Urlop rodzicielski dłużej i więcej. Ale są też inne zmiany

Do listopada 2015 r. z urlopów skorzystało ponad 640 tys. osób, w tym ponad 336 tys. z urlopu rodzicielskiegoShutterstock

Urlop rodzicielski będzie można wykorzystać do końca roku, w którym dziecko skończy 6 lat; z 2 dni zwolnienia na dziecko będzie można skorzystać w wymiarze godzinowym - 2 stycznia wchodzą w życie zmiany w przepisach dotyczących uprawnień pracujących rodziców.

Zmiany wprowadza nowelizacja Kodeksu pracy i niektórych innych ustaw, zaproponowana jeszcze przez prezydenta Bronisława Komorowskiego. Mają one uelastycznić sposób wykorzystywania urlopu rodzicielskiego, a przez to ułatwić rodzicom godzenie pracy zawodowej z opieką nad dzieckiem.

Jakie zmiany?

W ustawie zaproponowano również uproszczenie systemu urlopów. Dotychczas obowiązywały płatne urlopy: macierzyński (20 tygodni), dodatkowy (6 tygodni) i rodzicielski (26 tygodni) oraz bezpłatny urlop wychowawczy (36 miesięcy). Po zmianach będą tylko dwa rodzaje płatnych urlopów: macierzyński (20 tygodni) oraz rodzicielski (32 tygodnie). Razem to 52 tygodnie, czyli faktyczna długość urlopu się nie zmieni, gdyż urlop dodatkowy włączono do rodzicielskiego. Było to zasadne ze względu na niemal identyczny charakter obu tych uprawnień. W przypadku narodzin wieloraczków długość urlopów wydłuży się: odpowiednio do 31-37 tygodni (urlop macierzyński) oraz 34 tygodni (urlop rodzicielski). Razem może to być od 65 do nawet 71 tygodni, w zależności od liczby dzieci. Obecnie całość płatnych urlopów związanych z rodzicielstwem kumuluje się (w przypadku urodzenia jednego dziecka) w pierwszym roku życia dziecka (później rodzice mogą skorzystać z bezpłatnego urlopu wychowawczego). Wchodzące w życie przepisy umożliwią skorzystanie z płatnego urlopu w późniejszych ważnych momentach w życiu dziecka, np. rozpoczęcia edukacji w przedszkolu, co często wymaga przeorganizowania życia rodzinnego i zawodowego.

Cztery części

Dotychczas urlop rodzicielski można było wykorzystać w maksymalnie 3 częściach, nie krótszych niż 8 tygodni każda. Po zmianach będzie można go podzielić na 4 części. Rodzice będą mieli czas na jego wykorzystanie aż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy 6 lat. Dodatkowo, do 16 tygodni urlopu rodzicielskiego będzie można wykorzystać w dogodnym dla rodziców czasie, który nie przypada bezpośrednio po poprzedniej części urlopu. Zmiany umożliwiają również dzielenie się uprawnieniami do urlopu, jeśli jedno z rodziców jest zatrudnione na etacie, a drugie ma prawo do zasiłku z tytułu opłacania składek (np. mama prowadzi działalność gospodarczą, a tata jest pracownikiem etatowym). Dotychczas nie było takiej możliwości. Zasady określania wysokości zasiłku macierzyńskiego nie zmienią się i będą wyliczane na podstawie składek rodzica korzystającego z urlopu. Tak jak dotychczas, wyłącznie dla matki przeznaczonych będzie pierwszych 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, resztą będzie mogła dzielić się z ojcem. Oprócz rodziców, z urlopu będzie mógł skorzystać inny członek rodziny m.in. w przypadku śmierci matki lub jej pobytu w szpitalu. Rodzice korzystający z urlopu, tak jak dotychczas, będą mogli pracować na maksymalnie pół etatu. Jednak - zgodnie z nowymi zasadami - w takiej sytuacji urlop zostanie proporcjonalnie wydłużony, nawet do 64 tygodni. Jeśli rodzic łączy pracę z urlopem np. przez 8 tygodni, to de facto wykorzystuje w tym czasie tylko połowę urlopu, jego urlop zostanie więc wydłużony o dodatkowe 4 tygodnie.

