnie trzy cykle. Aby leczenie było skuteczne, konieczne jest zażywanie przez pacjentkę specjalnych leków, jednak te nie są refundowane. Pary muszą więc się liczyć z dodatkowym kosztem rzędu od 2,5 do 4 tys. zł.

Czy zatem in vitro rozwiąże nasze problemy? Odpowiedź brzmi: nie. W ubiegłym roku z programu skorzystało ponad 1,5 tys. par. W tym roku programem objętych ma zostać 5,5 tys. par, a w następnym – 7,5 tys., czyli w sumie ponad 14 tys. Niestety, nawet przyjmując optymistyczne założenie, że dzięki zabiegowi każda para doczeka się potomka, ta liczba będzie tylko „kroplą w morzu demograficznych potrzeb kraju”.

Autor: Radosław Fellner//gry / Źródło: TVN24 Biznes i Świat

Źródło zdjęcia głównego: sxc.hu

Pozostałe wiadomości

W internecie pojawiły się fałszywe reklamy z wizerunkiem Jolanty Kwaśniewskiej. - Zadzwoniła do mnie przerażona moja Oleńka, że otrzymała telefon od starszej kobiety, która straciła duże pieniądze, myśląc, że ta reklama jest prawdziwa - opowiada była pierwsza dama w rozmowie z biznesową redakcją tvn24.pl. - Była zrozpaczona, ale też bardzo rozgniewana w rozmowie z moją córką, gdyż wciąż wierzyła, że ja faktycznie zachęcałam do skorzystania z tego programu - dodaje.

"Zadzwoniła do mnie przerażona Oleńka". Jolanta Kwaśniewska o "okropnym oszustwie" 

"Zadzwoniła do mnie przerażona Oleńka". Jolanta Kwaśniewska o "okropnym oszustwie" 

Źródło:
tvn24.pl

Seria cyberataków na największe lotniska Europy, a następnie uderzenia dronów w Kopenhadze i Oslo, pokazały, jak kruche są zabezpieczenia infrastruktury lotniczej regionu. Rosną też obawy, że skoordynowane działania mogą sparaliżować ruch lotniczy na większą skalę - pisze w środę Reuters.

Ataki na lotniska ujawniły "jak kruche są zabezpieczenia"

Ataki na lotniska ujawniły "jak kruche są zabezpieczenia"

Źródło:
Reuters

Chińska państwowa firma lotnicza Comac zmniejszyła o dwie trzecie plany dostaw flagowego samolotu pasażerskiego C919 na bieżący rok - podała w środę agencja Bloomberga, powołując się na źródła. Drastyczne cięcia są skutkiem problemów w łańcuchu dostaw, które ograniczają zdolność firmy do utrzymania tempa produkcji.

Chińczycy mają problem z samolotami. Drastyczne cięcia

Chińczycy mają problem z samolotami. Drastyczne cięcia

Źródło:
PAP

Fed ma przed sobą trudne zadanie, próbując zrównoważyć ryzyka zarówno dla perspektyw inflacji, jak i rynku pracy – ocenił we wtorek prezes Fedu Jerome Powell podczas przemówienia w Izbie Handlowej Greater Providence w stanie Rhode Island. Szef amerykańskiej Rezerwy Federalnej mówił też o kryzysach i wystawianiu na próbę zaufania do instytucji gospodarczych na całym świecie.

Powell o amerykańskiej gospodarce: kryzysy historyczne pozostawiły po sobie blizny

Powell o amerykańskiej gospodarce: kryzysy historyczne pozostawiły po sobie blizny

Źródło:
Reuters

W przyszłym miesiącu Serbia zawrze trzyletnią umowę z Gazpromem na import gazu z Rosji. Kontrakt zagwarantuje dostawy 2,5 mld metrów sześciennych surowca rocznie – poinformował publiczny nadawca RTS, powołując się na prezesa państwowej spółki gazowej, Duszana Bajatovicia.

Chcą dołączyć do Unii Europejskiej. Podpisują z Rosją umowę na gaz

Chcą dołączyć do Unii Europejskiej. Podpisują z Rosją umowę na gaz

Źródło:
PAP

Wtorkowa sesja na Wall Street zakończyła się spadkami głównych indeksów. Inwestorzy realizowali zyski na akcjach Nvidii po ich mocnym wzroście dzień wcześniej, a prezes Fed Jerome Powell sugeruje, że akcje na amerykańskich giełdach mogą być przewartościowane.

Spadki na Wall Street. Szef Fed powtórzył obawy

Spadki na Wall Street. Szef Fed powtórzył obawy

Źródło:
Reuters, PAP

Przed Polską systemy kaucyjne wprowadziły między innymi Niemcy, Szwecja czy Holandia. Z kolei we Francji model ten działa częściowo - jedynie w niektórych regionach państwa.

Butelkowa turystyka, bilety na przejazd, loteria z nagrodami. Tak działają systemy kaucyjne

Butelkowa turystyka, bilety na przejazd, loteria z nagrodami. Tak działają systemy kaucyjne

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot odnotowano główną wygraną w wysokości 120 milionów euro. Padła ona w Niemczech. W Polsce najwyższe były wygrane piątego stopnia. W najbliższym losowaniu do wygrania będzie 45 milionów złotych. Oto liczby, które wylosowano 23 września.

