Wprowadzenie powszechnego systemu dobrowolnych pracowniczych programów emerytalnych oraz przekształcenie OFE i przekazanie pochodzących z nich środków do trzeciego filara - oto główne założenia planu budowy polskiego kapitału, przedstawionego przez wicepremiera Mateusza Morawieckiego.
1. Koniec OFE
Plan Morawieckiego zakłada koniec OFE w formie jaką znamy.
Według wstępnej koncepcji, 75 proc. aktywów tych funduszy (ok. 103 mld zł) przekazane byłoby od 1 stycznia 2018 roku na funkcjonujące w III filarze Indywidualne Konta Emerytalne. Każdy z 16,5 mln uczestników OFE otrzymałby na takie konto średnio 6,3 tys. zł. Po osiągnięciu wieku emerytalnego 25 proc. środków zgromadzonych w IKE będzie można wypłacić od razu, reszta będzie trafiać do emeryta co tydzień.
Po tym jak OFE zostaną pozbawione funduszy, mają zastać przekształcone. Prezes Polskiego Funduszu Rozwoju Paweł Borys wyjaśniał, jak miałoby to wyglądać. - PTE (Powszechne Towarzystwa Emerytalne - red.) byłyby przekształcone po prostu w TFI (Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych - red.), a Otwarte Fundusze Emerytalne byłyby przekształcone w fundusze inwestycyjne - mówił.
Co z pozostałymi 25 proc. środków z OFE (35 mld zł)? Mają być przekazane "w trybie ustawy" do Funduszu Rezerwy Demograficznej, "celem realnego wzmocnienia bufora finansowego systemu emerytalnego". Środkami tymi w ramach FRD mógłby zarządzać Polski Fundusz Rozwoju, a część z nich mogłaby trafić też na III filar emerytalny.
- Chcemy zaproponować, by Fundusz Rezerwy Demograficznej realnie służył wzmocnieniu zabezpieczenia emerytalnego wszystkich obywateli, nie chcemy, by to zostało wchłonięte jednorazowo przez budżet państwa, tak jak zrobili nasi poprzednicy ze 160 mld zł - podkreślał Morawiecki.
2. Nowe formy oszczędzania na emeryturę
Według założeń planu Morawieckiego mają powstać dwie nowy formy oszczędzania na starość w ramach III filara: Pracownicze Plany Kapitałow oraz Indywidualne Programy Kapitałowe.
Przedsiębiorstwa zatrudniające powyżej 19 pracowników będą musiały tworzyć PPK. Z kolei mikro i małe przedsiębiorstwa, zatrudniające do 19 pracowników, będą wybierały pomiędzy PPK a IPK.
Zasady uczestnictwa i zachęt fiskalnych będą jednakowe dla PPK i IPK. Automatyczny zapis będzie obejmował pracowników w wieku od 19 do 55 lat, którzy mogą w ciągu 3 miesięcy złożyć deklarację o odstąpieniu od udziału w programie. W ramach programów pracownik może zadeklarować od 2 proc. do 4 proc. składki, która podlega zwolnieniu z obowiązkowej składki emerytalnej. Pracodawca może zadeklarować składkę od 2 proc. do 3 proc. wynagrodzenia pracownika, która podlega zwolnieniu ze składek na ZUS. Pracodawca otrzyma także dofinansowanie składki w wysokości 0,5 proc. z Funduszu Pracy poprzez obniżenie składki na Fundusz Pracy do wysokości 30-krotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej. Składka w części pochodzącej z Funduszu Pracy będzie wliczana do emerytury minimalnej. Każdy pracownik przystępujący do programu otrzyma także opłatę powitalną w kwocie 250 zł.
Po osiągnięciu wieku emerytalnego 25 proc. zgromadzonych środków może podlegać wypłacie jednorazowej, a 75 proc. środków ma służyć wykupie emerytury terminowej lub dożywotniej. Środki zgromadzone w PPK i IPK mogą być przeznaczone na pokrycie wkładu własnego przy zakupie pierwszego mieszkania pod warunkiem ich zwrotu w okresie 10 lat. Do 15 proc. środków może być wypłacone jednorazowo w przypadku poważnych problemów zdrowotnych skutkujących orzeczeniem o niezdolności do pracy.
Rozpoczęcie działania Pracowniczych Planów Kapitałowych i Indywidualnych Planów Kapitałowych planowane jest na 1 stycznia 2018 roku. Na pierwszym etapie program obejmować będzie 2,8 mln pracowników dużych przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 250 osób. Od 1 lipca 2018 roku ministerstwo planuje uruchomienie drugiego etapu obejmującego przedsiębiorstwa średniej wielkości, zatrudniające od 50 do 249 pracowników. Od 1 stycznia 2019 roku do programu włączone mają być małe przedsiębiorstwa zatrudniające od 20 do 249 pracowników oraz mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające do 19 pracowników.
Na etapie tworzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych będą one obsługiwane przez pierwsze 24 miesiące przez Polski Fundusz Rozwoju. Potem - podobnie jak PPK - mają być zarządzane przez "profesjonalne instytucje finansowe".
Obecne już w obecnym systemie III-filarowe Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) oraz Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) mają zostać uproszczone.
3. Wszystkie informacje w jednym miejscu
Informacje o kapitałowych programach emerytalnych mają znaleźć w jednym miejscu - centralnej elektronicznej ewidencji kapitałowych programów emerytalnych przy ZUS.
Dzięki temu rozwiązaniu możliwy byłby dostęp w jednym miejscu uczestników programów do wszystkich informacji o swoich programach emerytalnych, w tym z możliwością integracji z rachunkiem bankowym i dostępności tych informacji w bankach celem umożliwienia łatwiejszego planowania finansowego dla gospodarstw domowych.
4. Zachęty do oszczędzania
Rząd chce zachęcić Polaków do odkładania kapitału tworząc Publiczne Fundusze Nieruchomości (PFN), które miałyby być polskim odpowiednikiem powszechnych na wielu rynkach funduszy typu REIT, czyli specjalnych instytucji, które zarabiają na czynszach i wynajmie nieruchomości.
W założeniu PFN, w formie specjalnych spółek akcyjnych notowanych na GPW w Warszawie, inwestowałyby w nieruchomości mieszkaniowe i komercyjne. Fundusze miałby wypłacać minimum 80 proc. zysków w postaci regularnych dywidend dla akcjonariuszy.
Kolejna propozycja dotyczy obligacji premiowych i infrastrukturalnych. Pierwsze nie posiadałyby regularnego typowego oprocentowania, lecz oferowały możliwość uzyskania znaczącej premii pieniężnej w drodze losowania. Drugie byłyby emitowane przez agendy i fundusze Skarbu Państwa lub samorządów celem finansowania istotnych dla gospodarki infrastrukturalnych projektów inwestycyjnych.
Rząd chce także zachęcić do oszczędzania obniżając podatek od dochodów z inwestycji długoterminowych powyżej jednego roku z 19 na 10 proc.
5. Terminy
Konsultacje międzyresortowe i społeczne dotyczące programu mają rozpocząć się jeszcze w tym roku, a na przełomie 2016/2017 gotowy ma być pakiet zmian ustawowych. Wprowadzone zmian legislacyjnych przewidziano na połowę przyszłego roku. Pełne wdrożenie programu planowane jest w drugiej połowie 2019 roku.
Autor: tol / Źródło: tvn24bis.pl