Pracodawca nie może odmówić

Po zmianach rodzice będą mieli 3 tygodnie złożenie wniosku udzielenie urlopu lub jego części (dotychczas były to 2 tygodnie). Pracodawca nie może odmówić rodzicowi urlopu ani zwolnić rodzica w jego trakcie. W czasie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego otrzymuje się zasiłek macierzyński. Przed zmianami wynosił on 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku w czasie urlopu macierzyńskiego i dodatkowego, a w czasie urlopu rodzicielskiego - 60 proc. Jeżeli jednak matka złoży od razu wniosek o korzystanie z całości przysługujących jej urlopów, będzie otrzymywać zasiłek w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku przez 52 tygodnie. Po zmianach, w związku z włączeniem dodatkowego urlopu macierzyńskiego do urlopu rodzicielskiego, zasiłek z tytułu korzystania z urlopu rodzicielskiego za okres włączonego dodatkowego urlopu macierzyńskiego (pierwsze 6 lub 8 tygodni) będzie wynosił 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Natomiast za pozostałe 26 tygodni urlopu rodzicielskiego wyniesie on 60 proc. Dodatkowo, w związku z wprowadzeniem od 1 stycznia świadczenia rodzicielskiego, czyli zasiłku w wysokości 1 tys. zł miesięcznie przez rok dla osób, które nie mogą skorzystać z urlopów dla rodziców (np. bezrobotnych, studentek), zagwarantowano minimalną miesięczną wysokość zasiłku macierzyńskiego, tak aby nie był niższy niż 1 tys. zł. Zmienią się także zasady korzystania z urlopu ojcowskiego. Ojcowie będą mieli 2 lata na skorzystanie z przysługujących tylko im 2 tygodni urlopu. Dzięki temu będzie można go wykorzystać np. już po zakończeniu urlopu rodzicielskiego. Dodatkowo będzie można podzielić go na 2 części i skorzystać z nich w dowolnie wybranym przez siebie momencie. Wyczekiwaną przez rodziców zmianą jest możliwość wykorzystywania w wymiarze godzinowym 2 dni zwolnienia od pracy w związku z wychowywaniem dziecka w wieku do 14 lat. Często zdarzają się sytuacje (wizyty lekarskie, zebrania szkolne) powodujące konieczność zwolnienia się z pracy na 2-3 godziny, bez potrzeby wykorzystywania całodziennego zwolnienia, dlatego rodzice będą mogli decydować, czy wykorzystać to uprawnienie w dniach czy godzinach (16 godzin).

Co wykreślono?

W pierwotnej wersji projekt zawierał również m.in. przepisy gwarantujące rodzicom możliwość korzystania z elastycznych form pracy - przewidywał, że w sytuacji, gdy pracownik złoży wniosek o wykonywanie pracy w elastycznej formie ze względu na obowiązki rodzinne, pracodawca będzie musiał go uwzględnić, chyba że nie będzie to możliwe ze względu na organizację lub rodzaj pracy. Dotyczyć to miało pracy w zmniejszonym wymiarze czasu, według indywidualnego rozkładu czasu pracy, w tzw. ruchomym czasie pracy oraz stosowania skróconego tygodnia pracy. Ostatecznie jednak zapisy te wyłączono z projektu. Wykreślono również zapisy chroniące przed dyskryminacją pracowników łączących pracę z obowiązkami rodzinnymi. Jak informuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w listopadzie 2015 r. ponad 133 tys. rodziców skorzystało z urlopu rodzicielskiego. To o ponad 6 tys. więcej osób niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Z urlopu ojcowskiego skorzystało ponad 17 tys. ojców. Do listopada 2015 r. z urlopów skorzystało ponad 640 tys. osób, w tym ponad 336 tys. z urlopu rodzicielskiego. W 2014 r. z urlopów przeznaczonych dla rodziców skorzystało ponad 631 tys. osób, w tym 471,9 tys. kobiet i 159,3 tys. mężczyzn. Z urlopów rodzicielskich – prawie 316 tys. osób.

"Ani becikowe, ani 500 zł na dziecko, ani roczny urlop". Więcej dzieci nie będzie?
"Ani becikowe, ani 500 zł na dziecko, ani roczny urlop". Więcej dzieci nie będzie?TVN24 BiS

Autor: tol/gry / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Przed Polską systemy kaucyjne wprowadziły między innymi Niemcy, Szwecja czy Holandia. Z kolei we Francji model ten działa częściowo - jedynie w niektórych regionach państwa.

