Aleksandra Uznańska-Wiśniewska, żona polskiego astronauty, opublikowała zdjęcie z żołnierzami Wojska Polskiego i lekarzami Europejskiej Agencji Kosmicznej w Houston. "Dziękuję Grupie Dowodzenia Lotniczego 1 Bazy Lotnictwa Transportowego za gotowość i zaangażowanie" - napisała.

Ekspertka ds. edukacji w Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA) Anna Bukiewicz-Szul potwierdziła w rozmowie z Polską Agencją Prasową, że przed zespołem agencji jeszcze sporo pracy. POLSA dopiero czeka na komplet materiałów zarejestrowanych podczas pobytu Uznańskiego-Wiśniewskiego na ISS. Te zdjęcia, nagrania i ścieżki dźwiękowe posłużą do stworzenia m.in. 60 zestawów edukacyjnych dla szkół.

"Projekt pokazał, jak ważną rolę odgrywa nauka i technologia w kształtowaniu przyszłości. Jesienią, już na Ziemi, planowany jest m.in. cykl spotkań edukacyjnych (Uznańskiego-Wiśniewskiego - red.) z dziećmi, młodzieżą i studentami w całym kraju. To kontynuacja misji i inwestycja w rozwój kompetencji młodych ludzi" – napisano w komunikacie podsumowującym misję AX-4.

Chociaż członkowie załogi Ax-4 szczęśliwie wrócili na Ziemię, to jeszcze nie koniec działań. Astronautów oraz pracowników m.in. Europejskiej Agencji Kosmicznej i Axiom Space czekają teraz liczne podsumowania i analizy wszystkich elementów wyprawy na ISS. 

Jak powiedział Polskiej Agencji Prasowej szef misji z ramienia ESA Sergio Palumberi, najdłużej, bo nawet rok, może potrwać ewaluacja eksperymentów naukowych przeprowadzonych na orbicie.

Mamy nadzieję, że postać Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego będzie inspiracją dla młodych ludzi, a sama misja z jego udziałem otworzy drogę innym Polskim naukowcom, których eksperymenty powinny być realizowane w przestrzeni kosmicznej - powiedziała doktor Anna Łosiak z Polskiej Akademii Nauk.

Powrót Polaka na Ziemię śledzono także m.in. w Domu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Reporter TVN24 Mariusz Sidorkiewicz pytał zebranych tam obserwatorów o wrażenia. 

- Do tej pory mam gęsią skórkę - mówiła jedna z kobiet. 

- Myślę, że to jeden z ważniejszych aspektów tej misji, pomijając nawet wyniki naukowe czy działania edukacyjne. Przez ponad rok treningu naszego astronauty oraz kilkanaście dni jego pobytu na ISS polscy eksperci pokazali pełen profesjonalizm. Ax-4 to przykład, jak niemalże perfekcyjnie przeprowadzić misję kosmiczną ukierunkowaną na badania naukowo-techniczne - stwierdził Mariusz Słonina.

Sam Sławosz Uznański-Wiśniewski jest - jak podkreślił Mariusz Słonina - światowej klasy ekspertem, który zaniósł na ISS wizerunek Polaka naukowca, inżyniera, profesjonalisty. - Wysłaliśmy tam najlepszego człowieka, jakiego mogliśmy wysłać. Możemy być z niego dumni. Od pierwszego dnia swojego treningu promował polską naukę, polską technikę, sektor kosmiczny, pokazywał, że mamy ambicje i że potrafimy realizować ważne projekty - ocenił.

- Nasz astronauta i cały zespół polskich ekspertów zebrał nieprawdopodobny, unikalny know-how, który - mam nadzieję - będzie przekuty w jakieś kolejne działania w najbliższej przyszłości przez Polską Agencję Kosmiczną, przez polski sektor kosmiczny i polską administrację - podkreślił ekspert. 

- Odetchnąłem z ulgą, tak jak wiele innych osób. Lądowanie to bardzo stresujący, wręcz dramatyczny moment, najtrudniejszy w całej misji - powiedział w rozmowie z PAP ekspert ds. bezpieczeństwa kosmicznego i astronom Mariusz Słonina.

- Należy pogratulować nie tylko Sławoszowi Uznańskiemu-Wiśniewskiemu, jako polskiemu astronaucie, za naprawdę fantastyczną pracę na ISS, ale też całemu zespołowi Polskiej Agencji Kosmicznej. Osobom, które pracowały przy tej misji przez ostatnie miesiące, zespołowi dr Aleksandry Bukały, kierowniczki tej misji. To był ogrom włożonej pracy. Niemal każda minuta pracy czy pobytu astronautów na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) była zaplanowana, a nawet udało się wykonać dodatkowe eksperymenty. To była naprawdę fantastyczna misja - podkreślił.

