Ekonomiści o walce z kurczflacją. "To najczęstszy zabieg stosowany przez producentów"

Źródło:
TVN24 Biznes
Rafał Mundry o zjawisku shrinkflacji
Rafał Mundry o zjawisku shrinkflacjiTVN 24
wideo 2/7
Rafał Mundry o zjawisku shrinkflacjiTVN 24

Główny Urząd Statystyczny (GUS) licząc inflację musi mierzyć się z kurczflacją - wskazali ekonomiści mBanku. Jak zauważyli, "zmiany asortymentu w Polsce są bardzo szybkie". "Spadek wagi produktu to najczęstszy zabieg stosowany przez producentów w celu ukrycia zmiany ceny" - dodali.

Ze wstępnych danych GUS wynika, że inflacja w styczniu 2023 roku wyniosła 17,2 proc., licząc rok do roku. Dla porównania w grudniu inflacja była na poziomie 16,6 proc. rok do roku. Ekonomiści mBanku w piątkowej analizie zwrócili uwagę, że GUS mierząc inflację musi walczyć z kurczflacją (oryginalnie shrinkflacja).

Jak wyjaśnili, to "zjawisko polegające na degradacji produktów dokonywanej w celu utrzymania ceny bez zmian (lub ograniczeniu wzrostu ceny). Większość uwagi skierowana jest na degradację wagową, stąd właśnie termin kurczflacja".

PAP/Adam Ziemienowicz

Jak GUS liczy inflację?

Przedstawiciele mBanku wskazali, że GUS licząc inflację, gromadzi setki tysięcy cen produktów w jednym miesiącu. Dane są pobierane w formie tradycyjnej przy wykorzystaniu ankieterów. "Korzysta jednak również z innych źródeł. Dysponuje danymi od tzw. gestorów (zwykle to sieci handlowe) oraz sam prowadzi poszukiwania w internecie (bilety lotnicze). Charakterystyka produktów, których ceny są magazynowane podlega skrupulatnej analizie z tego powodu, że GUS zainteresowany jest pomiarem cen produktów, które - powtarzajmy to do znudzenia - gwarantują porównywalność wyników i są jednocześnie reprezentatywne dla zakupów konsumenckich" - wskazali ekonomiści.

Zwrócili przy tym uwagę, że występują różne czynniki, które mogą zaburzać pomiar, np. różne gramatury, a także różny skład.

"Zasadą zbierania cen jest porównywanie pomiędzy badanymi okresami tych samych reprezentatywnych towarów. Dzięki temu pomiar zmian cen nie odzwierciedla ruchów cen związanych ze zmianą atrybutów towarów takich jak jakość i użyteczność, a jedynie te które wynikają z 'czystej' zmiany ceny" - podkreślił GUS.

Urząd statystyczny - jak wyjaśnili ekonomiści - rokrocznie więc ustala i weryfikuje tzw. listę reprezentantów towarów i usług wytypowanych do badania cen. Ekonomiści mBanku zauważyli, że lista reprezentantów zawiera m.in. opis podstawowych cech jakościowych produktów: gramaturę, wymagany skład surowcowy, markę, typ, model, producenta.

"Spadek wagi produktu to najczęstszy zabieg"

Z drugiej strony, przedstawiciele tego banku zwrócili uwagę - powołując się na rozmowy z firmami, które plasują produkty żywnościowe w Polsce i w krajach zachodniej Europy - że zmiany asortymentu w Polsce są bardzo szybkie. "Sieci handlowe potrafią wprowadzić produkt w ciągu kilku tygodni i wycofać inny. Tymczasem rynek zagraniczny wygląda przy tym dużo stabilniej lub wręcz ślamazarnie (miesiące, a nawet lata)" - czytamy.

