Handlowanie największą wyspą świata. Prezydent USA "chciałby przejść do historii"

[object Object]
Kulisy zycia na GrenlandiiTVN24 BiS
wideo 2/3

Kupno Grenlandii to jeden z ostatnich pomysłów amerykańskiego prezydenta Donalda Trumpa. Co Stany Zjednoczone mogą na tym zyskać? Czy transakcja ma szansę dojść do skutku? O ocenę poprosiliśmy ekspertów.

Prezydent USA Donald Trump potwierdził w niedzielę, że "pojawiła się koncepcja" zakupu Grenlandii i "jest ona strategicznie interesująca", choć dodał jednocześnie, że "nie jest to sprawa numer jeden dla rządu".

Wcześniej doradca ekonomiczny Białego Domu Larry Kudlow w wywiadzie dla telewizji Fox News przyznał, iż Trump jest poważnie zainteresowany kupnem największej wyspy świata. Przypomniał też, że były prezydent USA Harry Truman również chciał ją kupić.

W przeddzień kampanii

W rozmowie z tvn24bis.pl szef warszawskiego biura Atlantic Council Michał Kobosko ocenił, że "na haśle zakupu zyskałby z pewnością sam Donald Trump, który jest u progu przyszłorocznej kampanii wyborczej".

Zdaniem eksperta Trump "uważa, że doskonale zna się na nieruchomościach i to jest jego sfera, dlatego z chęcią będzie chciał o Grenlandii porozmawiać handlowo w Kopenhadze".

Agencja Reutera pisze, że prezydent USA w przyszłym miesiącu zamierza złożyć wizytę w stolicy Danii i pomysł kupna z pewnością znajdzie się w agendzie rozmów z duńską szefową rządu Mette Frederiksen oraz z premierem Grenlandii Kimem Kielsenem.

- Zapyta pewnie o uczciwą cenę, za jaką Stany Zjednoczone mogłyby odkupić Grenlandię. Ale z tego co słyszymy jest to coś, czego rząd w Kopenhadze nie bierze pod uwagę. Uznaje, że Grenlandia jest terytorium autonomicznym, choć zależnym od Danii. A sami rdzenni mieszkańcy tej wielkiej wyspy woleliby rozmawiać o pełnej niepodległości, niż o staniu się kolonią amerykańską - wyjaśnił ekspert.

Kobosko podkreślił, że "taka transakcja wydaje się więc mało prawdopodobna i na pewno nie byłaby szybkim procesem".

- Trump przyzwyczaił nas już do tego, że dla rozgłosu zaczyna rozmowy na tematy, które wydają się być nieprawdopodobne i najczęściej się nie realizują. Lubi takie duże tematy, które mogą pokazać jego siłę i wpływy. Tym charakteryzuje się ten prezydent od początku kadencji - wytłumaczył.

Przejść do historii

Zdaniem Kobosko amerykański prezydent "chciałby przejść do historii jako autor wielkich przedsięwzięć, jak na przykład słynnego muru na granicy z Meksykiem".

- Powiększenie Stanów Zjednoczonych o jeden stan - Grenlandia podobnie jak Alaska (zakupiona od Rosji w 1867 roku) stałaby się nowym stanem - to coś, co niewątpliwie zapewniłoby mu miejsce w historii - zauważył Kobosko.

Ekspert zaznaczył też, że Grenlandia to "niezwykle ważne miejsce: ze względu na amerykańską bazę i na występujące tam surowce, których wydobycie na razie nie jest jednak opłacalne".

Na mocy traktatu z Danią z lat 50. USA utrzymują bazę wojskową na północy wyspy, w której skład wchodzi m.in. stacja radarowa - element systemu wczesnego ostrzegania przed pociskami balistycznymi.

- Z geopolitycznego punktu widzenia, w krótkim terminie USA niewiele zyskałyby na posiadaniu Grenlandii. W dłuższej perspektywie mógłby to być atut w konkurencji z Rosją o kontrolę nad terytoriami północnymi - wytłumaczył Kobosko.

Surowce Grenlandii

Informacje o pomyśle Trumpa dotyczącym zakupu Grenlandii po raz pierwszy pojawiły się kilka dni temu w "The Wall Street Journal".

Dziennik pisał, że amerykański prezydent podczas różnych spotkań z zainteresowaniem przysłuchiwał się dyskusjom o bogatych złożach surowców i znaczeniu geopolitycznym wyspy i poprosił doradcę w Białym Domu o przyjrzenie się tematowi.

O to, czy Grenlandia jest rzeczywiście tak bogata w surowce naturalne, jak się powszechnie uważa, zapytaliśmy profesora Krzysztofa Szamałka z Państwowego Instytutu Geologicznego.

