Maciej Sokołowski: Unia - czyli kto?


Czym jest obecnie Unia Europejska? Kto nią teraz "trzęsie" i rozdaje karty? Czy Brukselę zamieszkują "tajemnicze siły"? O tym, prosto z Bruskeli korespondent TVN24 Maciej Sokołowski.

Gdy napływają kolejne informacje z Ukrainy, aktualne stają się pytania "o reakcję Brukseli" lub o to, "jak sprawę komentuje Unia". I można odnieść wrażenie, że Bruksela stała się tajemniczą krainą, którą zamieszkują tajemnicze siły. Jakby gdzieś tu, w tym mieście - jak w krainie Oz - schował się czarnoksiężnik, który zna odpowiedź na każde pytanie. Można by go też w takim razie spytać: Unia, czyli kto? Szef Komisji Europejskiej? Szef Parlamentu Europejskiego? Przewodniczący Rady Europejskiej? Catherine Ashton czy raczej Angela Merkel, David Cameron, Francois Hollande? Donald Tusk? A może Antonis Samaras, premier Grecji, która teraz przewodniczy UE?

Gdzieś za firanką

Nie czekając na odpowiedź, Majdan już wie, że Europa "pławi się w bagnie wygody". W dramatycznym liście do Europejczyków aktywiści z Kijowa piszą, że "spoczęliśmy na laurach" i "nie jesteśmy już w stanie ruszyć swoich tyłków." W podobnym tonie - tak, by zabolało - pisze też Andrzej Stasiuk, opisując Europę, jak patrząc na Majdan, "zmniejsza się, kurczy, kryje za firanką", jak "obsesyjnie liczy zyski i straty".

W takich chwilach, gdy gdzieś tam, za granicą strefy Schengen, szaleje tornado, to wyraźniej widać, że Unia jest przede wszystkim wspólnotą gospodarczą. Potrafimy wyregulować każdy element wspólnego rynku, nawet tak drobny, jak kwiatowy pyłek, czego przykładem było ostatnie głosowanie w Strasburgu, ale gdy mówią o polityce zagranicznej jasne się staje, że Unia wciąż jest tylko sumą opinii poszczególnych stolic. Madryt zainteresowany będzie bardziej Wenezuelą, Zagrzeb sytuacją na Bałkanach, a Warszawa Ukrainą. Opinie te trzeba zebrać, przedyskutować, przeliczyć. I choć wygląda to tak od lat, to teraz nagle, rozbudzeni strzałami snajperów, komentatorzy we francuskich i belgijskich dziennikach ocknęli się, pytając: jak to możliwe, że Unia nic nie robi? Tyle tylko, że cały czas wskazując na Unię, każdy wskazuje palcem na kogoś obok. Unia jest gdzieś tam, za górami, za lasami, gdzieś w Brukseli.

Mała Unia

Rozdwojenie między silną Europą a silnymi państwami, to dyskusja starsza niż sama Unia Europejska. Dyskusja powraca także teraz, przed kampanią wyborczą do Parlamentu Europejskiego, gdy na kontynencie coraz większą popularność zdobywają ugrupowania antyeuropejskie. Także w Polsce część partii wzywa do ograniczenia kompetencji mitycznej Brukseli. Tego tajemniczego miasta, które może pomieścić wszystkie żale i pretensje. Uprawnień w zakresie polityki zagranicznej państwa bronią i będą bronić, bo to symbolizuje ich suwerenność. I to zrozumiałe. Jednak jeśli apelujemy, by Unia nie wtrącała się we wszystko i jednocześnie wzywamy tę samą Unię do twardej i zdecydowanej reakcji, to następuje sprzeczność. Bo w takim razie do kogo apelujemy? Do tajemniczej Brukseli? Do Berlina, czy do Paryża?