Zdaniem eksperta Polska pokazała się w niej jako wiarygodny i wartościowy partner w międzynarodowych projektach kosmicznych.

"Nasz samolot specjalny czeka na lotnisku w Houston na @astro_slawosz, który powinien się tu pojawić koło 19:45. Po niecałych dwóch godzinach maszyna wystartuje do Kolonii, do Europejskiej Agencji Kosmicznej" - poinformował reporter "Faktów" TVN Marcin Wrona. 

Szef resortu rozwoju i technologii Krzysztof Paszyk (PSL) napisał, że Polska "ma powody do dumy - nasza obecność w kosmosie nabiera nowego wymiaru".

Minister nauki i szkolnictwa wyższego Marcin Kulasek (Lewica) podkreślił na platformie X, że misja Ax-4 "to nie tylko sukces technologiczny, ale też symbol współpracy i odwagi".

"Sławosz Uznański-Wiśniewski Polak, inżynier, astronauta, wizjoner, pokazał światu, że polska myśl i odwaga mogą sięgać gwiazd. Cała załoga Axiom-4 wykonała serię badań i eksperymentów, które zaprocentują nie tylko w przestrzeni kosmicznej, ale i na Ziemi. To potencjał naukowy i impuls dla polskiej działalności naukowo-technologicznej"- napisał szef resortu nauki.

"Chwila, która zostanie w moim sercu na zawsze. Dziękuję." - napisał przed godziną 14 Sławosz Uznański-Wiśniewski na platformie X. 

Sergio Palumberi, kierownik misji Ax-4 z ramienia ESA powiedział, że ewaluacja naukowej części misji może potrwać nawet ponad rok. – Trzeba dać naukowcom czas na analizę danych z orbity i porównanie ich z wynikami eksperymentów prowadzonych na Ziemi. Trochę zajmie, zanim będzie można zrobić ocenę rezultatów badań i pojawią się publikacje naukowe – stwierdził.

"Zakończona sukcesem misja Pana Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego to nie tylko przełom w dziejach polskiej nauki – to wyraz odwagi i ducha, który od pokoleń kształtuje nasze narodowe dążenia: 'Sięgaj, gdzie wzrok nie sięga. Łam, czego rozum nie złamie'. 

Niech to historyczne lądowanie stanie się dumą dla starszych, a inspiracją dla młodych!" - napisał prezydent Andrzej Duda w mediach społecznościowych. 

Jarosław Juszkiewicz lektor planetarium Śląskiego i autor książki "Kosmos" był pytany w TVN24 , jak podtrzymać zainteresowanie kosmosem po misji Polaka na ISS. 

- Po pierwsze nie przeszkadzajmy (...) pozwólmy, aby ta "sławoszomania" trwała, żeby moda na kosmos trwała jak najdłużej i nie zgaśmy tego - stwierdził. 

- Pozwólmy młodym ludziom cieszyć się tą inspiracją - dodał, wskazując na programy lekcji dla uczniów. 

Sławosz Uznański-Wiśniewski najpierw trafi do centrum dowodzenia w Houston w Teksasie, potem poleci do Kolonii w Niemczech. 

Pani Karolina, polska lekarka, która będzie brała udział w procesie rekonwalescencji Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego po pobycie na ISS, tłumaczyła w wydaniu specjalnym TVN24, co dzieje się z ludzkim organizmem po tylu dniach w kosmosie. 

- W stanie nieważkości zmienia się dystrybucja płynów w naszym organizmie, dlatego po powrocie do przebywania w grawitacji możemy mieć problemy z niskim ciśnieniem, mogą zdarzać się omdlenia. Poza tym układ ruchu również jest narażony podczas takich misji kosmicznych, czyli utrata masy kostnej czy masy mięśniowej - mówiła. 

- Podobnie z naszym układem równowagi, z błędnikiem. To wszystko jest zaburzone. Oczywiście w sposób de facto fizjologiczny, to są adaptacje naszego organizmu. Czyli to nie jest patologia, to jest nasza fizjologia. Będąc w innym środowisku, adaptujemy się do tych zmian - zaznaczyła lekarka. 

- Mamy bohatera na miarę naszych ambicji - powiedział w TVN24 Robert Magiera prezes SpaceForest, komentując powrót Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Ziemię. 