- Z potwierdzonych przesłanek złożowych wynika, że są tam (lub mogą być) złoża pierwiastków ziem rzadkich oraz uran. W trzonie krystalicznym Grenlandii mogą się też znajdować pierwotne złoto i platyna. Wokół Grenlandii występują również utwory osadowe (...), które zawierają złoża węgla kamiennego. Mogą również występować złoża ropy i gazu ziemnego - wyjaśnił ekspert.

Dodał, że pomimo przesłanek geologicznych, należy jeszcze sprawdzić, czy rzeczywiście wszystkie te surowce się tam znajdują. - Można na zasadzie analogii odnosić się do złóż, które znajdują się w Kanadzie, bo jest to podobna struktura tektoniczna - stwierdził.

Do najważniejszych złóż Kanady należą: ropa naftowa (siódme miejsce na świecie) i gaz ziemny (piąte), rudy niklu (szóste), miedzi (dziesiąte), cynku i ołowiu, rudy molibdenu, kadmu, kobaltu, żelaza, uranu oraz metale szlachetne (zwłaszcza złoto).

Złoża nie najważniejsze

Profesor Szamałek zwrócił uwagę na to, że grenlandzkie złoża "nie są udokumentowane, więc jeszcze długo poczekamy, zanim będzie opłacalne ich wydobycie".

- Od odkrycia i udokumentowania do eksploatacji mija czasem nawet 20 lat. A jeszcze trzeba poczekać na odsłonięcie się lądu. Poza tym nie wiadomo, czy inne czynniki, jak ochrona środowiska i dziedzictwa, nie okażą się ważniejsze i nie wstrzymają eksploatacji tych złóż - wyjaśnił.

Ponadto zdaniem eksperta "złoża mineralne nie są najważniejsze w kontekście kupna Grenlandii, tylko jej strategiczne położenie".

- Odsłaniające się partie lądowe bardziej przydadzą się jako bazy wojskowe i porty. Cofający się lód umożliwia też żeglugę, a szlak północny pozbawiony lodowej czapy znacznie ułatwia komunikację handlową. W ostatnich dwóch latach Północnym Szlakiem Morskim (zachodnim) już pływały statki i tą drogą w niektórych okresach może się odbywać transport. 200 lat temu było to niemożliwe - powiedział Szamałek.

Inne wyspy

Na Grenlandii mieszka 56 tys. osób. Największa wyspa świata jest autonomiczną częścią Królestwa Danii. Ma ponad 2,1 mln km kw. powierzchni - to ponad 1/5 powierzchni Stanów Zjednoczonych.

Grenlandzki rząd autonomiczny decyduje w większości spraw wewnętrznych, ale decyzje związane z bezpieczeństwem i polityką zagraniczną zapadają w Kopenhadze.

W 1946 roku Harry Truman chciał kupić wyspę za 100 milionów dolarów, ale jego propozycja została odrzucona przed duńskie władze. Wcześniej w 1867 roku Departament Stanu USA próbował nabyć nie tylko Grenlandię, ale też Islandię. Do transakcji nie doszło, a zamiast tego wtedy USA kupiły od Rosji Alaskę za 7,2 miliona ówczesnych dolarów.

Warto przypomnieć, że w 1917 roku Dania sprzedała USA za 25 mln dolarów wyspy należące wówczas do Duńskich Indii Zachodnich. Po zmianie właściciela stały się terytorium zależnym i zmieniły nazwę na Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych.

Autor: Krzysztof Krzykowski / Źródło: tvn24bis.pl

Pozostałe wiadomości

Chłopcy będą chłopcami - w ten sposób rzeczniczka Białego Domu Karoline Leavitt odniosła się do publicznego sporu miedzy doradcami prezydenta Donalda Trumpa, miliarderem Elonem Muskiem i doradcą do spraw handlu Peterem Navarro. Musk określił wcześniej Navarro "kretynem" i "głupszym niż worek cegieł".

Musk nazwał go "kretynem". Biały Dom komentuje

Musk nazwał go "kretynem". Biały Dom komentuje

Źródło:
PAP

Majątek 11 miliarderów od początku roku skurczył się łącznie aż o prawie 450 miliardów dolarów - wynika z danych Bloomberga. Agencja regularnie publikuje szacunki dotyczące fortun najbogatszych ludzi świata.