Cathy

Miało być inaczej, Traktat Lizboński nadał silną pozycję Wysokiemu Przedstawicielowi ds. Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, określając go przewodniczącym unijnej polityki zagranicznej. Tylko, że sam tytuł to jeszcze zbyt mało. Europejscy przywódcy stworzyli co prawda stanowiska nazwane dumnie "szefem unijnej dyplomacji" czy też "przewodniczącym Rady", ale jednocześnie nie chcieli, by ktoś był silniejszy od nich. Jak więc osłabili te funkcje? To proste - wybrali słabych ludzi. Już w momencie nominacji nikt nie ukrywał, że wskazanie Ashton i van Rompuya, osób bezbarwnych i mało znanych, służy temu, by byli na tyle przeźroczyści, by nie przesłonili prawdziwych liderów, czyli szefów państw. Tajemniczą krainę zwaną Brukselą wypełniają więc takie postacie jak biurokraci, administratorzy i technokraci.

Rola szefowej dyplomacji UE, o której Barroso, nawet w oficjalnych wystąpieniach, mówi zdrobniale "Cathy", sprowadza się niestety do wydawania kolejnych oświadczeń o podobnej treści. Lady Ashton na zmianę jest "zaniepokojona", "głęboko zaniepokojona" lub "ekstremalnie zasmucona" i nieustannie apeluje o pokój na świecie. W ostatni tylko piątek opublikowała cztery komunikaty, o Gambii, Libii, Wenezueli i oczywiście o Ukrainie.

Na jej obronę trzeba jednak uczciwie dodać też, że niewiele więcej może zrobić, sama nie dysponuje bowiem żadną inną siłą niż ta, jaką obdarzą ją poszczególni ministrowie. W ostatnich miesiącach europejska prasa ze zdumieniem odkryła, że Ashton posiada też talenty dyplomatyczne, bo większe sukcesy niż w przypadku Ukrainy odniosła w negocjacjach z Iranem. Rzetelność nakazuje też, by przypomnieć, że w czwartek, gdy ministrowie Trójkąta Weimarskiego byli w Kijowie, Catherine Ashton przewodniczyła w Wiedniu kolejnej turze irańskich negocjacji, stąd sama na Ukrainę nie mogła polecieć.

Tour de Europe

Jak w takim razie porozmawiać z Europą? Trzeba się nalatać. A sama Bruksela jest tylko jednym z przystanków. Potwierdzeniem tego jest europejski tour polskiego premiera. Gdy Donald Tusk na przełomie stycznia i lutego chciał osobiście skonsultować działania w sprawie Ukrainy, to musiał wsiąść w samolot i wybrać się w niemal tygodniową podróż po europejskich stolicach. Tempo miał niezłe, embraer startował i lądował kilka razy dziennie i w ciągu pięciu dni udało się spotkać się z 11 przywódcami państw, co jednak nawet nie jest połową członków Unii. Oczywiście nie chodziło o to, by spotkać się ze wszystkimi, ale by porozmawiać z najważniejszymi.

Ciekawe jednak, że choć w ciągu kilku godzin w Brukseli premier Tusk wypił kawę z szefem Komisji Europejskiej, szefem Parlamentu Europejskiego i komisarzem ds. rozszerzenia, to nie spotkał się z szefową dyplomacji. Po co rozmawiać z pośrednikiem jeśli już bezpośrednio rozmawiało się z jej szefami.

"F**k the EU"

Rozumieją to Amerykanie, którzy zniecierpliwieni mechanizmami Unii i jej działaniem na Ukrainie rzucają do słuchawki "F**k the EU". Co też znamienne, po tych słowach sekretarz stanu odpowiedzialnej za kontakty z Unią Europejską Victorii Nuland nie bardzo miał się kto obrazić, bo też nikt w Brukseli za bardzo nie wiedział, czy dotyczyły też jego, czy może tylko tego w budynku obok. Dotknięta poczuła się właściwie tylko Angela Merkel określając takie słowa jako niedopuszczalne. Co tylko pokazuje, kto tak naprawdę czuje się Unią.

A tu, w europejskiej dzielnicy w krainie Bruksela, dyplomaci byli nawet zadowoleni ze słów Nuland, żartowali, że to i tak duży postęp w relacjach UE-USA, bo Biały Dom w rozmowie nie wymienił żadnego z poszczególnych państw Europy, ale wyjątkowo potraktował nas jak wspólnotę, jednakowo wszystkich... ignorując.

