Handlowanie największą wyspą świata. Prezydent USA "chciałby przejść do historii"

[object Object]
Kulisy zycia na GrenlandiiTVN24 BiS
wideo 2/3

Kupno Grenlandii to jeden z ostatnich pomysłów amerykańskiego prezydenta Donalda Trumpa. Co Stany Zjednoczone mogą na tym zyskać? Czy transakcja ma szansę dojść do skutku? O ocenę poprosiliśmy ekspertów.

Prezydent USA Donald Trump potwierdził w niedzielę, że "pojawiła się koncepcja" zakupu Grenlandii i "jest ona strategicznie interesująca", choć dodał jednocześnie, że "nie jest to sprawa numer jeden dla rządu".

Wcześniej doradca ekonomiczny Białego Domu Larry Kudlow w wywiadzie dla telewizji Fox News przyznał, iż Trump jest poważnie zainteresowany kupnem największej wyspy świata. Przypomniał też, że były prezydent USA Harry Truman również chciał ją kupić.

W przeddzień kampanii

W rozmowie z tvn24bis.pl szef warszawskiego biura Atlantic Council Michał Kobosko ocenił, że "na haśle zakupu zyskałby z pewnością sam Donald Trump, który jest u progu przyszłorocznej kampanii wyborczej".

Zdaniem eksperta Trump "uważa, że doskonale zna się na nieruchomościach i to jest jego sfera, dlatego z chęcią będzie chciał o Grenlandii porozmawiać handlowo w Kopenhadze".

Agencja Reutera pisze, że prezydent USA w przyszłym miesiącu zamierza złożyć wizytę w stolicy Danii i pomysł kupna z pewnością znajdzie się w agendzie rozmów z duńską szefową rządu Mette Frederiksen oraz z premierem Grenlandii Kimem Kielsenem.

- Zapyta pewnie o uczciwą cenę, za jaką Stany Zjednoczone mogłyby odkupić Grenlandię. Ale z tego co słyszymy jest to coś, czego rząd w Kopenhadze nie bierze pod uwagę. Uznaje, że Grenlandia jest terytorium autonomicznym, choć zależnym od Danii. A sami rdzenni mieszkańcy tej wielkiej wyspy woleliby rozmawiać o pełnej niepodległości, niż o staniu się kolonią amerykańską - wyjaśnił ekspert.

Kobosko podkreślił, że "taka transakcja wydaje się więc mało prawdopodobna i na pewno nie byłaby szybkim procesem".

- Trump przyzwyczaił nas już do tego, że dla rozgłosu zaczyna rozmowy na tematy, które wydają się być nieprawdopodobne i najczęściej się nie realizują. Lubi takie duże tematy, które mogą pokazać jego siłę i wpływy. Tym charakteryzuje się ten prezydent od początku kadencji - wytłumaczył.

Przejść do historii

Zdaniem Kobosko amerykański prezydent "chciałby przejść do historii jako autor wielkich przedsięwzięć, jak na przykład słynnego muru na granicy z Meksykiem".

- Powiększenie Stanów Zjednoczonych o jeden stan - Grenlandia podobnie jak Alaska (zakupiona od Rosji w 1867 roku) stałaby się nowym stanem - to coś, co niewątpliwie zapewniłoby mu miejsce w historii - zauważył Kobosko.

Ekspert zaznaczył też, że Grenlandia to "niezwykle ważne miejsce: ze względu na amerykańską bazę i na występujące tam surowce, których wydobycie na razie nie jest jednak opłacalne".

Na mocy traktatu z Danią z lat 50. USA utrzymują bazę wojskową na północy wyspy, w której skład wchodzi m.in. stacja radarowa - element systemu wczesnego ostrzegania przed pociskami balistycznymi.

- Z geopolitycznego punktu widzenia, w krótkim terminie USA niewiele zyskałyby na posiadaniu Grenlandii. W dłuższej perspektywie mógłby to być atut w konkurencji z Rosją o kontrolę nad terytoriami północnymi - wytłumaczył Kobosko.