Zdaniem ekonomistów "spadek wagi produktu to najczęstszy zabieg stosowany przez producentów w celu ukrycia zmiany ceny". "Oprócz zmiany gramatury dokonują się też bardziej subtelne zmiany. Dotyczą one składu produktów (mniej "mięsa w mięsie", przejście od materiałów naturalnych do ich syntetycznych zamienników, zmniejszenie wagi "produktów aktywnych", zmniejszenie liczby sztuk, okrojenie funkcji przedmiotów, skrócenie czasu wykonywania usługi lub ograniczenie jej zakresu)" - dodali.

Jak zaznaczyli autorzy analizy, to aspekty, których śledzenie wymaga dużej uważności oraz sporego doświadczenia. "Nie wszystko też urzędy statystyczne są w stanie wyłapać" - podkreślili ekonomiści. Dodano, że walka ze kurczflacją nie jest wyspecjalizowaną funkcją urzędów statystycznych. "Występuje raczej jako produkt uboczny w ciągłej walce o zapewnienie reprezentatywności towarów branych pod uwagę w badaniu cen" - wskazano.

Dwie drogi

Ekonomiści wyjaśnili, że gdy pojawia się nowy produkt, który nie jest identyczny z notowanym poprzednio, to GUS ma dwie drogi, aby sobie z tym problemem poradzić: uznać go za bezpośrednio porównywalny lub skorygować o jakość/znaleźć zamiennik. Podkreślono przy tym, że istnieje jednoznacznie określona lista kryteriów, która decyduje, kiedy produkt może zostać uznany za bezpośrednio porównywalny.

"To wyrób tego samego producenta o tym samym składzie surowcowym, identycznych parametrach technicznych i jakościowych istotnych dla nabywcy. Ma tę samą jednostkę sprzedaży lub różnica jest nieistotna (0,9l zamiast 1l to zapewne różnica istotna), ma ten sam rodzaj opakowania i jest tego samego gatunku" - czytamy.

"Brak bezpośredniej porównywalności też można rozwiązać" - dodano, podając przykład, że jeśli opakowanie zmniejsza się o 10 proc., a cena pozostaje bez zmian, urząd statystyczny traktuje nowy produkt jako 10 proc. droższy.

"Jeśli przypadkowo zdarzy się, że w jednym punkcie poboru cen dany produkt już nie występuje, można skorzystać z bogatej bazy danych innych punktów poboru - może tam nadal jest. Jeśli jest, problem rozwiązuje średnia z innych punktów poboru. Schody zaczynają się, gdy coś znika definitywnie i nie jest podobne. Wtedy konieczne jest wprowadzenie poprawki na jakość" - wyjaśnili ekonomiści mBanku.

Autorka/Autor:mb/ToL

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Donald Trump ogłosił w niedzielę, że Stany Zjednoczone i Unia Europejska osiągnęły porozumienie w sprawie umowy handlowej. Stało się to po rozmowach prezydenta z USA z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen w Turnberry w Szkocji. W ramach porozumienia ustanowiono stawkę celną w wysokości 15 procent na przeważającą część eksportu unijnego do Stanów Zjednoczonych.

Jest porozumienie handlowe między UE a USA

Jest porozumienie handlowe między UE a USA

Źródło:
PAP

Wyspa Poveglia - uznawana za jedno z najbardziej tajemniczych miejsc w lagunie weneckiej - zostanie przekształcona w park miejski dostępny wyłącznie dla mieszkańców Wenecji. Od 1 sierpnia lokalna społeczność przejmie ją w 99-letnią dzierżawę od państwa i rozpocznie rewitalizację terenu, który przez stulecia służył jako miejsce kwarantanny oraz szpital psychiatryczny. Wokół wyspy narosła legenda.

Zakaz wstępu dla turystów. Mieszkańcy przejmują nawiedzoną wyspę

Zakaz wstępu dla turystów. Mieszkańcy przejmują nawiedzoną wyspę

Źródło:
CNN

Dane osobowe większości z 1,4 miliona klientów Allianz Life w Ameryce Północnej zostały wykradzione przez hakerów - poinformowała spółka-matka ubezpieczyciela.