Wielka kumulacja w Eurojackpot rozbita

Wielka kumulacja w Eurojackpot rozbita

Źródło:
tvn24.pl

Niemiecki koncern Bosch ogłosił wstrzymanie budowy fabryki pomp ciepła w Dobromierzu na Dolnym Śląsku. Wartość planowanej inwestycji wynosiła 1,2 miliarda złotych. Decyzja wynika z rosnącej niepewności politycznej i gospodarczej w Europie, która negatywnie wpływa na rynek pomp ciepła w regionie.

Niemiecki gigant wstrzymuje inwestycję w Polsce. Wskazuje powody

Niemiecki gigant wstrzymuje inwestycję w Polsce. Wskazuje powody

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Lotto nie padła szóstka. Oznacza to, że kumulacja rośnie do ośmiu milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 23 września 2025 roku.

Kumulacja w Lotto rośnie

Kumulacja w Lotto rośnie

Źródło:
tvn24.pl

Według deweloperów można mieszkać nawet pod ścianami. Bo trudno inaczej wytłumaczyć to, że powierzchnię pod nimi doliczają klientom do ceny - napisała we wtorek w serwisie X Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, szefowa resortu funduszy. Poinformowała jednocześnie, że Polska 2050 złożyła we wtorek projekt ustawy mający zakazać takiej praktyki.

"Dość naciągania ludzi na pseudometry". Jest projekt

"Dość naciągania ludzi na pseudometry". Jest projekt

Źródło:
tvn24.pl

Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump spotkał z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen na marginesie 80. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Von der Leyen podkreśliła, że Trump słusznie domaga się wstrzymania importu rosyjskiej ropy do Europy, zapowiadając jednocześnie działania zmierzające do realizacji tego celu do końca roku.

Szefowa Komisji Europejskiej: Trump ma absolutną rację

Szefowa Komisji Europejskiej: Trump ma absolutną rację

Źródło:
PAP

Założyciel Oracle - Larry Ellison - może wkrótce przejąć kontrolę nad TikTokiem w USA. To jeden z najbogatszych ludzi na świecie i pionier rozwoju sztucznej inteligencji. Jego majątek w ostatnim czasie znacznie się powiększył dzięki rosnącemu zapotrzebowaniu na przechowywanie danych.

"Strażnik ogromnej części światowych danych" może przejąć TikToka w USA

"Strażnik ogromnej części światowych danych" może przejąć TikToka w USA

Źródło:
PAP

Tylko 25 procent metanu z polskich kopalń jest wykorzystywana gospodarczo, natomiast reszta tego gazu trafia do atmosfery - przekazała Najwyższa Izba Kontroli. Jak dodała, przy utrzymaniu aktualnego trendu, polskie spółki węglowe mogą zapłacić wielomiliardowe kary już w 2027 roku.

NIK: polskie kopalnie zagrożone miliardowymi karami

NIK: polskie kopalnie zagrożone miliardowymi karami

Źródło:
PAP

Ministerstwo Cyfryzacji poinformowało, że osoby składające wniosek o dowód osobisty w aplikacji mObywatel mogą zrobić zdjęcie telefonem. Narzędzie pozwala je właściwie skadrować i sprawdzić, czy spełnia wymogi urzędowe.

Nowa funkcja w rządowej aplikacji. "Praktyczne wsparcie"

Nowa funkcja w rządowej aplikacji. "Praktyczne wsparcie"

Źródło:
PAP

Korzystanie z jakichkolwiek powerbanków na pokładzie samolotów Emirates będzie zabronione od 1 października 2025 roku. Pasażerowie podróżujący tymi liniami nadal będą mogli mieć na pokładzie jeden powerbank, ale trzeba spełnić kilka warunków.

Popularne linie lotnicze wprowadzają zakaz

Popularne linie lotnicze wprowadzają zakaz

Źródło:
tvn24.pl

Sztuczna inteligencja coraz mocniej wpływa na zakupy w sieci. Chatboty, takie jak ChatGPT czy Gemini, zaczynają pełnić funkcję doradców, a nie tylko wyszukiwarek. Jak informuje "Rzeczpospolita", e-sklepy ryzykują utratę nawet 70 procent ruchu, jeśli nie dostosują się do tej rewolucji.

Trzęsienie ziemi w handlu internetowym

Trzęsienie ziemi w handlu internetowym

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Sekretarz skarbu USA Scott Bessent przekazał, że na stole są "wszystkie opcje", by ustabilizować sytuację w Argentynie. Podkreślił też, że Donald Trump ma zaufanie do prezydenta Javiera Milei i jego zespołu ekonomicznego - podał Reuters.

Kłopoty Argentyny. USA gotowe podjąć "zdecydowane i stanowcze" kroki

Kłopoty Argentyny. USA gotowe podjąć "zdecydowane i stanowcze" kroki

Źródło:
Reuters

Od dżungli Panamy po tętniące życiem miasta Wietnamu. Te państwa oferują imigrantom najlepsze połączenie przystępnych cen, przyjaznej atmosfery i wysokiej jakości życia - pisze BBC. Oto ranking najlepszych krajów dla ekspatów.