Surowce Grenlandii

Informacje o pomyśle Trumpa dotyczącym zakupu Grenlandii po raz pierwszy pojawiły się kilka dni temu w "The Wall Street Journal".

Dziennik pisał, że amerykański prezydent podczas różnych spotkań z zainteresowaniem przysłuchiwał się dyskusjom o bogatych złożach surowców i znaczeniu geopolitycznym wyspy i poprosił doradcę w Białym Domu o przyjrzenie się tematowi.

O to, czy Grenlandia jest rzeczywiście tak bogata w surowce naturalne, jak się powszechnie uważa, zapytaliśmy profesora Krzysztofa Szamałka z Państwowego Instytutu Geologicznego.

- Z potwierdzonych przesłanek złożowych wynika, że są tam (lub mogą być) złoża pierwiastków ziem rzadkich oraz uran. W trzonie krystalicznym Grenlandii mogą się też znajdować pierwotne złoto i platyna. Wokół Grenlandii występują również utwory osadowe (...), które zawierają złoża węgla kamiennego. Mogą również występować złoża ropy i gazu ziemnego - wyjaśnił ekspert.

Dodał, że pomimo przesłanek geologicznych, należy jeszcze sprawdzić, czy rzeczywiście wszystkie te surowce się tam znajdują. - Można na zasadzie analogii odnosić się do złóż, które znajdują się w Kanadzie, bo jest to podobna struktura tektoniczna - stwierdził.

Do najważniejszych złóż Kanady należą: ropa naftowa (siódme miejsce na świecie) i gaz ziemny (piąte), rudy niklu (szóste), miedzi (dziesiąte), cynku i ołowiu, rudy molibdenu, kadmu, kobaltu, żelaza, uranu oraz metale szlachetne (zwłaszcza złoto).

Złoża nie najważniejsze

Profesor Szamałek zwrócił uwagę na to, że grenlandzkie złoża "nie są udokumentowane, więc jeszcze długo poczekamy, zanim będzie opłacalne ich wydobycie".

- Od odkrycia i udokumentowania do eksploatacji mija czasem nawet 20 lat. A jeszcze trzeba poczekać na odsłonięcie się lądu. Poza tym nie wiadomo, czy inne czynniki, jak ochrona środowiska i dziedzictwa, nie okażą się ważniejsze i nie wstrzymają eksploatacji tych złóż - wyjaśnił.

Ponadto zdaniem eksperta "złoża mineralne nie są najważniejsze w kontekście kupna Grenlandii, tylko jej strategiczne położenie".

- Odsłaniające się partie lądowe bardziej przydadzą się jako bazy wojskowe i porty. Cofający się lód umożliwia też żeglugę, a szlak północny pozbawiony lodowej czapy znacznie ułatwia komunikację handlową. W ostatnich dwóch latach Północnym Szlakiem Morskim (zachodnim) już pływały statki i tą drogą w niektórych okresach może się odbywać transport. 200 lat temu było to niemożliwe - powiedział Szamałek.

Inne wyspy

Na Grenlandii mieszka 56 tys. osób. Największa wyspa świata jest autonomiczną częścią Królestwa Danii. Ma ponad 2,1 mln km kw. powierzchni - to ponad 1/5 powierzchni Stanów Zjednoczonych.

Grenlandzki rząd autonomiczny decyduje w większości spraw wewnętrznych, ale decyzje związane z bezpieczeństwem i polityką zagraniczną zapadają w Kopenhadze.

W 1946 roku Harry Truman chciał kupić wyspę za 100 milionów dolarów, ale jego propozycja została odrzucona przed duńskie władze. Wcześniej w 1867 roku Departament Stanu USA próbował nabyć nie tylko Grenlandię, ale też Islandię. Do transakcji nie doszło, a zamiast tego wtedy USA kupiły od Rosji Alaskę za 7,2 miliona ówczesnych dolarów.