Wyciek danych klientów giganta. Trwa dochodzenie

Wyciek danych klientów giganta. Trwa dochodzenie

Źródło:
BBC

- Kiedy słucham o tym, co w Polsce może wejść, to mam wrażenie, że cofam się (w czasie o) dwie dekady - mówiła w programie "Wstajesz i weekend" Marta Balukiewicz, autorka reportażu o czeskich parach jednopłciowych, odnosząc się do polskich projektów ustawy o związkach partnerskich. - Wygląda u nas to bardzo źle - ocenił na antenie TVN24 mecenas Artur Kula.

Polska "dwie dekady" za Czechami. "Wygląda to u nas bardzo źle"

Polska "dwie dekady" za Czechami. "Wygląda to u nas bardzo źle"

Źródło:
TVN24

Amerykańska agencja kosmiczna NASA zapowiedziała, że w najbliższym czasie z pracy odejdzie około 20 procent zatrudnionych - poinformowała agencja Reuters. Według przedstawicieli NASA, decyzja ma na celu usprawnienie funkcjonowania instytucji.

Potężne cięcia w NASA. "Katastrofalne skutki"

Potężne cięcia w NASA. "Katastrofalne skutki"

Źródło:
PAP

Dom gotowy w kilka godzin - tak reklamują się firmy sprzedające budynki modułowe. Ale rozwiązania alternatywne mają też swoje wady: gorszą akustykę, mniejszą trwałość. To jednak nie zniechęca tych, którzy nie chcą poświęcać lat na budowę. - To jest najlepszy dom na świecie. Nic się nie sypie, nie cieknie - mówi nam Małgorzata z Dolnego Śląska. - Dom na pokolenia? Kto dzisiaj takiego potrzebuje? - pyta.

Polacy nie chcą męczyć się z budową domu. Oto rozwiązanie

Polacy nie chcą męczyć się z budową domu. Oto rozwiązanie

Źródło:
tvn24.pl

W sobotnim losowaniu Lotto żadnemu z graczy nie udało się wytypować prawidłowo wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że kumulacja rośnie do dziesięciu milionów złotych. Oto wyniki losowania Lotto i Lotto Plus z 26 lipca 2025 roku.

Duża kumulacja w Lotto

Duża kumulacja w Lotto

Źródło:
tvn24.pl

Koszty budowy domu jednorodzinnego w Polsce poszybowały. W ciągu pięciu lat wzrosły aż o 50 procent. Eksperci przewidują dalsze podwyżki, choć ich tempo ma być bardziej umiarkowane. Za co zapłacimy najwięcej?

Koszty wzrosły aż o połowę. To jeszcze nie koniec

Koszty wzrosły aż o połowę. To jeszcze nie koniec

Źródło:
PAP

Rosnące globalne zainteresowanie japońską herbatą matcha przekłada się na gwałtowny wzrost cen. Eksperci wskazują, że boom na ten produkt, połączony z ograniczoną podażą i barierami handlowymi, powoduje trudności w zaopatrzeniu.

Globalny szał. "Proszą nawet o kilogram dziennie"

Globalny szał. "Proszą nawet o kilogram dziennie"

Źródło:
BBC

Na obecnym etapie nie da się jednoznacznie ocenić jakości gazu ziemnego w złożu odkrytym w pobliżu Świnoujścia - ocenił profesor Christian Holden z Norweskiego Uniwersytetu Naukowo-Technicznego (NTNU) w Trondheim. Jego zdaniem nie są również znane potencjalne koszty inwestycji ani wydobycia.

Złoża na Bałtyku. Ekspert studzi entuzjazm

Złoża na Bałtyku. Ekspert studzi entuzjazm

Źródło:
PAP

Sektor lotniczy mierzy się obecnie z wyjątkowo trudną sytuacją - oceniają ekonomiści Allianz Research w najnowszym raporcie. Z jednej strony rośnie globalny popyt na podróże lotnicze, z drugiej - zakłócenia w łańcuchach dostaw ograniczają dostępność nowych maszyn.