Niedyplomatyczne słowo dyplomacja europejska obróciła w żart, ale tak zabawnie już nie jest, gdy te same wady Brukseli ujawniają się w kontaktach z poważnym graczem, który chętnie je wykorzystuje. Rosja umiejętnie rozgrywa podziały w Europie, konsekwentnie udając, że czegoś takiego jak Unia w ogóle nie ma i kontaktuje się bezpośrednio z poszczególnymi stolicami.

Słychać to wyraźnie nawet w ostatnich słowach szefa rosyjskiego MSZ Sergieja Ławrowa, który z apelem o przestrzeganie porozumienia na Ukrainie, zwraca się bezpośrednio do ministrów Francji, Niemiec i Polski, a nie do Unii Europejskiej. W depeszy rosyjskiej agencji prasowej nazwa UE nie pojawia się ani razu. W czwartek i piątek w Kijowie Moskwa widziała delegacje ministrów trzech europejskich państw, nie ministrów jednej Unii.

Proszę czekać, będzie rozmowa

To tytułowe pytanie "Unia - czyli kto?" nie jest nowe, powraca od 40 lat, gdy Henry Kissinger, wtedy amerykański sekretarz stanu, pytany, czy zamierza konsultować swoje działania z Europą, odparł: "A jaki jest do niej numer telefonu?".

Dziś Kissinger mógłby zadzwonić do Europy, byłby jednak tak samo zdziwiony jak Dorotka, która w końcu dotarła w Krainie Oz do czarnoksiężnika. Telefon zadzwoniłby w gabinecie Catherine Ashton, a ta zamiast księgi zaklęć, wyciągnęłaby książkę telefoniczną i zaczęła dzwonić do Berlina, Paryża, Londynu i po kilku dniach odnalazła w odpowiednim folderze plik z odpowiednim oświadczeniem.

Autor: Maciej Sokołowski / Źródło: tvn24

Pozostałe wiadomości

Pod pretekstem tak zwanego pakietu antyblackoutowego rząd planuje zniesienie taryf na energię elektryczną, które obecnie chronią odbiorców przed nadmiernymi podwyżkami cen ze strony dostawców energii - informuje w poniedziałkowym wydaniu "Rzeczpospolita".

Rewolucja w rachunkach dla milionów Polaków

Rewolucja w rachunkach dla milionów Polaków

Źródło:
PAP

Stany Zjednoczone są bliskie zawarcia kilku umów handlowych - poinformował w niedzielę w telewizji CNN amerykański sekretarz skarbu Scott Bessent, nie precyzując jednak, z którymi krajami toczą się rozmowy.

Nowa zapowiedź w sprawie ceł. "Wtedy to się stanie"

Nowa zapowiedź w sprawie ceł. "Wtedy to się stanie"

Źródło:
PAP

W Paryżu doszło w sobotę do wielu lokalnych awarii prądu, których powodem była niedawna fala upałów - poinformował koncern energetyczny Enedis w komunikacie około północy. Awaria dotknęła między innymi część budynków Zgromadzenia Narodowego, niższej izby parlamentu.

Seria awarii prądu w europejskiej stolicy

Seria awarii prądu w europejskiej stolicy

Źródło:
PAP

Do Państwowej Inspekcji Pracy w 2024 roku wpłynęło około 50 tysięcy skarg na brak wypłat. Urząd wydał decyzje na rekordową kwotę 270 milionów złotych. To tak, jakby cały Inowrocław pracował za darmo. Do tego skargi dotyczą także naruszeń związanych z czasem pracy. Niewypałem okazała się także ustawa o ochronie sygnalistów z zeszłego roku. Zgłoszeń praktycznie nie ma.

Polacy skarżą się na brak wypłat. Rekordowa kwota

Polacy skarżą się na brak wypłat. Rekordowa kwota

Źródło:
PAP

Sprzedaż produkowanego przez Teslę modelu Cybertruck okazała się daleka od szumnych zapowiedzi Elona Muska - zwraca uwagę CNN. Amerykański serwis pisze wręcz o motoryzacyjnej "klapie", za którą mają stać stosunkowo wysoka cena, liczne akcje serwisowe, a także polityczne zaangażowanie najbogatszego człowieka świata.