Warto przypomnieć, że w 1917 roku Dania sprzedała USA za 25 mln dolarów wyspy należące wówczas do Duńskich Indii Zachodnich. Po zmianie właściciela stały się terytorium zależnym i zmieniły nazwę na Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych.

Autor: Krzysztof Krzykowski / Źródło: tvn24bis.pl

Pozostałe wiadomości

W rok liczba osób w wieku produkcyjnym zmalała o 151 tysięcy - podał Główny Urząd Statystyczny (GSU). Przyczyną tego zjawiska jest starzenie się społeczeństwa oraz mniejsza liczba młodych zasilających wiek produkcyjny.

Niepokojący raport GUS

Niepokojący raport GUS

Źródło:
PAP

W 2024 roku prawie 42 tysiące ojców skorzystało z urlopu rodzicielskiego. To 11-krotnie więcej niż w 2022 roku - podał Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

11-krotny wzrost w dwa lata. Zaskakujące dane ZUS

11-krotny wzrost w dwa lata. Zaskakujące dane ZUS

Źródło:
PAP

Wang Yi, szef chińskiej dyplomacji skrytykował politykę handlową USA podczas spotkania ze swoimi odpowiednikami z państw BRICS. Zaapelował też o sprzeciw wobec "protekcjonizmu" Stanów Zjednoczonych.

"Jeśli będziemy ustępować, to dręczyciel stanie się bardziej agresywny"

"Jeśli będziemy ustępować, to dręczyciel stanie się bardziej agresywny"

Źródło:
PAP, China Daily

Ponad 700 milionów złotych zostanie przekazanych do Agencji Rozwoju Przemysłu (ARP), która wykorzysta te środki, by pomóc spółkom Rafako i Rafamet - przekazał premier Donald Tusk.

Rafako dostanie pomoc rządową. Donald Tusk podał kwotę

Rafako dostanie pomoc rządową. Donald Tusk podał kwotę

Źródło:
PAP

Partia Liberalna Kanady (LPC) wygrała wybory parlamentarne. Lider ugrupowania i urzędujący premier Mark Carney podkreślił, że Kanada musi ambitnie podejść do kryzysu i stawić czoło groźbom prezydenta USA Donalda Trumpa.

"Przetrwaliśmy szok związany ze zdradą USA"

"Przetrwaliśmy szok związany ze zdradą USA"

Źródło:
PAP

Prezydent Donald Trump zmienia zdanie w sprawie wprowadzonych przez siebie ceł. Teraz chce wycofać się z dodatkowych taryf na części sprowadzane z zagranicy i wykorzystywane w produkcji aut w USA - podał "Wall Street Journal".

Cła Donalda Trumpa. Prezydent USA zmienia zdanie

Cła Donalda Trumpa. Prezydent USA zmienia zdanie

Źródło:
PAP

Sekretarz skarbu USA Scott Bessent poinformował w poniedziałek, że wkrótce dojdzie do porozumienia handlowego z niektórymi państwami. Dodał, że chęć negocjacji w sprawie ceł wyrażają także Chiny, dlatego "nie martwi się o puste półki" w Stanach Zjednoczonych.

Sekretarz skarbu: nie martwię się o puste półki

Sekretarz skarbu: nie martwię się o puste półki

Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelę opóźniającą do 1 października wejście w życie nowych taryf na prąd. Zdaniem resortu klimatu zmiany pozwolą na obniżkę cen energii po wygaśnięciu ceny maksymalnej.

Ceny prądu. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę

Ceny prądu. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę

Źródło:
PAP

Nową prezeską Polskiej Agencji Kosmicznej POLSA została Marta Ewa Wachowicz - przekazał resort rozwoju. Wachowicz ma wykształcenie w obszarze badań kosmicznych. Uzyskała stopień doktora nauk fizycznych w dziedzinie fizyki kosmicznej.

