Stare dokumenty w meblach na śmietniku. Co w nich było?

Tak mogła wyglądać fabryka
Tak mogła wyglądać fabryka
Michał Chęciński
Tak mogła wyglądać fabrykaMichał Chęciński

"Skarb" krył się w meblach wyrzuconych na śmietnik przy ulicy Kazimierzowskiej. Miłośnicy stolicy znaleźli dokumenty z czasów carskich z planami nieistniejącej już fabryki przy ul. Wolność. Na podstawie dokumentów odtworzyli budynek w technice 3D.

"Pewnego wieczoru podczas wycieczki po jednej z historycznych dzielnic, znaleźliśmy teczkę z dokumentami pochodzącymi z XIX wieku, pisanymi jeszcze cyrylicą. Dokumenty dotyczą nieruchomości zlokalizowanej przy ulicy Wolność na warszawskim Muranowie" – informuje na stronie internetowej Jarek Zuzga z portalu "Okno na Warszawę", który dokonał odkrycia wspólnie z Pawłem Starewiczem z galerii Ekierka7 (zbiera pamiątki ze stolicy).

Aukcja, zadłużenie, zabawki

Teren ten przy ulicy Wolność obecnie znajduje się w granicach dzielnicy Wola, formalnie to Nowolipki. Jednak historycznie i w głowach mieszkańców to nadal Muranów. Teraz w tym miejscu (pod numerem 2) stoi dom mieszkalny, ale znalezione dokumenty pozwalają cofnąć się w czasie. Dziś trudno w to uwierzyć, ale wiele lat temu stała tu piętrowa fabryka.

Znalazcy na podstawie starych dokumentów prześledzili losy działki. "Akt notarialny, datowany na 1881 rok, wydany jest na nazwisko Adolf Rentel. Kim on był? Prawdopodobnie mowa jest o rodzonym bracie słynnego Józefa Rentla, założyciela i wieloletniego dyrektora Fabryki Powozów "Rentel i Spółka", zlokalizowanej przy Lesznie. Adolf był młodszym bratem Józefa, był mistrzem garbarskim i zmarł na początku XX wieku" – opowiada Zuzga.

Jak podkreśla, nie wiadomo kiedy dokładnie budynek fabryki stanął na działce przy ul. Wolność, ale same jej plany architektoniczne datowane są na 1912 rok i podpisane zostały nazwiskiem Gebel.

Poszukiwacze ustalili, że działka przy ul. Wolność została wystawiona na aukcję jeszcze w 1909 roku. Sprzedawał ją człowiek o nazwisku Albert Neuman. Aukcja zakończyła się sukcesem. nieruchomość nabyło małżeństwo Józef i Julia Gebel (Goebel).

Nowy właściciel uporządkował sprawy działki, sporządził plany i spłacił zadłużenie wobec miasta. W 1920 roku małżeństwo sprzedało teren Fabryce Zabawek i Galanterii Drzewnej "Wiór". Firma miała długi, które spłaciła w 1928 roku, ale dwa lata później została zlikwidowana.

"W tym samym roku działkę wraz z zabudowaniami kupuje Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi, które urządza tam biuro oraz tzw. Patronat Towarzystwa (instytucję, która opiekowała się niewidomymi przy rodzinach). Towarzystwo działa tam aż do 1940 roku, gdy działka zostaje włączona do getta" – relacjonuje swoje poszukiwania Zuzga.

W 1945 roku były w tym miejscu gruzy, a samo wyposażenie fabryki zostało prawdopodobnie wywiezione do Niemiec w czasie Postania Warszawskiego.

Na podstawie znalezionych dokumentów poszukiwacze odtworzyli wygląd fabryki.

- To był cały zespół budynków, którego centrum była murowana piętrowa hala. Ten obiekt oraz budynek administracyjno-mieszkalny przy samej ulicy były najciekawsze i chyba jedyne wartościowe pod względem architektonicznym. Pozostałe raczej były drewniane, rozsiane po krawędziach działki - precyzuje Zuzga w rozmowie z tvnwarszawa.pl. Znalazcy szukają domu dla historycznych dokumentów. Są gotowi przekazać plany któremuś z warszawskich muzeów.

ran//ec

Pozostałe wiadomości

W 1998 roku zginął pracownik jednej z warszawskich hurtowni. Tej sprawy przez lata nie udawało się wyjaśnić. Teraz śledczy poinformowali o przełomie i zatrzymaniu podejrzanego o zbrodnię. Usłyszał już zarzuty i został aresztowany.

Przełom w sprawie zabójstwa pracownika hurtowni. Zatrzymanie po 26 latach

Przełom w sprawie zabójstwa pracownika hurtowni. Zatrzymanie po 26 latach

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski w trakcie środowej debaty kandydatów poinformował, że w czwartek zostanie otwarta dla mieszkańców i turystów kładka pieszo-rowerowa łącząca oba brzegi Wisły - na wysokości ul. Karowej na Powiślu i ul. Okrzei na Pradze. Dziś ratusz poinformował, że otwarcie nastąpi o 18:30.

