Po raz pierwszy sprawdzimy, czy na Europie jest życie

Źródło:
NASA
Animacja pokazująca przelot sondy NASA Europa Clipper nad Europą
Animacja pokazująca przelot sondy NASA Europa Clipper nad EuropąNASA/JPL-Caltech
wideo 2/2
Animacja pokazująca przelot sondy NASA Europa Clipper nad EuropąNASA/JPL-Caltech

Krótko po godzinie 18 polskiego czasu rozpoczęła się misja NASA Europa Clipper. Z Centrum Kosmicznego im. Kennedy'ego na Florydzie wystartowała rakieta SpaceX Falcon Heavy. Na jej pokładzie znajduje się sonda, która ma sprawdzić, czy na jednym z księżyców Jowisza - Europie - występują warunki sprzyjające powstaniu życia.

Pierwotnie start misji był zaplanowany na czwartek, 10 października, ale został on odwołany z powodu huraganu Milton. Tym razem warunki pogodowe były sprzyjające i w poniedziałek o godzinie 18.07 polskiego czasu wystrzelono rakietę SpaceX Falcon Heavy. Wyniesie ona sondę Europa Clipper w przestrzeń kosmiczną. Podróż do najmniejszego z księżyców galileuszowych Jowisza ma zająć około sześciu lat.

Potężny ocean

Europa Clipper to pierwsza misja NASA poświęcona badaniu oceanicznego środowiska poza Ziemią. Jej celem jest sprawdzenie, czy na pokrytym lodem księżycu Jowisza - Europie - mogą panować warunki sprzyjające zamieszkaniu poza Ziemią. Szacuje się, że na powierzchni Europy znajduje się ocean, który zawiera dwukrotnie więcej wody niż ziemskie oceany razem wzięte. Po powierzchnią mogą także znajdować się związki organiczne i substancje będące źródłem energii.

Sonda jest największym statkiem kosmicznym, jaki kiedykolwiek został wybudowany. Jego długość wynosi 30,5 metra, a szerokość - 17,6 m. Przypomina więc wielkością boisko do koszykówki ze skrzydłami w postaci paneli słonecznych.

Europa Clipper - NASA's Largest Planetary Spacecraft (Artist Concept)NASA/JPL-Caltech

Miliardy kilometrów do pokonania

Jowisz znajduje się około 770 milionów kilometrów od Ziemi, ale łącznie sonda pokona prawie trzy miliardy kilometrów. Trasa sondy wiedzie niedaleko Marsa, którego siła grawitacyjna ma być wykorzystana niczym proca, aby zwiększyć prędkość. Po pięciu i pół roku podróży Europa Clipper uruchomi silniki, aby wejść w orbitę planety w 2030 r. Ma ona przeprowadzić 49 bliskich przelotów obok księżyca. Podczas prowadzenia badań statek będzie znajdować się w jednym z najbardziej szkodliwych środowisk radiacyjnych w Układzie Słonecznym, drugim po Słońcu. Jowisz jest otoczony gigantycznym polem magnetycznym, 20 tysięcy razy silniejszym niż ziemskie. Do tej pory NASA wydała ponad pięć miliardów dolarów na budowę sondy. Od czasu oficjalnego zatwierdzenia misji w 2015 r. do powstania Europa Clipper przyczyniły się ponad cztery tysiące osób.

Europa Clipper na tle Jowisza, tuż nad Europą. Wizja artystycznaNASA/JPL-Caltech

Autorka/Autor:fw/map

Źródło: NASA

Źródło zdjęcia głównego: NASA

Pozostałe wiadomości

Do Polski płynie zimne arktyczne powietrze. Nocą w części kraju pojawią się opady deszczu ze śniegiem, a w dzień termometry wskażą zaledwie od 6 do 11 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - sobota 02.11. W nocy spadnie deszcz ze śniegiem, dzień będzie słoneczny, ale zimny

Pogoda na jutro - sobota 02.11. W nocy spadnie deszcz ze śniegiem, dzień będzie słoneczny, ale zimny

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na północy Polski bardzo mocno wieje. W czterech województwach obowiązują ostrzeżenia Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Wiatr może rozpędzać się nawet do 100 kilometrów na godzinę.

Nawet 100 kilometrów na godzinę. Pomarańczowe ostrzeżenia

Nawet 100 kilometrów na godzinę. Pomarańczowe ostrzeżenia

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Złota polska jesień dobiega końca, nadchodzi szarobura aura, taka z pogranicza zimy. O tym, jak w różnych modelach meteorologicznych rysuje się listopad, pisze synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Co szykuje pogoda na listopad? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Co szykuje pogoda na listopad? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dzień Wszystkich Świętych upływa pod znakiem wietrznej aury. Szczególnie mocno wieje na północy Polski. Powalone drzewa blokują drogi, interweniują strażacy.

