Strefa euro z własnym budżetem? To groźne dla Polski

Europosłowie kończą prace nad koncepcją budżetu dla strefy euroParlament Europejski

Parlament Europejski finalizuje prace nad raportem ws. "zdolności budżetowych strefy euro". Wywołujący kontrowersje pomysł osobnej kasy dla eurolandu jest wprawdzie jeszcze daleki od realizacji, ale jego urzeczywistnienie może być groźne dla interesów Polski.

O randze tematu świadczy to, że dokument na temat budżetu strefy euro przygotowuje dwójka prominentnych europosłów z dwóch największych frakcji politycznych i dwóch najważniejszych państw strefy euro. Niemiecki chadek Reimer Boege i francuska socjalistka Pervenche Beres przedstawili wspólny projekt sprawozdania Parlamentu Europejskiego w maju. Od tego czasu trwają dyskusje. W grudniu głosowanie w tej sprawie miała przeprowadzić komisja ds. gospodarczych i monetarnych PE, ale zbyt wielu spornych kwestii nie udało się rozwiązać i sprawę przesunięto na styczeń.

Lekarstwo na wstrząsy

Osobny budżet strefy euro ma być lekarstwem na tzw. asymetryczne wstrząsy, które dotykają 19 krajów strefy euro. Chodzi o takie wydarzenia, które bezpośrednio oddziałują nie na wszystkie, ale tylko na jedno lub kilka państw członkowskich. Przykładem może być kryzys grecki, który - mimo że bezpośrednio dotyczył jednego kraju - miał negatywny wpływ na cały obszar.

"Podczas kryzysu zadłużeniowego oczywiste stało się, iż europejskie traktaty nie zapewniają strefie euro skutecznych instrumentów do walki z tego rodzaju wstrząsami" - czytamy w projekcie raportu.

Istniejące instrumenty

Euroland nie był jednak zupełnie bezsilny. Gdy okazało się, że pogrążającym się w kryzysie takim krajom jak Grecja, Portugalia i Irlandia trzeba pomóc, w 2010 r. powołano na szybko współfinansowany przez wszystkie państwa strefy euro fundusz kryzysowy o nazwie Europejski Fundusz Stabilizacji Finansowej (EFSF). Następnie ten tymczasowy mechanizm zostały zastąpiony Europejskim Mechanizmem Stabilności (ESM), który ma chronić stabilność finansową eurolandu. Właśnie z ESM pochodzą środki na pomoc udzielną Grecji w ramach najnowszego, opiewającego na 86 mld euro pakietu ratunkowego.

Mechanizmy te, mimo że nie są tak określane, już dziś w praktyce tworzą zalążek budżetu strefy euro. Europosłowie wskazują jednak, że to za mało. Dziś bowiem strefa euro prowadzi wspólną politykę pieniężną (za jej realizację odpowiada Europejski Bank Centralny), natomiast politykę budżetową pozostawiono stolicom poszczególnych krajów. Efekty odczuwalne są cały czas: po pierwsze mimo przejścia UE przez kryzys inwestycje nadal nie wróciły do poprzedniego poziomu, po drugie niewystarczająco skoordynowane wydatki państw nie były w stanie wywołać impulsu do sprzyjających wzrostowi trwałych refom strukturalnych.

Zły pomysł?

Zdaniem europosła PiS z komisji budżetowej Zbigniewa Kuźmiuka osobny budżet dla strefy euro to jednak zły pomysł. - Forsowanie tego oznacza kontynuowanie procesów dezintegracyjnych w UE - powiedział polityk. Jak zaznaczył, funkcjonujące już teraz różne tempa integracji w UE nie są tak groźne jak podwójne finanse, które zupełnie mogłyby rozbić europejską integrację.

W PE dyskutowane są dwa pomysły na wspólną kasę strefy euro. Pierwszy to tzw. fundusz na czarną godzinę (rainy day fund), drugi to europejski system świadczeń dla bezrobotnych. Projekt raportu przewiduje, że "fundusz na czarną godzinę" powinien być finansowany przez wszystkie państwa członkowskie eurolandu. Z niego wypłacane byłyby środki na rzecz państw przechodzących trudności ekonomiczne.

Rozmowy

Dyskusje w tej sprawie nie są łatwe. Rozmówcy w PE wskazują, że m.in. Niemcy i Holendrzy obawiają się, że takie składki byłyby faktycznie transferami z bogatych krajów Północy na biedne Południe. Napięcia na tym tle pojawiły się zresztą tej jesieni, gdy Komisja Europejska zarekomendowała, by kraje mające takie możliwości (de facto chodziło o Niemcy i Holandię) zwiększyły wydatki na inwestycje, by pobudzić wzrost gospodarczy w całej strefie euro.