Branża w krytycznym momencie. "Poważne wąskie gardło"

Branża w krytycznym momencie. "Poważne wąskie gardło"

Źródło:
PAP

Średnia kwota podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT), płaconego przez Polaków, wyniosła w 2025 roku pięć tysięcy złotych - wynika z raportu firmy PITax. To wzrost o czterdzieści dwa procent w porównaniu z rokiem 2023.

Rekordzista otrzymał 193 tysiące złotych

Rekordzista otrzymał 193 tysiące złotych

Źródło:
PAP

Już wkrótce podróżowanie po krajach Bliskiego Wschodu stanie się łatwiejsze pod względem formalnym. Wszystko za sprawą nowej wizy turystycznej - The GCC Grand Tours Visa - która umożliwi swobodne odwiedzanie Arabii Saudyjskiej, Bahrajnu, Kataru, Kuwejtu, Omanu oraz Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

Jedna wiza do sześciu krajów

Jedna wiza do sześciu krajów

Źródło:
PAP

Elektryki, hybrydy, auta o napędzie wodorowym i alternatywnym - o takie pojazdy ma się wydłużyć lista samochodów, którym przysługiwałby zwrot kosztów użytkowania - wynika z odpowiedzi Ministerstwa Infrastruktury dla tvn24.pl. Stawki za tak zwane kilometrówki mają być obliczane na podstawie mocy silnika, a nie pojemności, jak było do tej pory.

Zmiany w kilometrówkach. Kto może na tym zyskać?

Zmiany w kilometrówkach. Kto może na tym zyskać?

Źródło:
tvn24.pl

- Jesteśmy w tej chwili dwudziestą największą gospodarką na świecie, ale oczywiście chcemy więcej. Musimy wzmocnić kluczowe branże polskiego przemysłu, chociażby przemysł kosmiczny, który ma potencjał do tego, aby w polskiej gospodarce mieć rosnące znaczenie - powiedział w "Faktach po Faktach" minister finansów i gospodarki Andrzej Domański. Pytany o plany podniesienia kwoty wolnej od podatku minister nie podał konkretnej daty.

"Jesteśmy 20. gospodarką świata, ale chcemy więcej"

"Jesteśmy 20. gospodarką świata, ale chcemy więcej"

Źródło:
TVN24

W piątek w Eurojackpot została rozbita olbrzymia kumulacja. W Polsce padła duża wygrana drugiego stopnia w wysokości prawie 3,5 miliona złotych. Oto wyniki losowania z 25 lipca 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rozbita. Wysoka wygrana w Polsce

Kumulacja w Eurojackpot rozbita. Wysoka wygrana w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Bezpieczna podróż to nie tylko przestrzeganie przepisów, ale także świadome decyzje, które pozwolą uratować życie - przekazała Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) w drogowym dekalogu bezpiecznego kierowcy. Jak podkreślono, kluczowe znaczenie mają między innymi odpowiednie przygotowanie pojazdu, zabezpieczenie bagażu i pełna koncentracja za kierownicą.

Jak bezpiecznie dotrzeć do celu? Wakacyjny kodeks dla kierowców

Jak bezpiecznie dotrzeć do celu? Wakacyjny kodeks dla kierowców

Źródło:
PAP

W przyszłym tygodniu ceny na stacjach paliw pozostaną względnie stabilne - przewidują analitycy e-petrol. Z kolei według Biura Maklerskiego Reflex, możliwe są delikatne spadki. Za litr benzyny Pb95 kierowcy płacą obecnie o 52 gr mniej niż przed rokiem. Diesel w skali roku staniał o 37 gr na litrze - wskazali analitycy Refleksu.