Nowa szefowa Polskiej Agencji Kosmicznej

Nowa szefowa Polskiej Agencji Kosmicznej

Źródło:
PAP

Od wtorku 6 maja w PKO BP zaczną obowiązywać domyślne limity dzienne na przelewy i płatności w serwisie iPKO - przekazał bank w komunikacie. Zmiany są wprowadzane, by dodatkowo zwiększyć bezpieczeństwo transakcji w internecie.

Duże zmiany dla klientów największego banku w Polsce

Duże zmiany dla klientów największego banku w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Eksperci są zgodni, że migranci są nam potrzebni, bo w ciągu najbliższej dekady z polskiego rynku pracy ma zniknąć nawet 2,1 miliona osób. - Masowy napływ cudzoziemców pozwolił wypełnić lukę, która powstała z powodu starzenia się społeczeństwa i depopulacji - podkreśla Andrzej Kubisiak z Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Ale to już nie wystarczy.

"Stanęłyby niektóre fabryki, a część szpitali miałaby problem z obsadą kadry"

"Stanęłyby niektóre fabryki, a część szpitali miałaby problem z obsadą kadry"

Źródło:
TVN24+

Portugalia i zdecydowana większość Hiszpanii ponownie mają prąd - poinformowali krajowi operatorzy sieci energetycznych. Jednocześnie cały czas nie są znane przyczyny awarii, która dotknęła Półwysep Iberyjski.

Co z prądem na Półwyspie Iberyjskim? Komunikaty operatorów

Co z prądem na Półwyspie Iberyjskim? Komunikaty operatorów

Źródło:
PAP

Rozległa awaria zasilania w Hiszpanii i Portugalii doprowadziła do anulowania kilkudziesięciu lotów oraz zakłóceń w funkcjonowaniu sieci kolejowej - podał portal stacji telewizyjnej BBC.

Masa odwołanych lotów, pasażerowie utknęli w pociągach

Masa odwołanych lotów, pasażerowie utknęli w pociągach

Źródło:
PAP

Awaria prądu na Półwyspie Iberyjskim nie doprowadziła do zakłóceń w pracy krajowego systemu elektroenergetycznego - wynika z poniedziałkowego oświadczenia Polskich Sieci Elektroenergetycznych. Rzecznik prasowy PSE zapewnił, że polski operator jest przygotowany na takie zagrożenia. 

Blackout na Półwyspie Iberyjskim. Polski operator zabiera głos

Blackout na Półwyspie Iberyjskim. Polski operator zabiera głos

Źródło:
PAP

Podczas majówki większość kierowców zatankuje taniej niż rok temu - zauważa Urszula Cieślak, dyrektor Działu Prognoz i Analiz Reflexu. Benzyna 95 jest tańsza o ponad 80 groszy na litrze, olej napędowy o ponad 77 groszy, natomiast benzyna 98 - o 64 grosze. W ciągu ostatniego roku o 20 groszy podrożał natomiast autogaz.

Majówkowe tankowanie tańsze niż przed rokiem

Majówkowe tankowanie tańsze niż przed rokiem

Źródło:
PAP

- Trzeba skrócić czas pracy Polek i Polaków, oczywiście przy zachowaniu tego samego poziomu wynagrodzeń - powiedziała w poniedziałek ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Zapowiedziała dobrowolny pilotaż dla różnego rodzaju pracodawców.

Krótszy czas pracy, ta sama pensja. Zapowiedź ministry

Krótszy czas pracy, ta sama pensja. Zapowiedź ministry

Źródło:
PAP

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zakończył wypłatę dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego, czyli tak zwanej trzynastki. W tym roku do ponad 8,8 miliona osób trafiło łącznie blisko 16,5 miliarda złotych brutto. ZUS rozpoczął też coroczną wysyłkę listów do emerytów i rencistów.

Koperty dla milionów emerytów. Dwie ważne decyzje

Koperty dla milionów emerytów. Dwie ważne decyzje

Źródło:
PAP

Resort finansów planuje uproszczenie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych związanych z ich stosowaniem - wynika z wpisu w wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu.