CNN: motoryzacyjna klapa pomimo szumnych zapowiedzi Muska

CNN: motoryzacyjna klapa pomimo szumnych zapowiedzi Muska

Źródło:
CNN

W piątek w Pradze i kilku innych czeskich miastach miała miejsce kilkugodzinna awaria prądu. To kolejna taka sytuacja po kwietniowym blackoutcie w Hiszpanii i Portugalii. W ocenie profesora Mariusza Ruszla z Politechniki Rzeszowskiej, by nie doszło do takiego zdarzenia w Polsce konieczne jest zwiększenie odporności naszej sieci i przyśpieszenie jej modernizacji. Na wszelki wypadek w każdym domu powinien jednak być zapas wody, latarka oraz gotówka.

"Zapas wody, lekarstwa, gotówka". Co blackout w Czechach powinien powiedzieć nam

"Zapas wody, lekarstwa, gotówka". Co blackout w Czechach powinien powiedzieć nam

Źródło:
PAP

Branża turystyczna szuka pomysłów, mających do wyjazdów przekonać nawet tych, którzy widzieli już wszystko. Nie każdy trend chwyci, są jednak takie, od których nie ma ucieczki, bo związane są na przykład ze zmianami klimatu.

"Gotowi są oszczędzać na wszystkim, ale nie na podróżach". Nowe trendy

"Gotowi są oszczędzać na wszystkim, ale nie na podróżach". Nowe trendy

Źródło:
tvn24.pl

Mieszkanka Wenecji upadła i złamała rękę, wsiadając do tramwaju wodnego. Domagała się odszkodowania od zakładu transportu miasta twierdząc, że nie zadbał on o bezpieczeństwo na przystanku. Sprawa trafiła do sądu, który orzekł, że cała sytuacja jest winą kobiety, bo ta miała na nogach szpilki i wiedziała, że ryzykuje, wybierając tego typu buty.

Miała szpilki, nie dostanie odszkodowania

Miała szpilki, nie dostanie odszkodowania

Źródło:
PAP

Turecki urząd do spraw konkurencji wszczął dochodzenie przeciwko serwisowi muzycznemu Spotify. Wiceminister kultury twierdzi, że w aplikacji pojawiły się "prowokacyjne" treści uderzające w żonę prezydenta Turcji Recepa Tayyipa Erdogana i wartości islamu. 

Turcja twierdzi, że treści w Spotify obrażają żonę Erdogana i islam

Turcja twierdzi, że treści w Spotify obrażają żonę Erdogana i islam

Źródło:
PAP

Michael McGrath, komisarz Unii Europejskiej do spraw ochrony konsumentów, stwierdził, że jest zaniepokojony liczbą małych przesyłek, które codziennie napływają do Unii Europejskiej - głównie z Chin. Wskazał przy tym na zagrożenia dla bezpieczeństwa konsumentów oraz uczciwej konkurencji na rynku.

"Eksplozja" liczby małych paczek. "Taka skala obciążyłaby każdy system"

"Eksplozja" liczby małych paczek. "Taka skala obciążyłaby każdy system"

Źródło:
PAP

Skrócenie czasu pracy w dłuższej perspektywie na pewno będzie miało szansę na realizację, ale dzisiaj jest to zadanie prawie niewykonalne – powiedział główny inspektor pracy Marcin Stanecki. Zaznaczył, że bardziej niż czterodniowy tydzień pracy może sprawdzić się stopniowe skracanie liczby godzin.

Krótszy tydzień pracy. "Dzisiaj to zadanie prawie niewykonalne"

Krótszy tydzień pracy. "Dzisiaj to zadanie prawie niewykonalne"

Źródło:
PAP

Kilkanaście osób zostało rannych podczas ewakuacji pasażerów samolotu linii Ryanair na lotnisku Palma de Mallorca - informują media. Wcześniej na pokładzie maszyny włączył się alarm przeciwpożarowy. Port lotniczy funkcjonuje bez zakłóceń.

