23.04 Ile zarabia Apple i Facebook?


Świetna passa na Wall Street - sześć sesji wzrostowych z rzędu na S&P500. Dziś po sesji karty odkryją: Apple, Facebook, Zynga. Kondycja przemysłu w odczytach wskaźników PMI, Chiny lepiej niż miesiąc wcześniej, ale nadal branża się kurczy, obawy o Chiny oraz co pokażą Europa i USA. Dzień na Rynkach redaguje Mateusz Walczak.

17:27

Podsumowanie dnia na rynkach:

W Warszawie nadal poświąteczny handel. Obroty nie przekroczyły 600 mln zł.

- 145 spółek w górę, 206 w dół

- WIG20 -0,24%, WIG -0,17%, WIG50 -0,4%, WIG250 -0,17%

- największe obroty: PKO BP 71 mln zł

- najwięcej transakcji: PKO BP 2634

- największe wzrosty: Hygienika +7%, Protektor +5,2%, PBG +4%

- największe spadki: Calatrava -10,6%, Asbis -6,4%, Simple -5,1%

Giełdy w Europie: Frankfurt -0,4%, Londyn -0,07%, Paryż -0,6%, Mediolan -0,95%

W USA trzy główne indeksy tracą. Najmocniejszy spadek Nasdaqa -0,7%

Euro jest po 4,18, dolar po 3,03, frank po 3,43, funt po 5,08.

Amerykańska ropa bez zmian, baryłka WTI kosztuje 101,5 USD.

Złoto zdrożało o 0,2%, uncja po 1283 USD.

Miedź nieznacznie zdrożała, funt to 3,06 USD

Rentowności obligacji 10-letnich: Polska 4,02%, USA 2,68%, Niemcy 1,53%

Miłego wieczoru!

16:57

Koniec notowań na Wschodzie:

- RTS -0,5%

- MICEX -0,5%

- Ukraina +1,19%

16:55

Orlen dodaje gazu na koniec notowań, jest liderem wzrostów w WIG20. Jutro wyniki spółki. Średnia oczekiwań analityków to 0,2 mln zł zysku netto za pierwszy kwartał.

16:42

Deweloper Gant traci ponad 9 procent. Planuje zmiany w radzie nadzorczej spółki. Projekt uchwał na NWZA zakłada odwołanie i powołanie 3 członków.

16:39

Spółki, które podały wyniki przed sesją w Nowym Jorku i ich zachowanie w dzisiejszym handlu:

- Boeing +1,9%

- Delta Air Lines +4,45%

- Procter & Gamble -1,6%

16:36

ING PTE zwiększyło zaangażowanie w spółce ATM do powyżej 10 procent.

16:30

Wig20 traci 0,6%, jest blisko minimów sesji. W dalszym ciągu liderem spadków Alior Bank po informacji, że główny akcjonariusz Carlo Tassara sprzedał 3,3 mln akcji po 79 zł za sztukę.

16:16

Pogłębiają się spadki na Wallstreet, najmocniej traci Nasdaq -0,7%. Gorzej jest też w Europie Zachodniej. Eurofirst 300 traci 0,6%. Wig20 traci 0,56%.

16:00

Sprzedaż nowych domów w USA w marcu spadła do 384 tys., spadek z 449 tys. w lutym. Oczekiwania były na poziomie 450 tys. Odczyt ten jest annualizowany i wyrównany sezonowo, czyli jeśli cały rok byłby taki jak marzec sprzedanych zostanie 348 tys. domów.

Odczyt jest najniższy od lipca 2013 roku.

15:45

Indeks aktywności w sektorze produkcyjnym w USA w kwietniu 55,4 pkt., oczekiwano 56 pkt., w marcu był poziom 55,5 pkt.

Więc odczyt gorszy od oczekiwań i gorszy niż miesiąc wcześniej.

15:37

W Moskwie na razie spokojnie na rynku akcji, RTS traci 0,7 procent.

15:33

Minister Obrony Ukrainy powiedział ,że Rosjanie rozpoczęli ćwiczenia wojskowe w Rostowie, tuż przy granicy z Ukrainą

15:30

Giełda w Nowym Jorku zgodnie z oczekiwaniami rozpoczęła notowania dość płasko, blisko wczorajszych poziomów trzech głównych indeksów.