Dziś otworzą most pieszo-rowerowy łączący brzegi Wisły. "O 18:30 zapraszamy na spacer"

Dziś otworzą most pieszo-rowerowy łączący brzegi Wisły. "O 18:30 zapraszamy na spacer"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP/tvnwarszawa.pl

Z mieszkania w Śródmieściu zniknął zegarek warty 40 tysięcy złotych. Zostało puste pudełko, ale nie było żadnych śladów kradzieży.

Tajemnicze zaginięcie cennego zegarka

Tajemnicze zaginięcie cennego zegarka

Źródło:
tvnwarszawa.pl

24 automaty znaleźli funkcjonariusze podlaskiej Krajowej Administracji Skarbowej w nielegalnym salonie gier hazardowych, który zlikwidowali w Płońsku (Mazowieckie). Miesiąc temu w tym samym miejscu likwidowali podobny salon.

Dziewięć już działało, 15 było przygotowanych do rozstawienia

Dziewięć już działało, 15 było przygotowanych do rozstawienia

Źródło:
PAP

Był pijany i nie miał prawa jazdy, spowodował wypadek. On wyszedł z niego niemal bez szwanku, ale ciężko ranny jest pasażer. 35-letni kierowca został tymczasowo aresztowany.

Był pijany, spowodował wypadek, trafił do aresztu

Był pijany, spowodował wypadek, trafił do aresztu

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Ponad pół promila alkoholu w organizmie miał 18-letni kierowca, którego zatrzymali po wieczornym, kilkunastokilometrowym pościgu policjanci z Piaseczna.

"Pędził przed siebie, nie zważał na to, jakie zagrożenie stwarza"

"Pędził przed siebie, nie zważał na to, jakie zagrożenie stwarza"

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Nowe przejście pod torami na stacji Warszawa Gdańska ułatwi podróżnym dostęp na perony i do pociągów oraz usprawni przesiadki na metro, autobusy i tramwaje. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. podpisały umowę o wartości około 80 milionów złotych na zaprojektowanie i wybudowanie nowych rozwiązań.

Nowe przejście pod torami i łatwiejszy dostęp na perony. Będą zmiany na stacji Warszawa Gdańska

Nowe przejście pod torami i łatwiejszy dostęp na perony. Będą zmiany na stacji Warszawa Gdańska

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Działający od niespełna trzech lat sklep socjalny Spichlerz ma problemy. Fundacja prowadząca placówkę poinformowała, że kilka dni przed Wielkanocą czeka ją eksmisja. Urzędnicy odpowiadają, że nie płaci czynszu, choć dostała lokal na preferencyjnych warunkach. Na dziś dług wynosi prawie 280 tysięcy złotych. - Fundacja jest nierzetelnym partnerem - twierdzi wiceprezydentka stolicy Aldona Machnowska-Góra.

Socjalnemu Spichlerzowi grozi eksmisja. "Czuję się wrobiony, wykorzystany"

Socjalnemu Spichlerzowi grozi eksmisja. "Czuję się wrobiony, wykorzystany"

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Jest pozwolenie na budowę, które umożliwia ogłoszenie przetargu na wykonawcę remontu Elizeum, podziemnego salonu księcia Kazimierza Poniatowskiego. - Remont nie będzie ani krótki, ani łatwy. Potrwa trzy lata - zapowiedział stołeczny konserwator zabytków Michał Krasucki.

Jest pozwolenie. Podziemne miejsce schadzek brata króla czeka remont

Jest pozwolenie. Podziemne miejsce schadzek brata króla czeka remont

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Około 200 ewakuowanych osób, blokada dróg dojazdowych do Portu Lotniczego Warszawa-Modlin oraz interwencja pirotechników z Placówki Straży Granicznej Warszawa-Modlin. Wszystko z powodu porzuconej walizki na parkingu przed terminalem lotniska.

Ewakuacja 200 osób i blokada dróg dojazdowych do lotniska

Ewakuacja 200 osób i blokada dróg dojazdowych do lotniska

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Dwa wagony pociągu osobowego, który zjeżdżał na stację postojową, wyjechały poza tory. Nie było w nim pasażerów. Były utrudnienia w ruchu kolejowym.

Dwa wagony pociągu wypadły z szyn

Dwa wagony pociągu wypadły z szyn

Aktualizacja:
Źródło:
tvnwarszawa.pl

Wiosenna pogoda sprzyja pracom na ostatnim odcinku linii M2 na Bemowie. Na stacji Karolin budowniczowie wybierają już ziemię z poziomu -2, a na Stacji Techniczno-Postojowej rozpoczęło się betonowanie kanałów przeglądowych w halach elektrowozowni.

Są już dwa piętra pod ziemią

Są już dwa piętra pod ziemią

Źródło:
tvnwarszawa.pl