Na początku 2014 roku zamiast prognoz postawiłem 16 pytań, które moim zdaniem były wtedy najważniejszymi pytaniami na rozpoczynające się 12 miesięcy. Warto dziś sprawdzić, czy mamy już na nie odpowiedzi i czy faktycznie okazały się one takie ważne.
No to przeżyjmy to jeszcze raz:
1. Ile osób zostanie w OFE?
Zapisy Polaków do OFE były jednym z najbardziej pasjonujących wydarzeń dotyczących polskiego rynku w 2014. Ostateczny wynik - ponad 2,5 mln osób przerósł oczekiwania największych optymistów i spowodował, że rynek OFE wciąż jeszcze ma jakiś sens. Ale z drugiej strony to za mało, aby uchronić giełdę przed spadkami związanymi z obowiązkowymi przelewami gotówki z OFE do ZUS w ramach tak zwanego suwaka.
2. Czy w Polsce i nie tylko w niej zaczną rosnąć jednostkowe koszty pracy i pojawi się presja płacowa?
Jednostkowe koszty pracy wg ostatnich danych z NBP wzrosły w trzecim kwartale w całej gospodarce o 0,5 procent. To niewiele, ale i tak więcej niż pod koniec 2013 czy na początku 2014. Płace w gospodarce rosły w tym roku o 3,5-4 proc. - nieco szybciej niż w 2013. Ale o presji płacowej wciąż trudno mówić.
3. Czy w Polsce i na świecie powróci inflacja?
Nie powróciła, a nawet wręcz przeciwnie. Deflacja w Polsce to -0,6 proc. rocznie.
4. Czy może jednak strefa euro ponownie wpadnie w deflację i recesję?
Strefa euro jako całość jest na pewno bliżej deflacji i recesji niż rok temu. W recesję wpadły niektóre kraje, np. Włochy, Niemcy pod koniec roku mają prawie zerowy wzrost. Inflacja znika, zdaniem niektórych ekonomistów w grudniu spadnie do -0,1 proc. Kraje południa strefy euro mają już dość wyraźną deflację.
5. Jakie efekty przyniosą stress testy największych banków w strefie euro?
Nie było najgorzej, stress testy miały praktycznie tylko jedną ofiarę - włoski Banco Monte Paschi di Siena, który spadł przez to na giełdzie o kilkadziesiąt procent i teraz szuka kupca, ewentualnie dodatkowego kapitału. Ale generalnie banki strefy euro są w dobrej kondycji.
6. Czy ograniczenie łagodnej polityki Fed wywoła ucieczkę kapitału z rynków wschodzących?
Generalnie tak, waluty krajów wschodzących potraciły w tym roku bardzo wyraźnie do dolara, chociaż jasność obrazu zaburzają inne przyczyny tej przeceny, czyli wojna rosyjsko-ukraińska i przecena ropy naftowej, która wywołała załamanie się walut eksporterów ropy.
7. Jaki wynik w wyborach do Parlamentu Europejskiego uzyskają partie otwarcie antyunijne?
Wynik był większy niż poprzednio i najlepszy w historii, ale też dalece zbyt mały, aby wywołać jakościową zmianę w Brukseli. Partie antyunijne są już w stanie na przykład doprowadzić do wotum nieufności wobec szefa Komisji Europejskiej, ale oczywiście nie są w stanie tego wotum wygrać.
8. Do czego doprowadzi wzrost napięcia politycznego pomiędzy Japonią i Chinami?
Na razie do niczego, bo napięcie przestało rosnąć, zwłaszcza po spotkaniu premierów obydwu państw na szczycie państw Pacyfiku w Pekinie.
9. Jak Turcja poradzi sobie z ogromnym długiem przypadającym do spłacenia w 2014 roku przy ostrym kryzysie politycznym?
Poradziła sobie bardzo dobrze dzięki drastycznej podwyżce stóp procentowych w styczniu, która przyhamowała ucieczkę kapitału i uspokoiła rynek. Bardzo pomogła też tańsza ropa - dzięki spadkowi cen Turcja mniej wydaje na import ropy, przez co zmniejsza deficyt w handlu z zagranicą, co też poprawia jej wizerunek na rynkach.
10. Czy będziemy bliżej masowego i niedrogiego wykorzystywania drukarek 3D w przemyśle i całej gospodarce?
Bliżej jesteśmy na pewno, ale przełom nie nastąpił.
11. Czy władze państw będą się zgadzać na używanie dronów do działalności komercyjnej, np. pocztowej?
Rok 2014 był na tyle ciekawy, dynamiczny i wybuchowy, że o problemach związanych z komercyjnym użyciem dronów wszyscy chyba zapomnieliśmy dawno temu. Jednak odnoszę wrażenie, że tu też postęp jest, ale raczej powolny niż rewolucyjny.
12. Czy Polsce uda się utrzymać nadwyżkę handlową?
Udało się. Nadwyżka za 12 miesięcy od listopada 2013 do października 2014 to 614 mln EUR.
13. Czy coś się ruszy w sprawie gazu łupkowego w Polsce?
Ruszyło się chyba tylko w kwestii nadziei i oczekiwań - to znaczy: nadzieje i oczekiwania zniknęły. A spadek cen ropy o ponad 40 procent dodatkowo osłabia gotowość światowych koncernów do finansowania kolejnych faz poszukiwań.
14. O ile Gazprom obniży nam ceny gazu, aby zmniejszyć opłacalność poszukiwań gazu łupkowego?
To pytanie będzie nadal aktualne w 2015, a aby zmniejszyć opłacalność poszukiwań łupków Gazprom nie musiał nic robić.
15. Czy Mieszkanie dla Młodych zdołuje ceny mieszkań na rynku?
Nie zdołowało, ale wzrostu cen na rynku nieruchomości też nie mamy. Wg badań NBP w trzecim kwartale średnia cena mieszkań w dziesięciu największych miastach Polski była o 2,8 proc. wyższa niż rok wcześniej. W Warszawie ceny wzrosły o 1,2 proc., w Krakowie o 0,8 proc., a w Łodzi spadły o 3,1 proc.
16. Czy wejście Bułgarów i Rumunów na brytyjski rynek pracy pogorszy pozycję Polaków na tym rynku i czy w związku z tym część z nich postanowi powrócić do kraju?
W 2014 pierwszy raz od lat to nie Polacy złożyli najwięcej wniosków o NIN, czyli brytyjski numer ubezpieczenia (niezbędny, aby legalnie zarabiać), tylko Rumuni. Z żadnych danych nie wynika jednak, aby nasiliły się powroty Polaków z Wielkiej Brytanii do kraju.
Autor: Rafał Hirsch / Źródło: tvn24bis.pl
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock/TVN24