15:13

Agencja Interfax podaje, że Minister ds. Energetyki Rosji otrzymał od komisarza UE ds. energii propozycję spotkania między Rosją, Ukrainą i UE ws. gazu.

15:07

Rzut oka na giełdę:

14:51

Komentarz w sprawie sytuacji na Ukrainie:

14:41

Wiedza niezbędna przed sesją w USA:

- do tej pory 20 procent spółek z S&P 500 podało wyniki za ostatni kwartał

- 63 procent pobiło oczekiwania na poziomie zysków, równo z długoterminową średnią

- 51 procent pobiło prognozy na poziomie przychodów, poniżej długoterminowej średniej (61 procent)

14:35

Giełdy w Europie Zachodniej:

- DAX -0,24%

- FTSE 100 -0,12%

- CAC 40 -0,4%

- Ibex 35 +0,03%

14:33

Drugą najmocniej przecenioną spółką z szerokiego WIG jest Asbis, jeden z największych dystrybutorów sprzętu komputerowego w Polsce. Akcje tanieją o ponad 7 procent, akcje najtańsze od maja.

14:24

Do startu notowań na Wallstreet zostało ponad 60 minut. Kontrakty wskazują lekkie spadki. Ostatnie sesje były rewelacyjne. Sześć wzrostowych sesji z rzędu na indeksie S&P 500. W ciągu sześciu sesji S&P 500 zyskał ponad 3,5 procent, Nasdaq 4 procent.

14:18

Już 28 kwietnia Bank Millennium pokaże wyniki za pierwszy kwartał. Oczekiwania analityków badanych przez agencję Reutera to zysk netto na poziomie 156 mln zł, czyli wzrost rok do roku o 30 procent.

13:37

Boeing w pierwszym kwartale:

- zysk na akcję 1,76 USD (po wyłączeniu zdarzeń jednorazowych), oczekiwano 1,56 USD

- przychody 20,5 mld USD, oczekiwano 20,19 mld USD

- zamówienia na poziomie 19 mld USD, rok temu było 20 mld USD

Spółka zwiększa prognozę zysku na 2014 rok.

13:31

LPP dziś jest drugą najmocniej przecenioną spółką w WIG20. Akcje tanieją mimo rekomendacji "trzymaj" od IDM. Cena docelowa to 9606 zł. To o ponad 20 procent powyżej ceny rynkowej.

13:26

Procter & Gamble w ostatnim kwartale:

- zysk na akcję 1,04 USD, wzrost o 5% rok do roku

- zysk 2,61 mld USD wobec 2,57 mld USD rok wcześniej

- przychody 20,56 mld USD wobec 20,6 mld USD rok wcześniej

Spółka prognozuje wzrost sprzedaży w całym roku o 1%

13:15

12:40

Dziś w USA karty z wynikami za ostatni kwartał odkryją:

- Przed sesją: Boeing, Delta Air Lines, Procter & Gamble

- Po sesji: Apple, Facebook i Zynga.

12:25

Grecja w 2013 roku wypracowała pierwotną nadwyżkę budżetową na poziomie 0,8 procent PKB (1,4 mld EUR). Ministrowie finansów Strefy Euro w drugiej połowie roku będą dyskutować na temat dalszej restrukturyzacji zadłużenia Grecji.

Jak rosło zadłużenie Greków pokazuje poniższy wykres.

12:20

Odnośnie dzisiejszej aukcji polskiego długu.

12:16

Francuski Minister Finansów powiedział, że mocne euro osłabia konkurencyjność francuyskiej gospodarki. Mówi to, co były premier Włoch Enrico Letta, z tym że Letta używał przy tym wulgaryzmów.

12:03

DM Millennium typuje spółki o największym potencjale wzrostu i największym potencjale spadku:

- pro wzrostowe: PKO BP, PZU, Lentex, SMT, Amica, Relpol, Elemental Holding, AB, Dom Development

- pro spadkowe: GPW, Impel, ES System, Neuca, Pelion Medicalgorithmics

11:48

Rosyjski Minister Finansów wycofał się z aukcji obligacji ze względu na brak popytu, to kolejny tydzień odwołanej aukcji rosyjskiego długu.