Alarm przeciwpożarowy, pasażerowie wyskakiwali na płytę lotniska. Są ranni

Alarm przeciwpożarowy, pasażerowie wyskakiwali na płytę lotniska. Są ranni

Źródło:
PAP

Pierwszy w sezonie upał spowodował, że w ciągu jednego dnia ceny energii wzrosły pięćdziesięciokrotnie - przekazały Polskie Sieci Elektroenergetyczne. W upalne wieczory klimatyzatory powodują wzrost zużycia prądu, a jeśli nie pracują odnawialne źródła energii, zastąpić je musi droższa energia konwencjonalna.

Ceny prądu wystrzeliły

Ceny prądu wystrzeliły

Źródło:
PAP

30 milionów złotych zapłacił nabywca 600-metrowego apartamentu w warszawskim kompleksie Noho One - podał "Puls Biznesu". Według dziennika to największa oficjalnie potwierdzona transakcja na polskim rynku nieruchomości mieszkaniowych.

To może być najdroższe mieszkanie w Polsce

To może być najdroższe mieszkanie w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Od soboty 5 lipca obowiązuje zakaz sprzedaży nieletnim wszystkich e-papierosów. Także tych, które nie zawierają nikotyny. Zakazane będzie ponadto używanie e-papierosów beznikotynowych w miejscach, w których obecnie obowiązuje zakaz palenia.

Zakaz sprzedaży. Ostrzeżenia w sklepach

Zakaz sprzedaży. Ostrzeżenia w sklepach

Źródło:
PAP

Donald Trump podpisał ustawę budżetową realizującą jego podatkowe obietnice wyborcze. "Jedna wielka piękna ustawa" łączy cięcia podatków z cięciami wydatków socjalnych i jednoczesnym zwiększeniem środków między innymi na deportację migrantów. Eksperci przewidują, że na nowym prawie zyskają najlepiej zarabiający Amerykanie.

Mówi, że to jego największe zwycięstwo. Jest podpis Trumpa

Mówi, że to jego największe zwycięstwo. Jest podpis Trumpa

Źródło:
PAP

Prezes Narodowego Banku Polskiego Adam Glapiński został wezwany do Prokuratury Okręgowej w Warszawie w charakterze świadka. Szef banku centralnego miał zeznawać 8 lipca, ale rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie prokurator Piotr Antoni Skiba poinformował, że Glapiński nie stawi się na wtorkowe przesłuchanie.

Prezes NBP wezwany do prokuratury. "Ma inne obowiązki"

Prezes NBP wezwany do prokuratury. "Ma inne obowiązki"

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl, RMF FM

W związku z pożarem budynku wielorodzinnego w Ząbkach koło Warszawy Polska Izba Inżynierów Budownictwa (PIIB) wskazuje na konieczność podjęcia "natychmiastowych działań prewencyjnych i kontrolnych w skali ogólnopolskiej".

Apel o pilny przegląd poddaszy. Po pożarze w Ząbkach

Apel o pilny przegląd poddaszy. Po pożarze w Ząbkach

Źródło:
tvn24.pl

- Budujemy kolej za 100-150 milionów złotych za kilometr. Ja to bardzo wyraźnie podkreślam, mniej więcej tyle kosztuje budowa tak zwanego Y, no więc nie chcemy, by tabor woził powietrze - stwierdził w "Bez kitu" na antenie TVN24 Maciej Lasek, wiceminister infrastruktury i pełnomocnik rządu do spraw Centralnego Portu Komunikacyjnego.

"150 milionów za kilometr". Lasek o budowie Kolei Dużych Prędkości

"150 milionów za kilometr". Lasek o budowie Kolei Dużych Prędkości

Źródło:
TVN24

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył na sześciu deweloperów kary o łącznej wysokości 1,6 miliona złotych za wprowadzanie klientów w błąd co do powierzchni oferowanego lokalu. Jak podano w komunikacie, problem dotyczył wliczania do metrażu powierzchni pod ściankami działowymi.

Wprowadzali klientów w błąd. Kary dla sześciu deweloperów

Wprowadzali klientów w błąd. Kary dla sześciu deweloperów

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot ponownie nie padła główna wygrana, a kumulacja rośnie do 210 milionów złotych. W Polsce najwyższa była wygrana czwartego stopnia w wysokości ponad 750 tysięcy złotych. Oto liczby, które wylosowano 4 lipca 2025 roku.