Krezusi na minusie. "Wyparowało" 450 miliardów dolarów

Krezusi na minusie. "Wyparowało" 450 miliardów dolarów

Źródło:
tvn24.pl

Departament Wydajności Państwa (DOGE), kierowany przez Elona Muska, wykorzystuje sztuczną inteligencję do śledzenia komunikacji w co najmniej jednej agencji federalnej, szukając przejawów wrogości wobec prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa - przekazał Reuters. 

Polowanie na "antytrumpowe" treści. Agencja pod lupą Muska

Polowanie na "antytrumpowe" treści. Agencja pod lupą Muska

Źródło:
PAP

USA nałożą dodatkowe cła na Chiny, podwyższając łączne taryfy do 104 procent - przekazał Reuters, cytując urzędnika Białego Domu. Dodatkowe cła mają wejść w życie w środę, 9 kwietnia.

Trump spełni swoją groźbę

Trump spełni swoją groźbę

Źródło:
Reuters

- Poziom ceł w Stanach Zjednoczonych został podniesiony do poziomu z przełomu XIX i XX wieku. To jest we współczesnej historii stosunków międzynarodowych rzecz po prostu niesłychana - mówił w "Faktach po Faktach" prof. Dariusz Rosati, ekonomista, były członek Rady Polityki Pieniężnej. Z kolei dr Sławomir Dudek nazwał cła "kulami, które lecą we wszystkie strony".

"To kule, które lecą we wszystkie strony"

"To kule, które lecą we wszystkie strony"

Źródło:
TVN24

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot żaden z graczy nie wytypował poprawnie wszystkich liczb. Kumulacja rośnie do 190 milionów złotych. W Polsce padła jedna wygrana czwartego stopnia w wysokości ponad 655 tysięcy złotych. Oto liczby, które wylosowano 8 kwietnia 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot w górę

Kumulacja w Eurojackpot w górę

Źródło:
PAP

Miliarderzy popierający Donalda Trumpa zaczynają krytykować jego politykę handlową - podał "Washington Post". Wszystko za sprawą gwałtownych zmian na rynkach kapitałowych.

Miliarderzy odwracają się od Trumpa

Miliarderzy odwracają się od Trumpa

Źródło:
PAP

W wyniku ataku hakerskiego na Grupę Smyk naruszono dane niektórych klientów, kontrahentów, pracowników i partnerów biznesowych - przekazała firma. Większość skradzionych informacji to dokumentacja dotycząca produkcji odzieży.

Popularna sieć sklepów o kradzieży danych

Popularna sieć sklepów o kradzieży danych

Źródło:
PAP

Musimy szukać rozwiązań i działań, które uchronią lub przynajmniej złagodzą skutki wysokich ceł - podkreślił we wtorek premier Donald Tusk podczas spotkania z przedstawicielami branży motoryzacyjnej. Minister finansów Andrzej Domański stwierdził z kolei, że amerykańskie cła z pewnością "istotnie" wpłyną na gospodarkę światową.

Premier o cłach: musimy szukać rozwiązań

Premier o cłach: musimy szukać rozwiązań

Źródło:
TVN24, PAP

Państwowy urząd socjalny w Finlandii wysłał pisma do ponad 40 tysięcy osób o niskich dochodach, zalecając im poszukiwanie tańszego mieszkania. Jeśli się nie przeprowadzą w ciągu trzech miesięcy, urząd przestanie pokrywać im koszty czynszu w pełnej wysokości - informuje we wtorek telewizja MTV.

Dostali pismo. Przeprowadzka albo strata zasiłku

Dostali pismo. Przeprowadzka albo strata zasiłku

Źródło:
PAP

Decyzja Donalda Trumpa w sprawie nałożenia nowych ceł spowodowała kilkunastoprocentowy spadek kursu Apple na amerykańskiej giełdzie. Według Bloomberga efekt był jeszcze jeden - klienci rzucili się do sklepów, aby kupić iPhone'y, zanim ich ceny wzrosną.

Rzucili się do sklepów w obawie przed wzrostem cen

Rzucili się do sklepów w obawie przed wzrostem cen

Źródło:
Bloomberg

PZU skierowało do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa w związku z wypłatą nienależnego odszkodowania dla fundacji Lux Veritatis - potwierdziła tvn24.pl spółka. Prezesem fundacji jest Tadeusz Rydzyk. Według RMF FM chodzi o wypłatę 10 milionów złotych w związku z projektem Geotermii Toruńskiej. Jednocześnie drugie tyle miała zapłacić spółka z Grupy Orlen.