11:42

Drewex wystrzelił +15% bo nadzorca sądowy wycofał wniosek o zmianę upadłości z układowej na likwidacyjną.

11:34

Ministerstwo Finansów sprzedało obligacje skarbowe:

- dwuletnie zerokuponowe za 836 mln zł, popyt na poziomie 2,14 mld zł, oprocentowanie 3,02%

- dwuletnie o stałym oprocentowaniu za 5,54 mld zł, popyt na poziomie 7,58 mld zł, oprocentowanie 2,997%

- czteroletnie o stałym oprocentowaniu za 5,35 mld zł, popyt 6,89 mld zł, oprocentowanie 3,549%

Łącznie sprzedano obligacje za 11,72 mld zł.

11:23

Netia dziś na niewielkim plusie, spółka będzie miała nowego prezesa.

11:20

Spojrzenie na WIG20 po ponad trzech godzinach handlu. Niewielkie zmiany indeksów, niewielkie zmiany cen spółek. Spadkiem wyróżnia się Alior po informacjach o sprzedaży 3,3 mln akcji głównego akcjonariusza Carla Tassary.

11:15

11:00 na GPW płasko, Talanx i Alior w centrum zainteresowania inwestorów:

11:06

Rośnie ryzyko bankructwa Ukrainy. Dziś stawki CDS, czyli ubezpieczenia od bankructwa dołączane do obligacji wzrosły o 40 punktów bazowych, najwyżej od miesiąca. Analitycy mówią, że to przez kolejne akcje antyterrorystyczne na wschodzie Ukrainy.

10:33

Bank Anglii pokazał co działo się na ostatnim posiedzeniu i jakie są szane i zagrożenia dla gospodarki Wielkiej Brytanii:

- wzrost PKB w pierwszym i drugim kwartale na poziomie ok. 1 procenta

- głosowanie ws. stóp jednomyślne (bez zmian), ale różne poglądy na temat ożywienia

- istnieje ryzyko większego deficytu na rachunku obrotów bieżących

Funt osłabił się znacznie do głównych walut:

10:31

Zarząd Stalprofilu rekomenduje dywidendę za 2013 na poziomie 9 groszy na akcję. Stopa dywidendy wobec dzisiejszej wyceny spółki to 0,5 procent, czyli dywidenda raczej symboliczna.

10:27

Carlo Tassara znalazł nabywcę na pakiet 4,7 procent akcji Alior Banku po 79 zł za sztukę. Tak donoszą źródła agencji Reutera.

Teraz kurs traci 5 procent, jedna akcja kosztuje 80,45 zł.

10:25

Najświeższe wieści z południowej Afryki.

- Inflacja w RPA w marcu była na poziomie 6 procent w ujęciu rocznym, ceny przyspieszyły z 5,9 procent w lutym.

- Giełda w Johanesburgu na historycznym szczycie, nigdy wcześniej główne indeksy nie były tak wysoko.

10:13

Euro odrobiło straty po danych o nastrojach menedżerów ds. zakupów ze strefy euro.

10:09

Giełda i rynek walutowy tuż po godzinie 10:00.

10:01

Nastroje w Strefie Euro coraz lepsze.

Indeks PMI dla usług wzrósł w kwietniu do 53,1 pkt. z 52,2 pkt. w marcu, oczekiwano 52,4 pkt.

Indeks PMI dla przemysłu wzrósł w kwietniu do 53,3 pkt. z 53,0 pkt. w marcu, oczekiwano 53,0 pkt.

Indeks zbiorczy dla obu branż jest najwyżej od maja 2011.

09:34

Talanx, dzisiejszy debiutant rośnie już o 16 procent, obroty dość skromne bo tylko 60 tys. zł.

Kilka faktów z prospektu emisyjnego grupy:

- trzeci co do wielkości ubezpieczyciel w Niemczech, ósmy w Europie

- zatrudnia 21500 pracowników, działa w 150 krajach

- spółka na terenie Polski działa pod markami HDI, Tu Europa, Warta

- spółka notowana jest już we Frankfurcie, wartość rynkowa to ok. 29 mld zł (PZU ok. 37 mld zł)

- Talanx debiutuje w Warszawie, bo był towarunek na dokonanie przejęć na rynku ubezpieczeń w Polsce

09:32

Niemcy w oczach menedżerów ds. logistyki:

- indeks PMI dla sektora produkcyjnego 54,2 pkt., oczekiwano 54, pkt., w marcu było 53,7 pkt.