Od Panamy do Wietnamu. Zaskakujący ranking

Od Panamy do Wietnamu. Zaskakujący ranking

Źródło:
BBC

Jaguar Land Rover przedłużył wstrzymanie produkcji w trzech swoich brytyjskich fabrykach co najmniej do 1 października po cyberataku, który sparaliżował systemy informatyczne firmy. Kryzys uderza również w dostawców, z których część jest zagrożona upadłością - podaje BBC.

Paraliż producenta aut, dostawcy biją na alarm. Groźba bankructw

Paraliż producenta aut, dostawcy biją na alarm. Groźba bankructw

Źródło:
BBC

Premier Donald Tusk, przemawiając we wtorek na targach Trako w Gdańsku, zaprosił prezesów firm Pesa i Newag do udziału w historycznym przetargu na Koleje Dużych Prędkości. - Rzucam serdeczne wyzwanie, panowie prezesi - powiedział szef rządu. Podkreślił, że rozwój kolei pozostanie priorytetem rządu w najbliższych latach.

"Wykluczam nieobecność". Polskie firmy w grze o kolej

"Wykluczam nieobecność". Polskie firmy w grze o kolej

Źródło:
TVN24, PAP

Z chińskiego portu w Ningbo wyruszył pierwszy kontenerowiec na nowej trasie ekspresowej do Europy - przekazał portal Yicai Global. Szlak wiedzie przez Przejście Północno-Wschodnie i o ponad połowę skraca czas transportu.

Nowa i dużo szybsza trasa z Chin do Europy. Wyruszył pierwszy kontenerowiec

Nowa i dużo szybsza trasa z Chin do Europy. Wyruszył pierwszy kontenerowiec

Źródło:
PAP

Prezydent Karol Nawrocki podczas wizyty w Stanach Zjednoczonych spotkał się z prezeską i dyrektorką do spraw inwestycji spółek Alphabet i Google Ruth Porat - przekazano w komunikacie Kancelarii Prezydenta RP.

Prezydent spotkał się z dyrektorką do spraw inwestycji Google'a

Prezydent spotkał się z dyrektorką do spraw inwestycji Google'a

Źródło:
tvn24.pl

Kilku miliarderów i odnoszących sukcesy przedsiębiorców nigdy nie ukończyło studiów - od Billa Gatesa po Marka Zuckerberga. 30-letnia Lucy Guo jest jedną z takich osób. Z tym, że biznesmenka ma dla młodych ludzi jedną radę - opisuje CNBC.

30-letnia miliarderka ma jedną ważną radę

30-letnia miliarderka ma jedną ważną radę

Źródło:
CNBC

Stopa bezrobocia w sierpniu 2025 roku wyniosła 5,5 procent wobec 5,4 procent miesiąc wcześniej - podał Główny Urząd Statystyczny. Największy roczny spadek przeciętnego zatrudnienia odnotowano w sektorze górniczym.

Tyle wyniosła stopa bezrobocia w sierpniu

Tyle wyniosła stopa bezrobocia w sierpniu

Źródło:
tvn24.pl, PAP

W 2024 roku średni wiek, w którym Polacy opuszczali dom rodzinny, wynosił średnio 26,7 lat - wynika z danych Eurostatu. Najszybciej na swoje wyprowadzają się Finowie i Duńczycy, a na końcu stawki plasują się Chorwaci, Słowacy i Grecy.

W tym wieku Polacy opuszczają rodzinne gniazdo

W tym wieku Polacy opuszczają rodzinne gniazdo

Źródło:
PAP

Amerykański gigant technologiczny Nvidia zainwestuje 100 miliardów dolarów w OpenAI, które zamierza wybudować warte setki miliardów dolarów centra danych oparte na procesorach AI tego producenta układów scalonych - poinformowały w poniedziałek firmy. OpenAI planuje budowę i wdrożenie systemów Nvidia wymagających 10 gigawatów mocy.

"Gigantyczny projekt". Potentat wykłada 100 miliardów dolarów

"Gigantyczny projekt". Potentat wykłada 100 miliardów dolarów

Źródło:
PAP

Do najbliższej obniżki stóp procentowych najwcześniej może dojść w listopadzie - ocenił członek Rady Polityki Pieniężnej Przemysław Litwiniuk. Dodał, że jej skala prawdopodobnie wyniesie 25 punktów bazowych, co uważa za optymalny krok przy obecnej sytuacji gospodarczej Polski.

Co dalej ze stopami procentowymi? Członek RPP wskazuje na możliwy termin obniżki

Co dalej ze stopami procentowymi? Członek RPP wskazuje na możliwy termin obniżki

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Zmiany w zarządzie Orlenu. Sławomir Jędrzejczyk i Sławomir Staszak zostali powołani do zarządu Orlenu - poinformowała spółka w komunikacie w poniedziałek.

Transfer w Orlenie. Dwóch nowych członków zarządu

Transfer w Orlenie. Dwóch nowych członków zarządu

Źródło:
PAP