- Wypuściłem oddech w momencie, kiedy zobaczyłem spadochrony. Natomiast moment, w którym facet wychodzi z okopconej kapsuły, można już powiedzieć, że to już jest czas na tą łezkę, która się gdzieś tam kręci - mówił. 

"Dobrze widzieć uśmiech Sławosza z powrotem na Ziemi". 

Moment wodowania i wyjścia Sławosza z kapsuły obserwowała również Aleksandra Uznańska-Wiśniewska żona astronauty . W rozmowie z reporterem "Faktów" TVN Marcinem Wroną mówiła: - Nie mogę się doczekać, aż zobaczymy go na lotnisku w Houston. Jestem z niego szalenie dumna. Podjął ogromne ryzyko, sprawdził się, wykonał zadanie, misja jest wykonana i teraz wraca do nas bezpiecznie.

"No i wylądował!" - napisał w reakcji na wodowanie Dragona premier Donald Tusk. 

Ostatni członek załogi Tibor Kapu bezpiecznie wyszedł na zewnątrz. 

Sławosz Uznański-Wiśniewski również opuścił kapsułę.

Shubhanshu Shukli wszedł na pokład statku Shannon. 

Dowódczyni misji Peggy Whitson opuściła kapsułę. 

Załoga Dragona wychodzi na zewnętrz.

Trwa usuwanie sprzętu z wnętrza kapsuły, aby ułatwić załodze bezpieczne wyjście. 

Dobra pierwsza rozmowa (załogi Ax-4) z personelem medycznym - poinformowało centrum kontroli misji Axiom Space. 

Pierwszy kontakt załogi Axiom-4 z personelem statku Shannon. 

WŁAZ DRAGONA OTWARTY.

W TVN24 i TVN24+ trwa wydanie specjalne z powrotu Polaka na Ziemię.

Rozpoczęło się przesunięcie kapsuły. Za chwilę otwarcie bocznego włazu. 

Za chwilę otwarcie Dragona i załoga wyjdzie na zewnątrz.

Kapsuła jest już na pokładzie statku.

Ratownicy wyciągają kapsułę z wody. 

Szef Europejskiej Stacji Kosmicznej Josef Aschbacher powitał Sławosza we wpisie w mediach społecznościowych. 

Z pokładu statku helikopter przetransportuje członków misji Ax-4 na ląd. Na pokładzie śmigłowca astronauci przejdą pierwsze badania medyczne. 

Później samolot zabierze Uznańskiego-Wiśniewskiego do Europy. Polski astronauta poleci do Kolonii w Niemczech, gdzie znajduje się siedziba Europejskiego Centrum Astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA). Trafi do ośrodka Niemieckiego Centrum Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (DLR) "Envihab".

Dragon zostanie wprowadzony na pokład statku MV Shannon należącego do SpaceX. Tam zostanie otwarty właz i załoga wyjdzie na zewnątrz.

Dragon Grace wodował w ściśle określonym miejscu na Pacyfiku - w pobliżu San Diego (USA).

Zobacz wodowanie kapsuły w wodach Pacyfiku w pobliżu San Diego:

Jednym z elementów etapu wydobycia kapsuły jest również kontrola stanu zdrowia członków załogi. 

Personel statków ratunkowych sprawdza stan Dragona.

Trwają końcowe kontrole bezpieczeństwa przed wydobyciem kapsuły. 

Do Dragona zbliżają się dwie łodzie ratunkowe z personelem medycznym. To planowany etap wydobycia załogi. 

Rozpoczyna się etap wydobycia kapsuły z oceanu. 

- Dzięki za świetną podróż. Jazda była rewelacyjna - powiedziała Peggy Whitson, szefowa misji Axiom 4. 

W imieniu Space X witamy w domu - przekazało centrum kontroli misji. 

SŁAWOSZ WYLĄDOWAŁ.

Zostało 400 metrów do wodowania.

Spadochrony główne uruchomione.

Już za chwilę wodowanie w Pacyfiku. 

Uruchomiły się spadochrony pomocnicze.

Załoga przygotowuje się do wodowania.

Wróciła łączność z kapsułą.

- Kapsuła Dragon przeszła przez najgorsze partie atmosfery - przekazał Kijek. 

Dragon jest już w atmosferze ziemskiej. - Czekamy na sygnał z kapsuły - powiedział Hubert Kijek w TVN24. 

Dragon na wysokości 90 kilometrów nad Ziemią.