Autorzy projektu raportu PE proponują, aby Europejski Mechanizm Stabilności ESM został przekształcony w Europejski Fundusz Walutowy (EFW). To właśnie przez niego miałyby być realizowane wypłaty na wsparcie np. bezrobotnych, ale i borykających się z problemami państw.

Drugi problem, wokół którego nie ma zgody wśród krajów członkowskich i w Parlamencie Europejskim, dotyczy wspólnej polityki fiskalnej. Jej celem miałoby być m.in. zbliżenie się pod względem rozwoju państw strefy euro (konwergencja). Również w tym przypadku Północ obawia się, że skończyłoby się to na transferach środków na Południe.

Tylko teoria?

Rozmówcy w PE uważają, że temat osobnego budżetu dla eurolandu na razie jest sprawą teoretyczną. Jednak jeśli zapanuje co do tego zgoda, możliwe jest np. po zakończeniu obecnych ram finansowych do 2020 r. wykrojenie części przyszłego budżetu UE na cele eurolandu. To zaś oznaczałoby, że kraje takie jak Polska mogłyby stracić nie tylko finansowo, ale też polityczne.

- Przy dwóch budżetach pojawiłoby się pytanie o to, kto i ile miałby wpłacać na politykę spójności. Czy dotychczasowi płatnicy netto (dopłacający do kasy UE - red.) ograniczyliby się tylko do wpłat na budżet eurolandu? - zastanawia się Kuźmiuk.

Głosowanie ws. raportu w komisji ds. gospodarczych i monetarnych PE w tej sprawie zaplanowane jest na koniec stycznia. Później raportem zajmie się cały Parlament Europejski i choć nie jest on wiążący prawnie, będzie mocnym sygnałem politycznym wskazującym na kierunek, w jakim powinny iść dalsze prace, również na poziomie legislacyjnym.

Zobacz. Jaki kraj najwięcej wpłaca do budżetu UE?

Jaki kraj najwięcej wpłaca do budżetu UE?
Jaki kraj najwięcej wpłaca do budżetu UE? TVN24 BiS

Autor: gry / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Parlament Europejski

Pozostałe wiadomości

Nowy rok szkolny 2025/2026 rozpocznie się w poniedziałek, 1 września. Z tej okazji przedstawiamy kalendarz wraz z najważniejszymi datami. Poniżej dowiesz się, kiedy wypadają dni wolne od szkoły, jakie są terminy ferii dla poszczególnych województw oraz kiedy rozpoczną się wakacje.

Świąteczne przerwy, ferie i egzaminy. Oto kalendarz roku szkolnego 2025/2026

Świąteczne przerwy, ferie i egzaminy. Oto kalendarz roku szkolnego 2025/2026

Źródło:
PAP

Polska stała się głównym celem politycznie motywowanych cyberataków - wynika z najnowszego raportu Ośrodka Cyberbezpieczeństwa Przemysłowego (ZIUR) z San Sebastian. Nasz kraj wyprzedził pod tym względem między innymi Ukrainę, Wielką Brytanię i Izrael. Eksperci ostrzegają: liczba ataków rośnie, a ich skala jest coraz bardziej niepokojąca.

Polska głównym celem. Wyprzedziliśmy Ukrainę i Izrael

Polska głównym celem. Wyprzedziliśmy Ukrainę i Izrael

Źródło:
PAP

W seulskiej dzielnicy Daechi właściciele kawiarni blokują dostęp do gniazdek, a Starbucks wprowadza zasady ograniczające wnoszenie monitorów i drukarek. Powodem jest rosnąca liczba tak zwanych cagongjok - osób, które całymi dniami zajmują stoliki, traktując kawiarnie jak biura.

Wnoszą do kawiarni drukarki, stawiają przegrody. "Musiałem zablokować dostęp do gniazdek"

Wnoszą do kawiarni drukarki, stawiają przegrody. "Musiałem zablokować dostęp do gniazdek"

Źródło:
BBC

Dom mody Balenciaga po raz kolejny zaskakuje - tym razem proponuje torebkę, która wygląda jak... zwykła sklepowa reklamówka. Model Marché Packable Tote Bag Medium, pochodzący z zimowej kolekcji, kosztuje 995 dolarów, czyli ponad 3,6 tysiąca złotych. W tej cenie można mieć nadzieję, że posłuży dłużej niż jednorazowa siatka z supermarketu.

