Komisja Nadzoru Finansowego w swoim najnowszym raporcie opisuje skomplikowaną sieć powiązań kapitałowych i personalnych w sektorze spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK). Z dokumentu wynika, że w ubiegłym roku z kas przetransferowano 83 mln zł do spółki SKOK Holding w Luksemburgu i jej spółek zaleznych. W tym roku popłynie kolejne 70 mln zł. Te pieniądze są tam akumulowane, a mogłyby pomóc w poprawie sytuacji kas w kraju - wskazuje KNF.
KNF w swoim raporcie tworzy mapę wzajemnych zależności i powiązań w grupie SKOK, w skład której wchodzi już kilkadziesiąt podmiotów (i nie chodzi tu o same kasy, ale o wyspecjalizowane spółki świadczące dla nich usługi np. windykacyjne, ubezpieczeniowe, zarządzania nieruchomościami).
Według wyjaśnień Kasy Krajowej SKOK taka sieć instytucji ma zapewnić korzyści z tytułu efektu synergii. W rzeczywistości system ten generuje jednak ogromne koszty dla kas - pisze KNF.
Komisja wskazuje, że pozycję podmiotu dominującego w tej sieci zajmuje SKOK Holding S.a.r.l., spółka utworzona w Luksemburgu, która bezpośrednio kontroluje 11 innych podmiotów. KNF wylicza, że w 2013 r. z kas popłynęło do nich ponad 83 mln zł. W tym roku ma to być kolejne 70 mln zł. W rezultacie tylko do końca 2013 r. SKOK Holding uzbierał ok. 141 mln zł - wyliczył KNF.
Gdzie jest problem? Gdyby SKOK Holding wypłacała te pieniądze w formie dywidendy, to poprzez wynik Kasy Krajowej SKOK, mogłyby one wrócić do SKOK-ów w formie pomocy lub pożyczek z tzw. Funduszu Stabilizacyjnego. Tak się jednak nie dzieje - zauważa KNF i podkreśla, że wielu kasom zastrzyk kapitału by się zdecydowanie przydał dla przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji.
Zarządy i rady
KNF opisuje też sieć powiązań personalnych w systemie SKOK. Grzegorz Bierecki (senator PiS), były długoletni prezes Krajowej SKOK, zasiada w zarządach pięciu spółek z grupy, a także w radach nadzorczych 15 kolejnych. Jego brat Jarosław jest w 2 zarządach i 9 radach, Adam Jedliński zasiada w jednym zarządzie i 6 radach, Grzegorz Buczkowski w 5 zarządach i 10 radach, a Andrzej Sosnowski - w 3 zarządach i 5 radach.
Jak wylicza Komisja w 2012 r. wynagrodzenia osób wchodzących w skład władz tylko w 12 podmiotach, które ujawniły stosowne dane, wyniosły co najmniej 17 mln zł. Zarządy i rady nadzorcze spółek wchodzących w skład SKOK Holding otrzymały za 2012 r. wynagrodzenie w wysokości co najmniej 14 mln zł – pisze nadzór.
Zaleceni KNF
Komisja dostrzega konieczność uproszczenia struktury spółek i innych podmiotów, powstałych ze środków całego sektora SKOK. Podkreśla też, że "konieczne jest zapewnienia sprawowania efektywnej kontroli przez członków SKOK nad spółkami funkcjonującymi w sektorze SKOK, mając na uwadze w szczególności, że spółdzielnie są demokratycznymi organizacjami kontrolowanymi przez członków, którzy powinni aktywnie uczestniczyć w określaniu polityki dotyczącej kas bez względu na wysokość ich środków pieniężnych gromadzonych na rachunkach w kasach". Komisja apeluje też o zasilenie Funduszu Stabilizacyjnego, powołanego dla umożliwienia restrukturyzacji całego sektora spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, poprzez przekazanie zysków w postaci należnej dywidendy wypracowanej lub akumulowanej przez spółki o których mowa w raporcie.
SKOK-i odpowiedzą w czwartek
Do raportu KNF na razie nie odnoszą się przedstawiciele kas. Rzecznik Kasy Krajowej SKOK Andrzej Dunajski w rozmowie z tvn24bis.pl powiedział tylko, że ustosunkują się oni do dokument na czwartkowej konferencji prasowej o godz. 16.
Kasy w dołku
Sytuacja sektora SKOK nie jest najlepsza. Z danych KNF wynika, że przeterminowane kredyty i pożyczki w sektorze SKOK na koniec czerwca tego roku stanowiły 37,9 proc. całego portfela kredytowego. Współczynnik wypłacalności sektora na koniec czerwca 2014 r. sektora wynosił -0,42 proc., podczas gdy norma ustawowa wynosi 5 proc. 24 kasy mają współczynnik wypłacalności powyżej 5 proc., natomiast 31 kas poniżej wymogów, przy czym w przypadku 13 kas jest on ujemny.
W tym roku głośno było o postawieniu w stan upadłości SKOK Wspólnota z Gdańska (klientom wypłacano oszczędności zabezpieczone przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny). Natomiast w przypadku znajdującego się w trudnej sytuacji SKOK im. Św. Jana z Kęt regulator zdecydował w sierpniu, że może go przejąć Alior Bank. Pod koniec września Komisja Nadzoru Finansowego zaprosiła z kolei banki do udziału w restrukturyzacji SKOK im. Mikołaja Kopernika w Ornontowicach. Niedawno UOKiK podał, że PKO BP wnioskuje o zgodę na przejęcie kontroli nad tą kasą.
Autor: bgr / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: KNF