Kondycja światowej gospodarki i globalnego systemu finansowego zależy od poziomu zaufania do jego poszczególnych graczy. Jeśli spadłoby zaufanie do wypłacalności najpotężniejszego kraju świata, to zachwiałoby to całym systemem finansowym i niemal na pewno spowodowało globalną recesję. Dlatego obecne porozumienie zawarte przez polityków w USA ma wielką wagę nawet dla Polaków.
Kiedy w 2008 roku upadł bank Lehman Brothers, wywołało to kryzys, który "zaraził" cały świat. Gdyby USA znalazły się w podobnym położeniu i nie byłyby w stanie obsłużyć swego długu, konsekwencje byłyby znacznie bardziej poważne. Jak przestrzegł Międzynarodowy Fundusz Walutowy, zadłużenie Stanów Zjednoczonych jest 23 razy większe niż wynosiło zadłużenie Lehman Brothers we wrześniu 2008 roku.
- Tymczasem, żeby rynki uznały, że doszło do "technicznej niewypłacalności" USA, wystarczyłoby, by jeden jego dłużnik nie otrzymał w porę swych pieniędzy. Spadłoby zaufanie do wszystkich papierów dłużnych Ameryki - pisze "Le Figaro".
Utrata oparcia światowego systemu
Katastrofalny wpływ takiej niewypłacalności dla globalnej gospodarki wynikałby zarówno z tego, że dolar jest pieniądzem światowych rezerw walutowych, jak i ze znaczenia, jakie dla globalnego systemu finansowego mają amerykańskie obligacje skarbowe.
USA finansują swe wydatki pożyczając pieniądze, sprzedając na aukcjach regularnie emitowane papiery dłużne o różnej zapadalności. Ameryka jest największym dłużnikiem świata. Winna jest tym, którzy inwestują w jej dług publiczny 12 bln dol.
USA nigdy jeszcze nie okazały się niewypłacalne, toteż ich obligacje skarbowe uznawane są za najbezpieczniejszą inwestycję świata. Są one denominowane w dolarach, czyli głównej walucie, którą posługują się banki centralne i instytucje finansowe na świecie. Dlatego papiery dłużne USA uznawane są za filar globalnego systemu finansowego.
- Powszechnie uważa się, że giełdy są barometrem, który mierzy kondycję gospodarki USA. Ale wart 38 bln rynek obligacji jest znacznie większy, jest też ważniejszym kołem zamachowym światowych rynków finansowych - wyjaśnia Reuters.
Ponadto inwestorzy traktują obligacje USA jako swego rodzaju "punkt zerowy". Ryzyko związanie z wszelkimi innymi inwestycjami mierzone jest w odniesieniu do tych papierów. Dotyczy to wszelkich instrumentów finansowych, wliczając w to kredyty hipoteczne, stopy procentowe banków, oprocentowanie kart kredytowych i innych papierów dłużnych.
Wstrząs wywołujący panikę
Gdyby doszło do technicznej niewypłacalności Ameryki, wzrosłyby koszty jej długu, innymi słowy wzrosłoby oprocentowanie obligacji. W konsekwencji wzrosłoby też oprocentowanie kredytów. Mógłby też zostać sparaliżowany rynek pożyczek międzybankowych. Obligacje USA są bowiem wykorzystywane jako zastaw w takich transakcjach, a rynek ten, zwany "repo" (transakcji warunkowego zakupu), szacowany jest na 5 bln dol.
- Jakikolwiek wstrząs na tym rynku może wywołać panikę, a to spowodowałoby rozprzestrzenianie się infekcji, ponieważ system ten jest źródłem finansowania dla wszystkich ważnych graczy finansowych na świecie - wyjaśnia "Financial Times".
- Niezdolność USA do obsługi długu, nawet krótkotrwała (...) mogłaby spowodować kolosalne zakłócenie płynności i dostępu do kredytów na rynkach całego świata - pisze "FT".
Świat patrzy na USA
Według szefa Pimco - największego funduszu obligacji - Mohameda El-Eriana niewypłacalność USA zaszkodziłaby bardzo wielu innym rynkom. - Gwałtowny wzrost stóp procentowych, spadek podaży kredytów (...), spadek zaufania spowodowałyby prawdopodobnie silny spadek popytu i wywołały globalną recesję - powiedział El-Erian w rozmowie z "Le Figaro".
Francuski dziennik przypomina też, że ponad 60 proc. z 6 bilionów dolarów rezerw przechowywanych przez banki centralne, to rezerwy w dolarach. W czasach kryzysu, nawet po ostatnim załamaniu finansowym w latach 2008-2009, które przyszło z USA, inwestorzy "uciekają w dolara".
Państwa finansują swoje wydatki zaciągając długi. Jeżeli dramatycznie spada zaufanie do jakiegoś państwa, zaczyna ono mieć trudności z pozyskiwaniem pieniędzy z rynku. Ale utrata zaufania rynków do długu USA miałaby globalne reperkusje - podkreśla "Le Figaro".
Dlatego też o szybkie wyjście z impasu politycznego w Waszyngtonie apelowała grupa G20, Bank Światowy, MFW, Unia Europejska, a także Chiny - główny wierzyciel Ameryki. Szef banku centralnego Francji Christian Noyer i francuski minister finansów Pierre Moscovici ostrzegali, że niewypłacalność USA zagrozi kruchemu ożywieniu gospodarczemu we Francji i w całej strefie euro.
Niewypłacalność Ameryki miałaby też wpływ na koszty kredytów dla zwykłych konsumentów - od pożyczek na kupno samochodu po kredyty hipoteczne, ponieważ uznawszy, że obligacje USA są mniej bezpieczne inwestorzy zażądaliby od nich wyższej premii, co wpłynęłoby na oprocentowanie kredytów powiązanych z amerykańskimi papierami dłużnymi.
Autor: mk//gak / Źródło: PAP