Reklamówka za tysiące złotych. Luksusowy dom mody po raz kolejny szokuje

Reklamówka za tysiące złotych. Luksusowy dom mody po raz kolejny szokuje

Źródło:
PAP

System kaucyjny w Polsce jeszcze nie ruszył, a już pojawiają się pomysły na jego rozszerzenie. Wiceminister klimatu Anita Sowińska zapowiada, że będzie zabiegać o włączenie jednorazowych szklanych butelek do systemu. Na razie nie są one objęte kaucją, bo sklepy obawiają się problemów z ich zbiórką.

Luka w systemie kaucyjnym? Wiceminister chce zmian

Luka w systemie kaucyjnym? Wiceminister chce zmian

Źródło:
PAP

W sobotnim losowaniu Lotto nikt nie wytypował prawidłowo wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że kumulacja rośnie do 14 milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 23 sierpnia 2025 roku.

Kumulacja w Lotto nadal rośnie

Kumulacja w Lotto nadal rośnie

Źródło:
tvn24.pl

Koncern Intel zgodził się sprzedać rządowi Stanów Zjednoczonych 10-procentowy pakiet swoich akcji o wartości 8,9 miliarda dolarów - poinformował prezydent USA Donald Trump. To jedna z największych interwencji państwa w prywatną firmę od czasu ratowania amerykańskiego przemysłu motoryzacyjnego po kryzysie finansowym z 2008 roku.

Jedna z największych takich interwencji od lat. Państwo wkracza do giganta

Jedna z największych takich interwencji od lat. Państwo wkracza do giganta

Źródło:
PAP

Bpost, PostNL i Post Luxembourg, czyli operatorzy pocztowi z Belgii, Holandii i Luksemburga zawiesili wysyłkę paczek do USA z powodu nowych przepisów celnych. PostEurop, stowarzyszenie 51 europejskich publicznych operatorów pocztowych, poinformowało, że jeśli do 29 sierpnia nie uda się znaleźć rozwiązania problemu amerykańskich ceł, prawdopodobnie członkowie grupy wstrzymają wysyłki paczek do USA.

Kolejne kraje zawiesiły wysyłkę paczek do USA. "Nie chcemy ryzykować"

Kolejne kraje zawiesiły wysyłkę paczek do USA. "Nie chcemy ryzykować"

Źródło:
PAP

Podróż do Tanzanii będzie droższa - rząd tego kraju wprowadza nowy podatek lotniczy, który obejmie wszystkich pasażerów przylatujących samolotem, w tym odwiedzających Zanzibar.

Nowy podatek dla turystów. Trzeba będzie dopłacić kilkaset złotych

Nowy podatek dla turystów. Trzeba będzie dopłacić kilkaset złotych

Źródło:
PAP

Zainteresowanie pilotażem skróconego czasu pracy jest duże - informuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W pierwszym tygodniu naboru do projektu złożono 150 kompletnych wniosków. Kolejnych 694 znajduje się w trakcie przygotowywania. Wnioski można składać do 15 września.

Krótsza praca za taką samą pensję. Duże zainteresowanie firm

Krótsza praca za taką samą pensję. Duże zainteresowanie firm

Źródło:
PAP

Sąd uznał, że umowa kredytowa zawarta przez oszustów na dane właściciela konta bankowego jest nieważna - informuje "Dziennik Gazeta Prawna". Wyrok jest nieprawomocny.

Kredyt zaciągnięty przez oszustów. Jest wyrok w sprawie spłaty

Kredyt zaciągnięty przez oszustów. Jest wyrok w sprawie spłaty

Źródło:
PAP

Ministerstwo Sprawiedliwości chce, by aplikacja mObywatel umożliwiała wyszukiwanie danych z Krajowego Rejestru Sądowego i ksiąg wieczystych po numerze PESEL. To oznacza, że użytkownicy będą mogli łatwiej sprawdzać informacje o firmach czy nieruchomościach.

Nowa usługa w mObywatelu. Jest projekt

Nowa usługa w mObywatelu. Jest projekt

Źródło:
PAP

To nie jest dyskusja pragmatyczna, praktyczna, tylko zwyczajna polityczna narracja - powiedziała w TVN24 prezeska zarządu Forum Energii Joanna Maćkowiak-Pandera, odnosząc się do zawetowania przez prezydenta Karola Nawrockiego tak zwanej ustawy wiatrakowej.