Odszkodowanie dla Lux Veritatis. PZU idzie do prokuratury

Odszkodowanie dla Lux Veritatis. PZU idzie do prokuratury

Źródło:
tvn24.pl/ PAP

Cła Donalda Trumpa odbiją się na amerykańskich rodzinach i zwiększą koszty utrzymania wielu gospodarstw domowych - podała telewizja ABC News. Według szacunków ubytek w portfelach Amerykanów wyniesie kilka tysięcy dolarów.

Tysiące mniej w portfelu. Skutki działań Trumpa

Tysiące mniej w portfelu. Skutki działań Trumpa

Źródło:
PAP

Czy Rada Polityki Pieniężnej powinna obniżyć stopy procentowe? - Chodzi o to, by uznać realia. Presja inflacyjna w Polsce słabnie i to od kilku miesięcy, w związku z tym należy łagodzić politykę pieniężną - powiedział profesor Marek Belka, były premier oraz były szef Narodowego Banku Polskiego w programie "Rozmowa Piaseckiego".

Belka: róbmy to, po prostu

Belka: róbmy to, po prostu

Źródło:
TVN24

Izera, polski samochód elektryczny, może nie powstać. Tomasz Kędzierski, prezes ElectroMobility Poland - spółki, która miała auto produkować - chce by projekt Izery ustąpił miejsca wizji nowoczesnego hubu produkcyjno-rozwojowego. Celem jest między innymi produkcja europejskiej marki samochodów wspólnie z globalnym partnerem.

"Flagowy projekt ugrzązł na mieliźnie". Nowy plan

"Flagowy projekt ugrzązł na mieliźnie". Nowy plan

Źródło:
PAP

Najbogatszy człowiek świata Elon Musk osobiście apelował do prezydenta USA Donalda Trumpa, by wycofał się z ceł - podał dziennik "Washington Post". To największa różnica zdań między prezydentem i jego bliskim współpracownikiem.

Elon Musk osobiście apelował do Donalda Trumpa

Elon Musk osobiście apelował do Donalda Trumpa

Źródło:
PAP

Sprawiedliwe roczne wynagrodzenie ze strony Google'a na rzecz polskich mediów za wykorzystanie ich treści powinno wynosić 78,67 miliona euro, czyli około 335 milionów złotych - szacuje Fehradvice & Partners w raporcie "Media w Polsce i ich wartość dla Google" stworzonym we współpracy z Związkiem Pracodawców Wydawców Cyfrowych.

Jakie wynagrodzenie dla mediów? Raport

Jakie wynagrodzenie dla mediów? Raport

Źródło:
tvn24.pl/PAP

Prezydent Zimbabwe zapowiedział zniesienie wszystkich ceł na towary z USA. To reakcja na wprowadzone przez administrację Donalda Trumpa nowe wysokie cła na produkty z innych państw. Emmerson Mnangagwa twierdzi, że w ten sposób poprawi stosunki ze Stanami Zjednoczonymi. Zdaniem opozycji prezydent może jednak mieć także powody osobiste dla swojej decyzji.  

Pierwsze państwo ugina się pod presją Trumpa. Likwiduje wszystkie cła na produkty z USA

Pierwsze państwo ugina się pod presją Trumpa. Likwiduje wszystkie cła na produkty z USA

Źródło:
BBC, Business Insider Africa, PAP, tvn24.pl

Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła zarządzanie procesem wykonywania zadań oraz nadzór nad działalnością Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych w latach 2021-2024 - przekazał dyrektor NIK Rafał Ostrowski.

Wyniki kontroli w RARS. Nieprawidłowości w wysokości 70 milionów złotych

Wyniki kontroli w RARS. Nieprawidłowości w wysokości 70 milionów złotych

Źródło:
PAP

- Błąd na błędzie - tak rzecznik chińskiego ministerstwa handlu nazwał cła Donalda Trumpa. Oznajmił także, że Chiny "stanowczo sprzeciwiają się groźbom Stanów Zjednoczonych podniesienia ceł na chińskie towary o 50 procent i zapowiadają zdecydowaną odpowiedź".

Groźby Trumpa, jest reakcja Pekinu. "Błąd na błędzie"

Groźby Trumpa, jest reakcja Pekinu. "Błąd na błędzie"

Źródło:
PAP

Chińska ambasada w USA opublikowała w mediach społecznościowych wideo z przemówienia Ronalda Reagana. Prezydent USA w 1987 roku wskazywał na zgubne skutki wojen handlowych. To jedna z reakcji na groźbę nałożenia kolejnych ceł na Chiny przez Donalda Trumpa.