- indeks PMI dla usług 55 pkt., oczekiwano 53,4 pkt., w marcu było 53 pkt.

Oba sektory rozwijają się coraz dynamiczniej, odczyty są też powyżej oczekiwań analityków.

Kwiecień to 12 miesiąc z rzędu powyżej 50 pkt. dla indeksu composite czyli łączącego obie branże.

09:27

Seria rekomendacji od IDM:

- "kupuj" Cyfrowy Polsat, cena docelowa 23,4 zł, to o 15 procent powyżej ceny rynkowej

- "trzymaj" Synthos, cena docelowa 5,6 zł, to o 14 procent powyżej ceny rynkowej

- "kupuj" Enel-Med, cena docelowa 12,3 zł, to o prawie 12 procent powyżej ceny rynkowej

09:19

Alior Bank na starcie notowań -4,6%, Carlo Tassara (główny akcjonariusz) sprzedaje 3,3 mln akcji przez przyspieszoną księgę popytu. To 4,7% kapitału spółki.

09:15

Rzut oka na giełdę:

09:10

Słabsze dane z francuskiej gospodarki przełożyły się na osłabienie euro.

09:05

Francja, nastroje menedżerów ds. logistyki w kwietniu:

- usługi spadek do 50,3 pkt. z 51,5 pkt. w marcu, oczekiwano 51,4 pkt.

- przemysł spadek do 50,9 pkt. wobec 52,1 pkt. w marcu, oczekiwano 51,9 pkt.

Czyli jest rozwój branż, ale w nieco mniejszym tempie.

09:01

Zgodnie z oczekiwaniami Europa Zachodnia startuje płasko, bez większych zmian indeksów.

09:00

Goldman Sachs podniósł rekomendację dla PGNIG do "kupuj" z "trzymaj".

08:58

Najważniejsze dane tego poranka to z pewnością nastroje w chińskim przemyśle. Branża kurczy się, ale w wolniejszym tempie. Indeks PMI za kwiecień przygotowywany przez HSBC wzrósł do 48,3 pkt. z 48 pkt. w marcu. Ważne, że kolejny miesiąc z rzędu jest poniżej 50 pkt., czyli granicy oddzielającej rozwój sektora od jego kurczenia.

08:48

Witam bardzo serdecznie! Pozycja wyjściowa na dziś:

Handel w Europie Zachodniej może być na starcie dość remisowy. Kontrakt na DAX +0,02%, FTSE 100 -0,02%, CAC 40 -0,09%

Za oceanem świetna sesja. S&P 500 wczoraj zaliczył szóstą wzrostową sesję z rzędu, coś co nie zdarzyło się w tym roku. Wyraźnie straty odrabia Nasdaq który zyskał wczoraj najmocniej (prawie 1%).

Dziś wyniki podają m.in. Apple, Facebook, Zynga, Boeing, Delta Airlines.

W Azji mamy mieszane nastroje. Japonia +1,09%, Korea -0,09%, Szanghai -0,4%, Hong Kong -0,9%, Indie +0,5% (giełda najwyżej w historii), Australia +0,6%

Euro jest po 4,18, frank 3,42, dolar 3,03, funt 5,09

Relacja wczorajszych wydarzeń na rynkach znajduje się tu.

Autor: Mateusz Walczak / Źródło: tvn24bis.pl

Pozostałe wiadomości

Rząd Indii oświadczył, że wprowadzenie nowej opłaty w wysokości 100 tysięcy dolarów dla osób ubiegających się o amerykańskie wizy pracownicze może mieć konsekwencje humanitarne i zakłócić życie wielu rodzin - poinformował portal stacji BBC.

Decyzja Trumpa ich zabolała najbardziej. "Konsekwencje humanitarne"

Decyzja Trumpa ich zabolała najbardziej. "Konsekwencje humanitarne"

Źródło:
BBC

Na aukcję domu Bonhams trafiło niepublikowane wcześniej nagranie wideo z koncertu Nirvany i Kurta Cobaina z 1990 roku. Materiał wyceniany jest na kwotę od 100 do 150 tysięcy dolarów. Licytacja potrwa do 25 września.