Butelkowa turystyka, bilety na przejazd, loteria z nagrodami. Tak działają systemy kaucyjne

Butelkowa turystyka, bilety na przejazd, loteria z nagrodami. Tak działają systemy kaucyjne

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot odnotowano główną wygraną w wysokości 120 milionów euro. Padła ona w Niemczech. W Polsce najwyższe były wygrane piątego stopnia. W najbliższym losowaniu do wygrania będzie 45 milionów złotych. Oto liczby, które wylosowano 23 września.

Wielka kumulacja w Eurojackpot rozbita

Wielka kumulacja w Eurojackpot rozbita

Źródło:
tvn24.pl

Niemiecki koncern Bosch ogłosił wstrzymanie budowy fabryki pomp ciepła w Dobromierzu na Dolnym Śląsku. Wartość planowanej inwestycji wynosiła 1,2 miliarda złotych. Decyzja wynika z rosnącej niepewności politycznej i gospodarczej w Europie, która negatywnie wpływa na rynek pomp ciepła w regionie.

Niemiecki gigant wstrzymuje inwestycję w Polsce. Wskazuje powody

Niemiecki gigant wstrzymuje inwestycję w Polsce. Wskazuje powody

Źródło:
PAP

Według deweloperów można mieszkać nawet pod ścianami. Bo trudno inaczej wytłumaczyć to, że powierzchnię pod nimi doliczają klientom do ceny - napisała we wtorek w serwisie X Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, szefowa resortu funduszy. Poinformowała jednocześnie, że Polska 2050 złożyła we wtorek projekt ustawy mający zakazać takiej praktyki.

"Dość naciągania ludzi na pseudometry". Jest projekt

"Dość naciągania ludzi na pseudometry". Jest projekt

Źródło:
tvn24.pl

Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump spotkał z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen na marginesie 80. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Von der Leyen podkreśliła, że Trump słusznie domaga się wstrzymania importu rosyjskiej ropy do Europy, zapowiadając jednocześnie działania zmierzające do realizacji tego celu do końca roku.

Szefowa Komisji Europejskiej: Trump ma absolutną rację

Szefowa Komisji Europejskiej: Trump ma absolutną rację

Źródło:
PAP

Założyciel Oracle - Larry Ellison - może wkrótce przejąć kontrolę nad TikTokiem w USA. To jeden z najbogatszych ludzi na świecie i pionier rozwoju sztucznej inteligencji. Jego majątek w ostatnim czasie znacznie się powiększył dzięki rosnącemu zapotrzebowaniu na przechowywanie danych.

"Strażnik ogromnej części światowych danych" może przejąć TikToka w USA

"Strażnik ogromnej części światowych danych" może przejąć TikToka w USA

Źródło:
PAP

Tylko 25 procent metanu z polskich kopalń jest wykorzystywana gospodarczo, natomiast reszta tego gazu trafia do atmosfery - przekazała Najwyższa Izba Kontroli. Jak dodała, przy utrzymaniu aktualnego trendu, polskie spółki węglowe mogą zapłacić wielomiliardowe kary już w 2027 roku.

NIK: polskie kopalnie zagrożone miliardowymi karami

NIK: polskie kopalnie zagrożone miliardowymi karami

Źródło:
PAP

Ministerstwo Cyfryzacji poinformowało, że osoby składające wniosek o dowód osobisty w aplikacji mObywatel mogą zrobić zdjęcie telefonem. Narzędzie pozwala je właściwie skadrować i sprawdzić, czy spełnia wymogi urzędowe.

Nowa funkcja w rządowej aplikacji. "Praktyczne wsparcie"

Nowa funkcja w rządowej aplikacji. "Praktyczne wsparcie"

Źródło:
PAP

Korzystanie z jakichkolwiek powerbanków na pokładzie samolotów Emirates będzie zabronione od 1 października 2025 roku. Pasażerowie podróżujący tymi liniami nadal będą mogli mieć na pokładzie jeden powerbank, ale trzeba spełnić kilka warunków.

Popularne linie lotnicze wprowadzają zakaz

Popularne linie lotnicze wprowadzają zakaz

Źródło:
tvn24.pl

Sztuczna inteligencja coraz mocniej wpływa na zakupy w sieci. Chatboty, takie jak ChatGPT czy Gemini, zaczynają pełnić funkcję doradców, a nie tylko wyszukiwarek. Jak informuje "Rzeczpospolita", e-sklepy ryzykują utratę nawet 70 procent ruchu, jeśli nie dostosują się do tej rewolucji.

