Realizacja celów rozwojowych zawartych w Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 będzie wymagała zaangażowania około 1,5 bln zł środków publicznych oraz 0,6 bln w ramach inwestycji prywatnych - zapisano w strategii.
Na cele rozwojowe z budżetu państwa (łącznie z środkami na ochronę zdrowia oraz środkami na szkolnictwo wyższe) wydano w 2015 r. ponad 99,4 mld zł. W strategii oszacowano, że w 2020 r. wydatki te wzrosną do prawie 120 mld zł, a w okresie 2016–2020 wyniosą ponad 546 mld zł.
Jakie wydatki?
W strategii założono, że wydatki rozwojowe z środków jednostek samorządu terytorialnego wzrosną z ok. 94,1 mld zł w 2015 r. do ok. 104,4 mld zł w 2020 r., a w okresie 2016–2020 wyniosą ponad 507 mld zł. Jeśli chodzi o państwowe fundusze celowe, to zakłada się, że środki Funduszu Pracy i Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na cele rozwojowe, które wpisują się w realizację SOR, szacowane są w 2020 r. na ponad 6,3 mld zł. W okresie 2016–2020 ma to być ponad 34 mld zł. Kwota ta zostanie przeznaczona na wydatki związane z realizacją zadań, do jakich powołane zostały te państwowe fundusze celowe. Z kolei środki agencji wykonawczych w kwocie ponad 3,1 mld zł w 2020 r. (prawie 17 mld w latach 2016–2020) będą wydatkowane na kontynuację działań realizowanych w ramach dotychczasowych programów lub nowych narzędzi proponowanych przez resorty, instytucje i inne podmioty odpowiedzialne za realizację SOR.
Miliardy złotych
Wartość wydatków rozwojowych innych jednostek sektora finansów publicznych, np. państwowych i samorządowych instytucji kultury, NFOŚiGW szacowana jest na ponad 9,5 mld zł w 2020 r., a w całym okresie 2016–2020 na ponad 46 mld zł. Strategia zakłada, że istotnym źródłem finansowania działań prorozwojowych będą środki Europejskich Funduszy Strukturalnych i Inwestycyjnych z budżetu Unii Europejskiej. Zakłada się, że środki unijne z perspektywy finansowej 2014–2020 zostaną ukierunkowane na trwałą zmianę modelu rozwojowego. Szansę tę zwiększa potencjał instytucjonalny w zakresie zarządzania środkami UE oraz doświadczenie beneficjentów w pozyskiwaniu funduszy. Przy założeniu pełnej absorpcji wybranych środków UE do 2023 r. w Polsce zostanie wydatkowane ze środków budżetu UE prawie 326 mld zł w ramach krajowych i regionalnych programów operacyjnych i 36,9 mld zł w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014–2020.
Pieniądze z UE
W strategii wskazano, że ważnym źródłem finansowania inwestycji rozwojowych w sektorze rolniczym są płatności bezpośrednie w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (w wysokości ok. 100 mld zł na lata 2014–2020, z których część ma charakter rozwojowy i będzie reinwestowana w gospodarstwach rolnych). Strategia zakłada, że ważnym źródłem finansowania są również programy i inicjatywy unijne inne niż z Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych. Przy założeniu, że nastąpi poprawa absorpcji środków z tych instrumentów, beneficjenci wydadzą prawie 15 mld zł do roku 2020. Strategia zakłada też, że w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego zostanie rozdysponowane do roku 2020 ponad 2,8 mld zł. Jednym z celów Strategii jest podniesie stopy inwestycji do 25 proc. w 2020 r. Zwiększenie poziomu inwestycji będzie wymagało większego zaangażowania środków prywatnych. Oznacza to konieczność podniesienia stopy inwestycji prywatnych z obecnych 15,7 proc. PKB do około 20 proc.
Środki prywatne
Jak zauważono w SOR jednym z podstawowych źródeł finansowania inwestycji z środków prywatnych jest sektor bankowy i leasingowy, a leasing jest, obok kredytu, głównym zewnętrznym źródłem finansowania inwestycji pracujących w gospodarce. W SOR napisano, że istotnym elementem pobudzania aktywności inwestycyjnej powinna być aktywizacja kapitału zgromadzonego na rachunkach przedsiębiorstw, który wynosi ok. 150 mld zł. Obecnie firmy niechętnie wydają swoje zakumulowane środki na inwestycje, dlatego wyzwaniem dla państwa jest stworzenie korzystnych warunków dla działalności biznesowej i stymulowanie przedsiębiorstw do inwestowania wolnych środków, we współpracy z sektorem finansowym. Według strategii zwiększeniu stopy inwestycji sprzyjają również duże potencjalne zasoby inwestycyjne, m.in. spółek Skarbu Państwa, które są szacowane na kwotę ok. 230 mld zł.
Oszczędności Polaków
W strategii zauważono, że stopa inwestycji gospodarstw domowych w Polsce jest niższa niż średnia dla UE, jednak niski poziom oszczędności polskich gospodarstw wskazuje na trudności w dalszym zwiększaniu inwestycji tego sektora. Zauważono, że gospodarstwa domowe dysponują relatywnie niskim poziomem aktywów finansowych, co utrudnia podejmowanie działań o charakterze inwestycyjnym. Dlatego też część działań w ramach obszaru Kapitał dla rozwoju ma służyć zwiększeniu skłonności Polaków do oszczędzania, bowiem wyższa stopa oszczędności gospodarstw domowych umożliwiłaby zwiększenie źródeł krajowego finansowania.
Plan Morawieckiego został przyjęty na posiedzeniu rządu. Zobacz materiał wideo:
Autor: msz/gry / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock