Szef PIP walczy o budżet. Grozi, że będzie mniej kontroli pracodawców

Giedrojć, który od dwóch tygodni jest szefem Państwowej Inspekcji Pracy, zabiega o przywrócenie pełnej puli pieniędzy dla Inspekcji. W Sejmie w porównaniu z podstawową propozycją zmniejszono budżet PIP, Szef PIP postuluje, by w Senacie zwiększyć go, powracając do pierwotnej wersji.

Ten wniosek poparła Rada Ochrony Pracy. Zaproponowała też, by w budżecie na 2017 r. uwzględnić wyższe środki na zwiększające się zadania Inspekcji. Generalny inspektor powiedział we wtorek, że gdyby poziom finansowania w 2016 r. był na zaplanowanym poziomie, pozwoliłoby to na zwiększenie zatrudnienia w Inspekcji o 30 nowych etatów. To umożliwiłoby wykonać nowe zadania, które w ciągu roku - w związku ze zmianami przepisów - spoczną na PIP - wyjaśnił. Zapowiedział, że zwróci się do Rady Ochrony Pracy o zmniejszenie zaplanowanego na 80 tys. planu kontroli na 2016 r. jeśli tych środków nie będzie. Nie wskazał jakiego odsetka kontroli wniosek miałby dotyczyć.

Podczas wtorkowej konferencji prasowej na temat jego zamierzeń, jako szefa inspekcji zapowiedział, że będzie chciał doprowadzić do sytuacji, w której inspektor pracy będzie mógł kontrolować zatrudnienie w firmach bez zapowiedzi. Chodzi o możliwość wchodzenia do firmy na podstawie legitymacji kontrolera. Obowiązek pisemnego zawiadamiania o zamiarze przeprowadzania kontroli u przedsiębiorców na siedem dni wcześniej wpisano w 2009 r. do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W praktyce część sądów wydawała przychylne działaniom Inspekcji wyroki uznając, że PIP nie dotyczy ustawa o swobodzie działalności, bo kontroluje zasady stosowania Kodeksu pracy, a nie działalność gospodarczą przedsiębiorców. Były też negatywne wyroki i wtedy wszelkie dowody zgromadzone podczas kontroli bez zapowiedzi były uznawane za zebrane z naruszeniem prawa, a decyzje na ich podstawie podjęte - uchylane.

W połowie stycznia poprzednia szefowa PIP wydała interpretację przepisów pozwalającą inspektorom na kontrolę bez uprzedzenia. Podczas wtorkowej konferencji Giedrojć zapowiedział, że wprowadził zasadę, że pierwsza kontrola PIP u pracodawcy w mikro, małych i średnich przedsiębiorstwach nie będzie kończyła się karą nawet w przypadku stwierdzenia uchybień. Zasada ma być stosowana przy pierwszej kontroli niezależnie od tego, jak długo firma działa, a wyjątkiem będą sytuacje niewypłacania wynagrodzeń, nielegalnego zatrudnienia, przypadki stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia pracowników. Generalną zasadą ma być, że kara jest ostatecznością, a inspektor doradza i pomaga w eliminowaniu nieprawidłowości. Wśród swych planów Giedrojć wskazał odformalizowanie kontroli, ujednolicenia sankcji - wprowadzenia taryfikatora kar i zróżnicowania ich od wielkości zatrudnienia w firmie. Giedrojć chce też generalnej zmiany - zamiast nakładania kar w trybie karnym - spraw o wykroczenia, nakładania ich decyzją administracyjną.

Decyzją administracyjną byłby też - w zamyśle Inspekcji - nakaz przekształcenia umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę, jeśli w ramach kontroli inspektor tak postanowi. Obecnie takie sprawy trafiają do sądu pracy. Samodzielność, specjalizacja i skuteczność mają być cechami inspektorów pracy - chce Giedrojć, a priorytetem działań Inspekcji - przeciwdziałanie szarej strefie. Obok Głównego Inspektoratu Pracy w kraju działa 16 okręgowych inspektoratów z 42 oddziałami. W Państwowej Inspekcji Pracy zatrudnionych było na koniec 2014 r. ponad 2,7 tys. osób - prawie 1,6 tys. to inspektorzy pracy.

Autor: ag / Źródło: PAP