"Kultowy moment w historii muzyki". Wyjątkowe nagranie na aukcji

"Kultowy moment w historii muzyki". Wyjątkowe nagranie na aukcji

Źródło:
PAP

Sztuczna inteligencja (AI) może prowadzić do zaniku cennych umiejętności pracowników - ocenił doktor Piotr Gaczek z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Jak wyjaśnił, regularne delegowanie zadań na maszyny sprawia, że człowiek traci wprawę lub zapomina, jak je wykonywać.

"Alarmujący przykład". Ekspert o najpoważniejszych zagrożeniach dla pracowników

"Alarmujący przykład". Ekspert o najpoważniejszych zagrożeniach dla pracowników

Źródło:
PAP

Administracja Białego Domu wyjaśniła, że opłata 100 tysięcy dolarów za wizę pracowniczą ma charakter jednorazowy. W oficjalnym komunikacie podkreślono, że nie dotyczy osób, które już posiadają wizy.

Wiza 100 razy droższa. Biały Dom tłumaczy

Wiza 100 razy droższa. Biały Dom tłumaczy

Źródło:
PAP

Dyrekcja lotniska w Brukseli poinformowała, że z powodu zakłóceń w funkcjonowaniu połowa lotów zaplanowanych na niedzielę zostanie odwołana - podała Agencja Reutera.

Połowa lotów odwołana. Lotnisko prosi przewoźników

Połowa lotów odwołana. Lotnisko prosi przewoźników

Źródło:
PAP

Dwa największe banki w Polsce - PKO BP i Pekao - ostrzegają klientów przed utrudnieniami w niedzielę. Mogą wystąpić trudności z blikiem, aplikacją, przelewami czy wypłatą pieniędzy z bankomatu.

Dwa największe banki ostrzegają. "Nie skorzystasz z aplikacji"

Dwa największe banki ostrzegają. "Nie skorzystasz z aplikacji"

Źródło:
tvn24.pl

Agencja Moody's zasygnalizowała, że konflikt między rządem a prezydentem negatywnie wpływa na gospodarkę i stabilność kraju - ocenił główny ekonomista ING Banku Śląskiego Rafał Benecki. Z kolei Piotr Kuczyński z Domu Inwestycyjnego Xelion ostrzegł, że bez ograniczenia deficytu i długu publicznego Polsce grozi obniżka ratingu już w przyszłym roku.

"Agencja wysłała mocny sygnał do polityków"

"Agencja wysłała mocny sygnał do polityków"

Źródło:
PAP

W sobotnim losowaniu Lotto żaden z graczy nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że we wtorek główna wygrana wyniesie sześć milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 20 września 2025 roku.

Kumulacja w Lotto rośnie

Kumulacja w Lotto rośnie

Źródło:
tvn24.pl

Donald Trump podpisał memorandum, które nakłada roczną opłatę w wysokości 100 tysięcy dolarów za wizę pracowniczą dla specjalistów. Prezydent USA zatwierdził także program "złotych kart", który pozwala na stały pobyt za milion dolarów.

100 razy droższe wizy. Donald Trump złożył podpis

100 razy droższe wizy. Donald Trump złożył podpis

Źródło:
PAP

Zamiast wprowadzać trwałe strefy tylko dla pieszych, władze Sztokholmu stawiają na tymczasowe projekty, które okresowo wyłączają ulice z ruchu pojazdów - pisze Politico. Skuteczność programu potwierdza rosnąca liczba ulic objętych ograniczeniami - z dwóch w 2015 roku do ponad czterdziestu tego lata.

Mieszkańcy na ten pomysł reagują oburzeniem. Ta stolica "przełamuje trend"

Mieszkańcy na ten pomysł reagują oburzeniem. Ta stolica "przełamuje trend"

Źródło:
Politico

Nad Jeziorem Żarnowieckim powstaje największy w Europie magazyn energii - przekazał premier Donald Tusk w mediach społecznościowych. Jak podkreślił, podobne inwestycje w przyszłości przyczynią się do obniżek cen prądu.