Połamane drzewa, zablokowane drogi. Dziesiątki interwencji

Połamane drzewa, zablokowane drogi. Dziesiątki interwencji

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Liczba śmiertelnych ofiar powodzi, które wtorek przetoczyły się przez południowo-wschodnią Hiszpanię, przekroczyła 200. Wciąż trwają akcje poszukiwawczo-ratunkowe. Transport w prowincji Walencja, która została najbardziej poszkodowana przez kataklizm, pozostaje sparaliżowany, a do kilkudziesięciu tysięcy domów nie dociera prąd.

Ponad 200 ofiar śmiertelnych. "Jestem naprawdę wdzięczna za to, że żyję"

Ponad 200 ofiar śmiertelnych. "Jestem naprawdę wdzięczna za to, że żyję"

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, PAP, rtve.es

Alert RCB w związku silnym wiatrem otrzymały osoby przebywające na terenie czterech województw. Eksperci przypominają jak się zachowywać, kiedy mocno wieje.

Alert RCB. "Zabezpiecz wolno stojące rzeczy"

Alert RCB. "Zabezpiecz wolno stojące rzeczy"

Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Ta mgławica przypomina kształtem sylwetkę wilka, a może nawet wilkołaka. Nowe zdjęcie, na którym widać ten obłok gazu i pyłu, pokazało w czwartek Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Źródło:
PAP, ESO

Jeden z największych tajfunów, jakie nawiedziły Tajwan w ostatnich dekadach, spowodował śmierć co najmniej dwóch osób, a ponad pół tysiąca osób odniosło obrażenia - poinformowały w piątek lokalne media. Wielu mieszkańców zostało odciętych od prądu i wody.

Największy tajfun od dekad. Zabici i setki rannych

Największy tajfun od dekad. Zabici i setki rannych

Źródło:
PAP

Do końca tygodnia będzie silnie wiać, a w części kraju ochłodzi się nawet do 6 stopni Celsjusza. W ciągu najbliższych dni spodziewamy się tylko słabych i lokalnych opadów deszczu, jednak będzie przeważać szara i pochmurna pogoda.

Groźne porywy na razie nie odpuszczą

Groźne porywy na razie nie odpuszczą

Źródło:
tvnmeteo.pl

"Kosmiczny pociąg" przeleciał w czwartek wieczorem nad Polską. Satelity Starlink - bo to o nich mowa - były widoczne między innymi we Wrocławiu i Częstochowie. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt24.

"Kosmiczny pociąg" przeciął niebo

"Kosmiczny pociąg" przeciął niebo

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl, O kosmosie i astronautyce

Pogodowy kataklizm w Hiszpanii został wzmocniony przez zmiany klimatyczne - twierdzą eksperci. We wtorek i środę południowo-wschodnie regiony tego kraju nawiedziła największa od blisko 30 lat powódź, w której zginęło ponad 150 osób. W niektórych miejscach w kilka godzin odnotowano roczną sumę opadów deszczu.

"Nie ma wątpliwości". Co wydarzyło się w Hiszpanii

"Nie ma wątpliwości". Co wydarzyło się w Hiszpanii

Źródło:
Reuters, BBC, PAP

Naukowcy ostrzegają przed ryzykiem poważnej zmiany cyrkulacji oceanicznej na Atlantyku. Mogłaby ona wywołać zakłócenia klimatyczne na nieobserwowaną wcześniej skalę.

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

Źródło:
PAP

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) opublikowała zdjęcia satelitarne, które pokazują ogromną skalę zniszczeń i zalań po ostatnich powodziach w Walencji u wschodnich wybrzeży Hiszpanii. Widać na nich, jak zmienił się krajobraz w rejonie laguny La Albufera.

"Dramatyczna transformacja" na zdjęciach satelitarnych

"Dramatyczna transformacja" na zdjęciach satelitarnych

Źródło:
El Pais, ESA, tvnmeteo.pl

Związane z ociepleniem klimatu wskaźniki zagrożenia dla zdrowia ludzi osiągnęły nowe rekordowe wartości - wynika z najnowszej edycji raportu Lancet Countdown on Health and Climate Change. Znacząco wzrosła między innymi liczba zgonów spowodowanych upałem wśród osób powyżej 65. roku życia. Eksperci alarmują, że z powodu zmian klimatycznych zdrowie człowieka jest narażone na niespotykane dotąd zagrożenia.

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Źródło:
PAP, The Guardian, The Lancet

Dynia zawiera wiele cennych składników odżywczych, dlatego warto włączyć ją do diety. - Pomarańczowy kolor dyni jest wynikiem wysokiej zawartości w niej witaminy A i beta-karotenu, które korzystnie wpływają na wzrok, skórę, układ sercowo-naczyniowy oraz układ odpornościowy - przekonuje doktor Lizzy Davis z Wydziału Nauk o Żywieniu Uniwersytetu Alabama w Birmingham.