Ambasada Chin przypomina przemówienie Ronalda Reagana

Ambasada Chin przypomina przemówienie Ronalda Reagana

Źródło:
PAP

Szef JPMorgan Chase Jamie Dimon ostrzegł, że wojna celna może mieć długotrwałe i negatywne konsekwencje - podał Reuters. "Czy cła wywołają recesję, czy nie - pozostaje kwestią sporną, ale spowolnią wzrost" - podkreślił jeden z najważniejszych ludzi na amerykańskim rynku finansowym.

Ostrzeżenie dla Trumpa i USA. List od jednego z najważniejszych ludzi na rynku

Ostrzeżenie dla Trumpa i USA. List od jednego z najważniejszych ludzi na rynku

Źródło:
Reuters

Komisja Europejska (KE) zaproponowała cła odwetowe w wysokości 25 procent na szereg towarów z USA - wynika z dokumentu, do którego dotarł Reuters.

Europejski odwet na USA. Nawet 25-procentowe cła. Lista artykułów

Europejski odwet na USA. Nawet 25-procentowe cła. Lista artykułów

Źródło:
Reuters, PAP

Doradca prezydenta Donalda Trumpa do spraw handlu Peter Navarro stwierdził, że Elon Musk nie rozumie mechanizmów, za pomocą których inne kraje "oszukują" USA w sprawach handlowych - przekazał portal Axios.

Doradca Trumpa: Musk "tego nie rozumie"

Doradca Trumpa: Musk "tego nie rozumie"

Źródło:
PAP

Giełda Papierów Wartościowych (GPW) w Warszawie zawiesiła w poniedziałek notowania na godzinę. W komunikacie wyjaśniła, że wynikało to "z rekordowej liczby zleceń maklerskich od początku sesji, co mogło doprowadzić do zachwiania stabilności systemu".

Giełda zawiesiła notowania. Przekroczono średnią o 300 procent

Giełda zawiesiła notowania. Przekroczono średnią o 300 procent

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, tvn24.pl

- Wszystkie wojny celne były przegrane przez tych, którzy je wywołali. Nie wiem, na co liczył prezydent USA Donald Trump - powiedział w "Tak jest" w TVN24 profesor Marian Noga, były członek Rady Polityki Pieniężnej.

"Pachnie to bardzo dużymi komplikacjami"

"Pachnie to bardzo dużymi komplikacjami"

Źródło:
TVN24, PAP

Donald Trump zagroził nałożeniem dodatkowych 50-procentowych ceł na Chiny, jeśli Pekin nie wycofa się z zapowiadanych ceł odwetowych. Prezydent USA dodał, że "wszystkie rozmowy z Chinami dotyczące ich żądanych spotkań z nami zostaną zakończone".

Rośnie napięcie między USA a Chinami. "Pomimo mojego ostrzeżenia"

Rośnie napięcie między USA a Chinami. "Pomimo mojego ostrzeżenia"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Cena rosyjskiej ropy Urals spadła do poziomu 52 dolarów za baryłkę - przekazał w poniedziałek Bloomberg. Tymczasem Kreml na 2025 rok zakładał cenę 69,7 dolara - podkreślił portal Moscow Times, dodając, że około 30 procent budżetu Rosji pochodzi z dochodów z ropy naftowej i gazu.

Cena spadła poniżej założeń Kremla

Cena spadła poniżej założeń Kremla

Źródło:
PAP

- W USA nie produkuje się fety, oliwek czy oliwy, więc nałożenie na nie ceł przez Waszyngton nie ma sensu - ocenił w poniedziałek premier Grecji Kyriakos Micotakis, cytowany przez agencję ANA-MPA. Zadeklarował jednocześnie, że grecka gospodarka jest gotowa stawić czoło zmienionym przez USA "zasadom gry".

Ta decyzja Waszyngtonu "nie ma sensu"

Ta decyzja Waszyngtonu "nie ma sensu"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Unia Europejska zaproponowała USA całkowite wzajemne zwolnienie z ceł towarów przemysłowych - przekazała szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Z kolei ministrowie handlu z państw UE byli zgodni, że należy pracować nad cłami odwetowymi, jednocześnie próbując negocjować z USA obniżenie stawek celnych. 

Choć oferta "jest na stole", to UE szykuje się na odwet

Choć oferta "jest na stole", to UE szykuje się na odwet

Źródło:
PAP

Ryzyko wystąpienia recesji w USA jest większe, niż wcześniej zakładano i wynosi 45 procent - ocenił bank inwestycyjny Goldman Sachs. Wyjaśnił, że powodem jest wzrost niepewności co do polityki gospodarczej oraz zagraniczne bojkoty konsumenckie.

Większe ryzyko recesji. Prognoza Goldman Sachs

Większe ryzyko recesji. Prognoza Goldman Sachs

Źródło:
PAP