Tusk: to największa tego typu inwestycja w Europie

Tusk: to największa tego typu inwestycja w Europie

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Nowe założenia w zakresie Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP) zaszkodzą gospodarce, obniżą skuteczność zbiórki i recyklingu odpadów oraz doprowadzą do podwyżek cen produktów - uważa Konfederacja Lewiatan.

Nowy plan rządu. Przedsiębiorcy ostrzegają

Nowy plan rządu. Przedsiębiorcy ostrzegają

Źródło:
PAP

Decyzja agencji Moody's o zmianie perspektywy na negatywną odzwierciedla słabszą perspektywę wskaźników fiskalnych i długu publicznego w porównaniu z wcześniejszymi oczekiwaniami - wyjaśnił resort finansów.

Resort komentuje negatywną perspektywę ratingu Polski

Resort komentuje negatywną perspektywę ratingu Polski

Źródło:
PAP

37 procent wszystkich mieszkań w Chorwacji kupują obcokrajowcy. Według eksperta branży nieruchomości Boro Vujovicia najczęściej inwestują Niemcy, Austriacy i Słoweńcy, ale coraz częściej pojawiają się nabywcy z Polski.

Obcokrajowcy kupują coraz więcej. "Głównie za gotówkę"

Obcokrajowcy kupują coraz więcej. "Głównie za gotówkę"

Źródło:
PAP

Komisja Europejska zaproponowała państwom Unii Europejskiej 19. pakiet sankcji wobec Rosji. Wśród tych propozycji znajduje się między innymi całkowity zakaz transakcji dla rosyjskich banków, objęcie Rosnieftu i Gazprom Nieftu zakazem transakcji, całkowity zakaz importu rosyjskiego LNG od 1 stycznia 2027 roku oraz rozszerzone restrykcje wobec tak zwanej rosyjskiej floty cieni.

Banki, karty kredytowe, gaz, statki. KE: idziemy po rosyjskie pieniądze

Banki, karty kredytowe, gaz, statki. KE: idziemy po rosyjskie pieniądze

Źródło:
PAP

Agencja Moody’s zmieniła perspektywę ratingu Polski ze stabilnej na negatywną. Jednocześnie utrzymała długoterminowe ratingi Polski na poziomie A2. Moody's to jedna z tzw. wielkiej trójki agencji ratingowych. Wcześniej perspektywę ratingu zmieniła również agencja Fitch.

Czołowa agencja zmienia perspektywę ratingu Polski

Czołowa agencja zmienia perspektywę ratingu Polski

Źródło:
PAP

W piątek rząd ogłosił swoje priorytety, wśród których znalazły się: poprawa konkurencyjności gospodarki, wsparcie rozwoju sztucznej inteligencji, bezpieczeństwo dostaw energii i stabilizacja jej cen, rozwój Centralnego Portu Komunikacyjnego, renesans kolei, deregulacja oraz ochrona ziemi rolnej i funkcji produkcyjnych wsi.

Plan rządu dla polskiej gospodarki. Znamy priorytety

Plan rządu dla polskiej gospodarki. Znamy priorytety

Źródło:
PAP

Piątkowe losowanie Eurojackpot nie przyniosło głównej wygranej. W Polsce odnotowano wygraną trzeciego stopnia w wysokości niemal 2,4 miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 19 września 2025 roku.

Ponad dwa miliony złotych w Eurojackpot w Polsce

Ponad dwa miliony złotych w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

W nadchodzącym tygodniu podwyżki cen paliw na stacjach będą kontynuowane - prognozują w piątek analitycy portalu e-petrol.pl. Ich zdaniem na razie nie ma ryzyka, że ceny paliw osiągną sześciozłotowe poziomy.

Podwyżki dla kierowców. Czy znów pojawi się "6" z przodu?

Podwyżki dla kierowców. Czy znów pojawi się "6" z przodu?

Źródło:
PAP

Władze Bali zakazują budowy nowych hoteli i restauracji na rolniczych terenach wyspy. To skutek ostatnich powodzi, w których życie straciło 18 osób. Eksperci uważają, że do tak tragicznych skutków kataklizmu przyczyniła się masowa turystyka.

Bali zakazuje budowy hoteli i restauracji

Bali zakazuje budowy hoteli i restauracji

Źródło:
"Guardian", tvn24.pl