"To po prostu bardzo niepokojące, że ta dyskusja stała się tak polityczna"

"To po prostu bardzo niepokojące, że ta dyskusja stała się tak polityczna"

Źródło:
TVN24

Liczba osobowych samochodów całkowicie elektrycznych (BEV) wzrosła w Polsce o ponad 50 procent rok do roku, osiągając na koniec lipca 93 761 sztuk - wynika z raportu PEVO Index. Łącznie z pojazdami dostawczymi i ciężarowymi, flota BEV przekroczyła 100 tysięcy. Dynamicznie rośnie także infrastruktura.

Polacy rzucili się na te auta. Skokowy wzrost i kolejny rekord

Polacy rzucili się na te auta. Skokowy wzrost i kolejny rekord

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot kumulacja ponownie nie została rozbita. W Polsce najwyższa była wygrana trzeciego stopnia w wysokości niemal miliona złotych. Oto wyniki losowania z 22 sierpnia 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rośnie

Kumulacja w Eurojackpot rośnie

Źródło:
tvn24.pl

Mario Draghi, były szef Europejskiego Banku Centralnego i były premier Włoch, stwierdził w piątek, że w tym roku "wyparowała iluzja" co do tego, że Unia Europejska liczy się w wymiarze gospodarczym i geopolitycznym. W przemówieniu stwierdził też, że Unia odgrywa marginalną rolę w sprawie Ukrainy.

"Wyparowała iluzja" w sprawie Unii Europejskiej

"Wyparowała iluzja" w sprawie Unii Europejskiej

Źródło:
PAP

Spadek sprzedaży piwa po wzroście akcyzy może sięgnąć 20 procent, co oznacza, że wpływy z akcyzy nie wzrosną - uważa Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego - Browary Polskie, komentując zapowiedź Ministerstwa Finansów.

Rząd zaskakuje podwyżką. "Liczy na większe wpływy, ale rzeczywistość będzie inna"

Rząd zaskakuje podwyżką. "Liczy na większe wpływy, ale rzeczywistość będzie inna"

Źródło:
PAP

Indeks WIG-Banki stracił podczas piątkowych notowań na warszawskiej giełdzie ponad 10 procent, podczas gdy WIG20 zniżkował o ponad 4,6 procent. Przyczyną spadków była zapowiedź Ministerstwa Finansów, które poinformowało, że planuje podwyżkę stawki podatku dochodowego (CIT) od banków.

Tąpnięcie na akcjach banków po zapowiedzi ministerstwa

Tąpnięcie na akcjach banków po zapowiedzi ministerstwa

Źródło:
PAP

Rząd w Oslo wymyślił nietypowy sposób na zachęcenie młodych osób do pracy. Na początku 2026 roku spośród Norwegów w wieku od 20 do 35 lat wylosuje tych, którzy będą mogli zmniejszyć swój podatek dochodowy. 

100 tysięcy osób będzie mogło wygrać na loterii niższy podatek

100 tysięcy osób będzie mogło wygrać na loterii niższy podatek

Źródło:
PAP

Poczta Polska od poniedziałku czasowo wstrzymuje przyjmowanie przesyłek do USA zawierających towary - poinformował w piątek operator. Możliwe będzie wysyłanie korespondencji i dokumentów. 29 sierpnia przestaną obowiązywać zwolnienia z cła i podatków od towarów wysyłanych do Stanów Zjednoczonych o wartości poniżej 800 dolarów.

Decyzja Trumpa. Poczta Polska reaguje

Decyzja Trumpa. Poczta Polska reaguje

Źródło:
PAP

Podatkowe zmiany w Danii. Zerowy VAT na książki, likwidacja podatków od czekolady i kawy, a także skokowe obniżenie podatku od zużycia prądu - takie działania zapowiedział rząd w Kopenhadze.

Rząd likwiduje najstarszy podatek w tym kraju

Rząd likwiduje najstarszy podatek w tym kraju

Źródło:
PAP

W piątkowym losowaniu Eurojackpot kumulacja ponownie nie została rozbita. W Polsce najwyższa była wygrana trzeciego stopnia w wysokości niemal miliona złotych. Oto wyniki losowania z 22 sierpnia 2025 roku.

Kumulacja w Eurojackpot rośnie

Kumulacja w Eurojackpot rośnie

Źródło:
tvn24.pl