Resort szykuje zmiany w podatku

Resort szykuje zmiany w podatku

Źródło:
PAP

- Dzięki nowej umowie z Westinghouse-Bechtel inwestycja w pierwszą elektrownię jądrową w Polsce staje się pewniejsza - powiedział premier Donald Tusk. Polska podpisała w poniedziałek z amerykańskimi wykonawcami, konsorcjum Westinghouse-Bechtel, umowę pomostową (EDA) w sprawie budowy elektrowni jądrowej na Pomorzu.

Jest umowa w sprawie budowy elektrowni jądrowej w Polsce

Jest umowa w sprawie budowy elektrowni jądrowej w Polsce

Źródło:
PAP

Zbliża się majówka. System rozliczeniowy Elixir, obsługujący przelewy międzybankowe w złotych, w czwartek (1 maja) będzie miał przerwę w standardowym funkcjonowaniu - poinformowała Krajowa Izba Rozliczeniowa. 

Przerwa w realizacji przelewów. Płatności warto zlecić z wyprzedzeniem

Przerwa w realizacji przelewów. Płatności warto zlecić z wyprzedzeniem

Źródło:
tvn24.pl

PIT za 2024 rok możemy rozliczyć jeszcze tylko przez trzy dni. Ostateczny termin złożenia deklaracji podatku dochodowego upływa w środę, 30 kwietnia. Zeznanie można wysłać drogą elektroniczną lub na papierze i złożyć w Urzędzie Skarbowym albo wysłać pocztą.

Ostatnie dni na rozliczenie się z fiskusem

Ostatnie dni na rozliczenie się z fiskusem

Źródło:
PAP

Na wniosek Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) wydało decyzję o wpisaniu na listę sankcyjną spółki Torgservis PL oraz jej udziałowców, Siergieja i Andrieja Sznejderów. Objęta sankcjami spółka prowadzi na polskim rynku sieć dyskontów MyPrice.

Rosyjska sieć sklepów wróciła do Polski pod nową nazwą. Reakcja rządu

Rosyjska sieć sklepów wróciła do Polski pod nową nazwą. Reakcja rządu

Źródło:
PAP

Ceny luksusowych mieszkań w Polsce nieustannie rosną. Metr kwadratowy nowej inwestycji deweloperskiej w Warszawie może kosztować 100 tysięcy złotych - podaje poniedziałkowa "Rzeczpospolita".

100 tysięcy złotych za metr kwadratowy

100 tysięcy złotych za metr kwadratowy

Źródło:
PAP

Według raportu Instytutu Gallupa tylko 10 procent Polaków uważa, że angażuje się w swoją pracę. Raport analizuje emocje pracowników na całym świecie w 2024 roku. Polska zajęła 32. miejsce na 38 krajów europejskich, co jest jednym z najniższych wyników w Europie.

Zestresowani i niezaangażowani. Jeden z najniższych wyników w Europie

Zestresowani i niezaangażowani. Jeden z najniższych wyników w Europie

Źródło:
PAP

Według badania Polskiej Organizacji Turystycznej 43 procent Polaków planuje w tym roku wyjazd na majówkę. Spośród nich 21 procent zamierza spędzić ten czas w kraju, 7 procent za granicą, a reszta jeszcze nie podjęła decyzji.

Gdzie na majówkę? Wyniki badania

Gdzie na majówkę? Wyniki badania

Źródło:
PAP

W marcu 2025 roku największy udział w oglądalności wśród dystrybutorów treści wideo w Polsce miała grupa TVN Warner Bros. Discovery - wynika z raportu All Screens Video Landscape Grupy Nielsen, na który powołuje się serwis Wirtualne Media.

Grupa TVN Warner Bros. Discovery liderem oglądalności

Grupa TVN Warner Bros. Discovery liderem oglądalności

Źródło:
Wirtualne Media