Trzęsienie ziemi w handlu internetowym

Trzęsienie ziemi w handlu internetowym

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Sekretarz skarbu USA Scott Bessent przekazał, że na stole są "wszystkie opcje", by ustabilizować sytuację w Argentynie. Podkreślił też, że Donald Trump ma zaufanie do prezydenta Javiera Milei i jego zespołu ekonomicznego - podał Reuters.

Kłopoty Argentyny. USA gotowe podjąć "zdecydowane i stanowcze" kroki

Kłopoty Argentyny. USA gotowe podjąć "zdecydowane i stanowcze" kroki

Źródło:
Reuters

Od dżungli Panamy po tętniące życiem miasta Wietnamu. Te państwa oferują imigrantom najlepsze połączenie przystępnych cen, przyjaznej atmosfery i wysokiej jakości życia - pisze BBC. Oto ranking najlepszych krajów dla ekspatów.

Od Panamy do Wietnamu. Zaskakujący ranking

Od Panamy do Wietnamu. Zaskakujący ranking

Źródło:
BBC

Jaguar Land Rover przedłużył wstrzymanie produkcji w trzech swoich brytyjskich fabrykach co najmniej do 1 października po cyberataku, który sparaliżował systemy informatyczne firmy. Kryzys uderza również w dostawców, z których część jest zagrożona upadłością - podaje BBC.

Paraliż producenta aut, dostawcy biją na alarm. Groźba bankructw

Paraliż producenta aut, dostawcy biją na alarm. Groźba bankructw

Źródło:
BBC

Premier Donald Tusk, przemawiając we wtorek na targach Trako w Gdańsku, zaprosił prezesów firm Pesa i Newag do udziału w historycznym przetargu na Koleje Dużych Prędkości. - Rzucam serdeczne wyzwanie, panowie prezesi - powiedział szef rządu. Podkreślił, że rozwój kolei pozostanie priorytetem rządu w najbliższych latach.

"Wykluczam nieobecność". Polskie firmy w grze o kolej

"Wykluczam nieobecność". Polskie firmy w grze o kolej

Źródło:
TVN24, PAP

Z chińskiego portu w Ningbo wyruszył pierwszy kontenerowiec na nowej trasie ekspresowej do Europy - przekazał portal Yicai Global. Szlak wiedzie przez Przejście Północno-Wschodnie i o ponad połowę skraca czas transportu.

Nowa i dużo szybsza trasa z Chin do Europy. Wyruszył pierwszy kontenerowiec

Nowa i dużo szybsza trasa z Chin do Europy. Wyruszył pierwszy kontenerowiec

Źródło:
PAP

Prezydent Karol Nawrocki podczas wizyty w Stanach Zjednoczonych spotkał się z prezeską i dyrektorką do spraw inwestycji spółek Alphabet i Google Ruth Porat - przekazano w komunikacie Kancelarii Prezydenta RP.

Prezydent spotkał się z dyrektorką do spraw inwestycji Google'a

Prezydent spotkał się z dyrektorką do spraw inwestycji Google'a

Źródło:
tvn24.pl

Kilku miliarderów i odnoszących sukcesy przedsiębiorców nigdy nie ukończyło studiów - od Billa Gatesa po Marka Zuckerberga. 30-letnia Lucy Guo jest jedną z takich osób. Z tym, że biznesmenka ma dla młodych ludzi jedną radę - opisuje CNBC.

30-letnia miliarderka ma jedną ważną radę

30-letnia miliarderka ma jedną ważną radę

Źródło:
CNBC

Stopa bezrobocia w sierpniu 2025 roku wyniosła 5,5 procent wobec 5,4 procent miesiąc wcześniej - podał Główny Urząd Statystyczny. Największy roczny spadek przeciętnego zatrudnienia odnotowano w sektorze górniczym.

Tyle wyniosła stopa bezrobocia w sierpniu

Tyle wyniosła stopa bezrobocia w sierpniu

Źródło:
tvn24.pl, PAP

W 2024 roku średni wiek, w którym Polacy opuszczali dom rodzinny, wynosił średnio 26,7 lat - wynika z danych Eurostatu. Najszybciej na swoje wyprowadzają się Finowie i Duńczycy, a na końcu stawki plasują się Chorwaci, Słowacy i Grecy.

