Rosyjski producent wykluczony z przetargu. Obawa o "istotny interes bezpieczeństwa państwa"

O swoim wyborze Centralny Ośrodek Informatyki poinformował 30 listopada. Do przetargu na dostawę oprogramowania antywirusowego stanęło w sumie siedem firm. Po otwarciu kopert okazało się, że Kaspersky Services zaoferował oprogramowanie za najniższą cenę – 245,9 tys. złotych z licencją na 4 lata. COI postawił jednak na innego dostawcę, choć jego oferta była o 16,5 tys. droższa, a licencja ma obowiązywać tylko przez półtora roku.

– Oferta złożona przez firmę Kaspersky Services nie podlegała ocenie, ponieważ nie spełniała warunków formalno-prawnych – mówi nam Igor Ryciak rzecznik prasowy Centralnego Ośrodka Informatyki i dodaje, że nie był to jedyny powód.

W protokole z posiedzenia komisji przetargowej, której tematem był wybór najkorzystniejszej oferty, można m.in. przeczytać, że zamawiający odrzucił ofertę rosyjskiego producenta "gdyż jej przyjęcie naruszałoby bezpieczeństwo publiczne lub istotny interes bezpieczeństwa państwa". W tym samym dokumencie zwrócono uwagę, że w czasie trwania postępowania przetargowego w mediach pojawiły się informacje, z których wynika, że rząd USA zakazał amerykańskim urzędom korzystać z programów firmy Kaspersky Lab z powodu obaw o cyberszpiegostwo.

– Piątego grudnia upłynął termin na odwołanie się od naszej decyzji do Krajowej Izby Odwoławczej. Odwołanie takie nie wpłynęło, tym samym zyskaliśmy zielone światło do zawarcia umowy z dostawcą, który przedstawił najkorzystniejszą ofertę – mówi Igor Ryciak.

Sylwia Czubkowska z "Dziennika Gazety Prawnej", która pierwsza poinformowała o wyborze COI pisze, że zamawiane oprogramowanie ma służyć Systemowi Rejestrów Państwowych, nazywanemu "cyfrowym sercem Polski". To przez ten rejestr przechodzą dane dotyczące wszystkich obywateli.

COI, po otwarciu ofert, o całej sytuacji poinformował Ministerstwo Cyfryzacji. Kierująca resortem Anna Streżyńska wcześniej musiała też odpowiadać na interpelacje poselskie, dotyczące korzystania przez instytucje państwowe z antywirusów rosyjskiej spółki.

„Prawo polskie nie przewiduje żadnej formy rejestru na temat wykorzystywanego oprogramowania w instytucjach państwowych. Ministerstwo Cyfryzacji nie ma narzędzi prawnych pozwalających na sprawdzanie, jakie oprogramowanie jest stosowane w poszczególnych podmiotach publicznych” – czytamy w odpowiedzi minister.

Wcześniej media informowały, że z oprogramowania firmy Kaspersky korzysta m.in. Prokuratura Okręgowa w Rzeszowie, Centrum Systemów Informatycznych Ochrony Zdrowia.

Decyzja Centralnego Ośrodka Informatyki jest pierwszym tak stanowczym krokiem polskiej administracji w kontekście kontrowersji wokół rosyjskiego oprogramowania. Tymczasem ze stanowiska Małgorzaty Stręciwilk, prezes Urzędu Zamówień Publicznych dowiadujemy się, że prawo zamówień publicznych nakłada na zamawiającego obowiązek odrzucenia oferty m.in. w sytuacji, gdy jej przyjęcie skutkowałoby naruszeniem bezpieczeństwa publicznego lub istotnego interesu bezpieczeństwa państwa.

„Odrzucenie oferty na podstawie powołanego przepisu może nastąpić tylko i wyłącznie, gdy w przypadku przyjęcia oferty wykonawcy doszłoby do naruszenia bezpieczeństwa publicznego lub istotnego interesu bezpieczeństwa państwa i sytuacja ta ma charakter nieuchronny, tzn. nie można jej w żaden inny sposób zaradzić” – czytamy w stanowisku prezes Urzędu Zamówień Publicznych.

Szkopuł w tym, że polskie służby milczą na temat rzekomego wykorzystywania oprogramowania firmy Kaspersky przez rosyjski wywiad.

„Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego nie podaje do wiadomości publicznej, czy prowadzi działania, bez względu czy w konkretnym przypadku są lub nie są podejmowane pewne czynności” – usłyszeliśmy od przedstawicieli ABW. Nie wiadomo, kiedy i czy w ogóle ABW wyda ostrzeżenie przed korzystaniem z tego konkretnie oprogramowania.

Takie ostrzeżenia wydały m.in. FBI i służby w Wielkiej Brytanii. Brytyjskie Narodowe Centrum Cyberbezpieczeństwa uznało, że oprogramowanie Kaspersky Lab może być wykorzystywane przez rosyjski wywiad. W oświadczeniu zaznaczono jednak, że decyzja została podjęta po analizie ryzyka, a nie na podstawie konkretnego przypadku szpiegostwa.

Departament Bezpieczeństwa Krajowego USA nakazał z kolei we wrześniu wszystkim cywilnym agencjom rządowym usunięcie oprogramowania tej firmy. O sprawie rozpisywały się amerykańskie media, m.in. "New York Times" i "Wall Street Journal".

Tego typu zarzuty pojawiały się pod adresem rosyjskiego producenta już dużo wcześniej. Firma konsekwentnie zaprzecza doniesieniom o współpracy z rosyjskimi służbami. W październiku zapowiedziała, że udostępni kod źródłowy swojego oprogramowania, żeby mogli mu przyjrzeć się niezależni eksperci. Kilka dni temu Bloomberg podał, że Kaspersky Lab zamierza zamknąć swoje biuro w Waszyngtonie, które sprzedawało antywirusowe oprogramowanie amerykańskiemu rządowi.

Autor: sta/ms / Źródło: tvn24bis.pl