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Źródło:
PAP

Zwierzęta konsumują alkohol częściej niż mogłoby się to wydawać. Najnowsze badania brytyjskich naukowców wykazały, że wiele gatunków, od drobnych bezkręgowców po ssaki, regularnie spożywa etanol w postaci sfermentowanych owoców lub nektaru. Niektóre wykorzystują go w celach obronnych, zaś inne - jako doskonałe źródło kalorii.

Wiele zwierząt regularnie spożywa alkohol. W jakim celu?

Wiele zwierząt regularnie spożywa alkohol. W jakim celu?

Źródło:
Cell Press, The Guardian

Naukowcom udało się nauczyć wielkoszczury gambijskie wykrywania nielegalnych produktów pochodzących od roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem. Chodzi między innymi o łuski łuskowca, kości słoniowe, rogi nosorożca oraz drewno hebanowca afrykańskiego. Trwają prace, by te niezwykłe umiejętności gryzoni były wykorzystywanie w portach, które zmagają się z problemem przemytu.

Chcą wykorzystać supermoce tych gryzoni do walki z przemytem

Chcą wykorzystać supermoce tych gryzoni do walki z przemytem

Źródło:
Phys, Frontiers

Z pustyni Gobi wystartowała chińska misja Shenzhou-19, transportująca tajkonautów na stację kosmiczną Tiangong. Na pokładzie statku znaleźli się członkowie załogi urodzeni w latach 90 - najmłodsi jak do tej pory obywatele Chin w przestrzeni pozaziemskiej.

Tak młodej załogi jeszcze tam nie było. Poza Ziemią spędzi pół roku

Tak młodej załogi jeszcze tam nie było. Poza Ziemią spędzi pół roku

Źródło:
PAP, BBC

W ostatnich dniach wzrosła aktywność wulkanu Popocatépetl w Meksyku. Z jego krateru wydobywa się dym, zawierający popiół i żarzące się fragmenty. Krajowe służby zabroniły zbliżania się do wulkanu, a także wprowadziły alert drugiego stopnia dotyczący jego aktywności.

Gęsty dym od kilku dni unosi się nad wulkanem

Gęsty dym od kilku dni unosi się nad wulkanem

Źródło:
Cenapred, ENEX, Infobae, Milenio

Pyton birmański pożerający w całości jelenia - na taki widok natknęli się naukowcy z południowej Florydy. Aby połknąć ofiarę, samica gada rozwarła szczęki na prawie maksymalną szerokość. Pytony birmańskie są uznawane na Florydzie za gatunki inwazyjne, mające negatywny wpływ na lokalną faunę.

Pyton pożerał jelenia w całości. "Niezapomniany widok"

Pyton pożerał jelenia w całości. "Niezapomniany widok"

Źródło:
Conservancy od Southern Florida, Live Science

Wcześnie rano w ubiegły piątek kamery sieci bolidowej Skytinel zarejestrowały prawdopodobny upadek meteorytu w Polsce. Gwiezdna skała, której największy fragment może ważyć około 80 gramów, miała spaść w rejonie miejscowości Grzebsk, niedaleko Mławy na Mazowszu.

Kosmiczna skała rozświetliła niebo nad Polską. Jej fragment mógł spaść na ziemię

Kosmiczna skała rozświetliła niebo nad Polską. Jej fragment mógł spaść na ziemię

Źródło:
Skytinel, tvnmeteo.pl

Japońscy naukowcy z niepokojem patrzą na szczyt najwyższej góry w ich kraju. Mierzący 3776 metrów stratowulkan Fudżi o tej porze roku powinien być już biały od śniegu. Jednak kolejny dzień z rzędu w tym miejscu nie zarejestrowano opadów. Eksperci zaznaczają, że taka sytuacja wydarzyła się pierwszy raz od końca XIX wieku, kiedy rozpoczęto zbierać dane.

W tym miejscu wciąż nie spadł śnieg. Pierwszy raz od co najmniej 130 lat

W tym miejscu wciąż nie spadł śnieg. Pierwszy raz od co najmniej 130 lat

Źródło:
Phys.org

Podczas jesiennego liczenia kozic w Tatrach przyrodnicy naliczyli 949 sztuk tych chronionych zwierząt, w tym 67 koźląt urodzonych wiosną tego roku - podał we wtorek Tatrzański Park Narodowy (TPN). Więcej osobników zanotowano po słowackiej stronie.

Policzyli kozice w Tatrach

Policzyli kozice w Tatrach

Źródło:
PAP

Osoby w średnim wieku, mające problemy ze snem, wykazują więcej oznak złego stanu mózgu - twierdzą eksperci. Specjaliści z zakresu neurologii w niedawno opublikowanym badaniu przekonują, że istnieje powiązanie między jakością naszego snu a kondycją jednego z najważniejszych organów w ludzkim ciele.

Jesteś w średnim wieku i źle sypiasz? To może wpływać na twój mózg

Jesteś w średnim wieku i źle sypiasz? To może wpływać na twój mózg

Źródło:
American Academy of Neurology