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Potężna kumulacja w Eurojackpot

Źródło:
tvn24.pl

Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wpłynęło milion wniosków o rentę wdowią. Aby otrzymać świadczenie za lipiec, wniosek należy złożyć do ostatniego dnia miesiąca - poinformował w piątek ZUS.

Milion wniosków o nowe świadczenie

Milion wniosków o nowe świadczenie

Źródło:
PAP

Prezydent podpisał nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług. Ustawa ta podnosi limit przychodów, poniżej którego przedsiębiorca jest zwolniony z rejestrowania się jako podatnik VAT, do 240 tysięcy złotych z obecnych 200 tysięcy złotych.

Limit podatkowy w górę. Jest podpis prezydenta

Limit podatkowy w górę. Jest podpis prezydenta

Źródło:
PAP

Ryanair zapowiada zwiększenie o 20 procent dopuszczalnych wymiarów bezpłatnego bagażu podręcznego. Zmiana ma związek z nowym standardem Unii Europejskiej dotyczącym minimalnych wymiarów jednej sztuki bagażu, którą pasażerowie mogą zabrać na pokład - podaje portal stacji BBC.

Ryanair zmienia wymiary bagażu podręcznego

Ryanair zmienia wymiary bagażu podręcznego

Źródło:
BBC

Lipcowa obniżka stóp procentowych może być początkiem cyklu łagodzenia polityki pieniężnej - mówi członek Rady Polityki Pieniężnej Ludwik Kotecki w rozmowie z agencją Bloomberg. Jego zdaniem, jeśli dane makroekonomiczne na to pozwolą, do końca 2025 roku możliwe są jeszcze dwie obniżki stóp procentowych.

To może być dopiero początek. Członek RPP Ludwik Kotecki zabiera głos

To może być dopiero początek. Członek RPP Ludwik Kotecki zabiera głos

Źródło:
PAP

Inflacja w tym roku wyniesie 3,9 procent, w 2026 roku spadnie do 3,1 procent, a w roku 2027 zmniejszy się do 2,4 procent - prognozuje Narodowy Bank Polski w "Raporcie o inflacji". Bank centralny przewiduje, że polska gospodarka wzrośnie o 3,6 procent w tym roku.

"Raport o inflacji". NBP pokazał projekcję

"Raport o inflacji". NBP pokazał projekcję

Źródło:
PAP

Im mniejszy ośrodek, tym trudniej znaleźć w nim mieszkanie na wynajem - podał Polski Instytut Ekonomiczny (PIE). Według ekspertów niska podaż lokali do wynajęcia w mniejszych miejscowościach sprzyja zjawisku "gniazdownictwa", czyli zamieszkiwaniu młodych dorosłych z rodzicami.

"Im mniejszy powiat, tym trudniej". To sprzyja "gniazdownictwu"

"Im mniejszy powiat, tym trudniej". To sprzyja "gniazdownictwu"

Źródło:
PAP

Hiszpański sektor turystyczny ostrzega władze, że problemy logistyczne kraju negatywnie wpływają na jego wizerunek. Niedawna awaria kolei i chaos na lotnisku w Barajas w Madrycie zagrażają planom przyciągnięcia rekordowej liczby turystów w tym roku.

Obwiniają rząd. "Odwraca się plecami"

Obwiniają rząd. "Odwraca się plecami"

Źródło:
PAP

Administracja Donalda Trumpa ogłosiła nałożenie nowych sankcji na podmioty eksportujące irańską ropę naftową i ukrywające jej pochodzenie. Departament Stanu zaznaczył przy tym, że jest to element polityki nakładania "maksymalnej presji" na irański reżim.

Element "maksymalnej presji". Decyzja administracji Donalda Trumpa

Element "maksymalnej presji". Decyzja administracji Donalda Trumpa

Źródło:
PAP

Donald Trump zapowiedział, że jego administracja zacznie w piątek wysyłać do rządów innych państw pisma informujące o wysokości ceł, jakie USA nałożą na ich eksport - podała Agencja Reutera.

Donald Trump: kilka państw poinformujemy

Donald Trump: kilka państw poinformujemy

Źródło:
PAP