Hayder przed komisją: nie miałam gabinetu w Ministerstwie Finansów

Posiedzenie komisji rozpoczęło się od wniosku Genowefy Tokarskiej (PSL-UED) o odstąpienie od przesłuchania świadka. Tokarska argumentowała, że tylko jeden świadek (b. wiceminister finansów Elżbieta Chojna-Duch) zeznała, iż Hayder miała własny gabinet w Ministerstwie Finansów i miała wpływ na ustawodawstwo - inni tego nie potwierdzili. Według posłanki przesłuchanie świadka i "nękanie wielogodzinnymi pytaniami" byłoby nadużyciem. Komisja odrzuciła wniosek, wobec czego Tokarska stwierdziła, że nie będzie zadawać pytań.

Hayder poinformowała, że odmówiła ministrowi Rostowskiemu objęcia funkcji wiceministra finansów ds. podatków z powodów rodzinnych, uzgodniła natomiast współpracę. Wcześniej - jak mówiła - nie znała Rostowskiego osobiście. Podkreśliła, że była osobą aktywną w środowisku doradców podatkowych, a jej nazwisko w tym środowisku było dobrze znane. - Przyjęłam więc, że minister właśnie stąd wie, że jestem doradcą podatkowym - zaznaczyła. Hayder zapewniła, że w okresie, gdy pełniła funkcję społecznego doradcy ministra finansów, nie była już aktywnym pracownikiem EY, miała status Partnera Seniora. Poza tym - jak podkreśliła - nie pisała projektów ustaw, nie wykonywała zawodu doradcy podatkowego, nie lobbowała za konkretnymi rozwiązaniami ani firmami. - Nie miałam specjalnego gabinetu w Ministerstwie Finansów - zapewniła. Przyznała, że miała do dyspozycji mały pokój, który dzieliła z innymi doradcami ministra. - Był to nieduży pokoik, myślę, że nikt nie nazwałby go gabinetem - wskazała. - Nie byłam pracownikiem o specjalnych uprawnieniach ani specjalnym dostępie do ministra finansów. Jako społeczny doradca przedstawiałam wyłącznie swoje opinie oparte o osobiste doświadczenie i wiedzę - opinie, z których minister mógł skorzystać, ale nie musiał - podkreśliła. Dodała, że nie miała też służbowego telefonu i komputera oraz wizytówek z funkcją doradcy ministra.

Zapewniła, że jej aktywność w EY i MF "nie miały punktów stycznych", w resorcie finansów nie miała dostępu do materiałów niejawnych, opatrzonych klauzulami "poufne" czy "tajne". - Nie widziałam takich materiałów w MF - stwierdziła. Dodała, że nie pamięta takiej informacji, uzyskanej w MF, która przekazana komuś innemu dawałaby przewagę konkurencyjną. Odnosząc się do sugestii, że jest odpowiedzialna za wprowadzenie do ustawy o VAT m.in. możliwości kwartalnych rozliczeń i likwidację 30-proc. sankcji, Hayder zauważyła, że zmiany takie przewidywał projekt rządowy, ale także klubów PO i PiS. Wskazała, że w listopadzie 2008 r. w Sejmie wszyscy obecni na sali posłowie zagłosowali za projektem rządu PO-PSL. Pytana o oczekiwania ministra Rostowskiego wobec niej, odpowiedziała, że chodziło o przedstawienie opinii np. "co do tego, jak podatnicy rozumieją przepisy podatkowe". - Nie przypominam sobie sytuacji, ażebym zabiegała o konkretne zapisy w projektach ustaw - powiedziała. Wyjaśniła, że rozmawiała o propozycjach zmian, ale nie przychodziła na spotkania z ministrem z gotowym brzmieniem przepisu. Zwróciła też uwagę, że decyzje o ostatecznym brzmieniu propozycji zmian w ustawach były podejmowane na posiedzeniach kierownictwa resortu.