W tym wieku Polacy opuszczają rodzinne gniazdo

W tym wieku Polacy opuszczają rodzinne gniazdo

Źródło:
PAP

Amerykański gigant technologiczny Nvidia zainwestuje 100 miliardów dolarów w OpenAI, które zamierza wybudować warte setki miliardów dolarów centra danych oparte na procesorach AI tego producenta układów scalonych - poinformowały w poniedziałek firmy. OpenAI planuje budowę i wdrożenie systemów Nvidia wymagających 10 gigawatów mocy.

"Gigantyczny projekt". Potentat wykłada 100 miliardów dolarów

"Gigantyczny projekt". Potentat wykłada 100 miliardów dolarów

Źródło:
PAP

Do najbliższej obniżki stóp procentowych najwcześniej może dojść w listopadzie - ocenił członek Rady Polityki Pieniężnej Przemysław Litwiniuk. Dodał, że jej skala prawdopodobnie wyniesie 25 punktów bazowych, co uważa za optymalny krok przy obecnej sytuacji gospodarczej Polski.

Co dalej ze stopami procentowymi? Członek RPP wskazuje na możliwy termin obniżki

Co dalej ze stopami procentowymi? Członek RPP wskazuje na możliwy termin obniżki

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Zmiany w zarządzie Orlenu. Sławomir Jędrzejczyk i Sławomir Staszak zostali powołani do zarządu Orlenu - poinformowała spółka w komunikacie w poniedziałek.

Transfer w Orlenie. Dwóch nowych członków zarządu

Transfer w Orlenie. Dwóch nowych członków zarządu

Źródło:
PAP

W poniedziałek indeksy Wall Street znacząco wzrosły, głównie za sprawą sektora technologicznego. S&P 500, mimo początkowych wahań, osiągnął rekordowy poziom zamknięcia. Optymizm wśród inwestorów podsyciła przede wszystkim inwestycja Nvidii w Open AI, warta około 100 miliardów dolarów. Z kolei obawy w brańży technologicznej wzbudza decyzja Donalda Trumpa.

Historyczny wynik na Wall Street. Gigant technologiczny napędza indeksy

Historyczny wynik na Wall Street. Gigant technologiczny napędza indeksy

Źródło:
PAP, Reuters

Po porażce projektu Izery, prezes spółki ElectroMobility mówi o przyszłości inwestycji w Jaworznie. - To jest moment decyzyjny dla polskiego państwa, czy i w jakiej formule chce robić ten projekt – stwierdził Tomasz Kędzierski. Spółka - jak mówi prezes - "rozmawia z wiodącymi producentami motoryzacyjnymi". Projekt ma "nie odbiegać istotnie od pierwotnych założeń Izery".

Co po Izerze? "To jest moment decyzyjny dla polskiego państwa"

Co po Izerze? "To jest moment decyzyjny dla polskiego państwa"

Źródło:
PAP

Akcje Porsche spadły w poniedziałek najmocniej w historii po tym, jak producent samochodów luksusowych ograniczył swoje plany dotyczące pojazdów elektrycznych - informuje Bloomberg.

Tąpnięcie na akcjach producenta aut. "Kolejny cios dla niemieckiego przemysłu"

Tąpnięcie na akcjach producenta aut. "Kolejny cios dla niemieckiego przemysłu"

Źródło:
Bloomberg, Reuters

Wysoki rangą przedstawiciel Białego Domu poinformował w poniedziałek, że za działanie TikToka w USA będzie odpowiadać konsorcjum z większościowym udziałem amerykańskich firm. W tym tygodniu prezydent USA Donald Trump ma podpisać rozporządzenie wykonawcze w sprawie transakcji.

Miliony użytkowników i "tysiące miejsc pracy". Oto plan Trumpa

Miliony użytkowników i "tysiące miejsc pracy". Oto plan Trumpa

Źródło:
PAP

Na rynku mieszkaniowym widać stabilizację cen, mimo rekordowo dużej liczby lokali wystawionych na sprzedaż. Jednocześnie rośnie popyt i zainteresowanie kredytami hipotecznymi - wynika z najnowszego raportu PKO BP. Eksperci banku prognozują, że w pierwszej połowie 2026 roku ceny mieszkań mogą lekko wzrosnąć.

Ceny mogą wzrosnąć. Nowa prognoza

Ceny mogą wzrosnąć. Nowa prognoza

Źródło:
PAP