Sytuacja na stacjach benzynowych jest "korzystna dla kierowców"

Sytuacja na stacjach benzynowych jest "korzystna dla kierowców"

Źródło:
PAP

Meta, właściciel Facebooka i Instagrama, poinformowała, że z początkiem października przestanie wyświetlać reklamy związane z polityką, wyborami i kwestiami społecznymi dla użytkowników w Unii Europejskiej. Decyzja amerykańskiego koncernu wynika "z powodu niepewności prawnej wynikającej z przepisów Unii Europejskiej dotyczących reklam politycznych".

Bez politycznych reklam na Facebooku i Instagramie

Bez politycznych reklam na Facebooku i Instagramie

Źródło:
Reuters

Właściciel koncernu LVMH Bernard Arnault powiedział w czwartek "Wall Street Journal", że naciska na europejskich przywódców, by zawarli porozumienie handlowe z USA. Według gazety najbogatszy Europejczyk zachęca do przyjęcia warunków podobnych do tych, które USA zawarły z Japonią.

Najbogatszy Europejczyk "naciska ze wszystkich sił" na liderów UE

Najbogatszy Europejczyk "naciska ze wszystkich sił" na liderów UE

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny (GIS) ostrzegł w piątek przed talerzami z Chin, dystrybuowanymi przez Woolworth Polska. Powodem jest stwierdzona wysoka migracja ołowiu, która może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia - poinformowano w komunikacie.

Talerze z Chin wycofane ze sklepów. "Istotne zagrożenie dla zdrowia"

Talerze z Chin wycofane ze sklepów. "Istotne zagrożenie dla zdrowia"

Źródło:
PAP

Komornicy będą mogli pracować do 70. roku życia. Tak wynika z nowelizacji ustawy, którą podpisał prezydent Andrzej Duda. Wcześniejsze regulacje pozwalały na pracę do 65. roku życia. Ta sama nowela znosi także maksymalny okres asesury komorniczej, wynoszący obecnie 6 lat.

Koniec z dyskryminacją komorników. Prezydent podpisał nowelizację

Koniec z dyskryminacją komorników. Prezydent podpisał nowelizację

Źródło:
PAP

Spółka Pepco Germany planuje przeorganizować swoją sieć sklepów w Niemczech w ramach postępowania restrukturyzacyjnego i w związku z tym złożyła wniosek o upadłość - poinformowano w komunikacie prasowym.

Niemiecki oddział popularnej sieci składa wniosek o upadłość

Niemiecki oddział popularnej sieci składa wniosek o upadłość

Źródło:
PAP

Administracja prezydenta USA Donalda Trumpa wydała koncernowi Chevron nową licencję na wydobycie ropy w Wenezueli – podał w czwartek dziennik "Washington Post", powołując się na anonimowe źródła. Oznacza to zwrot w polityce Waszyngtonu wobec reżimu w Caracas.

Zwrot Trumpa. Licencja na wydobycie ropy w kraju o największych na świecie złożach

Zwrot Trumpa. Licencja na wydobycie ropy w kraju o największych na świecie złożach

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Amerykańska firma technologiczna Intel poinformowała w czwartek, że rezygnuje z realizacji zapowiadanych inwestycji w Polsce i w Niemczech. Intel planował otworzyć fabrykę półprzewodników pod Wrocławiem.

Gigant rezygnuje z wielkiej inwestycji w Polsce

Gigant rezygnuje z wielkiej inwestycji w Polsce

Źródło:
PAP

Nie chciałbym, by nie tylko takie decyzje jak mrożenie cen energii, ale też decyzje strategiczne dla polskiej energetyki były wetowane - powiedział w programie "Jeden na jeden" na antenie TVN24 minister energii Miłosz Motyka. Zapowiedział, że złożenie ustawy mrożącej ceny energii, bez elementów dotyczących farm wiatrowych, "jest absolutnie na stole". Szef ME zabrał także głos w sprawie zmian w rozliczaniu fotowoltaiki.

Minister o cenach prądu: to jest absolutnie na stole

Minister o cenach prądu: to jest absolutnie na stole

Źródło:
TVN24