Hayder mówiła także o spotkaniach w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów dotyczących zmian w VAT. Zgodnie z zeznaniami uczestniczyła w nich kilkakrotnie, na prośbę ministra Rostowskiego, ale nie była aktywna. Jej zdaniem spotkania te miały formalny charakter - odbywały się w KPRM, w licznym gronie, były protokołowane w części dotyczącej rekomendacji zmian, wyniki swoich analiz prezentowali na nich przedstawiciele Biura Analiz Sejmowych. W opinii świadka szef gabinetu politycznego premiera Sławomir Nowak był podczas tych spotkań "kimś w rodzaju moderatora i podsumowywał te dyskusje, wysłuchawszy wszystkich stron". Hayder zauważyła, że podczas tych spotkań z reguły stanowiska MF i komisji Przyjazne Państwo były odmienne; komisja starała się zliberalizować różne przepisy, a ministerstwo na ogół się nie zgadzało - było skoncentrowane "na tym, aby pilnować wpływów do budżetu". Z tego powodu wiele propozycji komisji Przyjazne Państwo zostało odrzucone już na wstępnym etapie. Przesłuchiwana tłumaczyła, że jej bezpośrednia współpraca z ministrem Rostowskim była dość intensywna w pierwszych tygodniach, może w dwóch miesiącach, potem jednak zrobiła się tylko okazjonalna. - W pierwszych miesiącach 2008 roku, czyli styczeń - luty odbyło się kilka spotkań. Pamiętam, że brał w nich udział również minister Rostowski, który chciał wysłuchać opinii pani Majszczyk (dyr. departamentu VAT, później wiceminister - red.) oraz opinii mojej (...). Każda z nas prezentowała swoje stanowisko - mówiła Hayder. Według niej na tych spotkaniach nie zapadały decyzje dotyczące polityki MF. Pytana, czy podczas dyskusji o nowelizacji ustawy o VAT ktoś zwracał uwagę na zagrożenia w systemie VAT, świadek odpowiedziała, że nie pamięta takiej sytuacji. - Nie byłam uczestnikiem żadnego spotkania, w którym odbyłaby się dyskusja na ten temat - oświadczyła. Wskazała, że zgadza się z opinią Chojny-Duch, że w 2008 r. nie było kwestii nieszczelności całego systemu VAT, a resort finansów patrzył na zmiany pod kątem wpływów do budżetu państwa lub ich braku. Hayder była też pytana o jej relacje z b. wiceminister finansów Elżbietą Chojną-Duch. - Wydawało mi się, że były to relacje co najmniej poprawne i były to relacje dobre. Nigdy nie było między nami żadnego konfliktu - oświadczyła. Przed komisją zeznała również, że pierwsze spotkanie z ministrem Rostowskim miało miejsce w 2007 r., a współpracę jako doradca społeczny rozpoczęła w styczniu 2008 r. Jak mówiła, pierwsze miesiące jej pracy były bardzo intensywne, potem spotkań w resorcie było coraz mniej. - Ale nie potrafię określić, kiedy moja działalność wygasła całkowicie - wskazała. Zaznaczyła, że nie było ani konkretnego powołania jej na stanowisko doradcy społecznego, ani konkretnego odwołania.

Po posiedzeniu komisji jej przewodniczący Marcin Horała (PiS) ocenił, że czwartkowe przesłuchanie "pozwala zamknąć wątek pani Hayder w tworzeniu prawa". Według niego komisja potwierdziła zeznania wcześniejszych świadków dotyczące m.in. spotkań w KPRM, gdzie przedstawiciele komisji Przyjazne Państwo i resortu finansów "ścierali się wokół pewnych rozwiązań". Zaznaczył, że samo powołanie Hayder na funkcję społecznego doradcy wydaje mu się dziwne. - Okazało się, że nie było żadnej podstawy prawnej, żadnego aktu powołania, powierzenia obowiązków - wszystko odbyło się ustnie, czyli mówiąc brzydko na gębę - wskazał.

Wezwanie Hayder przed komisję jest pokłosiem przesłuchania wiceminister finansów z rządu PO-PSL Elżbiety Chojny-Duch.

Chojna-Duch mówiła m.in., że proces legislacyjny przejmowali od urzędników resortu finansów zewnętrzni doradcy; według niej minister finansów Jacek Rostowski, dopuszczając do tego, akceptował konflikt interesów. Według Chojny-Duch był moment, o którym można powiedzieć, że funkcje ministra finansów przejął Sławomir Nowak, minister w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, szef gabinetu politycznego premiera Donalda Tuska. Z zeznań Chojny-Duch wynika, że Nowak miał nieformalną władzę polityczną nad formułowaniem prawa podatkowego na etapie prac rządowych.

Była wiceszefowa MF zwróciła też uwagę, że w resorcie finansów gabinet miał "superpracownik" - Renata Hayder z firmy doradczej Ernst&Young, która miała wpływ na powstawanie przepisów podatkowych. - W zasadzie proponowała pewne rozwiązania sprzyjające przedsiębiorcom. Jedne były bardziej kosztowne, inne mniej kosztowne dla budżetu państwa - tłumaczyła Chojna-Duch posłom z komisji.

Hayder w oświadczeniu wydanym po tamtym posiedzeniu komisji napisała, że zarzuty wobec niej są nieprawdziwe i naruszają jej dobra osobiste.

Sprawę na Twitterze skomentował też były wicepremier i minister finansów Jacek Rostowski. "PO ma doradczynię społeczną, która zawiesiła wykonanie zawodu doradcy podatkowego, i to jest 'skandal'?" - napisał w odpowiedzi na wpis szef gabinetu politycznego premiera Marka Suskiego.

Autor: mp / Źródło: PAP