Trwa planowana przerwa w łączności z kapsułą.

Dragon wchodzi w atmosferę ziemską.

Planowane wodowanie w Pacyfiku o 11.31. 

Dragon 146 kilometrów nad Ziemią.

Gdy kapsuła będzie wchodzić w atmosferę, na kilka minut utraci łączność z Ziemią.

"Stożek Dragona jest zamknięty i zabezpieczony do wejścia w atmosferę. Wodowanie za około 26 minut" - poinformował Space X.

Zakończono deorbitację Dragona - poinformowało Space X.

Dragon 360 kilometrów na Ziemią. Prędkość kapsuły wynosi ponad 26 tys. km/h.

W TVN24 i TVN24+ relacjonujemy powrót Polaka na Ziemię.

Dragon znajduje się 397 kilometrów nad Ziemią - przekazał Hubert Kijek w TVN24. 

O 10.56 odłączenie modułu serwisowego - kapsuła zacznie wchodzić w atmosferę i na 6 minut utraci łączność.

Rozpoczęło się uruchomienie silników kapsuły Dragon do wejścia w atmosferę. Potrwa to około 18 minut.

Za trzy minuty rozpocznie się deorbitacja kapsuły Dragon.

Za kilka minut rozpocznie się manewr deorbitacyjny. 

Jak dodał Kijek, w kolejnym etapie, o 10.56, dolna część kapsuły odłączy się i rozpocznie się "spadanie na Ziemię". 

- Utracimy łączność na 6 minut, ale proszę być spokojnym. Wszystko powinno być wyśmienicie, ponieważ chroni ich (załogę - red.) osłona termiczna - tłumaczył dziennikarz.

- Po tych kilku minutach, o godzinie 11.27, dojdzie do otwarcia pierwszych dostępnych spadochronów na wysokości ponad pięciu kilometrów. O 11.28 otwarcie głównych czterech spadochronów. 11.31 - kapsuła wyląduje u wybrzeży Kalifornii i wtedy ruszą ekipy ratunkowe - relacjonował Kijek.

Przed nami manewr deorbitacyjny - powiedział Hubert Kijek w TVN24. Jak wyjaśnił, to wtedy włączą się silniki kapsuły i rozpocznie się "zniżanie" w stronę Ziemi i Pacyfiku. 

Manewr ma nastąpić o godzinie 10.37. 

Wodowanie kapsuły Dragon u wybrzeży Kalifornii już za 1,5 godziny. 

Karol Wójcicki opublikował na swoim blogu "ostatnie ujęcie Polaka w kosmosie". Na nagraniu widoczna jest Międzynarodowa Stacja Kosmiczna, a tuż za nia już odłączona kapsuła Dragon. 

Jerzy Rafalski z planetarium w Toruniu ocenił, że największym wyzwaniem będzie ostatnie 30 minut przed wodowaniem kapsuły. - To będzie nerwówka - powiedział. 

Kiedy Dragon wejdzie w atmosferę ziemską, nastąpi kilkuminutowa przerwa w komunikacji z kapsułą. Wójcicki tłumaczył dlaczego. 

- Kapsuła Dragon, w której siedzą teraz astronauci, będzie uderzała spodnią warstwą o atmosferę, osłoną ablacyjną, która będzie naciskała na coraz grubsze warstwy powietrza, które nie zdąży ulecieć i będzie się kumulowało, będzie się ściskało do ogromnych wartości i będzie też rosła jego temperatura. Do tego stopnia, że w pewnym momencie powietrze zamieni się w plazmę, która będzie z ogromną temperaturą opływała ze wszystkich stron kapsułę - tłumaczył. 

- Przez to właśnie wokół kapsuły utworzy się zjonizowana warstwa, która blokuje komunikację radiową. To sprawia, że nie możemy się wtedy skomunikować z Dragonem - zaznaczył Wójcicki. 

- Jak sobie myślę, że Polak wsiada do takiej kapsuły i daje się nią zrzucić z prędkością 27 tysięcy kilometrów na godzinę do ziemskiej atmosfery, to jest to trochę szaleństwo. Ale z drugiej strony to jest gigantyczne zaufanie do nauki - powiedział w TVN24 Karol Wójcicki, autor bloga "Z głową w gwiazdach", komentując najtrudniejszy moment misji.

W TVN24 i TVN24+ trwa wydanie specjalne z powrotu Polaka na Ziemię.

Lądowanie kapsuły Dragon z Polakiem na pokładzie za ponad dwie godziny.